سونىمەن،  «العا» بەلسەندىلەرى ساپارعالي مەن كوزلوۆتىڭ، سونداي-اق ەرەۋىلشىلەردىڭ باستى ارانداتۋشىلارىنىڭ ءبىرى ءامينوۆتىڭ ۇستىنەن اقتاۋدا وتكەن سوت  اياقتالدى. ايىپكەرلەردىڭ شىنىمەن دە حالىقتىڭ اراسىندا الەۋمەتتىك ارازدىقتى قوزدىرۋمەن اينالىسقانى جانە ءابىلازوۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ەلدى بيلىككە قارسى كۇش قولدانۋعا شاقىرعانى دالەلدەندى. ايتا كەتەرلىگى، مۇنىڭ بارلىعى سوت وتىرىسى باستالعانعا دەيىن-اق بىرقاتار بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ قولىنا ءتۇسىپ، ەل ىشىنە تاراپ كەتكەن ءابىلازوۆتىڭ وزىنە باعىنىشتىلارمەن تەلەفون ارقىلى بولعان اڭگىمەلەرىنەن  الدەقاشان بەلگىلى بولعان جايتتار. سوت وتىرىسى بارىسىندا ولار زاڭدىق جازاسىن الىپ، ايىپتىلار جازاعا تارتىلعانى بولماسا،  بۇل ءىس حالىققا كەرەمەت جاڭالىق بولدى دەۋگە كەلمەيدى.  دەگەنمەن، سوت وتىرىسى حالىققا بۇرىن بەيمالىم بولىپ كەلگەن تاعى قانداي فاكتىلەردىڭ بەتىن اشتى؟ سوت بارىسى قازاقستاندىقتار مەن حالىقارالىق بايقاۋشىلاردىڭ تاعى قانداي ساۋالدارىنا جاۋاپ بەردى؟ وسى ماسەلەنى تارقاتىپ ايتىپ كورەلىك.

كوزلوۆتىڭ، ساپارعاليدىڭ جانە ءامينوۆتىڭ ۇستىنەن بولعان سوت وتىرىسى بىرقاتار مالىمەتتەردىڭ بەتىن اشىپ بەردى.

سونىمەن،  «العا» بەلسەندىلەرى ساپارعالي مەن كوزلوۆتىڭ، سونداي-اق ەرەۋىلشىلەردىڭ باستى ارانداتۋشىلارىنىڭ ءبىرى ءامينوۆتىڭ ۇستىنەن اقتاۋدا وتكەن سوت  اياقتالدى. ايىپكەرلەردىڭ شىنىمەن دە حالىقتىڭ اراسىندا الەۋمەتتىك ارازدىقتى قوزدىرۋمەن اينالىسقانى جانە ءابىلازوۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ەلدى بيلىككە قارسى كۇش قولدانۋعا شاقىرعانى دالەلدەندى. ايتا كەتەرلىگى، مۇنىڭ بارلىعى سوت وتىرىسى باستالعانعا دەيىن-اق بىرقاتار بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ قولىنا ءتۇسىپ، ەل ىشىنە تاراپ كەتكەن ءابىلازوۆتىڭ وزىنە باعىنىشتىلارمەن تەلەفون ارقىلى بولعان اڭگىمەلەرىنەن  الدەقاشان بەلگىلى بولعان جايتتار. سوت وتىرىسى بارىسىندا ولار زاڭدىق جازاسىن الىپ، ايىپتىلار جازاعا تارتىلعانى بولماسا،  بۇل ءىس حالىققا كەرەمەت جاڭالىق بولدى دەۋگە كەلمەيدى.  دەگەنمەن، سوت وتىرىسى حالىققا بۇرىن بەيمالىم بولىپ كەلگەن تاعى قانداي فاكتىلەردىڭ بەتىن اشتى؟ سوت بارىسى قازاقستاندىقتار مەن حالىقارالىق بايقاۋشىلاردىڭ تاعى قانداي ساۋالدارىنا جاۋاپ بەردى؟ وسى ماسەلەنى تارقاتىپ ايتىپ كورەلىك.

كوزلوۆتىڭ، ساپارعاليدىڭ جانە ءامينوۆتىڭ ۇستىنەن بولعان سوت وتىرىسى بىرقاتار مالىمەتتەردىڭ بەتىن اشىپ بەردى.

بىرىنشىدەن، «العا» راديكالدى ۇيىمىنىڭ وكىلدەرى الدىن-الا، ءارى قاساقانا ەلىمىزدە جاپپاي تارتىپسىزدىك جاساۋدىڭ دايىندىعىن جاساعان. ولار ەل اراسىندا بولىپ تۇراتىن الەۋمەتتىك جانە ەڭبەك داۋلارىنا ساياسي سيپات بەرۋ ءۇشىن بەلسەندى جۇمىس جاساپ، ازاماتتاردىڭ مەملەكەتكە دەگەن قاتىناستارىن ءتۇرلى امال-ايلالار ارقىلى، قاجەت بولعاندا قىلمىستىق تاسىلدەر ارقىلى ۋشىقتىرىپ، ولاردى شاعىستىرا تۇسكەن.

ەكىنشىدەن، قاقتىعىستى دايىنداۋ بارىسىندا شەتەلدە دە كوپتەگەن جۇمىستار اتقارىلعان. اتاپ ايتقاندا، وزدەرى قولشوقپار رەتىندە پايدالانعان ادامداردى ءبىر ارناعا جۇمىلدىراتىن ارنايى نۇسقاۋشىلار دايارلاعان، بۇل ىسكە بايلانىستى مەملەكەتكە قارا كۇيە جاعا ءتۇسۋ ءۇشىن حالىقارالىق قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارى مەن ابىلازوۆكە قاراستى بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى تارتىلىپ، جۇمىلدىرىلعان. سىرتتان ارانداتۋ شارالارىن دايىنداۋعا قاجەتتى ماتەريالدار مەن جاڭاوزەندەگى ەرەۋىلشىلەر قوزعالىسىنا جانە «العا» مەن كوزلوۆقا باعىنىپ، ولارمەن قويان-قولتىق جۇمىس ىستەۋگە كەلىسىم بەرگەن بىرقاتار بەلسەندىلەرگە قولداۋ بىلدىرەتىن قارجى قاراجات الدىرىلعان.

ۇشىنشىدەن، ءابىلازوۆ، كوزلوۆ جانە «العانىڭ» باسقا دا بىرقاتار مۇشەلەرى قازاقستاننىڭ ەگەمەندىگى مەن مەملەكەتتىك قۇرىلىسىنا نۇقسان كەلتىرەتىن شارالار جاساپ جاتقاندارىن الدىن الا بىلگەن. ارەكەتتەرىنە سايكەس قانداي جازاعا تارتىلۋلارى مۇمكىن ەكەنىن دە ولار جاقسى بىلگەن، بىراق بۇل ولاردى رايلارىنان قايتارعان جوق، ولار قىلمىستىق ارەكەتتەرىن جالعاستىرا بەرگەن. ولاردى ءوز ارەكەتتەرىنىڭ مورالدىق جاعى ەشقانداي دا قىزىقتىرماعان، سوندىقتان دا وزدەرىنىڭ وتانداستارىنا قارسى لاڭكەستىك ارەكەتكە ولار ەشقانداي دا قىمسىنباستان بارعان. بۇعان ءابىلازوۆ پەن اتاباەۆتىڭ اراسىندا تەلەفون ارقىلى بولعان اڭگىمەنى تىڭداپ-اق كوز جەتكىزۋگە بولادى.

تورتىنشىدەن، كوزلوۆ پەن «العانىڭ» باسقا دا مۇددەلى مۇشەلەرى الدىن-الا باسكەسەرلەر مەن قاراقشىلاردى دايىنداپ، ولار دايىن بولعانعا دەيىن الاڭدا ەرەۋىلگە شىعىپ تۇرعان مۇنايشىلاردى قولدارىنان كەلگەن بارلىق امال-ايلالار ارقىلى ۇزاق ۋاقىت ۇستاپ تۇرۋعا بارىن سالعان. ولار ميلليونداعان وتانداستارىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن جالعىز عانا ادامنىڭ - الاياق، قاشقىن الپاۋىت مۇحتار ءابىلازوۆتىڭ جەكە باسىنىڭ پايداسىنا ايىرباستاعان.

بەسىنشىدەن، ايىپتاۋ جاعى سوتتىڭ، حالىقارالىق بايقاۋشىلاردىڭ جانە جالپى قوعامنىڭ نازارىنا ۇسىنعان ماتەريالدار جەلتوقسان وقيعاسى قارساڭىنداعى بارلىق بولعان جايتتاردى قاز-قالپىندا كوز الدىمىزعا اكەلۋگە مۇمكىندىك بەردى. سوت ۇدەرىسى بارىسىندا ءمالىم بولعان كوپتەگەن فاكتىلەر نەنىڭ قالاي بولعانىن، وقيعاعا كىمنىڭ قانداي قاتىسى، قانداي كىناسى بارىن تۇگەلدەي ايتىپ تۇر.

وسىلاردىڭ اراسىنان سوتتىڭ شەشىمىنە ىقپال ەتتى-اۋ دەگەن كەيبىر ماسەلەلەردى عانا نازارلارىڭىزعا ۇسىنىپ كورەيىك:

«كەلەسى جىلدىڭ اياعىنا دەيىن بيلىك وماقا اسا قۇلاۋى كەرەك. بۇل شارۋا نەگىزى قولدان كەلەتىن ءىس، تەك جاقسىلاپ جۇمىس ىستەۋىمىز كەرەك. ول ءۇشىن قوعامنىڭ ءالسىز تۇستارىن: اتاپ ايتقاندا مۇنايشىلاردىڭ، كەنشىلەردىڭ، يپوتەكالىق نەسيە العانداردىڭ اراسىنان ىزدەستىرۋدى تاپسىرامىن. مەن ايماقتارداعى قوعامنىڭ ءارتۇرلى وكىلدەرىمەن بەلسەندى جۇمىس ىستەپ جاتقاندارىڭدى جاقسى تۇسىنەمىن، بىراق ءبارىبىر بۇل سالادا جۇمىس ويداعىداي ءجۇرىپ جاتقان جوق. ارينە، ونى دا جالعاستىرا بەرۋ قاجەت. دەگەنمەن، ەڭ باستىسى مىنا بيلىكتى ورىنىنان قۇلاتاتىن ۋاقىت جەتتى»، - دەگەن ءابىلازوۆتىڭ سوزدەرىنەن «العا» مەن كوزلوۆتىڭ جاڭاوزەندە بولعان وقيعالارعا قانشالىقتى قاتىسى بار ەكەنىن ءوزى-اق كورسەتىپ تۇر. مۇنايشىلار قالاسى مەن جۇزدەگەن ەرەۋىلشىلەردى ءابىلازوۆ قازاقستان قوعامىنىڭ ەڭ ءالسىز تۇسى دەپ باعالايدى.

2011-جىلدىڭ 25-قازانىندا ۆلاديمير كوزلوۆ پەن بولات اتاباەۆتىڭ اراسىندا تەلەفون ارقىلى بولعان اڭگىمە جاپپاي تارتىپسىزدىكتى ۇيىمداستىرۋشىلاردى قولداۋدىڭ باستاپقى كەزەڭى شەتەلدەن باستاۋ العانىن جانە ۆلاديمير كوزلوۆتىڭ وزدەرى قولعا الىپ جاتقان شارۋانىڭ سالدارى قانداي جازا تارتۋعا اكەلىپ سوقتىرۋى مۇمكىن ەكەنىن جاقسى بىلگەنىن كورسەتەدى.

«ايعاي-شۋ بولادى. جاڭاوزەندە. ول جەردە قازىر كىلەڭ سپورتشىلاردان تۇراتىن ۇلكەن توپ بار. بارلىعى دا باسكەسەرلەر. ولار قۇرباندىققا بارۋعا دايىن. ولار بۇل ارەكەتكە سانالى تۇردە بارىپ وتىر. ولار مەنەن وزدەرىنىڭ ارەكەتتەرىن ول ء(ابىلازوۆ.-رەد) ءبىلۋى قاجەتتىگىن تالاپ ەتتى. ال، ول «بارلىعى سونشالىقتى مۇقيات دايىندالعان بولسا، وندا جان-جاقتى قولداۋ بولادى» دەدى. ازىرگە ولار مۇنى قۇپيا ۇستاپ وتىر، وزدەرى ونى «توي» دەپ اتاپتى. ۆولوديا، تۇسىنەسىڭ بە، قان توگىلەدى»، - دەپ ەسەپ بەرەدى اتاباەۆ كوزلوۆقا 2011-جىلدىڭ 25-قازانىندا.

«ءبىز وندا قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلامىز...» دەيدى ول قىڭق ەتپەستەن.

بۇل كوزلوۆتىڭ قازاقستان زاڭدارىنان ساۋاتى بار ەكەنىن، قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلۋى مۇمكىن ەكەنىن جاقسى بىلگەنىن كورسەتەدى.

وسىدان كەيىن كوپ ۇزاماي، 31-قازان كۇنى ۆلاديمير كوزلوۆ، بولات اتاباەۆ، ءاليا تۇرىسبەكوۆالاردىڭ اراسىندا بولعان اڭگىمەدە ءبىرىنشى رەت «لاڭكەستىك» دەگەن ءسوز اشىق ايتىلادى.

«ناقتى ىسپەن اينالىسىپ جاتقان ادامدار دا بار. مىنە، ولار بۇگىن اقتاۋدا جارىلىس جاسادى. ولار تۋرالى ازىرگە ەشكىم بىلمەيدى، ولار تۇك بولماعانداي جارىلعىش زاتپەن كەلەدى دە، ونىسىن ىسكە قوسادى. بۇل مۇلدەم باسقا سحەما، باسقا تەحنولوگيا، تەرروريزم»، - دەيدى كوزلوۆ.

«ال، تەرروريزم قالاي كەلەدى؟ مەن زاڭدى جولمەن ەشتەڭە وزگەرتە الماسام، دەمەك تەرروريزممەن اينالىسۋىم كەرەك. سوتپەن مەن ەشتەڭە دالەلدەي المايمىن، زاڭنىڭ اياسىندا مەن قازاقستاندا ەشتەڭە وزگەرتە المايمىن. ولاردىڭ (ەرەۋىلشىلەردىڭ.-رەد) ءوز جوسپارلارى بار. ولار مۇناي تاسىمالدايتىن قۇبىردى جارماقشى. بىراق، ازىرگە ولار مۇنى اشىق ايتپاي وتىر، سوندىقتان ولاردان ەشكىم كۇدىكتەنبەيدى»، - دەپ شەشەنسىگەن اتاباەۆ ءابىلازوۆ جوسپارىنىڭ تاعى ءبىر قىرىن بايقاماي اشىپ قويادى.

ءابىلازوۆتىڭ جوسپارىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ ەڭ شارىقتاۋ شەگى 2012-جىلدىڭ 16-جەلتوقسانىندا كوزلوۆ پەن ءامىروۆانىڭ اراسىندا بولعان اڭگىمەدەن انىق كورىنەدى.

ول جەردە ءامىروۆا جاڭاوزەندە «وزەنمۇنايگاز» بەن جەرگىلىكتى اكىمشىلىكتىڭ عيماراتى ورتەلگەنى تۋرالى جانە الاڭدا ۇلكەن قاقتىعىس بولىپ جاتقانى تۋرالى باياندايدى.

«وزەنمۇنايگازدى ورتەدى، اكىمشىلىكتى ورتەدى، الاڭدى ورتەدى»، - دەيدى ءامىروۆا.

- مۇنى كىم ىستەدى؟ - دەپ سۇرايدى كوزلوۆ.

- مەن ساپارعاليعا بارعانىمدى ول ءماز بولىپ ىرجيىپ تۇردى. مۇنى ىستەگەن سول، - دەپ جاۋاپ بەرەدى وعان ءامىروۆا.

مىنە، «العالىقتاردىڭ» وسىنداي ادام جانىن تۇرشىكتىرەتىن ساتقىندىعى مەن قانىپەزەرلىگىن قاتار كورسەتكەن تىڭ فاكتىلەر اقتاۋدا وتكەن سوت وتىرىسى بارىسىندا سۋديالاردىڭ ءادىل شەشىم قابىلداۋىنا ناقتى ىقپال ەتتى.

«Masa.kz»