وسىدان بىرنەشە كۇن بۇرىن بەلگىلى اقىن، قانداستار كوشى ماسەلەسىنىڭ باسى-قاسىندا جۇرگەن قوعام قايراتكەرى اۋىت مۇقيبەك اقىن، ءماجىلىس دەپۋتاتى، ءتىل جاناشىرى قازىبەك يساعا ءۇشبۋ حات جازىپ، الەۋمەتتىك جەلىگە جاريالاعان ەدى. وندا اۋىت مۇقيبەك قازىبەك يساعا «قانداستار ماسەلەسىنە كەلگەندە ءۇنسىز قالدىڭىز»، - دەپ سويلەگەن. بۇگىن قازىبەك جارىلقاسىنۇلى اۋىت مۇقيبەكتىڭ ءۇشبۋ حاتىنا جاۋاپ جازىپ، رەداكتسيامىزعا جولداپتى. مارحابات:

قازىبەك يسانىڭ جاۋابى:

اۋىت باۋىرىم، «قازىبەك يسا اعاما ناز» اتتى جازباڭىزعا جاۋاپ جازۋعا ەندى ۋاقىت تاپتىم.

الدىمەن ايتارىم، «ءوزىڭىز ولەڭىڭىزدە ايتقانداي، وزدەرىڭىز تۋ قىپ كوتەرىپ كەلە جاتقان ناعىز احاڭداردىڭ اماناتى — بۇكىل الاش جۇرتىنىڭ باسىن قوسۋعا ارنالعان ۇسىنىس. شەكارا سىرتىندا قالىپ وتىرعان التى-جەتى ميلليون قازاقتىڭ تاعدىرىنا، مەملەكەتىڭ قاۋىپسىزدىگىنە تىكەلەي قاتىستى ماسەلە»، - دەگەنىڭىزگە قۋانا قوسىلامىز، قولدايمىز دا.

«مىنە، كونسۋلتاتسياعا تاعى وزگەرىس ەنگىزۋ ماسەلەسى جانە كوتەرىلىپ جاتىر»، - دەيسىز. ەسكەرتە كەتەيىن، اۋىت باۋىرىم، ادەتتەگىدەي تاعى دا اۋىت كەتتىڭىز، «كونسۋلتاتسيا» ەمەس، كونستيتۋتسياعا وزگەرىس ەنگىزىلۋدە. «كونسۋلتاتسيا» مەن كونستيتۋتسيانىڭ اراسى جەر مەن كوكتەي، ءۇش قايناسا سورپاسى قوسىلمايدى. «كونسۋلتاتسيا» دەگەن كەڭەس الۋ، كەڭەس بەرۋ، ەشقانداي زاڭدىق كۇشى جوق. ال كونستيتۋتسيا - بار زاڭداردىڭ نەگىزى –اتا زاڭىمىز! الدىمەن جوعارىداعى «كونستيتۋتسياعا» قول سوزباس بۇرىن، وزىڭىزگە زاڭناما تۋرالى «كونسۋلتاتسيا» بەرىپ الۋدان باستاپ وتىرمىن اڭگىمەنى...

ال ەندى ءسىز ەكى كوزىڭىز ءتورت بولىپ، تۇنگى ۇيقىڭىزدى ءتورت ءبولىپ، زارىعا كۇتكەن جاۋاپتاردى تىڭداڭىز.

1. «الدە، بۇل ماسەلەنى كوتەرمەۋ، قولداماۋ تۋرالى جوعارعى جاقتان تاپسىرما بەرىلدى مە سىزدەرگە؟!»، - دەيسىز.

بۇل نە ءسوز، تۇسىنبەدىم. ءسىز ءبىزدى ءوزىڭىزدىڭ قىزمەت ەتەتىن «نۇر وتانىڭىزبەن»، قازىرگى «اماناتىڭىزبەن» شاتىستىرىپ الدىڭىز عوي دەيمىن... بىزگە ەشكىم جوعارىدان تاپسىرما بەرمەيدى. تاپسىرما بەرسە، باسقالارىن ايتپاي-اق قويايىق، ءبىز بيلىكتىڭ ەڭ جاندى جەرى – «مەملەكەتتىك ءتىلدى مىندەتتەيتىن تۋرالى زاڭ» قابىلداۋدى، ودان دا ەڭ اۋىر جاندى جەرى - كونستيتۋتسيانىڭ 7 بابىن وزگەرتىپ، مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەسىن جەكە دارا قالدىرۋ تۋرالى دەپۋتاتتىق ساۋال جاسايمىز با؟ كەزىندە مەملەكەتتىك حاتشى، («نۇر وتاننىڭ» مۇشەسى) «الاشتىڭ اتىن اتاتپايمىن» دەپ قاھارىنا ءمىنىپ تۇرعان كەزەڭدە، بيلىكتى تىڭداماي، 2007 جىلدان باستاپ، 15 جىلدان بەرى الاش مۇراسى مەن ۇستانىمىن ۇلىقتايمىز با؟

2. «ەل الدىندا جۇرگەن ازاماتسىز. جاي ازامات ەمەس، كورنەكتى اقىن، بەلگىلى قايراتكەر دەپۋتاتسىز. ءدال وسى ءبىز كوتەرگەن ماسەلەگە كەلگەندە ءسىزدىڭ ءۇنسىز قالعانىڭىزدى، ارەكەتسىزدىك تانىتقانىڭىزدى تۇسىنبەي دال بولدىم. جوق، مەنىڭ سىزگە دەپۋتاتتىق مىندەتىڭىزگە سۇيەپ ايتقان ەكى-ءۇش اۋىز ءسوزىم اۋىر كەلىپ ءجۇر مە. ءيا، قازاقتىڭ قازىبەگى اتىڭىزبەن قانسورعىش تيمۋر قۇلىباەۆتان جەڭىلىپ قالعانىڭىزعا قاتتى نامىستانىپ، مەن ءسىزدى قامشىلادىم»، - دەيسىز.

راحمەت باۋىرىم، مەن تۋرالى جىلى سوزدەرىڭىزگە. بىراق، ءسىز قانداستار ماسەلەسىمەن اينالىسىپ ءجۇرسىز، ونىڭ ۇستىندە تالاي جىلدان بەرى «نۇر وتان» - «امانات» پارتياسىندا كەڭەسشىسىز. ايتپاقشى، ءسىز كونستيتۋتسيا دەپ ويلاپ جۇرگەن كونسۋلتاتسيا ءسىزدىڭ وسى ىستەپ جۇرگەن جۇمىسىڭىز - كونسۋلتانتسىز ءسىز. ەلىمىزدەگى ەڭ ۇلكەن، بيلىك پارتياسىندا قىزمەت ەتكەسىن، زاڭناما جۇمىسىنان دا حاباردار بولۋىڭىز كەرەك قوي. وسى ۋاقىتقا دەيىن ۇكىمەت قورىتىندى بەرمەسە، پارلامەنت زاڭى وتپەيتىنىن قالاي بىلمەيسىز؟ بۇل ماسەلەمەن «امانات» پارتياسى باسشىلىعى نەگە اينالىسپاعانىن بىلمەدىم. ول ەڭ الدىمەن وزىڭىزگە كەرەك، ويتكەنى پارتياعا كەلگەن ازاماتتارعا كەڭەس، كونسۋلتاتسيا بەرەسىز.

مەن ايتايىن سىزگە، ءبىزدىڭ ءدال قازىرگى زاڭناما بويىنشا پارلامەنت ۇكىمەتتىڭ وڭ قورىتىندىسى بولماسا، ەشقانداي زاڭ تۇگىلى، ءبىر باپتى دا وتكىزە المايدى. سوندىقتان دا ءسىزدىڭ قانداستارعا كونستيتۋتسيالىق قۇقىق بەرۋ تۋرالى ۇسىنىسىڭىزدى ءبىز قۋانا قولدايمىز، ونى فراكتسيادا تالقىلاپ تا كوردىك، بىراق، ول ءدال قازىر مىناۋ ۇكىمەتتىڭ كەزىندە وتپەيدى.

نەگە ەكەنىن ايتايىن.

بۇگىن، 7 قىركۇيەكتە پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ جالپى وتىرىسىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر كونستيتۋتسيالىق زاڭدارىنا مەملەكەت باسشىسىنىڭ 2022 جىلعى 16 ناۋرىزداعى جولداۋىن ىسكە اسىرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» قر كونستيتۋتسيالىق زاڭىنىڭ جوباسى جونىندە بايانداما جاساعان قر ادىلەت ءمينيسترى قانات مۋسينگە: «پرەزيدەنت ايتقان «ىقپالدى پارلامەنت» قايدا؟!» اتتى دەپۋتاتتىق سۇراق قويدىم. سوندا بارلىق جاۋاپ بار. ۆيدەوسى دا، جازباسى دا «قازاق ءۇنى» پورتالىندا دا، مەنىڭ فەيسبۋك پاراقشامدا دا تۇر. ءيا، ايتپاقشى، ءوزىڭىز دە وقىپسىز: «مىنە، ناعىز دەپۋتاتتىڭ ءسوزى! ايتقاندا دا ءدوپ باسىپ ايتتى. عىلىمي ايتتى!» دەپ جوعارى باعا بەرىپسىز، كوپ راحمەت. تاعى قايتالاي كەتەيىن وقىرماندار ءۇشىن:

«پرەزيدەنت ءوزىنىڭ جولداۋىندا تاپسىرعان «كۇشتى پرەزيدەنت، ىقپالدى پارلامەنت، ەسەپتى ۇكىمەت» ۇشتۇعىرىنداعى «ىقپالدى پارلامەنت» دەگەنىمىز قايدا؟ ول مىناۋ زاڭ جوباسىندا قاي باپتا بار؟ بىزگە، پارلامەنتكە ەڭ ءبىرىنشى زاڭ شىعارۋ جولىندا كەدەرگىلەر جاسالماۋى كەرەك. ونداي وزگەرىستى ءبىز مىناۋ زاڭ جوباسىنان مايشاممەن دە، قاي شاممەن دە قاراپ تاپپادىق…

قولدانىستاعى زاڭ بويىنشا ۇكىمەت وڭ قورىتىندىسى بەرمەسە، پارلامەنت ەشقانداي زاڭ جوباسى تۇگىلى، ءبىر باپتى دا قابىلداتا المايدى. بۇنى ءسىز وتە جاقسى بىلەسىز، مينيستر مىرزا، بۇرىن دەپۋتات بولعاسىز! بۇنداي ۇكىمەت قورىتىندىسىن سۇراۋ تەك بيۋدجەتكە اسەر ەتەتىن زاڭ جوبالارىنا عانا قاتىستى دەپ، تايعا تاڭبا باسىلعانداي اتاپ كورسەتىلگەن كونستيتۋتسيانىڭ 61 بابىنىڭ 6 تارماعى مەن پارلامەنت تۋرالى زاڭنىڭ 15 بابىنىڭ 4 تارماعىن ءبىر عانا ۇكىمەت رەگلامەنتىنىڭ 100-ءشى تارماعى تاس-تالقانىن شىعارعان.

ياعني، بارلىق زاڭ جوباسى مەن وزگەرىستەر ۇكىمەت قورىتىندىسىنا تاۋەلدى. بۇنداي جاعداي بىرنەشە رەت ءبىزدىڭ باسىمىزدان ءوتتى.

سوندىقتان، پارلامەنت ىقپالدى بولۋى ءۇشىن قولدانىستاعى اتالمىش زاڭناما باپتارىن وزگەرتۋ كەرەك نەمەسە ۇكىمەت رەگلامەنتىنىڭ 100-ءشى تارماعىن الىپ تاستاۋ كەرەك!»، - دەپ سۇراقتى توتەسىنەن قويدىق.

وسىدان-اق بىلە بەرىڭىز پارلامەنتتىڭ وكىلەتتىگى قاي دارەجەدە ەكەنىن...

ياعني، ماعان «قازاقتىڭ قازىبەگى اتىڭىزبەن قانسورعىش تيمۋر قۇلىباەۆتان جەڭىلىپ قالدىڭىز»، -دەگەنىڭىز تۋرا ەمەس، شىنىن ايتقاندا ۇياتتاۋ بولدى. مەن كاسىپكەرلەردىڭ كوكەسى تيمۋرمەن ەمەس، قازاق ۇكىمەتى توراعاسى اسقار مامينمەن الىستىم. ويتكەنى ۇكىمەتتىك قورىتىندىنى شىعاراتىن جانە قول قوياتىن، ياعني ونى شەشەتىن كاسىپكەر نەمەسە وليگارح ەمەس، قازاق ۇكىمەتىنىڭ پرەمەر-ءمينيسترى! سوندىقتان دا مەن سول كەزدە، بىلتىر 2021 جىلى كۇزدە ەكونوميكا ءمينيسترى اسەت ەرعاليەۆتىڭ، «اتامەكەن» ۇلتتىق پالاتاسى توراعاسى تيمۋر قۇلىباەۆتىڭ، پرەمەر-مينيستر اسقار ماميندەردىڭ اتىن اتاپ، ايىپتاي وتىرىپ، (بولاشاقتا ۇلت مۇددەسىنە قارسىلار رەتىندە قارا تىزىمگە كىرەتىندەر), ەڭ باستى كىنالى رەتىندە ۇكىمەتتى ايىپتاپ، «قازاق ءتىلىنىڭ وبالى - قازاق ۇكىمەتىنىڭ موينىندا» دەپ جازدىم.

سوندىقتان دا «ءسىز بەن ءسىز مۇشەسى بولىپ تابىلاتىن الاششىل «اق جول» پارتياسىنىڭ نەمقۇرايدى پوليتسيا («پوزيتسيا» دەگەن بولۋىڭىز كەرەك دەپ ۇمىتتەنەمىن) ۇستانۋى وتە وكىنىشتى جانە ۇيات جاعداي دەپ باعالايمىن. سول احاڭنىڭ اماناتىنا پىسقىرماي جاتىرسىزدار عوي»، - دەگەنىڭىز ارتىق جانە ورىنسىز كىنا. ويتكەنى، «اق جول» پارتياسىنىڭ قانداستار قامى ءۇشىن تالاي شارۋا ىستەگەنىن جانە ىستەپ كەلە جاتقانىن اياق استى ۇمىتىپ قالماساڭىز، ءوزىڭىز وتە جاقسى بىلەسىز.

الاشتى ايتساق، وسىدان 15 جىل بۇرىن 2007 جىلى قازاق پارلامەنتى تاريحىندا تۇڭعىش رەت الاش كوسەمدەرى ءاليحان بوكەيحان، احمەت بايتۇرسىنۇلى، مىرجاقىپ دۋلاتۇلى اتتارى «اق جول» پارتياسىنىڭ ارقاسىندا اتالىپ، ۇلىقتاۋ جونىندە ماسەلە كوتەرىلدى. 2012 جىلى پارلامەنتتە «اق جول» فراكتسياسى قۇرىلعالى بەرى 30-دان استام دەپۋتاتتىق ساۋال جاسالىپ، بيىل الاشتانۋشى تالاي جاستاردىڭ شوعىرىن دايىنداعان «ءححى عاسىرداعى الاشتىڭ اق جول» جالپىۇلتتىق بايقاۋى 11-ءشى جىل وتەدى. بۇل «اق جولدىڭ» الاش مۇراسىن ناسيحاتتاۋداعى قىرۋار شارۋاسىنىڭ ءبىر مىسالى عانا.

ال «اق جول» پارتياسىنىڭ جانە مەنىڭ قانداستار ءۇشىن قانداي قايرات جۇمساپ جۇرگەنىمىزدى ءوزىڭىز دە، اياق استىنان قۇداي تاس توبەسىنەن ۇرىپ، تاسكەرەڭ، كوزى سوقىر، ءوزى ءارىپ تانىمايتىن ساۋاتسىز بولىپ قالماسا، مەنىڭ بالاعىما جابىسىپ جۇرگەندەر دە جاقسى بىلەدى. قانداستار ماسەلەسىنە مەن 1997 جىلدان، بەلگىلى قوعام قايراتكەرى، سول كەزدەگى پارلامەنت دەپۋتاتى اكىم ىسقاقتىڭ باسقارۋىمەن، تاۋەلسىزدىك ورناي سالا قانداستار كوشىن باستاپ كەلگەن الماس احمەتبەك باستاعان باۋىرلاردىڭ زور ۇلەس قوسۋىمەن ەڭ العاش قازاق تىلىندە جازىلعان «كوشى-قون» زاڭى قابىلداناتىن كەزدەن، شيرەك عاسىردان بەرى ارالاسىپ كەلە جاتىرمىن. ول كەزدە ءسىزدى بىلمەيدى ەكەنمىن، ايتەۋىر كەيىندەۋ ءبىر كەلىپ، ءبىراز ءجۇرىپ، نە ىستەپ قويعانىڭىزدى، نەگە جۇرگەن جەرىڭىزدەن سۋ شىققانىن قايدام، اياق استىنان ارعى بەتكە سۋىت قايتىپ كەتكەنىڭىزدى ەستىگەنبىز... كەيىن كورنەكتى اقىنىمىز، ادام بالاسىنا جاماندىق ويلامايتىن جۇرەگى نازىك ۇلى ليريك تۇمانباي اعامىزدىڭ جانىنان كورگەندە تاڭ قالىپ قالساق تا، جات كورمەگەنىمىز راس....

ال 2021 جىلى، پارلامەنتكە كەلە سالىپ، باسقالارىن ايتپاعاندا، الاش پەن قانداستار ماسەلەسىنىڭ وزىنە عانا ەكى ايدا ەكى رەتتەن، ءتورت رەت «اق جول» فراكتسياسىنىڭ دەپۋتاتتىق ساۋالىن جاسادىم.

ولاردىڭ بارىندە كوتەرگەن ەڭ ماڭىزدى ماسەلەلەر دە شەشىلدى. العاشقىسىنا، 30 جىلدا 100 ەسە ازايىپ كەتكەن كوشى-قوننىڭ بۇكىل كۇردەلى ماسەلەسىن كوتەرگەن دەپۋتاتتىق ساۋالعا ۆيتسە-پرەمەر ە.توعجانوۆتىڭ جاۋابى كەلدى. مىسالى، قانداستار كوشىن كۇشەيتۋ، ازاماتتىق الۋدىڭ مەرزىمىن ەكى ەسە قىسقارتۋ، كوشى-قون كوميتەتى قۇرۋ، «ۇلتى قازاق» دەگەن انىقتاما بەرۋدى شەشۋ تب ماڭىزدى ماسەلەلەر شەشىلدى.

ال 2020 جىلى اتامەكەنگە كەلىپ، ونلاين وقىعان قانداس قازاق جاستارى، دايىندىق كۋرسىن ءبىتىرىپ، ەمتيحان تاپسىراردا قازاقستان تاراپى «وفلاين كەلىپ سىناق تاپسىرۋ كەرەك» دەگەندە، قانداس جاستاردىڭ بارلىعى ماعان حابارلاسىپ، مەن پارلامەنتتە دەپۋتاتتىق ساۋال جاساپ، وعان ءبىلىم ءمينيسترى ا.ايماعامبەتوۆ جاۋاپ بەرىپ، مىڭداعان جاستاردى ونلاين وقىتۋدى شەشىپ بەردىك. ءسويتىپ، مەملەكەتتىڭ ميللياردتاعان قارجىسى جەلگە ۇشپاي، مىڭداعان جاستارىمىز وقۋىن جالعاستىرۋدا. قانداستار اتىنان ەۋرازيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتى قانات قاھار باستاعان جاستار فەيسبۋك پاراقشالارىندا العىستارىن جاۋدىرىپ، راحمەت ايتتى.

اۋەجايدان شەكاراشىلار قازاقستانعا قايتا كىرگىزبەي، بەس كۇن «تۇزاقتا» قالىپ قويعان قانداس قىزىمىز ءناديانى ەلىمىزگە كىرگىزۋ، تۇركمەنستاننان كەلگەن قانداستار شىلدەنىڭ قايناعان كۇنىندە ۆيزا وزگەرىپ، شەكارادان وتە الماي تۇرعاندا، قوعام قايراتكەرى، قانداستار ۇيىمىنىڭ جەتەكشىلەرىنىڭ ءبىرى، ايگىلى «كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنى» ولەڭىنىڭ اۆتورى الماس احمەتبەكتىڭ حابارلاۋىمەن ەڭبەك ءمينيسترى تامارا وتەگەنوۆاعا شىعىپ، ماسەلەلەرىن شەشىپ بەرۋ، ت.ب. كۇندەلىكتى شارۋالاردىڭ بارلىعىن ايتپاي-اق قويايىن.

2017 جىلى 1 جەلتوقساندا ازات پەرۋاشەۆ ەكەۋمىز قىتايعا دۇنيەجۇزىنىڭ 125 ەلىنەن 600 دەلەگات جينالعان بەيجىڭدەگى الەمدىك ساياسي فورۋمعا بارعاندا، قىتاي باسشىلىعىنا قىتايداعى قازاقتارعا جاسالعان قىسىمدى العاش بايانداپ، سوندا قامالعان 112 قازاقتىڭ ءتىزىمىن تاپسىردىق، («اتاجۇرتتىڭ» باسشىسى قىدىرالى ورازۇلى مەن جۋرناليست بەيسەن احمەتۇلى جاساپ بەرگەن). ونىڭ ىشىنەن 79-ى تۇرمەدەن شىققانى كەيىن «اتاجۇرتتىڭ» كەزەكتى جينالىسىندا باياندالىپ، باسپاسوزدە جازىلدى.

ءسوزىمنىڭ سوڭىندا ايتارىم، اۋىت باۋىرىم، حات جازعاندا الدىمەن نيەتىڭىزدى انىقتاپ الىڭىز. نەگىزگىسى شىنىمەن قانداستار قامى ما، جوق «مەن قانداستار ماسەلەسىن كوتەرىپ جاتىرمىن، قازىبەك يسا قامسىز، قاراپ وتىر» دەپ، ءبىر جارناما جاساپ، كورىنىپ، ءبىر تىستەلەپ قالۋ ما؟ ءسىز ەكەۋمىز دە قالامگەرمىز، اقىنبىز. سوندىقتان، باسقالاردى قايدام، ءسوزدىڭ استارىن بىردەن ءبىلىپ قويامىز. كەيدە، قانشا جاسىرماق، بۇركەمەلەمەك بولساڭ دا، ءبىر جەردەن ءيىس شىعىپ تۇرادى... كەيبىر، پيعىلى تەرىس، سوزىنەن قاتتى ءيىسى شىعىپ كەتكەندەرگە قانشا وزەۋرەپ، ءولىپ كەتسە دە، الەۋمەتتىك جەلىدە قىلعىنىپ، بۋىنىپ جاتسا دا، جاۋاپ بەرمەيمىن. ول تۋرالى مالىمدەمە دە جاساعانمىن كەزىندە: «مەن سۇيەنىشى سۇيەك لاقتىرعان جالاقورلارعا جاۋاپ بەرمەيمىن» دەپ. ال ءسىزدىڭ كوتەرگەن ماسەلەڭىز ەكەۋمىزگە دە ورتاق، نەگىزى قالىڭ قازاققا ورتاق بولۋى ءتيىس، مەنىڭ قاتتى بۇيرەگىم بۇرىپ تۇراتىن قانداس اعايىندار ماسەلەسى بولعاسىن، تۇنگى ساعات وننىڭ شاماسى بولسا دا، ماجىلىستەگى كابينەتىمدە جۇمىس ىستەپ وتىرىپ، اراسىندا جاۋاپ بەرۋگە ۋاقىت تاۋىپ جاتىرمىن.

مەنىڭ ونسىز دا بالاعىمنان الۋشىلار از ەمەس. وتكەندە كورنەكتى ساياساتكەر بالتاش تۇرسىمبايدىڭ قازاسىنا الماتىعا ارنايى بارىپ، قوشتاسۋىنا قاتىسىپ، كەڭسايدا توپىراق سالىپ، اسىندا سويلەگەنىمدە ايتقانىمداي: «مەن قالاي پارلامەنتكە باردىم، العاشقى كۇنگى ارانداتۋدان باستاپ، اسپانداعى عارىشتا ءبىر ماسەلە بولسا دا، وعان جەردەگى قازىبەك يسا كىنالى دەپ جامانداي جونەلەتىن جالدامالى جالاقورلار توبىرى پايدا بولدى. كادىمگى اتتارى شتاتتا تىركەلگەن، بۇيرىق بويىنشا بىرىنەن سوڭ ءبىرى شىعىپ تۇرادى كەزەكتەرىمەن...»، - دەگەنىمدەي، بالاقتان تارتاتىندار سەنسىز دە از ەمەس... ولار ءتىپتى ءوزىمىز قورعاپ، قولداپ جۇرگەن ءتىل مايدانىندا جۇرگەندەردىڭ قاتارىنان دا شىعۋدا... ءبىزدىڭ ءۇشارىپتىڭ قولىنان ءبارى دە كەلەدى...

ءوزىڭ «كەرەمەت ولەڭ» دەپ جوعارى باعا بەرگەن، ول ءۇشىن راحمەت، اقىنسىڭ عوي ولەڭ تانيتىن، احاڭا جازعان ولەڭىمدە دە:

«ساناسا دا ساتقىندار قادامىڭدى،
سارا جولعا سالۋمەن سانالى ۇلدى،
قازاق ءۇشىن جۇمسادىڭ قالامىڭدى…
كەشەگى يتتەر جارىسىپ قاپقان سەنى،
بۇگىن مەنىڭ تىستەۋدە بالاعىمدى…»، -

دەپ جازعانىم سوندىقتان.

امان بول، باۋىرىم. قاۋىرت جۇمىستاردان مويىن بۇرا الماي جۇرسەك تە، جاۋاپ جازۋعا ماجبۇرلەگەنىڭ ءۇشىن راحمەت. سەنىڭ ارقاڭدا ەلگە ءبىراز ەسەپ بەرىپ قالدىم.

قانداستار قامى ءۇشىن، جالپى قازاقتىڭ، الاشتىڭ اماناتى ءۇشىن قايرات ەتە بەرەيىك. اللا جار بولسىن! اق جول!

قازىبەك يسا

اۋىت مۇقيبەكتىڭ حاتى:

قازىبەك يسا اعاما ناز

قازىبەك اعام ۇلت كوسەمى احمەت بايتۇرسىنۇلىنا ارناپ ولەڭ جازىپتى. كەرەمەت ولەڭ!

«الاش جۇرتىن كەتتى عوي اماناتتاپ...»، - دەپتى قازىبەك اقىن.

سول احاڭنىڭ اماناتىنا پىسقىرماي جاتىرسىزدار عوي، قۇرمەتتى قازىبەك اعا! شەكارا سىرتىندا قالىپ بارا جاتقان التى-جەتى ميلليون اعايىنعا كونستيتۋتسيالىق قۇقىق بەرۋ ماسەلەسىنە بايلانىستى «اق جول» پارتياسىنىڭ توراعاسىنا حات جازدىم وتكەندە. وعان ءسىز ەكى-ءۇش-اق جولدان تۇراتىن حاتپەن جاۋاپ بەرىپ، تىندىم قىلدىڭىز.

مىنە، كونسۋلتاتسياعا تاعى وزگەرىس ەنگىزۋ ماسەلەسى جانە كوتەرىلىپ جاتىر. مەن اتالعان ۇسىنىستى تاعى ورتاعا سالدىم. ءوزىڭىز ولەڭىڭىزدە ايتقاگداي، وزدەرىڭىز تۋ قىپ كوتەرىپ كەلە جاتقان ناعىز احاڭداردىڭ اماناتى — بۇكىل الاش جۇرتىنىڭ باسىن قوسۋعا ارنالعان ۇسىنىس.

شەكارا سىرتىندا قالىپ وتىرعان التى-جەتى ميلليون قازاقتىڭ تاعدىرىنا، مەملەكەتىڭ قاۋىپسىزدىگىنە تىكەلەي قاتىستى ماسەلە.

قۇرمەتتى قازىبەك جارىلقاسىنۇلى!

ەل الدىندا جۇرگەن ازاماتسىز. جاي ازامات ەمەس، كورنەكتى اقىن، بەلگىلى قايراتكەر دەپۋتاتسىز. ءدال وسى ءبىز كوتەرگەن ماسەلەگە كەلگەندە ءسىزدىڭ ءۇنسىز قالعانىڭىزدى، ارەكەتسىزدىك تانىتقانىڭىزدى تۇسىنبەي دال بولدىم. الدە، بۇل ماسەلەنى كوتەرمەۋ، قولداماۋ تۋرالى جوعارعى جاقتان تاپسىرما بەرىلدى مە سىزدەرگە؟! جوق، مەنىڭ سىزگە دەپۋتاتتىق مىندەتىڭىزگە سۇيەپ ايتقان ەكى-ءۇش اۋىز ءسوزىم اۋىر كەلىپ ءجۇر مە. ءيا، قازاقتىڭ قازىبەك اتىڭىزبەن قانسورعىش تيمۋر قۇلىباەۆتان جەڭىلىپ قالعانىڭىزعا قاتتى نامىستانىپ، مەن ءسىزدى قامشىلادىم. ءسىز وعان ءوز دەڭگەيىڭىزدە، قايتالاپ ايتايىن، ءوز دەڭگەيىڭىزدە جاۋاپ بەردىڭىز. بۇل ساياساتكەرلەر اراسىندا ۇنەمى بولىپ تۇراتىن قالىپتى جاعداي.

ال، ۇلت تاعدىرى سىنعا ءتۇسىپ جاتقاندا، اقىلدى جىگىتتەر «قۇداعي وكپەدەن» بيىك تۇرىپ، جۇدىرىق بولىپ جۇمىلا كەتۋى ءتيىس ەمەس پە؟!

مۇمكىن، اتاجۇرتقا ورالعىسى كەلەتىن شەتتەگى قانداستارىمىزعا كونستيتۋتسيالىق قۇقىق بەرۋگە ءسىز جانە ءسىز مۇشەسى بولىپ تابىلاتىن الاششىل پارتيا قارسى شىعار. ەگەر، بۇل ۇسىنىس سىزدەردىڭ پارتياسىنىڭ ۇستانىمىنا قايشى كەلسە، ونى اشىق ايتۋىڭىز كەرەك ەدى. مەن وعان بولا سىزدەرگە رەنجىمەس ەدىم. پىكىرلەرىڭىزدى قۇرمەتپەن قابىلداعان بولار ەدىم.

ويتكەنى، مەن سىزبەن مۇراتتاس جىگىتپىن. ءبارىن بولماسا دا، ءبىراز پىكىرىڭىزدى قولداپ وتىرامىن ءسىزدىڭ.

قازىر پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ قانا بولماسا، قالعان زيالى قاۋىم، پارلامەنت، ۇكىمەت قانداستار ماسەلەسىنەن ات تونىن الا قاشىپ تۇرعان ءبىر سۇمدىق كەزگە تاپ بولىپ تۇرعاندايمىز.

ءبولىنىپ قالعان قازاقتىڭ باسىن تاريحي وتانىندا قوسۋ — شىن مانىندەگى تاريحي ادىلەتتىلىك!

ءبىز ودان اتتاپ ءوتىپ، قانداي ادىلەتتى قازاقستان قۇرماقپىز؟!

قالاي دەسەك تە، ءدال وسى ماسەلەگە كەلگەندە ءسىز بەن ءسىز مۇشەسى بولىپ تابىلاتىن الاششىل «اق جول» پارتياسىنىڭ نەمقۇرايدى پوليتسيا ۇستانۋى وتە وكىنىشتى جانە ۇيات جاعداي دەپ باعالايمىن.

سول ءۇشىن، قۇرمەتتى قازاعا، «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ شەگىنەن تىس جەرلەردە تۇراتىن قازاقتار باسقا مەملەكەتتىڭ ازاماتى بولعاندىعىنا قاراماستان جەڭىلدەتىلگەن تارتىپپەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن الۋعا قۇقىلى»

دەگەن نورمانىڭ وسى جولى كونستيتۋتسيامىزعا ەنۋىنە ءوزىڭىز بولىپ، پارتياڭىز بولىپ ىقپال ەتىڭىزدەر. احاڭ ارۋاعى سوندا ريزا بولادى ءسىز بەن بىزگە!

اۋىت مۇقيبەك

Abai.kz