ءۇش اپتالىق سوت تالقىلاۋىنان كەيىن نيۋ-يوركتىڭ وڭتۇستىك وكرۋگى بويىنشا امەريكا قۇراما شتاتتارىنىڭ اۋداندىق سوتىندا وتىرعان ءتورت ەركەك پەن ءتورت ايەلدەن تۇراتىن القابيلەر سوتى، بۇگىن Triadou SPV S. A.-عا قارسى بارلىق شاعىمدار بويىنشا "بتا بانكى" اق پايداسىنا شەشىم شىعاردى. القابيلەر بتا كومپانياسىنا 2013 جىلدىڭ ورتاسىنان باستاپ ەسەپتەلگەن، پايىزبەن 100 ميلليون دوللاردان استام وتەماقى سالدى، بۇل ۇكىمنىڭ جالپى سوماسىن 218 ميلليون دوللاردان اسادى. نيۋ-يوركتىڭ وڭتۇستىك وكرۋگى بويىنشا اقش وكرۋگىنىڭ سوتى، قۇرمەتتى دجون گ. كوەلتل پروتسەستى باسقاردى جانە بۇگىنگى شەشىمدى قابىلدادى.

2022 جىلدىڭ 29 قاراشاسىندا باستالعان سوت پروتسەسى، بتا بانكى مۇحتار ءابليازوۆتىڭ ۇيىمداستىرعان جاپپاي الاياقتىق پەن اقشانى جىلىستاتۋ سحەماسىنىڭ دالەلدەرىن ۇسىنعان كۇننەن باستاپ، سوت پروتسەسىندە ءبىرىنشى جاعداي بولدى. 2009 جىلدىڭ باسىندا الاياقتىق اشىلعان كەزدە بتا قازاقستاننىڭ ءۇشىنشى ءىرى بانكى بولدى. ابليازوۆ جاساعان ميللياردتاعان ۇرلىق، بانكتى ۇلتتاندىرۋعا الىپ كەلدى، بۇل سالىق تولەۋشىلەرگە ميلليارد دوللاردان استام شىعىن اكەلدى.

جاۋاپكەر، Triadou SPV, ابليازوۆتىڭ كۇيەۋ بالاسى - يلياس حراپۋنوۆ قۇرعان جانە باقىلايتىن جالعان كومپانيا بولىپ تابىلادى، بتا-دان ۇرلانعان قاراجات ارقىلى 70 ميلليوننان استام اقش دوللارىن الىپ، ول نيۋ-يوركتەگى جانە امەريكا قۇراما شتاتتارىنىڭ باسقا جەرلەرىندەگى جىلجىمايتىن مۇلىككە ينۆەستيتسياعا سالعان. Triadou كومپانياسى ءىس قارالىپ جاتقان كەزدە جەتى جىلدان استام ۋاقىت بويى بەلسەندى تۇردە سوتتاسىپ،  وزىنىڭ قورعاۋىن سوتتا القابيلەرگە ۇسىندى.

شامامەن ءۇش اپتالىق سوتتا ءىستىڭ قاراۋ بارىسىندا، القابيلەر ءار ءتۇرلى كۋاگەرلەردىڭ، سونىڭ ىشىندە الاياقتىققا جاۋاپتى ابليازوۆ بولعان كەزدەگى بكب-6-نىڭ  - بانك بولىمشەسىنىڭ  بۇرىنعى قىزمەتكەرلەرىنىڭ، سونداي-اق ۇرلانعان قاراجاتپەن جۇمىس ىستەگەن امەريكاندىق ينۆەستورلاردىڭ، اقشانى جىلىستاتۋ سحەماسىنا قاتىسى بار ادامداردىڭ، سونداي-اق سوت-بۋحگالتەرلىك ساراپتاما،  الاياقتىق جانە اقشانى جىلىستاتۋ، سونداي-اق قولجازبانى تالداۋ سالاسىنداعى ءارتۇرلى ساراپشىلاردىڭ ايعاقتارىن تىڭدادى. سونىمەن قاتار، القابيلەرگە نەگىزگى سىبايلاستاردىڭ ايعاقتارى، سونىڭ ىشىندە Triadou كومپانياسىنىڭ قارجىلىق جاعدايىنىڭ زاڭدى كوزى رەتىندە بەرگەن گەننادي پەتەلين، Triadou كومپانياسىنىڭ ينۆەستيتسيالارىن قاداعالاعان ءىلياس حراپۋنوۆ جانە مۇحتار ءابليازوۆتىڭ ءوزى ۇسىنىلدى. بۇگىن بتا پايداسىنا شەشىم شىعارعان القابيلەر،  ولاردىڭ ايعاقتارىن ءسوزسىز قابىلدامادى جانە ابليازوۆ بتا-دان ۇرلاعان اقشانى Triadou كومپانياسى ادەيى جىلىستاتتى دەگەن قورىتىندىعا كەلدى.

سوتتا Triadou كومپانياسىنىڭ اتىنان شۆەيتساريا مەن برازيليادان كەلگەن كاسىپكەر فيليپپ گلاسس قاتىستى، ول 2013 جىلى Triadou كومپانياسىنىڭ باس كومپانياسىن حراپۋنوۆتىڭ وتباسىنان ساتىپ الدىم دەپ مالىمدەدى. گلاتتس ءۇش كۇن بويى جاۋاپقا تارتىلدى جانە BOIES Schiller Flexner LLP كومپانياسىندا اقش تاعى ۇزاق ۋاقىت بويى BTA زاڭگەرىمەن تولىق تەرگەلدى. وسى ساۋالناما بارىسىندا گلاتتس ءوزىنىڭ Triadou كومپانياسىنىڭ باس كومپانياسىن، ءتىپتى بولجامدى يەلەرىمەن سويلەسپەي-اق ساتىپ العانىن بىلەتىندىگىن; ونىڭ Triadou باس كومپانياسىن كەشەندى تەكسەرۋى Triadou كومپانياسىنىڭ ينۆەستيتسيالارى تۋرالى جازباشا ەسەپتەردى قامتىماعانىن; ول دۋبايدا ورنالاسقان ءىلياس حراپۋنوۆقا قولما-قول اقشانى جىلىستاتۋ سحەماسىنىڭ مەحانيزمىنە جاۋاپتى بولعان، قىزمەت جەتكىزۋشىسىمەن تىعىز جۇمىس ىستەگەنىن; جانە دە ول ءىلياس حراپۋنوۆقا Triadou كومپانياسىن بولجامدى ساتىلىمنان كەيىن ۇزاق ۋاقىت بويى باسقارۋدى جالعاستىرۋعا مۇمكىندىك بەرگەنىن مويىنداۋعا ءماجبۇر بولدى.

Boies Schiller Flexner LLP باسقارۋشى سەرىكتەسى جانە بتا كەڭەسشىسى مەتتيۋ ل. شۆارتس: "بتا بانكىنىڭ بۇكىل الەم بويىنشا ون جىلدان استام ۋاقىت ىشىندە العاش رەت قولما-قول اقشانى قايتارۋ ارەكەتىندە بۇل ءىس القابيلەرگە وسى قاستاندىقتىڭ ءمانىن قىلمىسكەرلەردەن تىكەلەي تىڭداۋعا مۇمكىندىك بەرىلدى دەپ ايتتى. وسىدان كەيىن القابيلەر  مۇحتار ءابليازوۆتىڭ بتا بانكىن الداعانىنا ءبىراۋىزدان كەلىسىپ، Triadou كومپانياسىنا سحەماداعى ءرولى ءۇشىن ەداۋىر وتەماقى تاعايىندادى. ءنبىز بۇل دالەلدەردى اقش-تاعى القابيلەرگە ۇسىنۋ قۇرمەتىنە يە بولدىق جانە 200 ميلليون دوللاردان استام اقشانى قايتارۋعا اكەلەتىن كليەنتىمىزدىڭ پايداسىنا قابىلدانعان شەشىمگە قۋانىشتىمىز. ءبىز القابيلەردىڭ دالەلدەمەلەرگە مۇقيات قاراعانى ءۇشىن العىس ايتامىز».

نيۋ-يوركتە الماتى قالاسى مەن بتا بانكى اتىنان سوت تالقىلاۋى جەتى جىلدان استام ۋاقىت بۇرىن مۇحتار ءابليازوۆ پەن ونىڭ قىلمىستىق سەرىكتەستەرىنىڭ اقش-تا ۇرلانعان اقشانى جىلىستاتتى دەگەن ايىپپەن قوزعالعان بولاتىن. سوتتىڭ بتا مەن الماتىنىڭ ءىستى قاراۋى بارىسىندا  ابليازوۆ، ءىلياس حراپۋنوۆ جانە الماتىنىڭ بۇرىنعى اكىمى ۆيكتور حراپۋنوۆ سوت شەشىمدەرىنە باعىنباعانىن، دالەلدەمەلەردى جويىپ، قاجەتتى اقپاراتتى بەرۋدەن باس تارتقانىن ءساتتى دالەلدەدى. ناتيجەسىندە نيۋ-يوركتىڭ وڭتۇستىك ايماعىنىڭ قۇراما شتاتتارىنىڭ اۋداندىق سوتىنىڭ ءارتۇرلى سوتتارى ابليازوۆ پەن حراپۋنوۆتاردى جازالاۋ تۋرالى كوپتەگەن قاۋلىلار شىعاردى جانە قورىتىندىلاي كەلە، ابليازوۆتىڭ سوتتى قۇرمەتتەمەگەنى ءۇشىن كىنالى دەپ ۇكىم شىعاردى. سوعان قاراماستان، بتا ابليازوۆتىڭ قىلمىستارى تۋرالى قوسىمشا ماڭىزدى دالەلدەر جينادى جانە وسى قىلمىستاردىڭ كوپتەگەن كۋاگەرلەرىنىڭ ايعاقتارىن جينادى، ولار القابيلەر سوتىنا ۇسىنىلدى جانە بۇگىنگى شەشىمنىڭ قابىلدانۋىنا اكەلدى.

Abai.kz