ساكەن ەسىركەپوۆ. اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك - ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتىڭ كەپىلى
اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك تەحنولوگيالىق دامۋدىڭ قارقىن الۋىمەن كوكەيكەستى ماسەلەگە اينالدى. الەمنىڭ ءبىر نۇكتەسىندە وتىرىپ-اق ەكىنشى ءبىر جەردەگى احۋالعا سانانى جاۋلاۋ جولىمەن ىقپال ەتۋگە بولادى. ءوزىنىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىگىن ويلايتىن كەز كەلگەن ەل اقپاراتتىق كەڭىستىكتىڭ جاي-كۇيىنە بەي-جاي قاراماسى انىق. ويدى وي قۋالاپ، قولعا قالام الۋىما ءبىر جاعداي تۇرتكى بولدى.
قازاقستاننىڭ وڭتۇستىك وڭىرلەرى كورشىلەس وزبەكستاننىڭ اقپاراتتىق ىقپالىندا وتىر. وعان ماقتاارال، سارىاعاش اۋداندارىندا قازاقستان، حابار سياقتى تەلەارنالار عانا تارتىپ، وزبەكستاننىڭ ونعا جۋىق تەلەارناسى اقپارات تاراتاتىنى مىسال بولا الادى. راديودا دا جاعداي وسىنداي. وسى جازدا ءبىر شارۋامەن سارىاعاشقا جولىم ءتۇستى. شىمكەنت شاھارىنان 30-40 شاقىرىم ۇزاپ شىققاننان كەيىن قازاقشا راديو تىڭداۋدان قالدىق. ەسەسىنە وزبەكشە سايراعان، ءان سالعان داۋىستار باسىمدىق الدى. سارىاعاشقا كەلگەندە ارنالاردىڭ ءبارىن وزبەك ارنالارى باسىپ الدى. بۇل بىزدەگى اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىكتىڭ سىن كوتەرمەيتىن تۇسىن كورسەتسە كەرەك. ءوڭىردىڭ حالقى دا وزبەكشەنى قازاق تىلىنەن كەم بىلمەيدى.
اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك تەحنولوگيالىق دامۋدىڭ قارقىن الۋىمەن كوكەيكەستى ماسەلەگە اينالدى. الەمنىڭ ءبىر نۇكتەسىندە وتىرىپ-اق ەكىنشى ءبىر جەردەگى احۋالعا سانانى جاۋلاۋ جولىمەن ىقپال ەتۋگە بولادى. ءوزىنىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىگىن ويلايتىن كەز كەلگەن ەل اقپاراتتىق كەڭىستىكتىڭ جاي-كۇيىنە بەي-جاي قاراماسى انىق. ويدى وي قۋالاپ، قولعا قالام الۋىما ءبىر جاعداي تۇرتكى بولدى.
قازاقستاننىڭ وڭتۇستىك وڭىرلەرى كورشىلەس وزبەكستاننىڭ اقپاراتتىق ىقپالىندا وتىر. وعان ماقتاارال، سارىاعاش اۋداندارىندا قازاقستان، حابار سياقتى تەلەارنالار عانا تارتىپ، وزبەكستاننىڭ ونعا جۋىق تەلەارناسى اقپارات تاراتاتىنى مىسال بولا الادى. راديودا دا جاعداي وسىنداي. وسى جازدا ءبىر شارۋامەن سارىاعاشقا جولىم ءتۇستى. شىمكەنت شاھارىنان 30-40 شاقىرىم ۇزاپ شىققاننان كەيىن قازاقشا راديو تىڭداۋدان قالدىق. ەسەسىنە وزبەكشە سايراعان، ءان سالعان داۋىستار باسىمدىق الدى. سارىاعاشقا كەلگەندە ارنالاردىڭ ءبارىن وزبەك ارنالارى باسىپ الدى. بۇل بىزدەگى اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىكتىڭ سىن كوتەرمەيتىن تۇسىن كورسەتسە كەرەك. ءوڭىردىڭ حالقى دا وزبەكشەنى قازاق تىلىنەن كەم بىلمەيدى.
جاقىن ءبىر دوسىمنان جەتىسايلىق ءبىر جاس بالادان «پرەزيدەنت كىم؟» دەگەندە «كارىموۆ» دەپ جاۋاپ بەرگەنىن ەستىگەندە توبەمنەن جاي تۇسكەندەي بولعان. شىنىندا دا تەلەارنا مەن راديودان تەك ي.كارىموۆتىڭ پرەزيدەنتتىك قىزمەتىن اتقارۋى تۋرالى اقپاراتتى ەستىگەن جاس بالا قانداي ەلدە وتىرعانىن قايدان ءبىلسىن؟! بۇل بىزدەگى جاۋاپتى مەكەمەلەردىڭ جەدەل ءىس-قيمىلىن قاجەت ەتەتىندەي. اتالعان ەلدە وتىرىپ-اق ءدىني، ۇلتتىق، ساياسي ت.ب. يدەيالارمەن قازاقستاندىقتاردىڭ ساناسىنا نەشە ءتۇرلى اقپارات سىڭىرۋگە بولادى.
بىزدەگى اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىكتىڭ كەنجە قالۋىن عالامتورداعى تەرىس پيعىلدى سايتتاردى جابۋداعى ءىس-قيمىلىمىزدان دا كورۋگە بولادى. كەز كەلگەن سايتتى جابۋ ءۇشىن ۇزاق پروتسەسس (سوتقا بەرۋ، ساراپشىلاردىڭ قۋاتتاعان پىكىرىن الۋ، سوت شەشىمىنىڭ شىعۋى ت.ب.) قاجەت ەتىلەدى. بۇل كەزدە اتالعان يدەيامەن تالاي ازامات قارۋلانىپ ۇلگەرەدى. ۇزاق پروتسەستەن كەيىن سايت جابىلعانىمەن جاڭا ءبىر سايت اشۋ قيىن ەمەس (ماسەلەن، وپپوزيتسيالىق guljan.org سايتى ەكسترەميستىك دەپ تانىلعاننان كەيىن قۇزىرلى ورگاندار تاراپىنان جابىلعان بولاتىن. الايدا سايت يەسى كوپ ۋاقىت وتپەستەن guljan.info دەگەن جاڭا سايت اشىپ، بۇرىنعى جۇمىسىن قايتا جالعاستىردى. بۇل سايتتى جابۋ ءۇشىن دە ءبىراز ۋاقىت قاجەت. كەزەكتى رەت سوت شەشىمى شىققانىمەن تاعى ءبىرىن اشىپ الۋدىڭ جاراسى جەڭىل...). سوندىقتان ءوز قاۋىپسىزدىگى مەن دامۋى ءۇشىن مەملەكەت تە تەحنولوگيالىق پروگرەستەن قالىپ قويماۋى ءتيىس.
كورشىلەس رەسەيدە سايت ماسەلەسىن رەتتەۋدىڭ ءتيىمدى ءبىر مەحانيزمى بار ەكەن. ارنايى ماماندار ينتەرنەت سايتتارىنا تالداۋ جاساۋمەن اينالىسادى. قانداي دا ءبىر سايتتا ەلدىڭ زاڭنامالارىنا قايشى كەلەتىن نەمەسە ازاماتتار اراسىندا ءدىني، ساياسي، ۇلتتىق ت.ب. ارازدىق قوزدىراتىن يدەيالار بولسا سول ساتتە سايت اكىمشىلىگىنە حات جازىلادى. حاتتا اتالعان يدەيالاردىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىككە قايشى كەلەتىن تۇستارى كورسەتىلىپ، اتالعان ماقالانى الىپ تاستاۋى تيىستىگى، ايتپەسە سايتتىڭ مەملەكەت تەرريتورياسىندا تارالۋىنا تىيىم سالىناتىنى حابارلانادى. تالاپ ورىندالماسا ءتيىستى شارالار قابىلدانادى. سايتتى سوت شەشىمىمەن جابۋ وسىداي كەيىن دە جالعاسا بەرەدى. مۇنداي شارالار ءبىزدىڭ ەلگە دە قاجەت سياقتى. وسى ارقىلى كوپتەگەن تەرىس يدەيالاردىڭ جولىن كەسۋگە بولادى. بۇل شارالار اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىكتى تۇبەگەيلى قامتاماسىز ەتپەسە دە، جاعدايدىڭ جاقسارۋىنا سەپتىگىن تيگىزەر ەدى.
