تاۋەلسىزدىكتىڭ «التىن بەسىگىندە» بوي كوتەرگەن «الاتاۋ»
ەلدىڭ ەسىندە، جۇرتتىڭ جادىندا جۇرەر ماڭگى ۇمىتىلماس ءبىر نارسە، ۇلتىمىزدىڭ رۋحاني استاناسى الماتىنىڭ قازاق حالقىنىڭ باسىن بىرىكتىرىپ، تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزۋگە بىردەن-ءبىر ءدانەكەر بولعاندىعى. ءوزىن دە، وزگەنى دە ءاپ-ساتتە الەمگە تانىتقان قۇدىرەتتى قالانىڭ قازاق ءۇشىن قانشالىقتى قادىرلى، قاسيەتتى ەكەندىگىن وتكەن جىلدارعا كوز جىبەرگەن سايىن جان دۇنيەڭىزدە جىلىلىق ۇيالايدى. ءيا، تاريحي شەشىمدەر دە، بولاشاقتىڭ باعدارلامالارى دا وسىندا قابىلدانىپ، وسىندا جاڭا استاناعا جول سالىندى.
ەلدىڭ ەسىندە، جۇرتتىڭ جادىندا جۇرەر ماڭگى ۇمىتىلماس ءبىر نارسە، ۇلتىمىزدىڭ رۋحاني استاناسى الماتىنىڭ قازاق حالقىنىڭ باسىن بىرىكتىرىپ، تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزۋگە بىردەن-ءبىر ءدانەكەر بولعاندىعى. ءوزىن دە، وزگەنى دە ءاپ-ساتتە الەمگە تانىتقان قۇدىرەتتى قالانىڭ قازاق ءۇشىن قانشالىقتى قادىرلى، قاسيەتتى ەكەندىگىن وتكەن جىلدارعا كوز جىبەرگەن سايىن جان دۇنيەڭىزدە جىلىلىق ۇيالايدى. ءيا، تاريحي شەشىمدەر دە، بولاشاقتىڭ باعدارلامالارى دا وسىندا قابىلدانىپ، وسىندا جاڭا استاناعا جول سالىندى.
«قىدىر قونىپ، باق دارىعان كيەلى قونىس، مۇباراك مەكەن - الماتى. بيىككە سامعاپ، قيىردى شارلاۋ، زاماننان قالماي زىمىراي زاۋلاۋ - مىنا بىزدەرگە ءوزىڭ بەرگەن تاربيە، ءوزىڭ كورسەتكەن ونەگە، ءوزىڭ تاپسىرعان تاريحي امانات»، - دەگەن ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ اتالى دا باتالى ءسوزى قازاقتىڭ قانىنا دا ءسىڭىپ كەتتى. الاڭ كوڭىلدى امانات جەڭدى، جۇرت سۇيسىنەر تىرلىك جاسالدى.
ەلباسىنىڭ: «...مەن الماتى ءۇشىن الاڭدامايمىن. ويتكەنى الماتىنىڭ ءوز دەربەستىگىن كورسەتۋگە الەۋەتى جەتەتىنىنە جانە تىرشىلىگى قايناعان قالا ەكەندىگىنە كامىل سەنەمىن. مەن مۇنداي قالا ءۇشىن استانا مارتەبەسىنىڭ ءمانى سونشالىقتى ماڭىزدى ەمەستىگىنە دە سەنىمدىمىن، الماتى ودان السىرەمەيدى دە، قۇلدىرامايدى دا. كەرەك دەسەڭىز، قالا بىرتە-بىرتە قارىشتاي دامۋىن ۇدەتىپ، وسى زامانعى الپاۋىت مەگاپوليسكە اينالىپ بارادى» دەگەن پرەزيدەنتىمىزدىڭ پارىز ىسپەتتەس ەسكەرتۋىنە ەندى بۇگىنگى كۇننىڭ كوزىمەن قارار بولساق، ايالى قامقورلىقتى دا، بايىپتى باسشىلىقتى دا ايقىن سەزىنەمىز. ۇلى اباي اتامىزدىڭ «سۇيەر ۇلىڭ بولسا، سەن - ءسۇي، سۇيىنەرگە جارار ول» دەگەن ونەگەلى ءسوزى وسىندايدا ويعا ورالادى،
تاۋەلسىزدىكتىڭ تاماشا تاريحىن قالىپتاستىرىپ جاتقان ۇلت كوشباسشىسىنىڭ كورەگەندىگى تۋرالى كوپ نارسە ايتۋعا بولادى. جاڭا الەم-
دەگى جاڭا استانا تۋرالى تولعانىستى بىلاي قويعاندا، تاريحىمىزدىڭ تامىرىنا قان جۇگىرتكەن الماتىنىڭ بۇگىنگى بولمىسىن دا تۇبەگەيلى ءوزگەرتۋگە باتاسىن بەرىپ، قوماقتى قاراجات قۇيعىزدى. نۇرسۇلتان ءابىشۇلى «...الماتى ءاردايىم قازاقستاننىڭ، ورتالىق ازيانىڭ كۇللى ەكونوميكالىق جانە قوعامدىق-ساياسي ومىرىنە ىقپالىن تيگىزەتىن ەڭ ءىرى ىسكەرلىك، قارجىلىق، عىلىمي ءجانە مادەني ورتالىعى بولىپ قالا بەرمەك» دەگەن ۋادەسىنە بەرىكتىگىن دە ىسپەن دالەلدەدى.
ءيا، الاتاۋ ەتەگىندەگى ادەمى قالانىڭ كەلەشەگىن كورىكتەندىرۋدى نازاردان تىس قالدىرماعان پرەزيدەنت الماتىعا احمەتجان ەسىموۆتى باسشىلىققا اكەلۋىمەن دە تەگىن تاڭداۋ جاساماعاندىعىن كورسەتتى. جۇرتقا جاقىن جۇرۋگە، تۇرعىنداردىڭ تىلەگىن تىڭداۋعا ءاردايىم دايىن تۇراتىن اكىم قوردالانعان ماسەلەلەردىڭ ءبىرى دە بىرەگەيى «شاڭىراقتى» رەتكە كەلتىرۋدى ءوز الدىنا ماقسات ەتىپ قويدى. وسى تۇرعىدا «قونىسىمىز كوبەيسىن، ءورىسىمىز كەڭەيسىن!» دەگەن اتالى ءسوزدى ءاردايىم ۇمىتپايتىن ۇلت كوشباسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ الماتىدا جەتىنشى اۋدان - الاتاۋ اۋدانىن قۇرۋعا جارلىق شىعارىپ، ۇزاق جىلدار بويى شيەلەنىسكەن ماڭىزدى ماسەلەنى ءاپ-ساتتە شەشتى. ءبىر كەزدەرى وق اتىلىپ، قان توگىلگەن اۋماقتاعى اعايىن جاعىمدى جاڭالىقتى جىلاپ تۇرىپ ەستىدى. العاش رەت قالا باسشىسى الماتى وبلىسى «كوكسۋ» اۋدانىندا، كەيىن «اقسۋ» اۋدانىندا اكىم، قالالىق ءماسليحات دەپۋتاتى بولعان باعدات ءمانىزوروۆتى اۋدان جۇرتشىلىعىمەن تانىستىرىپ، «ەلدىڭ ءۇمىتىن اقتايتىن وسى ازامات» دەگەن دە جىلدار بويى جۇيكەسى جۇقارعان جۇرت ەرتەڭگە كۇنگە سەنىمسىزدىكپەن قاراعانداي بولعان-دى. بىراق كۇدىكتى سەنىم جەڭدى، ءۇمىت اقتالدى، ابىروي ساقتالدى، بەدەل ءوستى، ءتىپتى ورتالىقتاعى جۇرت «الاتاۋعا» قاراي كوشتى. قازىر جۇرتتىڭ ىقىلاسى الاتاۋ ەتەگىندەگى جوتالاردى جاعالاپ ءۇي سالۋدى ەمەس، قالا سىرتىنداعى قالا - الاتاۋ اۋدانىنان باسپانا سالۋدى ادەتكە اينالدىردى. بولاشاقتىڭ ءبارى وسىندا، ناعىز قازاق قاۋىمى دا وسىندا، سالت-ءداستۇر مەن جاعىمدى ۇردىستەر دە وسىندا...كوپ جۇرت اۋدان اكىمى تۇگىلى ورىنباسارلارىنىڭ ەسىگىن قاعۋعا زار بولىپ جاتاتىنى اششى شىندىق. ال مۇندا باعدات ءمانىزوروۆ ءار سەيسەنبى كۇنى ساعات 10.00-دە ونداعان، جۇزدەگەن ازاماتتى جەكە شارۋالارى، ءوتىنىشتەرى بويىنشا قابىلداپ، ناعىز قازاقى ءمىنەزىمەن ەلدىڭ العىسىنا بولەنىپ وتىر. بۇگىن كوتەرىلگەن ماسەلەنى ەرتەڭ شەشۋ - داعدىعا اينالعان اۋماقتا ناعىز ۇلت جاناشىرلارى جۇمىس ىستەيدى. اۋدان اكىمدىگى اپپاراتىنىڭ جەتەكشىسى بايمىرزا تورلامباەۆتىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، ءتورت جىلدا اكىمشىلىكتە 60-تان استام قىزمەتكەر اۋىسقان. نەگە؟
ويتكەنى كۇندىز-ءتۇنى اتقارىلعان اۋقىمدى ءىستىڭ كوپتىگىنە شىداي الماعان. سوعان قاراماستان الاتاۋدىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتتەگى ءوز «ارداگەرلەرى» قالىپتاستى، اۋماقتىڭ اجارلانا تۇسۋىنە ناعىز ۇلەس قوسقاندار دا سولار. بۇعان قالاي ماقتانبايسىز، قالاي شاتتانبايسىز؟!
الاتاۋ اۋدانى - تاۋەلسىزدىكتىڭ جەڭىسى،
الاتاۋ اۋدانى - دەموكراتيانىڭ جەمىسى.
كوگىندە جارقىراپ اي-كۇنى،
تاسىسىن تابىسى، بايلىعى،
جاراسسىن ىنتىماق، بىرلىگى،
شاتتىققا كەنەلسىن ءار كۇنى! - دەگەن قازاقستاننىڭ حالىق ءارتيسى، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرى ءسابيت ورازباي اعامىزدىڭ اق باتاسى دا ۇلتىنىڭ قامى ءۇشىن ۇيقىنى ۇمىتقان اعايىنعا ارنالسا كەرەك-ءتى.
قالا باسشىسىنىڭ «ۇلكەن ۇلى ىسكە بەل بۋىپ وتىرمىز. بۇل ءىس ەلباسىمىزدىڭ قولداۋىمەن سىزدەردىڭ مۇددەلەرىڭىز ءۇشىن جاسالىپ وتىر. ويعا العان ماقساتتارىمىزدى ءىس جۇزىنە اسىرۋعا بارلىعىمىز اتسالىسايىق. اۋداننىڭ ىرگەتاسىن، ءاربىر كىرپىشىن بىرگە قالاسىپ، شاڭىراعىنىڭ ۋىعىن بىرگە قاداسايىق. جاڭا اشىلعان اۋدان ەڭ اۋەلى ءسىزدەر مەن ۇرپاقتارىڭىزدىڭ كەلەشەگىنىڭ يگىلىگى ءۇشىن قۇرىلىپ وتىر» دەگەن العاشقى ءجۇزدەسۋدە جۇرتقا جەتكىزگەن جىلى لەبىزى ءجۇزەگە استى.
ءتورت جىلداعى تولاعاي شارۋا
الاتاۋ اۋدانى قالالىق ءماسليحاتتىڭ 2008 جىلعى 3 شىلدەدەگى ءحى سەسسياسىنىڭ «الماتى قالاسى اۋداندارىنىڭ شەكارالارىن بەلگىلەۋ جانە الاتاۋ اۋدانىن قۇرۋ تۋرالى» شەشىمىنە سايكەس، الماتى قالاسى اكىمشىلىگىنىڭ 2008 جىلعى 10 شىلدەدەگى №3/541 قاۋلىسىمەن قۇرىلدى.
مۇنداعى ماقسات - شاھار شەڭبەرىن سولتۇستىك جانە سولتۇستىك-باتىس باعىتتا دامىتۋ، جاڭادان قالاعا قوسىلعان ەلدى مەكەندەردىڭ تۇرمىس دەڭگەيى، الەۋمەتتىك جانە ەكونوميكالىق جاعدايىن جاقسارتۋ ەدى.
بۇل ورايدا ەلباسىنىڭ باتىل قادامعا بارعانىن ەل-جۇرت ۇمىتپاسى انىق. قالا اكىمى احمەتجان ەسىموۆ تە، اۋدان اكىمى باعدات ءمانىزوروۆ تا كەلەشەگى كەمەل شارۋانى قالاي جۇزەگە اسىرۋدىڭ بارلىق امالىن مىقتاپ ويلاستىرعانى ءا دەگەننەن بەلگىلى بولدى. سول جىلى اۋداننىڭ جالپى جەر كولەمى - 7 567 گەكتاردى قۇراسا، بۇگىنگى كۇنى اۋدان اۋماعى - 8 188 گەكتاردان استى. ال جەرگىلىكتى تۇرعىندار سانى العاشقى جىلدارى 161 790 بولسا، قازىر بۇل كورسەتكىش - 170 123 ادامعا جەتىپ وتىر، اۋدان كولەمىندە جالپى ناقتى تۇراتىن حالىق سانى 200 مىڭنان اسادى. قىسقاسى، ءتورت جىلدا «توڭكەرىس» جاسالدى، ۇلت سانى ارتتى، دەموگرافيانىڭ دۇبىرىنە ءدۇبىر قوسىلدى. ءسويتىپ اۋداننىڭ ءبىر جىلدىق مەرەكەلىك شاراسىنا قاتىسقاندا احمەتجان ەسىموۆتىڭ ءوز اۋزىنان ەستىگەن «زاڭدى جەردە، زاڭدى ۇيدە تۇراسىزدار. بۇگىننەن باستاپ ۇيقىلارىڭىز دا تىنىش بولادى» دەگەن ۋادەسى ورىندالدى.
مىنە، ناعىز ازاماتتىق، جاناشىرلىق، قالتقىسىز قىزمەت!
شىعاراتىن ەسىڭدى، جەر ماسەلەسى شەشىلدى
اۋداندا شەشىمى كەزەك كۇتتىرمەيتىن ءماسەلەلەردىڭ ءبىرى - تۇرعىنداردىڭ ءوز بەتىمەن يەلەنگەن جەر تەلىمدەرىن راسىمدەۋ جانە ءۇي قۇجاتتارىن زاڭداستىرۋ، سونداي-اق الداعى ۋاقىتتا كەلەڭسىزدىكتى بولدىرماۋ جانە جات ارەكەتتەردىڭ الدىن الۋ ەدى. وسى باعىتتا جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ ويىنان شىعاتىن ءارى ادىلدىكتىڭ اق تۋى جەلبىرەر ناقتى جۇمىستار جاسالدى. ءوز بەتىمەن يەلەنگەن جەر تەلىمدەرىن جانە ءۇي قۇرىلىستارىن تۇگەندەۋ بويىنشا 2008 جىلدىڭ شىلدە ايىندا جۇمىس توبى، قازان ايىندا ۇكىمەتتىك ۇيىمدارمەن بىرىككەن كوميسسيا قۇرىلدى.
اۋدان قۇرىلعاننان بەرى قالالىق جەر كوميسسياسىندا 4783 قۇجات قارالىپ، تۇرعىندارعا جالپى سانى 4220 مەملەكەتتىك اكتى بەرىلدى. جالپى، 4220 وتباسىنى 6 ادامنان ەسەپتەگەندە 26-27 مىڭ ادام الماتى قالاسى الاتاۋ اۋدانىنىڭ تولىققاندى تۇرعىندارى بولدى. بۇل ماسەلەنىڭ شەشىلۋى اتالعان تۇرعىنداردىڭ «التىن القا»، «كۇمىس القا»، جۇمىس ورىندارىنا ورنالاسۋىنا، الەۋمەتتىك كومەكتەر الۋلارىنا مۇمكىندىك بەردى.
ءارتۇرلى شەكتەۋلەردە ورنالاسقان زاڭسىز جەر تەلىمدەرىنىڭ ماسەلەسى شەشىلىپ كەلەدى. ولار:
- ساق قورعاندارىن قورعاۋ ايماعىندا ورنالاسقان 78 ءۇيدىڭ قۇجاتى قالالىق جەر كوميسسياسىندا قارالىپ، راسىمدەلىپ، مەملەكەتتىك اكتىلەر الىنۋدا.
- زيراتتىڭ سانيتارلىق-قورعاۋ ايماعىندا ورنالاسقان 61 جەر تەلىمىن زاڭداستىرۋ جۇمىستارى ءوز شەشىمىن تاۋىپ، تۇرعىندارعا مەملەكەتتىك اكتى بەرىلدى.
قازىرگى كەزدە سۋ قورعاۋ الابىندا ورنالاسقان 611 جەر تەلىمىنىڭ 208 قۇجاتى قالالىق جەر كوميسسياسىنىڭ وتىرىسىندا قارالىپ، وڭ شەشىمىن تاپتى. «بەنت» اق كولىنىڭ جانە بورالداي وزەنىنىڭ بويىمەن درەناجدىق ارىق سالۋ جۇمىستارى اياقتالعاننان كەيىن، 403 تۇرعىننىڭ قۇجاتى قالالىق جەر كوميسسياسىنىڭ وتىرىسىندا قاراستىرىلادى.
گاز قۇبىرىن قورعاۋ جانە جوعارى كەرنەۋلى ەلەكتر جەلىسىن قورعاۋ ايماعىندا زاڭسىز سالىنعان 175 جەر تەلىمىنىڭ تاعدىرى وڭتايلى شەشىلۋدە. بۇگىنگى كۇنگە دەيىن 73 گاز قۇبىرىنىڭ قورعاۋ ايماعىندا ورنالاسقان تۇرعىنداردىڭ 16-سى «كوكجيەك» شاعىن اۋدانىنداعى 1 بولمەلى ءپاتەرلەرگە كوشىرىلدى. سونىمەن قاتار قالالىق جەر كوميسسياسىندا 18 تۇرعىننىڭ ارىزى قاراستىرىلىپ، «قاراسۋ» شاعىناۋدانىنا كوشىرۋگە شەشىم قابىلداندى.
جوعارعى كەرنەۋلى ەلەكتر جەلىسىن قورعاۋ ايماعىندا ورنالاسقان 102 جەر تەلىمىنىڭ 18-ءى قالالىق جەر كوميسسياسىندا قاراستىرىلىپ، «قاراسۋ»شاعىناۋدانىنا كوشىرۋگە شەشىم قابىلداندى.
كەلەسى جىلدىڭ ەكىنشى توقسانىندا 128 ادامعا 1 بولمەلى پاتەر «العاباس» شاعىن اۋدانىنان سالىنىپ، پايدالانۋعا بەرىلەدى. اتالعان ۇيلەردىڭ قۇرىلىسى «قازترانسگاز» جانە «سامۇرىق-ەنەرگو» اق تاراپىنان جۇرگىزىلۋدە.
«قىزىل سىزىق» شەگىندە ورنالاسقان 273 تۇرعىننىڭ ماسەلەسى قالانىڭ باس جوسپارىنا وزگەرىس ەنگىزىلگەننەن كەيىن جەر كوميسسياسىنىڭ وتىرىسىندا قايتا قاراستىرىلادى.
ارينە، جۇرتتىڭ تۇرمىسىنا توڭىرەكتىڭ تازالىعىمەن قاتار، ادەمىلىگى دە اسەر ەتەتىندىگى داۋسىز. 2008 جىلى كوشەلەر، ولاردىڭ ۇزىندىعى، ەنى، ارىق جۇيەسى، جۇرگىنشى جولدارى جانە جولداردىڭ جاعدايى جونىندەگى مالىمەتتەر جيناقتالعان بولاتىن. اتقارىلعان جۇمىستار ناتيجەسىندە اۋدان بويىنشا جالپى ۇزىندىعى 212 570 مەتردى قۇرايتىن 299 كوشە، ونىڭ ىشىندە 17 كوشەدە ۇزىندىعى 23 060 مەتردى قۇرايتىن ارىق جۇيەسى تازالاندى.
الاتاۋ اۋدانىنىڭ ينفراقۇرىلىمى-نىڭ دامۋىنا بايلانىستى بۇگىنگى كۇنى بۇل كورسەتكىش 419 شاقىرىمدى قۇرايتىن 502 كوشەگە جەتىپ وتىر. قازىر كوشەلەردى كورىكتەندىرۋ، جول جوندەۋ بۇرىن-سوڭدى بولماعان قارقىنمەن جۇرگىزىلىپ جاتىر. قاراجات تا بار، قارقىن دا كۇشتى. ولاردىڭ بارلىعى كەلەشەكتەگى دامۋ جوسپارىمەن بايلانىستىرىلعان.
ءىرى تابىستىڭ ءبىرى الماتى قالاسى اكىمىنىڭ 2010 جىلدىڭ 10 ماۋسىمداعى №2/403 قاۋلىسىمەن جانە IV cايلانعان الماتى قالاسى ءماسليحاتىنىڭ 2010 جىلدىڭ 4 ماۋسىمداعى XXVIII سەسسياسىنىڭ №327 شەشىمىمەن الاتاۋ اۋدانىنىڭ 18 ىقشاماۋدانىنداعى اتاۋى جوق 178 كوشەگە قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرلەرىنىڭ اتى بەرىلدى.
اۋدان بويىنشا 4 جىلدا جالپى ۇزىندىعى 46 شاقىرىمدى قۇرايتىن 1674 جا-رىق نۇكتەسى ورناتىلدى. جالپى، اۋدان كولەمىندە 213 شاقىرىمدى قۇرايتىن 6307 جارىق نۇكتەسى بار.
«الماتى اۋلالارىن كورىكتەندىرۋ» باعدارلاماسى بويىنشا اۋداندا 42 اۋلانى كورىكتەندىرۋ جۇمىسى جۇرگىزىلدى. «اقبۇلاق» شاعىناۋدانىندا ورنالاسقان قالالىق ورتالىق مۇراعاتتىڭ عيماراتى، «العاباس» شاعىن اۋدانىندا قۋاتتىلىعى ساعاتىنا 150 گيگاكالوريالىق قازاندىق، «اقبۇلاق»، «ازتم-العاباس» شاعىناۋداندارىن ەلەكتر قۋاتىمەن قامتاماسىز ەتەتىن ەلەكتر ستانتسياسى قولدانىسقا بەرىلدى. «بايبەسىك» شاعىناۋدانىندا ۇزىندىعى 355 مەتر جاردى قورعاۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى.
زيرات ماڭىندا ورنالاسقان ۇيلەردى زاڭداستىرۋ جانە مەملەكەتتىك سانيتارلىق ەپيدەميولوگيالىق قاداعالاۋ باسقارماسىنىڭ تالاپتارىن ورىنداۋ ماقساتىندا - 196 ملن 980 مىڭ تەڭگە قارجى ءبولىنىپ، «كوكقاينار»، «وجەت»، «زاريا ۆوستوكا»، «ايگەرىم»، «اقبۇلاق»، «شاڭىراق»، «ترۋدوۆيك» شاعىناۋدانىنداعى 7 زيراتتى قورشاۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى.
اۋدان قۇرىلعالى بەرى بۇگىنگى كۇنگە دەيىن 37 مىڭ شارشى مەتردى قۇرايتىن
ارىق جۇيەسى جۇرگىزىلدى. جالپى، بولىنگەن قاراجات سومماسى 2 ملرد 411 ملن تەڭگە. ولار «ءايگەرىم-1,2»، «اقبۇلاق»، «ۇلجان-1»، «13,14 اۋماق»، «قۇرىلىسشى»، «شاڭىراق-1,2» شاعىناۋداندارىندا.
ەلدى مەكەندەردى سۋ الۋدىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا «ۇلكەن الماتى» جانە «بورالداي» وزەندەرىنىڭ ارنالارىن قايتا جاڭعىرتۋ باعىتىندا 19,4 شاقىرىمىنا جۇمىستارىنا 1 ملرد 586 ملن تەڭگە ءبولىندى.
قۇرىلىسقا تۇرمىس ساي
جاسىراتىن نەسى بار، مىسالى «سىرتى جىلتىراپ، ءىشى قالتىراپ جۇرگەن» كىسى تۋرانى نە ويلار ەدىڭىز؟ تىرشىلىگىندە ءتىرى كىسىنىڭ تۇرمىسى تۋرالى دا وسىلاي دەۋگە بولار. ويتكەنى كوشەڭ كورىكتى بولعانمەن، تۇرعىندار جىرتىق كويلەكپەن جۇرسە، كەز كەلگەن ادام ۇياتتان ورتەنبەي مە؟ سوندىقتان جەرگىلىكتى بيلىك تە قولعا الىنعان ءار ءىستىڭ ارعى جاعىنداعى ۇياتتى ويلاپ، شارۋانى شەشۋدە ويدى اقىلعا جەڭدىرىپ كەلەدى.
ايتالىق، الاتاۋ - اتىنا زاتى ساي بولۋى كەرەك. ەندەشە، نە ىستەۋ كەرەك؟ بۇل ماسەلەدە اۋدان اكىمى باعدات ءمانىزوروۆ ەڭ الدىمەن اۋدان ورتالىعىن قالىپتاستىرۋدى قولعا الىپ، حالىق سەنىمىن وياتتى. «شاڭىراق - 2» شاعىناۋدانى ورتالىق بولىپ بەلگىلەنگەندە دە ءبىراز جۇرتقا بۇنىڭىز ءتۇس سەكىلدى كورىنگەن. اقىرى سول جەردە الاتاۋ اۋدان اكىمشىلىگى اپپاراتى بوي كوتەرىپ، قونىستاندى. وسى زامانعى عيماراتتىڭ ەكى قاپتالىن الا پروكۋراتۋرا مەن سوت جانە اۋداندىق سالىق باسقارماسى مەن حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىنا ارنالعان 3 عيمارات سالىندى. ناتيجەسىندە اۋدان تۇرعىندارى ءبىر ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن ءار ەسىكتى قاقپايتىن بولدى، بار شارۋاسىن ءبىر جەردەن ءبىتىرىپ قايتادى. مۇنداي وڭتايلى ءمۇمكىندىك الماتىنىڭ باسقا اۋداندارىندا جوق دەۋگە بولادى.
سونىمەن قاتار بىلتىر اۋداندىق ىشكى ىستەر باسقارماسىنىڭ 5 قاباتتى عيماراتى قولدانىسقا بەرىلدى. ونىڭ ىشىندە سپورت، قۇرال-جابدىقتار ورناتىلعان جاتتىعۋ زالى، ءماجىلىس زالى، كۇرەس، اتۋ زالى جانە مۇراجاي بار. ءبارىنىڭ جالپى كولەمى 8 مىڭ شارشىمەتردى قۇرايدى. ايتا كەتەر جايت، بۇل باسقارمانىڭ عيماراتى وسى سالادا ەلىمىز بويىنشا كەزدەسپەيتىن، بالاماسى جوق قۇرىلىس نىسانىنا جاتادى.
سونىمەن قاتار «سايالى» شاعىناۋدانىندا اۆتوكولىككە قاتىستى بارلىق قىزمەت ءتۇرىن كورسەتەتىن اۆتوتسون قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە. ونىڭ قارجىلىق قۇنى - 1 ملرد 768 ملن تەڭگە. بۇل دا بىرەگەيلىگىمەن ەرەشەلەنەتىن قۇرىلىس. جاقىندا تۇساۋى كەسىلەتىن ورتالىققا قالالىق جول پوليتسياسى قونىس اۋدارماقشى.
سونداي-اق قازىرگى تاڭدا يندۋستريالىق ورتالىق قۇرۋ بويىنشا بىرقاتار شارالار اتقارىلدى. اتاپ ايتساق، يندۋستريالىق ورتالىق قۇرۋ مەن ىسكە اسىرىلۋىنىڭ تۇجىرىمداماسى; «الماتى قالاسىندا يندۋستريالىق ورتالىق سالۋدىڭ تەحنيكالىق-ەكونوميكالىق نەگىزدەمەسى» بويىنشا قۇرىلىس جوباسى جاسالىندى، «قۇرىلىس جانە تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق ىستەرى» اگەنتتىگىنىڭ «جوبالاردى مەملەكەتتىك ۆەدومستۆودان تىس ساراپتاۋ» رمك-نان قورىتىندى الىندى، يندۋستريالىق ايماق قۇرىلىسىنا اۋداندا 490 گەكتار جەر كولەمى انىقتالدى;
يندۋستريالىق ورتالىقتا 20 مىڭ جۇمىس ورنىن اشاتىن 150-دەن استام كاسىپورىندارىن سالۋ جوسپارلانۋدا. يندۋستريالىق ورتالىقتا ورنالاستىرىلاتىن كاسىپورىندار قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «ۇدەمەلى يندۋستريالدى-يننوۆاتسيالىق دامۋ مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنىڭ» 7 سالاسى بويىنشا جۇمىس ىستەيتىن بولادى.
الداعى ۋاقىتتا جۇرتتىڭ مادەني دەڭگەيىن كوتەرۋ ماقساتىندا 1000 ورىنعا ارنالعان 4 كينوتەاترمەن بىرگە كونتسەرتتىك زال، سپورت كەشەنى، 2017 جىلى الماتى قالاسىندا وتكەلى وتىرعان حالىقارالىق ۋنيۆەرسيادانىڭ وتۋىنە بايلانىستى، 20 مىڭ ادامعا ارنالعان سپورت كەشەنى سالىنباق. 2017 جىلى حالىقارالىق ۋنيۆەرسيادادان سوڭ، ستۋدەنتتەر قالاشىعى بولىپ قالماق.
وسىنداي جوبالاردىڭ ءساتتى ىسكە اساتىندىعىن ويلاعاندىقتان، امالسىزدان الاتاۋ اۋدانىنا كوشۋگە بەل بۋعاندار دا تابىلۋدا. قالانىڭ ۋ-شۋىنان شارشاعاندار بۇل ايماقتى ناعىز تىنىعاتىن ايماق دەپ ەسەپتەيدى.
الاتاۋ اۋدانى قۇرىلعان جىلدارى 1200 وقۋشى وقيتىن مەكتەپتەردە 3500-گە دەيىن بالالار وقىعان، بۇگىنگى كۇنى بالالارعا ساپالى ءبىلىم الۋعا ارقايسىسى 1200 ورىندىق 9 جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ سالىندى.
جاسىراتىنى جوق، ۇلت سانىنىڭ كۇرت ءوسۋى، اۋدانعا قونىستانعان قانداستارىمىزدىڭ كوپتىگى جانە ولاردى تىركەۋگە الۋدىڭ جاقسارۋى مەن جەدەلدەۋى مەكتەپتەردى كوبىرەك سالۋدى قاجەتسىنىپ وتىر. ماسەلەن، ءبىلىم شاڭىراقتارىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى، وقۋشىلار سانىنىڭ شامادان تىس كوپتىگى 12 294 بالاعا ارنالعان 16 مەكتەپ سالۋدى قاجەت ەتەدى. بۇگىنگى تاڭدا 7 148 وقۋشى شامادان تىس ارتىق.
تۇرمىس جاعىنان ايتار بولساق، 2009-2012 جىلدار ارالىعىندا 270 كوپقاباتتى تۇرعىن ءۇي سالىنىپ، وعان 5 ملرد 759 ملن تەڭگە ءبولىندى. ال 2013-2015 جىلدار ارالىعىندا «اقكەنت»، «العاباس»، «اقبۇلاق» ىقشاماۋداندارىندا 141 تۇرعىن ءۇيدىڭ سالۋ جوسپارلانعان. وسى دەرەكتەردىڭ بارلىعى جۇرتقا جاسالعان جانە جاسالار جاقسىلىقتاردان حاباردار ەتەدى. تۇرمىس تۇزەلىپ كەلەدى، ەندى ويدىڭ دا تۇزەلگەنى كەرەك. وركەنيەتتىڭ ەسىگى قالا شەتىندە دە ەسىك قاعىپ تۇر. بۇل ەسى بار ازاماتتاردى جۇمىلا جۇمىس ىستەۋگە شاقىراتىن العاشقى بەلگى.
«ءبىلىمدى بالالار بىزدەن دە شىعىپ جاتىر»
بۇل ءسوزدى اۋدان اكىمى باعدات ءمانىزوروۆتىڭ ءوز اۋزىنان ەستىدىك. ءتىپتى ول وسىنداي جەتىستىككە جەتۋ ءۇشىن اۋداندىق ءبىلىم ءبولىمىنىڭ باستىعىن دا وزگەرتىپ، وسى سالادا تالانتتى بالالاردى كوبەيتىپ، بەلگىلى ءبىر جەتىستىكتەرگە جەتۋ ءۇشىن بىلىكتى ماماندى باسشىلىق قىزمەتكە تاعايىنداپتى. ناتيجە بىردەن جەمىسىن بەرگەن. مىسال كوپ: №149 جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتىن وقۋشىسى ا.ساتتاروۆا «عىلىم الەمىن اشامىز» اتتى حالىقارالىق كونفەرەنتسيادا «ۇركەر» مەدالىن يەلەندى. ال فيزيكا جانە حيميادان تمد جانە بالتىق ەلدەرىنىڭ ءVى وليمپياداسىندا فيزيكادان №166 فيزيكا-ماتەماتيكالىق ليتسەيدىڭ وقۋشىلارى
ك.فرولوۆ، ە.مارچەنكو 3-ورىندى يەلەندى. پرەزيدەنتتىك وليمپيادانىڭ ەڭ ۇزدىك عىلىمي جۇمىستارعا ارنالعان قالالىق بايقاۋىنا «تاريح» بويىنشا قاتىسقان
10-سىنىپ وقۋشىسى ا وزىباەۆا 2-ورىندى جەڭىپ الدى. «زولوتوە رۋنو» حالىقارالىق ينتەللەكتۋالدىق ويىنىندا №82 جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتىڭ وقۋشىلارى ز.ساداۋقاس 1-ورىنعا، ا.جىلقىبەكوۆ 2-ورىنعا يە بولدى.
تالانتتى دا دارىندى ۇل-قىزداردى ءتاربيەلەپ جۇرگەن ۇستازدار قاۋىمى دا نازاردان تىس قالماي، ۇدايى كوتەرمەلەۋ شارالارى جاسالىپ كەلەدى. بۇل قۇرمەتتەن ادام جانىنا اراشاشى بولۋدان اينىماعان اق حالاتتى ابزال جاندار دا تىس قالماۋدا.
دەنى ساۋدىڭ - ەلى ساۋ
بۇرىندارى اۋماقتا ادام دەنساۋلىعىنا كوڭىل ءبولۋ دەگەن اقىرەت بولعانىن جاسىرۋعا بولماس. سىرقاتتانعان جۇرت اقشاسى بولسا، اقىلى ەمحانالاردى، تامىر-تانىستارىن، ءتىپتى حالىق ەمشىلەرىن دە جاعالاپ كەتتى. وسى اۋىرتپالىقتان ەل-جۇرت تۇبەگەيلى ارىلدى. اۋداندا 3 مەديتسينالىق مەكەمە حالىققا قىزمەت كورسەتىپ كەلەدى. ولار: №14, №22 قالالىق ەمحانالار جانە «زاريا ۆوستوكا» شاعىناۋدانىنداعى العاشقى دارىگەرلىك جاردەم بەرۋ ورتالىعى. مۇنىڭ العاشقىسى 2010 جىلى پايدالانۋعا بەرىلىپ، بۇگىندە «شاڭىراق -1,2» جانە «وجەت» شاعىناۋداندارىنان ءبىر اۋىسىمدا 200 ادام قابىلداي الادى. ال قىزمەت كورسەتىلەتىن جالپى تۇرعىن سانى - 34 396.
№14 قالالىق ەمحانا ءبىر اۋىسىمدا
200 ادام قابىلدايدى، «ايگەرىم -1,2»، «تۇركىستان»، «كوكقاينار»، «قۇرىلىسشى»، «ترۋدوۆيك»، «سايالى»، «اقبۇلاق» شاعىن- اۋدانىندا تۇراتىن 37685 تۇرعىنعا ءمىنسىز قىزمەت كورسەتۋگە مۇمكىندىگى بار.
ءۇشىنشى ەمحانا «زاريا ۆوستوك»، «ۇلجان - 1,2»، «بايبەسىك»، «دارحان» شاعىناۋداندارىنان ءبىر اۋىسىمدا 200 ادام قابىلدايدى. 24 453 تۇرعىنعا قىزمەت كورسەتۋگە لايىقتالعان.
سونداي-اق «ۇلجان» شاعىناۋدانىندا اۋىسىمىنا 500 ادامدى قابىلدايتىن ەمحانا سالىندى.
سونىمەن قوسا الاتاۋ اۋدانىندا
7 مەديتسينالىق پۋنكتەر قىزمەت ەتەدى.
مەديتسينالىق قىزمەتتى ودان ءارى جاقسارتۋ ءۇشىن بيىلعى جىلدىڭ وزىندە «دارحان» شاعىناۋدانىندا ءبىر اۋىسىمدا 200 ادام قابىلدايتىن قالالىق ەمحانا قۇرىلىسى 760 ملن 800 مىڭ تەڭگەگە تۇسپەكشى.
«العاباس» شاعىناۋدانىندا ءبىر اۋىسىمدا 500 ادام قابىلدايتىن ەمحانانىڭ قۇرىلىسىنا جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتاما جاسالدى.
«دەنساۋلىق - زور بايلىق» دەمەكشى، حالىقتىڭ سەرگەكتىگى - سانانىڭ سەرگەكتىگى. اۋرماعان كىسىنىڭ اۋىلىنان توي تارقامايتىنى انىق. تۇرمىستى جاقسارتاتىن دا، تىنىستى اشاتىن دا، مەرەيىمىزدى تاسىتاتىن دا دەنساۋلىق. ءتورت جىلدا 40 جىلعا بەرگىسىز جۇمىس جاسالدى دەر بولساق، مۇنىڭ بارلىعى دەنساۋلىقتىڭ ارقاسى. «جاقسى ءسوز - جارىم ىرىس» دەمەكشى، جۇرەككە جىلى، قۇلاققا جاعىمدى ەستىلەتىن جاڭالىق اتاۋلىنىڭ دا باسىم كوپشىلىگى دەنساۋلىق سالاسىنا قاتىستى ايتىلادى. مىسالى، اۋماقتا ارۋ-سىرقاۋ كورسەتكىشى تومەندەگەن، سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق جاعداي جاقسارعان. ءتىپتى اۋدان اكىمى باس بولىپ اپتا سايىن وتكىزىلەتىن سەنبىلىكتەردى جۇرت ۇمىتپاق ەمەس. ەسەسىنە قوقىستان ارىلمايتىن اۋلالار مەن اۋىلدار، كوشەلەر تازالانىپ، ەل مادەنيەتتىڭ مايەگىن تۇسىنە باستادى.
ءوندىرىسسىز ءومىر بولا ما؟
الاتاۋ اۋدانىنىڭ دامۋ قارىمى مەن قارقىنى جىل وتە ارتا تۇسپەسە، كەمىپ جاتقان جوق. بۇل ءوز كەزەگىندە ەلباسىنىڭ قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋدى نۇسقاعان ساليقالى ساياساتىنىڭ جەرگىلىكتى جەردەگى جارقىن كورىنىسى. اسەم دە ايشىقتى قالامىز الماتىنىڭ قارقىندى دامۋىنىڭ ايقىن نىشانى. ەلدىگىمىزدىڭ نەگىزى - 20 جىلدىق تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ جەمىسى دەپ نىق سەنىممەن ايتا الامىن.
باعدات ءمانىزوروۆ،
الاتاۋ اۋدانىنىڭ اكىمى
مىناداي نارىق زامانىندا ءومىردى ءوندىرىسسىز ەلەستەتۋ مۇمكىن ەمەس. اۋداننىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق تۇرعىدان قارقىندا دامۋى سالىق تۇسىمدەرىنىڭ كورسەتكىشىنەن بايقالادى. اتاپ ايتساق، مەملەكەتتىك بيۋدجەتكە تۇسكەن سالىق 4 جىل ىشىندە 4 ملرد تەڭگەدەن 13 ملرد تەڭگەگە دەيىن ءوستى. ونىڭ ىشىندە رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتكە تۇسكەن سالىقتىڭ ۇلەسى 3 ملرد تەڭگەدەن 7 ملرد تەڭگەگە دەيىن ءوستى. ال جەرگىلىكتى بيۋدجەتكە تۇسكەن ۇلەس 1 ملرد تەڭگەدەن 4 ملرد تەڭگەگە جەتتى.
2008 جىلدان بەرگى كورسەتكىش بويىنشا ونەركاسىپ سالاسىندا وندىرىلگەن ءونىم كەلەمى 2,5 ملرد تەڭگەدەن 25 ملرد تەڭگەگە جەتىپ، ناقتى ءونىمنىڭ كولەمى 105,7 پايىزدى قۇرادى.
قازىر وتكەن جىلدارمەن سالىستىرعاندا قۇرىلىس جانە تاماق ونەركاسىبى ءوندىرىسى كورسەتكىشىنىڭ وسكەندىگى بايقالادى. وسى رەتتە، اۋداننىڭ ونەركاسىپ كاسىپورىندارى وندىرىسكە جاڭا يننوۆاتسيالار مەن ءوندىرىستىك جوعارى تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ
جولىندا بەلسەندى جۇمىستار اتقارۋدا.
قولعا الىنعان شارالار اۋداننىڭ ينۆەستيتسيا-لىق قورىنىڭ 11 ملرد تەڭگەگە جەتىپ، اۋدانداعى جۇمىسشىلاردىڭ ورتاشا ەڭبەكاقىسى 58 مىڭ تەڭگەدەن 93 مىڭ تەڭگەگە وسۋىنە دە ءوز سەپتىگىن تيگىزگەن.
ءتورت جىل ارالىعىندا اۋدان اۋماعىندا تىركەلگەن زاڭدى تۇلعالار سانى 435-تەن 1404-كە، ال جەكە كاسىپكەرلەر 1800-دەن 7112-گە ءوسىپ، ولاردا جۇمىس ىستەيتىن ادام سانى 21 625-ءتى قۇرادى.
اۋداننىڭ جالپى تاۋار اينالىمى 889 ملن تەڭگەدەن 50 ملرد تەڭگەگە جەتىپ، ونداعى بولشەكتى ساۋدا ۇلەسى 28 ملرد تەڭگە، ال كوتەرمە ساۋدا 22 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. سونىمەن قاتار اۋدان قۇرىلعاننان بەرگى
4 جىلدا «ارزان» كوتەرمە ماركەتى، «دوميلليون» ساۋدا ورتالىعى، «مەترو»، «كەش ەند كەرري» ساۋدا كەشەنى، «سانجار»، «حالىق»، «مىڭ جىلقى» ساۋدا ۇيلەرى اشىلىپ، 1500-گە جۋىق جاڭا جۇمىس ورىندارى قۇرىلدى. سونداي-اق قازاقستان اۋماعىندا جەلدەتكىش شىعاراتىن بىردەن-ءبىر كاسىپورىن «اۆز» جشس الاتاۋ اۋدانىندا اشىلدى، بۇل كاسىپورىن 150 ادامدى جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتتى. كاسىپورىن ونىمدەرى حالىقارالىق بارلىق تالاپتارعا ساي جانە «اۆز» جشس-ءنىڭ ونىمدەرى شەت مەملەكەتتەرگە ەكسپورتقا شىعارىلۋدا.
سوڭعى 4 جىلدا اۋداننىڭ 15-كە جۋىق كاسىپورنى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ «التىن ساپا» سىيلىعىنا ءۇمىتكەر جانە «قازاقستاننىڭ ۇزدىك تاۋارى» ءوڭىرلىك كونكۋرس-كورمەسىنە قاتىسىپ، «ماسلو دەل» جانە «اۆز» جشس-تەرى ءوز سالالارى بويىنشا جەڭىمپاز اتاندى.
جۇرتتى جۇدەتپەۋدىڭ جولى كوپ
اۋدان قۇرىلعان 4 جىلدا 14 ۇلى وتان سوعىسى مۇگەدەگى مەن ارداگەرلەرىنە مەملەكەتتىك تۇرعىن ءۇي قورىنان پاتەر بەرىلدى. سوعىس ارداگەرلەرى، تىل ەڭبەككەرلەرى، زەينەتكەرلەر ساناتىنا جاتاتىن 496 ازاماتقا ساناتوريگە ەمدىك دەمالىس الۋعا جولداما بەرىلدى.
2009 جىلى اۋداندا 2500 بالا دۇنيەگە كەلسە، ونىڭ 7-ءۋى ەگىز. اۋدان اشىلعالى ءۇش وتباسىندا ۇشەم دۇنيەگە كەلدى. اۋدان ءومىرىندەگى وسىنداي قۋانىشتى جاعدايعا وراي، وتكەن جىلى وتارباەۆتار وتباسىنا 2 ءبولمەلى، قۋاتوۆتار وتباسىنا 3 بولمەلى پاتەردىڭ كىلتى تابىس ەتىلدى.
ەكى قولعا ءبىر كۇرەك ۇستاعان كىسىنىڭ وزەگى تالماسى انىق. سوندىقتان جۇمىس ورىندارىن كوپتەپ اشىپ، كۇنكورىستىڭ كوزىن تاۋىپ بەرۋدىڭ ءوزى زور ەڭبەك. اتاپ ايتار بولساق، 2009 جىلى الاتاۋ اۋدانى بويىنشا جۇمىس ورىنىن اشۋدىڭ بەكىتىلگەن جىلدىق جوسپارلى كورسەتكىشى 2013 ادام بولسا، جىلدىق جوسپارلى كورسەتكىش 140 پايىزعا ورىندالىپ، جاڭادان اشىلعان جۇمىس ورىندارىنىڭ سانى 2818 ادامدى قۇرادى. سونىمەن قاتار 2010 جىلى - 500, 2011 جىلى - 2009 جۇمىس ورنى اشىلدى.
جىل باسىنان اۋداندىق جۇمىسپەن قامتۋ بولىمىندە كەلگەن جۇمىسسىز ازاماتتاردىڭ سانى - 782 ادام، ال جۇمىسسىز رەتىندە تىركەۋدە تۇرعان جۇمىسسىز ازاماتتار 403 ادامدى قۇراپ وتىر. 9 ايدا 250 ازامات جۇمىسقا ورنالاستىرىلدى.
الەۋمەتتىك جۇمىس ورىندارىنا 66 ادام ورنالاستىرىلىپ، 9 ايدا تاپسىرما 106 پايىزعا ورىندالدى. 318 جۇمىسسىز ازامات قوعامدىق جۇمىسقا قاتىستىرىلدى. ال كاسىپتىك بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا 160 ازاماتقا جولداما بەرىلىپ، 160 ازامات كاسىپتىك وقۋ مەن قايتا دايارلاۋ كۋرستارىن ءوتتى. جوسپار 100 پايىزعا ورىندالدى. بۇل وقۋلاردىڭ ماقساتى - ەڭبەك نارىعىندا جۇمىسسىزداردىڭ باسەكەلەستiك قابiلەتiن، بiلiمiن، كاسiپتiك داعدىسىن جەتiلدiرە وتىرىپ، جاڭا جۇمىس ورىندارىن تابۋ مۇمكiندiگiن ۇلعايتۋ.
الاتاۋ اۋدانى بويىنشا 268 انا «التىن القا»، 339 انا «كۇمىس القامەن» ماراپاتتالدى، ال بيىلعى 9 ايدا «التىن القاعا» - 15, «كۇمىس القاعا» - 16 انانىڭ قۇجاتى قابىلدانىپ، قالالىق اكىمدىككە جىبەرىلدى، 26 انا ءتيىستى ناگرادامەن ماراپاتتالدى.
سونىمەن قاتار اعىمداعى جىلدىڭ 9 ايىندا تۇرمىس دەڭگەيى تومەن ازاماتتار، زەينەتكەرلەر، مۇگەدەكتەر، جۇمىسسىزدار قاتارىنان 441 ادامعا، 3 ملن تەڭگەگە ءبىر جولدىق ماتەريالدىق كومەك كورسەتىلدى.
بۇگىنگى كۇندە گيگيەنالىق قۇرالمەن 108 ءمۇگەدەك قامتاماسىز ەتىلسە، 27 مۇگەدەك قولاربامەن، 77 ادام شيپاجايدا ەمدەلۋگە جولداما الدى، پروتەزدى-ورتوپەديالىق كومەككە 123 ادام جولداما الىپ، 5 مۇگەدەك تيفلوتەحنيكالىق قۇرالدارمەن، 8 ادام سۋردواۋدارماشىلارمەن، I توپتاعى 45 ادام مۇگەدەكتەردىڭ جەكە كومەكشىلەرىمەن قامتاماسىز ەتىلدى.
مۇگەدەك بالالاردى الەۋمەتتىك قورعاۋ ماقساتىندا، «ۇيدە تاربيەلەنەتىن جانە وقيتىن مۇگەدەك بالالاردىڭ وتباسىنا ارنالعان جاردەماقىنىڭ تاعايىنداۋ جانە تولەۋ ءتارتىبى تۋرالى» ەرەجەسىنە سايكەس، جىل باسىنان 81 بالاعا 2 ملن 381 مىڭ تەڭگە جاردەماقى تولەندى.
ءتۇيىن:
مىنە، ءبىزدىڭ اۋدان وسىنداي. الاتاۋ اۋدانىنىڭ اۆتورى - ەلباسى. ەڭسەسىن كوتەرگەن - ەسىموۆ.
...قاراڭعىلىق قويۋلانا تۇسە سىرتقا شىقتىق. اكىمشىلىكتىڭ الدىنداعى تەپ-تەگىس ءارى جارىق الاڭدا بۇلدىرشىندەر فۋتبول ويناپ ءجۇر. «بالالار اۋلاعا دا ەنىپ كەتىپتى عوي» دەدىك جىگىتتەرگە.
- ويناسىن، اعا، الاتاۋدىڭ التىن ازاماتتارى وسىلار بولادى. ولار ءوز جەرى، ءوز باسپاناسى بارىن وسىلاي سەزىنەدى، - دەدى اكىمىشىلىكتىڭ جىگىتتەرى.
قاراپايىم جۇرت قونىستانعان الاتاۋ ەندى بىرەر جىلدا قالانىڭ ءبىر ورتالىعىنا اينالارى داۋسىز. بۇل باعىتتا وراسان زور جۇمىستار جاسالۋدا. تەك ەل يىگىلىگىن كورسىن!
"اباي-اقپارات"
