رەسەي بيلىگى ۋكراينانى بيولوگيالىق قارۋ جاساۋدا دەپ ايىپتاپ كەلەدى. بۇل ايىپتاۋ 24 اقپانعا دەيىن ايتىلعان، ال سوعىس كەزەڭىندە ءتىپتى ءورشي ءتۇستى. ماسكەۋ ۋكراينادا بيولوگيالىق قارۋ جاساۋدى اقش ىسكە اسىرىپ جاتىر دەگەن ويدا. 

ۋكرايناداعى بيوزەرتحانالار جايلى العاش رەت رەسەيدىڭ پروپاگانديستەرى ايتا باستادى. سولوۆەۆ، كيسيلەۆ، سيمونياندار ۋكراينا قاۋىپتى ۆيرۋس جاساۋدا دەپ مالىمدەدى. قولدان سىزىلعان كارتالار مەن مونتاجدالعان سان ءتۇرلى سيۋجەت كورسەتتى. ءتىپتى سولوۆەۆ ءبىر باعدارلاماسىندا "مۇنداي زەرتحانا الماتىدا دا بار، ونى جويۋ كەرەك" دەپ قالدى.

رەسەي ۋكرايناعا باسا كوكتەپ كىرىپ، سەبەپسىز سوعىس وتىن تۇتاتقان ساتتە، "ۋكراينا جەرىندە بيوزەرتحانالار تۋرالى قۇجاتتاردى قولعا تۇسىردىك" دەپ مالىمدەدى. 27 ءساۋىر كۇنى پاترۋشەۆ ۋكرايناداعى بيوزەرتحانالار مەن بيولوگيالىق قارۋ تۋرالى ايتسا، ارتىنشا شويگۋ سول مالىمدەمەنى سوزبە-ءسوز قايتالاپ شىقتى. سەرگەي لاۆروۆ پەن دميتري مەدۆەدەۆتىڭ دە اۋزىنان "ۋكرايناداعى بيولوگيالىق قارۋ" دەگەن ءسوز سان مارتە شىقتى.

ولار اقش الەم ەلدەرى بويىنشا جاپپاي بيوزەرتحانالار سالىپ تاستاعانىن، وندا رەسەيگە قارسى قولدانىلۋى مۇمكىن بيولوگيالىق قارۋ جاسالىپ جاتقانىن ايتادى. ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي بۇل ايىپتاۋلاردىڭ بارلىعىن جوققا شىعارىپ، ساندىراق دەۋمەن كەلەدى. اقش قورعانىس مينيسترلىگى دە بۇل اقپاراتتاردى جالعان دەيدى.

بيولوگيالىق قارۋ 1972 جىلعى كونۆەنتسياعا سايكەس تىيىم سالىنعان قارۋ تۇرىنە جاتادى. ال رەسەي ۋكراينا جەرىندە وبا، ديفتەريا، تۇماۋدىڭ قاۋىپتى تۇرلەرىن جاساۋ ىسكە اسۋدا دەيدى. 2005 جىلدان باستاپ كيەۆ پەن ۆاشينگتون دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا ارىپتەستىكتى ارتتىرۋ تۋرالى كەلىسىم جاساستى. مىنە، سول كەزەڭنەن باستاپ ەكى ەل اراسىندا ءتۇرلى قاۋىپتى اۋرۋدىڭ الدىن-الۋ بويىنشا زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلىپ كەلەدى. ونى كيەۆ اشىق مالىمدەپ، "قاجەت بولسا الەمدىك قاۋىمداستىق زەرتتەسىن" دەپ وتىر.

رەسەي ۋكراينا جەرىندە ەتنيكالىق سيپاتتاعى بيولوگيالىق قارۋ جاسالۋدا دەگەن ويدا. ياعني تىكەلەي ورىس ۇلتىنا قارسى باعىتتالعان قارۋ بولۋى مۇمكىن دەيدى. بۇل تۋرالى رەسەي عارىشىنىڭ باسشىسى بولعان، بۇگىندە ۋاقىتشا جۇمىسسىز دميتري روگوزين ءوزىنىڭ Telegram-ارناسىنا جازعان ەدى.الايدا عالىمدار بۇل مۇمكىن ەمەس دەيدى. عالىمدار ادامداردىڭ ەتنيكالىق سيپاتى تۇرعىسىنان ايىرماشىلىعىن ايشىقتايتىن قارۋ جاساۋ جاقىن ارالىقتا بولۋى ەكىتالاي دەگەن ويدا.

رەسەيدىڭ تالابى بويىنشا بۇۇ-دا بىرنەشە وتىرىس ءوتتى. بارلىعى دەرلىك سول "ۋكرايناداعى بيولوگيالىق قارۋ" دەگەن تاقىرىپ اياسىندا. ماسكەۋ بۇۇ مىنبەرىنەن “اقش پەن ۋكراينا قاۋىپتى ۆيرۋس تاراتاتىن ماسالاردى جاساۋدا، بيولوگيالىق قارۋ قولدانباق، لاس بومبا جارماق” دەپ مالىمدەمەلەر جاساۋمەن كەلەدى. البانيا ەلىنىڭ وكىلى بۇعان قاتىستى بىلاي دەيدى: “بۇۇ-نىڭ باسقا اينالىسار ماسەلەسى جوق پا، رەسەيدىڭ بىلجىراعىن نەشىنشى مارتە تىڭداپ وتىرمىز. ۆيرۋس تاراتاتىن ماسالار دەيدى. قىزىق، ول ماسالار ۋكراينا مەن رەسەي ساربازدارىن قالاي اجىراتپاق ەكەن(كەكەتىپ)”.

رەسەيدىڭ كيەۆتى ايىپتاۋىنا الەمنىڭ ەستى جۇرتى سەنبەگەنى دە، يلانباعانى دا انىق. بىراق رەسەيدى ول ماسەلە الاڭداتپايدى، باستىسى 140 ملن رەسەيلىك سەنسە بولعانى...

اسحات قاسەنعالي

Abai.kz