جوعالىپ كەتتى!
بۇگىندە نە جوعالمايدى؟ تۇيمە دە، تۇيە دە، قازىناداعى ميللياردتاعان اقشا دا، ءتىپتى، اقساقالدىڭ قالتاسىنداعى شاقشا دا، ادامدار دا، مادامدار دا...
– جاڭا عانا ەڭبەكتەپ جۇرگەن بالامىز جوق، ەرىك! - دەدى ايەلىمنىڭ بەت-ءجۇزى اسپانعا ۇشىپ كەتكەندەي دىرىلدەپ.
– انا جەردى قارادىم، مىنا جەردى قارادىم، قاراعان جەرىمنىڭ ءبارىن سانادىم، جوق! - دەدىم مەن ۇرەيلەنىپ.
– قۇدىقتىڭ ءىشىن قارادىڭ با؟
– قۇدىقتىڭ ىشىندە قۇرباقادان باسقا ەشتەڭە جوق!
– ءيتتىڭ ۇيشىگى ءىشىن شە؟
– ءيتىمىز كورشىنىڭ ۇرعاشى يتىمەن قىدىرىپ كەتكەن. بالامىز ونىڭ ىشىندە جوق!
– ويبۋۋ ەندى قايتتىك؟ پوليتسياعا حابارلاساڭشى؟!
– حابارلاپ قويدىم. ويپىرماي ءا؟ ەڭبەكتەپ جۇرگەن توعىز ايلىق بالا قايدا جوعالۋى مۇمكىن، ا؟
– مىنا زاماندا تەز جىنداناسىڭ! قىمباتشىلىق. جۇمىسسىزدىق، ۇكىمەتتىڭ سانسىز سالىقتارى، جاردەماقىلاردىڭ ماردىمسىز بولۋى، ءبارى-ءبارى جينالىپ، جۇيكەمىزدى ءجۇن ەتتى عوي! ەندى مىنە، بالا جوعالتىپ وتىرمىز!
– وسى سەن-اق قىڭقىلداپ قويمايسىڭ! «ۇكىمەتتىڭ جاردەماقىسىن الىپ وتىرايىق، جىل سايىن تۋا بەر، تۋا بەر!» دەيسىڭ!
– پاتەر جالداپ تۇرامىز، كەزەكتەن ءۇي بەرىلەتىن شىعار؟
– ءما ، الاسىن! ال، سەگىزىن تۋىپ تاستادىم! توعىزىنشىسى جوعالىپ كەتتى! نە بولدى ەندى؟
بالالارىمىزدى ساناپ شىقتىڭ با؟
– جاڭا قاتار تۇرعىزىپ قويىپ، ساناپ شىقتىم. تۇگەل ەمەس. جومارتىمىز جوق... - دەدىم مەن، سوسىن ەكەۋمىز ىزدەي باستادىق. پالاستىڭ استىن قارادىم، جوق، شاينەكتىڭ ءىشىن قارادىم، جوق. قاراماعان جەرىمىز قالمادى. ءبىر كەزدە، ءورت سوندىرۋشىلەر كەلدى.
– ويباي؟ ءسىز كىمسىز؟ - دەپ سۇرادى ايەلىم.
– ءورت سوندىرۋشىلەردىڭ باستىعىمىن. سىرتتا ءورت سوندىرۋشىلەر تۇر.
– ءورتتىڭ جوعالعان بالامىزعا قانداي قاتىسى بار؟
– پوليتسياعا «بالامىز جوعالدى» دەپ حابارلاپسىزدار.
– بالامىز ورتەنىپ جاتقان جوق قوي؟
– پوليتسيانىڭ قولدارى تيمەي جاتىر، بىزگە ءوتىنىش ايتا سالىپ ەدى...
– كەتىڭدەر! جوعالىڭدار؟ - دەپ ايەلىم ولاردى قۋىپ شىققانى سول، ارتىنشا، تاعى بىرەۋ كەلىپ تۇر.
– ويباي، تاعى كەلدى بىرەۋى! - دەدىم مەن. سويتسەك، سالىقتان ەكەن، «بالاڭىزدىڭ اتىندا «يپ» جوق پا؟»، «سالىق تولەمەسە، جاردەماقىسىنان ۇستاپ قالامىز» - دەيدى مە، سالىقشىنى دا ايەلىم سىپىرتقىمەن قۋىپ شىقتى. كەنەت، ءبىر ايەل كەلدى. اتى ايىم ەكەن. سوزدەرى دە دايىن ەكەن.
– كەشىرىڭىزدەر، مەن سانەپيدستانتسيانىڭ وكىلى ەدىم.
– ءبىزدىڭ جەكەمەنشىك اسحانامىز جوق، - دەدىم مەن.
– مەنىڭ كەلگەن سەبەبىم، پوليتسياعا «بالامىز جوعالىپ كەتتى» دەپ حابارلاعان ەكەنسىزدەر. پوليتسيا «ءبىزدىڭ قولىمىز تيمەي جاتىر، سىزدەر بارا سالىڭىزدارشى!» - دەدى. جوعالعان بالاڭىزدىڭ ءۇستى-باسى تازا ما؟ ەگەر تازا بولماسا، ايىپپۇل سالامىز.
– قايران ۇكىمەتىم! تەك ايىپپۇلدارمەن، ەسەپسىز سالىقتارمەن كۇندەرىڭدى كورىپ جاتىر ەكەنسىڭدەر عوي؟ - دەدى ايەلىم كۇڭىرەنىپ. ول كەتكەن سوڭ، جىلاپ وتىرعان، ءبىر كەزدە اتىپ تۇردى. قۋانىپ كەتتى.
– ويباي؟ - دەدى سوسىن.
– نەمەنە ويباي؟
– جومارتىمىز تابىلدى!
–قويشى؟
– ايتتىم عوي، ءبىز جىندانعانبىز، سانسىز سالىقتار، قىمباتشىلىق، قايىرشىلىق...
– ايتشى دەيمىن، جومارتىمىز قايدا؟
– مىنە، ءالى تۋعان جوق ەكەنمىن عوي؟ - دەدى ول ءىشىن سيپاپ قويىپ.
– باسە! كۇنى بۇرىن اتىن قويىپ، سابىلىپ ىزدەپ ءجۇرمىز! ءبىز تازا جىندىلار ەكەنبىز!
– ويبۋ، ىشىمدەگى توعىز ايلىق بالامىزدى ىزدەپ... ويبۋۋ، ەشكىم ەستىمەسىن!
– ءاي، جومارت؟ - دەدىم مەن ايەلىمىڭ ىشىنە قۇلاعىمدى توسىپ.
– نە بولدى اكە، سونشا ايقايلاپ؟ - دەگەن داۋىس كۇڭگىرلەپ ەستىلگەنى. سەلك ەتە قالدىم! ءوڭىم بە، ءتۇسىم بە؟ كەشەگى مە، ەرتەگى مە؟ قايتادان قۇلاعىمدى توستىم دا:
– جومارتىم مەنىڭ، بالام مەنىڭ، قاشان شىعاسىڭ دالاعا؟ - دەپ سۇرادىم.
– ىككە، قازاق ەلى ماقتانشاقتار ەلى، مەن... مەن ازىرگە سىرتقا شىقپايمىن...
– جاقىندا «تولعاق» دەگەن «پروكۋرور» كەلسە، ءوزىڭ-اق ىڭگالاپ شىعا كەلەسىڭ! - دەدىم قۋانعانىمنان.
– اكە، ۇكىمەت جورگەك پۇلمەن جارىتپايدى، كۇتەسىزدەر...
و، ءتاڭىرىم! بالامنىڭ ايتقاندارى استارىندا نە بار، سوعان سەنىڭىزدەر، قىسقاسى، شىلدەحانا تويىنا كەلىڭىزدەر!
مۇحتار شەرىم
Abai.kz
