شاكارىم قۇدايبەردىۇلىنىڭ تۋعانىنا 164 جىل

(ەكى تۇلعانىڭ كەزدەسۋلەرى جايلى مالىمەتتەر)

قوس عۇلاما قالاي تابىستى، قايتىپ ءبىلىستى؟ وسىنى ءجىتى تەكسەرۋ، ايشىقتاۋ ماڭىزدى شارۋانىڭ ءبىرى سياقتى. الاش زيالىلارى «شاكارىم اقساقال» دەپ قادىرلەگەن قارت ويشىل مەن بالعىن جىگىت مۇحتار اۋەلدەن ءبىرىن-ءبىرى جاقسى ءبىلدى، تىعىز بايلانىستا بولعان دەسەك، جاڭساقتىققا ۇرىنامىز، تەگى. شاكارىم مۇحتاردان 39 جاس ۇلكەن، زامانى دا بولەك. ەكى تاۋ تۇلعانىڭ جاقىن ءبىلىسىپ، تابىسقان شاعى، ءوز بىلۋىمشە، 1924-1926 جىلدار ارالىعى. تومەندە وسى پايىمدى بەكىتەتىن دالەلدەر كەلتىرمەكپىن.

شاكارىمنىڭ 1913 جىلدان كەيىنگى  ومىرىنە عانا قىسقاشا شولۋ جاسايىن. ويتكەنى، وسى جىلى ويشىل العاشقى وڭاشالانۋ كەزەڭىن باستاپ، بىرىڭعاي ويشىلدىق سورابىنا تۇسەدى. سويتە تۇرا، عۇلاما زامان اعىمىن قالت ەتكىزبەي قاداعالاپ وتىرعان. وعان تۇڭعىش قوعامدىق-ساياسي باسىلىمدار «ايقاپ» جۋرنالى مەن «قازاق» گازەتى بەتىندە جاريالانعان 20 استام ماقالالارى دالەل.

1917 جىلعى الەمدى ءدۇر سىلكىندىرگەن ۇلى ءدۇبىر، توڭكەرىستەردى شاكارىم قۋانا قارسى الىپ: «بوستاندىق تاڭى اتتى» دەيدى. قوعامدىق جۇمىستارعا قايتىپ ورالادى. وسى جىلدىڭ كۇزىندە سەمەي ۋەزدىك زەمستۆو كوميتەتىنە دەپۋتات بولىپ سايلانعانى، ال 1918 جىلدىڭ باسىنان الاش وردا ۇكىمەتىنىڭ سوتى، ەسكىشە ايتقاندا، توبە ءبيى بولىپ سەگىز اي قىزمەت قىلعانى ايان. اۋمالى-توكپەلى سول كەزەڭدەگى ءومىرىن اقىن: «ءجۇرىپ ەم، ورنىقپاعان قالقىمادا» دەيدى.

جاس جىگىت مۇحتارعا كەلەر بولساق، 1917 جىلدىڭ جازىندا «ويقۇدىق» دەگەن جەردە ول ءوزىنىڭ «ەڭلىك-كەبەك» اتتى تۇڭعىش پەساسىن ساحنالاعان-دى. اۋىز ەكى اڭگىمەلەرگە قۇلاق تۇرسەك، قىر توسىندەگى قويىلىمعا جينالعان حالىق قارا-قۇرىم بولعان. شاكارىم دە كەلگەن. ەكى تۇلعانىڭ العاش تانىستىعى وسى كۇندەر شاماسى. قويىلىم اياقتالعاندا قاجى مۇحاڭا جولىققان، پەساداعى بيلەر ستسەناسىنا قاتىستى اقىل-كەڭەسىن ءۇيىپ-توگىپ بەرگەن دەيدى كوزى كورگەندەر. قىسقاسى، اباي مەن ايگەرىمنىڭ نەمەرەسى، تۇراعۇلدىڭ قىزى اقىش ۇزاتىلعان توي ۇلان-اسىر شاراعا ۇلاسقان ەكەن. شاكارىمنىڭ وعان قاتىسۋى ءھام تويدىڭ تورىندە وتىرۋى زاڭدى (قۇنانبايدان تاراعان ون ارىستىڭ ۇلكەنى، اقىلشىسى بولعان سوڭ). ەكىنشىدەن، مۇحتار تىرناقالدى پەساسى «ەڭلىك-كەبەكتى» شاكارىمنىڭ وسى اتتاس (ەكىنشى اتى – «جولسىز جازا») پوەماسىنا سۇيەنە وتىرىپ، سونىڭ ىزىمەن جازعان عوي. بۇل ءشۇباسىز اقيقات. «جولسىز جازاداعى» ەڭلىك پەن كەبەكتىڭ ديالوگى رەتىندە كەلگەن شۋماقتاردى، – دەپ كورسەتەدى ادەبيەتشى عالىم رىمعالي نۇرعاليەۆ، –  اۋەزوۆتىڭ پەسا جازۋ ۇستىندە پايدالانعانى انىق بايقالادى». زەرتتەۋشىلەر مۇحاڭ بيلەر ستسەناسىن قايتا وڭدەپ، كوپ بايىتقان دەسەدى. بۇل ءوزى بي بولعان شاكارىمنىڭ اقىل-كەڭەسىن قاپەرگە الدى دەگەن ءسوز. ءسويتىپ، قاي قىرىنان كەلسەك تە، 1917 جىلى جاز جايلاۋدا جاس مۇحاڭنىڭ قارت شاكارىممەن كەزدەسكەنى جوققا شىعارىلمايدى.

شاكارىممەن قاتار جاس قالامگەر مۇحتار دا قوس توڭكەرىس (اقپان جانە قازان توڭكەرىستەرى) تۋدىرعان ءدۇبىرلى وقيعالارعا بەلسەنە ارالاستى. مىسالعا 1921 جىلدىڭ تامىز ايىندا سەمەيدىڭ گۋبەرنيالىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ توراعالىعىنا سايلانىپ، كوپ ىستەردى تىندىردى. سونىڭ ءبىرى – شىڭعىس وڭىرىندەگى  «باقاناس» ارتەلىن ۇيىمداستىرۋعا تيگىزگەن ۇلكەن كومەگى دەۋگە كەرەك. 1922 جىلدىڭ كۇزىندە م.اۋەزوۆ ۋەزدىك جەر ءبولىمىنىڭ باستىعى ەشمۇحامبەت ءالين دەگەن كىسىگە شاكەرىمنىڭ نەمەرە ءىنىسى ءارحام ارقىلى بىلاي دەپ حات جولداعان ەكەن: «....مەن ءوزىمىزدىڭ اۋىلدىڭ شارۋالارىن ۇگىتتەپ، ءبىر جەرگە جينالىپ، پوسەلكا سالۋعا كوندىردىم. جەرلەرى وتە جاقسى – باقاناس وزەنىنىڭ جيەگىندەگى بايقوشقار دەگەن جەر. پوسەلكا سالۋ جونىندەگى شارۋالاردىڭ وكىلى مىنا حاتتى اپارىپ تاپسىرۋشى – ءارحام ىسقاقوۆ. مەنىڭ سەنەن سۇرايتىنىم: پوسەلكا سالۋعا جاردەمدەس، ۇكىمەتتىڭ زاڭى بويىنشا بەرىلەتىن كومەك-جاردەمدەرىن بەر».

ەكى تۇلعانىڭ كوپ كەزدەسۋلەرى وسى جاڭادان قۇرىلعان «باقاناس» ارتەلىندە (قازاقتار «مويىنسەرىك» دەيدى) ءوتتى. سەبەبى، شاكەرىمنىڭ قوراسى مەن اتالمىش  ارتەل كورشىلەس ەدى. اقىن ارتەل ۇجىمىمەن ارالاس-قۇرالاستا بولدى. ءوز كەزەگىندە مۇحاڭ دا قارىم-قاتىناسىن ۇزگەن ەمەس. قالامگەردىڭ جەردى ولشەپ، جوبا جاساۋشى ينجەنەردى شاقىرتقانىن، ول ۇسىنعان جوباعا سايكەس قالاداعىداي كوشە تارتىبىندەگى پوسەلكا ۇيلەرى، مەكتەپ، اۋرۋحانا بوي كوتەرگەنىن ايتساق تا جەتكىلىكتى. بۇدان بولەك، وزەن سۋىن ەگىس القابىنا اعىزعان ۇزىن ارىق ارناسى تارتىلىپ، ونىڭ بويىنا سۋ ديىرمەنى، ماي زاۋىتى سالىنعان. 1922 جىلدىڭ كۇزىندە مۇحاڭ تاشكەنت قالاسىنا وقۋعا اتتانعاندا، ونى باقاناس تۇرعىندارىنىڭ قۇرمەتپەن شىعارىپ سالۋى وسى ايتىلعان تىعىز قاتىناستىڭ ايعاعى. بۇل قالاداعى وقۋى ۇزاققا سوزىلماي، ونان لەنينگراد ۋنيۆەرسيتەتىنە اۋىستى.

بىراق لەنينگرادتا ءبىر سەمەستر عانا وقىپ، سەمەيدە جاڭادان قۇرىلعان قازپەدتەحنيكۋمدا ۇستازدىق قىزمەتكە كىرىسۋىنە تۋرا كەلەدى. نەگە؟ سەبەبى، سەمەي وبلىستىق وقۋ ءبولىمى  شاقىرتىپ العان. بۇل – 1924 جىلدىڭ قىسى، جاڭا جىلدىڭ العاشقى ايىندا بولعان ۋاقيعا.

تۋعان جەردى ساعىنىپ جەتكەن ستۋدەنت قالاداعى شۇعىل شارۋالارىن بىرىڭعايلاپ العان سوڭ، بوي جازىپ، از دا بولسا دەم الۋعا قىرعا، ەل ىشىنە تارتقان عوي. ونىڭ وزىندىك سەبەپتەرى بار. ءبىرى – بورىلىدە، ءبىرى – ارالتوبەدە وسكەن مۇحتار مەن كاميلا (كامەش) ماعاۋياقىزى ءبىرىن-ءبىرى شىن ءسۇيىپ، 1921 جىلى شاماسىندا وتاۋ قۇرعان ەدى. ءومىرىنىڭ سوڭعى جىلدارىندا مۇحاڭ: «مەنىڭ تۇسىمە كىرەتىن ءۇش ادام بار: اعام قاسىمبەك، كاميلا جانە جەبەش (تۇراعۇلدىڭ بالاسى)» دەگەن كورىنەدى.

مۇحتار جەر تۇكپىرى لەنينگرادتا جۇرگەنىندە التى جاسار قىزى مۇعاميلا (تۇڭعىش جارى رايحاننان تۋعان) مەن ءسۇيىپ قوسىلعان كاميلاسى كوبىنە اباي اۋىلدارىن پانالاعان بولاتىن. بۇل جايىندا مارقۇم مۇعاميلا مۇحتارقىزى سىر شەرتەدى: «اكەم كاميلاعا ۇيلەنگەندە سول كىسىنىڭ تاربيەسىندە بولدىم. وزىندە بالا توقتاماعان كامەش مەنى «بالاپانىم» دەپ باۋىرىنا باستى. اباي اۋىلى ءبىز قالادان دەمالىسقا كەلگەندە «بالاپانىمەن كامەش كەلدى» دەپ قارسى الاتىن. مەنى «جيەن» دەيتىن» (مۇحتارقىزى م. ەستەلىك ءسوز // سەمەي تاڭى، 1994. – 21 قىركۇيەك).

وسى ايتىلعاندار 1924 جىلدىڭ قىسىندا شىڭعىستاۋعا ساپارلاۋىنىڭ ءبىرىنشى سەبەبى. ەكىنشى سەبەپ – وسى كەزدەردە مۇحاڭ اباي جايلى ماتەريال جيناۋعا كىرىسكەن ەدى. وسى تۇرعىدان اسا ماڭىزدى بولعان ءبىر تاريحي كەزدەسۋگە توقتالايىق. جازۋشى ونى بىلاي دەپ ەسىنە الادى: «مەنىڭ ماتەريال جيناعان كەزىمدە كەيبىر بىلەم دەۋشىلەر قۇنانباي قوداردى كۇناسى ءۇشىن جازالادى، – دەگەندى ايتتى. ءبىر جولى قىستىگۇنى مەن شىڭعىس اسىپ كەلە جاتىپ، كەزدەيسوق قۇنانباي ۇرپاقتارىنىڭ اۋىلىنا كەلىپ توقتاعانىم بار. بۇل اۋىلدا ابايدىڭ وتكەنىنەن بىرقاتار دەرەكتەردى انىق بىلەتىن ءبىر شال بار ەكەن. مەن قودار ءولىمى جايىن سودان سۇرادىم. ول وزىمە سۇراق قويىپ:

– سەن قوداردىڭ قاي جەردە اسىلعانىن بىلەسىڭ بە؟ – دەدى دە، قىستاۋ تۇبىندەگى ءبىر ءدوڭدى كورسەتتى. ءولى قوداردىڭ دەنەسى وسى ءدوڭ ۇستىنەن لاقتىرىلعان ەكەن. شىندىق وسى ارادا باستالدى. بۇل جەردە قۇنانبايدىڭ ۇلكەن ايەلى كۇڭكەدەن تاراعان نەمەرەلەرىنىڭ اۋىلى وتىرعان-دى. بۇل جەر ءبىر كەزدە قودارعا، ونىڭ تۋعان، تۋىسقاندارىنا قارايتىن جەر ەكەن، بىراق ونىڭ رۋى ءوزى-ءوزىن «قورلاپتى» دا، جەردى قۇنانباي تارتىپ اپتى» (اۋەزوۆ م.و. ابايتانۋدان جاريالانباعان ماتەريالدار. – الماتى: عىلىم، 1998).

بۇل جەردە مۇحاڭنىڭ «دەرەكتەردى انىق بىلەتىن ءبىر شال بار ەكەن» جانە «قۇنانبايدىڭ كۇڭكەدەن تاراعان نەمەرەسى» دەپ شاكارىمدى ايتقانى سوقىرعا تاياق ۇستاتقانداي انىق نارسە («حالىق جاۋى» دەپ اتىلىپ كەتكەن كىسىنىڭ ەسىمى ول كۇندە اتالمايتىن، ساياسي قاتەلىك سانالاتىن).

الگىندە مۇحاڭ: «شىڭعىس اسىپ كەلە جاتىپ، كەزدەيسوق قۇنانباي ۇرپاقتارىنىڭ اۋىلىنا كەلىپ توقتادىم» دەدى عوي، مەنىمشە، «كەزدەيسوق» دەگەندى ساقتىق  ساقتاپ ايتقان. مۇحتار ومارحانۇلى – داڭقى الىسقا كەتكەن ابىرويلى ازامات ءارى كەشەگى اياۋلى ەر ماعاۋيانىڭ قىزى كامەشتىڭ جۇبايى، ياعني قۇنانباي ۇرپاقتارىنا قادىرلى كۇيەۋ بالا. شاكەرىمنىڭ كوپ ءۇمىت كۇتكەن بالاسى احاتتىڭ ۇستازى ەكەنىن دە ايتا وتىرايىق (وسى جىلى احات قازپەدتەحنيكۋمعا وقۋعا تۇسكەن ەدى). «1923-24 جىلدارى، – دەيدى رازاق سامارحانۇلى، – مۇحاڭنىڭ جازعاندارى ەلگە تاراپ، بەدەلى مەيلىنشە شىرقاعان شاق. كەزدەسكەندە ۇلكەن دە، كىشى دە ءسوزىن تىڭدايتىن، قۇرمەتتەپ، سىيلايتىن دارەجەگە جەتكەن». 1922 جىلدىڭ كۇزىندە مۇحاڭ تاشكەنت ۋنيۆەرسيتەتىنە تۇسە سالا، وسى قالادا «شولپان» جۋرنالىن شىعارۋعا قىزۋ كىرىسىپ كەتكەنىن، شاكارىمنىڭ سۇلۋ داستانى «ءلايلى-ءماجنۇن»  وسى جۋرنالدا باسىلعانىن دا ايتا وتىرايىق. ءسويتىپ، قاراشوقىداعى قارت شاكەرىم مەن بايبىشەسى ايعانشانىڭ اۋىلىنا مۇحتار مەن كامەشتىڭ ارنايى ات باسىن بۇراتىن ءجونى بار جانە ولاردى ءۇي يەلەرى تورەدەي كۇتىپ العاندارى ءشۇباسىز.

كەزدەيسوق پا، زاڭدىلىق پا، قالاي دەگەن كۇندە دە، 1924 جىلدىڭ قىسىندا بولعان مۇحاڭ مەن شاكارىمنىڭ كەزدەسۋى قازاق حالقى تاريحي-مادەني ءومىرىنىڭ جارقىن وقيعاسى!  نەگە دەسەڭىز، ەپوپەيانىڭ وزەگى ەسەپتى وقيعالاردى سوزگە ۇستا، ويعا باي ساحارا داناسىنىڭ اۋزىنان ەستۋ، وزىنە بەيمالىم بولىپ كەلگەن تىڭ دەرەكتەرگە قانىعۋ تالانتتى جازۋشىنىڭ سانا-سەزىمىن توڭكەرىپ وتكەنى ءسوزسىز. ماسەلەن، ايگىلى ەپوپەيانىڭ «قودار-قامقانىڭ ءولىمى» ۋاقيعاسىنان باستالۋى كوپ جايدى اڭعارتادى. مۇنى جاڭاعى سوزىندە «شىندىق وسى ارادا باستالدى» دەۋىمەن ۇلى سۋرەتكەر ءوزى دە جاسىرماي جەتكىزىپ وتىر. قودار-قامقانى دارعا اسۋ وقيعاسىنىڭ بار استارى مەن شىندىعىن «قوداردىڭ ءولىمى» اتتى پوەمانىڭ اۆتورى ءارى سول قوداردىڭ قىستاۋى تۇرعان جەردىڭ ەگەسى شاكارىم انىق بىلمەگەندە كىم بىلمەك؟! 1959 جىلعى ماقالاسىندا مۇحاڭ بىلاي دەپ تاعى ءبىر اعىنان جارىلادى: «رومانمەن جۇمىس ىستەۋ بارىسىنداعى كەزەڭدەرگە ويشا ورالاتىن بولسام، مەن، ەڭ الدىمەن، قوداردىڭ دارعا اسىلاتىن كورىنىسىن كوز الدىما ەلەستەتەمىن – ول، مەنىڭ ويىمشا، كىتاپتاعى نەگىزگى تارتىستىڭ كوڭىل­كۇيىن انىقتايتىن كىلتى رەتىندە قىزمەت ەتۋگە ءتيىس بولاتىن» (اۋەزوۆ م.و. «اباي» رومانىنىڭ جازىلۋ جايىنان // ۆوپروسى ليتەراتۋرى. – موسكۆا، 1959). كوردىڭىز بە، العاش شاكارىمنەن ەستىگەن وقيعانى مۇحاڭ كىتاپتاعى تارتىستاردىڭ «كىلتى» دەگەن.

سونىمەن، 1924 جىلعى قىسقى كەزدەسۋ – كەلەشەكتە «اباي جولى» ەپوپەياسى دۇنيەگە كەلۋىنە تۇرتكى ءجايتتىڭ ءبىرى. كەزدەسۋدىڭ كەرەمەتتىگى وسى ارادا! تراگەديالىق تالاس-تارتىستاردىڭ قىر-سىرى، ءمان-جايى مەن ناقتىلى سەبەپتەرىنە مۇحاڭ شىنشىل شاكارىم ارقىلى قانىققان دەيمىز.

«...ابايدى سۇيەمىن. مەنىڭ بالا كۇنىمنەن ىشكەن اسىم، العان ءنارىمنىڭ بارلىعى ابايدان». وسىناۋ حاكىم ابايعا ايتقان جۇرەكجاردى لەبىزىن مۇحاڭ قازىرگىدەي كەڭ زامان بولسا، اۋليە شاكارىمگە دە ارناپ ايتار ما ەدى كىم ءبىلسىن. جازۋشىنىڭ شاكارىمدى قۇرمەتتەگەنى، ۇستاز تۇتقانى جايلى ماتەريالدار ازىرگە تام-تۇمداپ قانا جەتىپ وتىر.

«شىعىس پوەزياسى بويىنشا ۇستازىم – شاكارىم!» دەپ مۇحاڭ ماعان ەكى مارتە ايتقانى بار دەيدى احات شاكارىمۇلى ءوزىنىڭ ەستەلىگىندە. جوعارىدا شاكارىمنىڭ «ەڭلىك-كەبەگى»  جاس مۇحتاردىڭ وسى اتتاس تىرناقالدى پەساسىن جازۋىنا سەبەپكەر بولعان دەدىك. ەندى شاكارىمنىڭ ايگىلى ەپوپەيانىڭ تۋىنا، يدەياسى مەن مازمۇنى انىقتالۋىنا سەپتىگى تيگەنىن دە  ايتۋعا مىندەتكەرمىز.

«اباي جولىنا» قاجەتتى ماتەريالداردى مۇحاڭ شىڭعىستاۋدىڭ بارلىق قۇيماقۇلاق داناگوي قارتتارىمەن كەزدەسە، سۇراستىرا ءجۇرىپ، جيناستىردى. الايدا شاكارىمنىڭ ءجونى ءبىر بولەك. جالپى قاريالار دا، كوكباي، تۇراعۇل، ءارحامدار دا ءبىلۋى ەكىتالاي جايتتەر كوپتۇعىن. مىسالعا بيلىك تىزگىنىن ۇستاعان ورتانىڭ ويلاۋ جۇيەسى، مىنەزى، ءجۇرىس-تۇرىسى، شەشىمدەرى ءتارىزدى ءيىرىمى تەرەڭ، بۇكپەسى كوپ ماسەلەلەردى مۇحاڭا قاجەتتى دارەجەدە اشىپ جەتكىزۋ تەك شاكارىمنىڭ سىباعاسى دەۋگە كەرەك. ويتكەنى، 1920 جىلداردىڭ ورتاسىندا كوزى تىرىدەن اتقامىنەر ەليتانىڭ بەل ورتاسىندا جۇرگەن ءارى ابايدىڭ بارلىق ولەڭدەرىن، شىعارماشىلىق لابوراتورياسىن (مۇحاڭشا «بار قويماسىن») جاتقا بىلەتىن شاكارىم عانا قالعان-دى. سوندىقتان شاكارىمنىڭ مۇحاڭا كومەگى زور بولعانى ءسوزسىز.

1928 جىلدىڭ 29 جەلتوقسانىندا تولتىرىلعان انكەتادا مۇحاڭ بىلاي دەپ كورسەتكەن: «ۆ 1926 گودۋ ەزديل ۆ سەميپالاتينسكۋيۋ گۋبەرنيۋ نا رودينۋ – كاز. پوەتا ابايا دليا سوبرانيا ماتەريالوۆ كاسايۋششيەسيا ەگو جيزني ي دەياتەلنوستي» (تاشكەنت وبلارحيۆ: فوند -353, وپيس-1, دەلو-41). قايتالاپ ايتايىق، ستۋدەنت مۇحتار ەكى جىل (1925 جانە 1926 جج.) قاتارىنان جاز ايلارىن جانعا جايلى باقاناستا وتكىزدى. مۇنى راستايتىن جاڭاعىداي ارحيۆتىك دەرەكتەر بارشىلىق. ءار ساپارىندا ساياتقورادا شاكارىممەن كوپ سۇحبات قۇرعان. ورتاق تاقىرىپ – ابايدىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى بولعان. سوندىقتان ۇلى سۋرەتكەرگە جول-جوبا كورسەتىپ، باعىت بەرگەن ۇستازىنىڭ ءبىرى – دانىشپان شاكارىم ەكەندىگى مويىندالىپ جاتسا، شىندىق اۋىلىنان شىعانداپ كەتپەيمىز دەگەن ويدامىن.

«اباي جولىندا» مۇحاڭ شاكارىمگە نەعىپ «شۇبار» دەگەن ات قويعان؟ جاعىمسىز كەيىپكەر قىلعانى نەسى؟ وسىنداي سۇراقتىڭ تۋى زاڭدى. سەنسەڭىز، 1950 جىلى جارىق كورگەن «اقىن اعا» كىتابىندا مۇحاڭ شاكارىمدى «كەرىم» دەگەن بولاتىن. ال ەپوپەيادا «شۇبار» دەلىنسە، ول ازداي، ابايعا جاقىندىعىن پايدالانىپ جۇرگەن كۇنشىل، كەرتارتپا پەندە رەتىندە سۋرەتتەلسە، بۇل، ءسوز جوق، قىلىشىنان قان تامعان ساياسي قىسپاقتىڭ كەسىرى. كىم قاناۋشى تاپتىڭ وكىلى، سول سۇيكىمسىز كەيىپكەر. بۇل جازىلماعان قاعيداتۇعىن. مۇحاڭنىڭ ءوزى دە: «وبال بولدى، شاكارىم الدىندا زور كىنام بار» دەپ وكىنگەن ەكەن. بىراق شاكارىمدى قايتسەم اعارتام دەگەندى دە ويلاستىرعان. ەپوپەياعا ومىردە بولماعان جالعىز كەيىپكەر – دارمەن وبرازى ەنگىزىلگەنى سودان. بۇگىنگى تاڭدا دارمەن – «قازاق ايناسى» جيناعىنىڭ اۆتورى شاكارىم دەپ زەرتتەۋشىلەر ءبىراۋىزدان بەكىتەدى. وسىلايشا كەمەڭگەر مۇحاڭنىڭ ابايدىڭ ەڭ تالانتتى شاكىرتى شاكارىمدى تىعىرىقتان الىپ شىققانىن بىلە جۇرگەنىمىز ءجون.

قورىتا كەلگەندە، اباي، شاكارىم جانە مۇحتار – الەمدىك شىڭعا شىققان قازاقتىڭ ءۇش الىبى. ولاردىڭ سىرت كوزگە كورىنبەيتىن، بىراق ىشكى جان دۇنيەسى مەن ويلاۋ جۇيەسى ارقىلى بىرىنە ءبىرى بەرگەن اسەرى، شاپاعاتى ەرەكشە مول بولعاندىعى انىق. ماقالادا وسىناۋ نازىك بايلانىستى ازدى-كوپتى اڭعارتۋعا تالپىنعان جايىمىز بار.

اسان وماروۆ،

زەرتتەۋشى

Abai.kz