...رەسەيدىڭ وتارى بولعانىمىز وتىرىك ەمەس جانە بۇل ماسەلە وسىنشالىقتى رەسەيدىڭ شامىنا تيەتىن دە ءسوز ەمەس. ماسەلە ءبىزدى تاۋەلسىز ەل رەتىندە ساناماۋىندا بولىپ تۇر. پرەزيدەنتىمىزدى وزدەرىنە تاۋەلدى ادامدارىنداي سەزىنۋلەرىندە.

...رەسەيدىڭ وتارى بولعانىمىز وتىرىك ەمەس جانە بۇل ماسەلە وسىنشالىقتى رەسەيدىڭ شامىنا تيەتىن دە ءسوز ەمەس. ماسەلە ءبىزدى تاۋەلسىز ەل رەتىندە ساناماۋىندا بولىپ تۇر. پرەزيدەنتىمىزدى وزدەرىنە تاۋەلدى ادامدارىنداي سەزىنۋلەرىندە.

بۇل جەردە الەمدىك ماسشتابتاعى وتە تەرەڭدە جاتقان ساياساتتى دا ەسكەرۋىمىز كەرەك. ن.نازارباەۆ رەسەيدىڭ كوكسەپ جۇرگەن ەۋرازيالىق وداق ارقىلى گەگەمونيا ورناتپاق بولعان ساياسي ويىنىن بۇزدى. ياعني كۇلىن كوككە ۇشىراتىن قادام جاسادى. سول ءۇشىن دە رەسەي نازارباەۆتىڭ قۇرىعىنا ءتۇسىپ قالعانىن كەش تۇسىنگەنى ءۇشىن بارلىق ءورىستىلدى باقى ورە تۇرەگەلدى. قازاقستانداعى باقنىڭ بەتپەردەسى ءتۇستى. ن.نازارباەۆتان گورى ۆ.ءپۋتيننىڭ جارناماسىن كوپ جاسادى. استارىندا تۇركيامەن تەرەڭ ينتەگراتسياعا بارۋىنا قارسىلىق جاتىر. پرەزيدەنتتىڭ باسقا جەردە ەمەس تۇركياعا بارىپ رەسەي بودانى تۋرالى بەكەر ءسوز قوزعامادى. ن.نازارباەۆتىڭ تەرەڭ ساياساتى مىنادا: تۇرىك بيزنەسمەندەرىن كەدەن وداعىنىڭ مۇمكىندىكتەرىن پايدالانۋعا شاقىرۋىندا. بۇل ارادا پرەزيدەنتىمىز وتە ورىندى، ساياسي ماڭىزدى قادام جاسادى. سەبەبى كەدەن وداعى ارقىلى رەسەيگە تولىقتاي ەكونوميكالىق تاۋەلدى بولۋدان ساقتانۋ ءۇشىن تۇركياعا ارقا سۇيەيتىنىن اڭعارتتى. تۇرىك ينۆەستورلارى ارقىلى رەسەيدىڭ ەكونوميكالىق ەكسپانسياسىنا تويتارىس بەرىپ، كەرىسىنشە رەسەي نارىعىن جاۋلاپ الۋ مۇمكىندىگىمىز پايدا بولدى. ەۋروپا وداعىنان ۇمىتتەرى ۇزىلە باستاعان تۇركيا ءۇشىن دە قازاقستاننىڭ ۇسىنىسى «ىزدەگەنگە سۇراعانداي» بولدى. ەۋروپا وداعىنىڭ ەسىك اۋزىندا كۇتتىرىپ قويعانىنا ەسە قايتارۋ ءۇشىن ەۋرازيا وداعىنا بۇيرەگى بۇراتىندىقتارىن دا وسىنىڭ الدىندا بايقاتقان بولاتىن. وسىنى ىلە تۇركيانىڭ ويىن اڭعارعان ن.نازارباەۆ، ەۋرازيا وداعىنا قوسىلۋى نيەتتەرىن قىزۋ قولدادى. تۇركيا الدىمەن قازاقستان ارقىلى كەدەن وداعىنا جان جاقتان ىقپالىن ارتتىرۋ ارقىلى ەۋرازيا وداعىنا كىرۋ ويىن سىناپ كورمەكشى دەپ توپشىلايمىن. ونىڭ ۇستىنە 16 ملن. نارىققا قاراعاندا 170 ملن.دىق نارىق تۇرىك ينۆەستورلارىنىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىرىپ، قولداۋ تاپتى جانە بۇل نارىققا تابيعي رەسۋرستارى مول قازاقستان ارقىلى كىرۋ تيىمدىرەك. ەگەر دە تۇركيا ەۋرازيا وداعىنا كىرەر بولسا، تۇركى وداعىنىڭ قۇرىلاتىنىنا كۇمانىڭىز قالماسىن. سەبەبى جارتىلاي تۇركى رەسپۋبليكالارىنان قۇرىلعان رەسەي فەدەراتسياسىنا 80 ملن. حالقى بار تۇركيانى قوسساڭىز، كوپ ۇزاماي رەسەي فەدەراتسيانىڭ تۇركى فەدەراتسياسىنا اينالىپ كەتۋ مۇمكىندىگى مول. وسىنداي تەرەڭدە جاتقان ساياساتتى جۇرگىزىپ كەلە جاتقان پرەزيدەنتىمىز ن.نازارباەۆ وسى كۇنگە دەيىن بەكەر ەۋرازيالىق وداق دەمەگەن ەكەن. مىناداي جاھاندانۋ زامانىندا جالعىز جەم بولاتىنىمىز، كۇش بىرىكتىرگەندەر عانا ءومىرىن ساقتاپ قالاتىنى انىق. ال بىزگە قىتايمەن، اقشپەن، ەۋروپا وداعىمەن كۇش بىرىكتىرگەننەن گورى تۇركى تەكتەس ەلدەرمەن كۇش بىرىكتىرگەنىمىز الدەقايدا ءتيىمدى. پرەزيدەنتتىڭ بۇل العا قويعان ەۋرازيا (تۇركى) وداعى ماقساتىنىڭ تاعى ءبىر ۇتىمدى تۇسى، گەوگرافيالىق جاعىنان دا ءبولىنىپ تۇرعان جەتى مەملەكەتتەن عانا تۇراتىن تۇركى بىرلىگىنەن گورى، رەسەي بودانىندا جاتقان تۇركى رەسپۋبليكالارىنا تاۋەلسىزدىك اپەرىپ، ءبىر وداقتا بولۋ. وسى قاۋىپتەن قاتتى سەسكەنگەن رەسەي ن.نازارباەۆتىڭ قۇرىعىنا ءتۇسىپ قالعانىن كەش ءتۇسىنىپ، ەندى بۇل پروتسەستى بولدىرماۋ ءۇشىن جانتالاسىپ، جانۇشىرىپ جاتىر. رەسەيدىڭ جانە الەمدەگى ءورىستىلدى باقنىڭ ۇلارداي شۋلاۋى وسىنىڭ ايعاعى. بىراق رەسەي نە دەسە دە كسرونى كوكسەگەن ساياساتى ارمان كۇيىندە قالماق. بارلىق جاعداي قازىر تۇبەگەيلى وزگەرگەن. رەسەيدەگى بارلىق تۇركى حالىقتارىنىڭ ۇلتتىق ساناسى وياندى. ورتا ازياداعى رەسەيدىڭ ىقپالى ازايدى. تاۋەلسىز تۇركى مەملەكەتتەرى ءبىر تۋدىڭ استىنا باس قوستى. ەندى تەك ەۋرازيا (تۇركى) وداعىنىڭ قۇرىلۋى عانا قالدى.

«Abai.kz»