ءومىرجان ابدىحالىقۇلى. سەيدۋمانوۆتىڭ سەكىرىسى، پاۋەللدىڭ ءدارىسى جانە «وتىرىپ قالعان» شەنەۋنىكتەر
بۇل - وسىدان ەكى كۇن بۇرىن بولعان جاي - سەيدۋمانوۆ ماجىلىسكە كەتتى دەگەن كۇنى تۇندە الماتىدا قىلاۋلاپ قار جاۋدى. ەرتەسىندە كۇن شايداي اشىلدى. الماتىنىڭ اسپانى كەڭىپ سالا بەردى. سەرىك كەتىسىمەن جادىراپ سالا بەرگەنىن كورىپ، ەسىموۆ كەتسە، بۇل قالادا مۇلدەم قىس بولمايتىن شىعار دەپ ويلادىق.
قاردى قويشى، ەرىپ تاۋسىلار، سەكەڭدى ايتساڭىزشى، باعى جانىپ دەپۋتات اتاندى. ءمينيستردىڭ ءوزى مۇراجايدىڭ ديرەكتورى بولىپ «قۇلاپ» جاتقاندا ورىنباسارلىقتان ءماجىلىستىڭ تورىنەن ءبىر-اق شىعۋ - ءار شەنەۋنىكتىڭ ارمانى. ماجىلىستە -مەملەكەتتىڭ ۇيىندە تۇرىپ، ايىنا 600 مىڭ تەڭگە جالاقى الىپ، پارلامەنتتىڭ پارتاسىندا جاتىپ دەمالعانعا نە جەتسىن!
سەيدۋمانوۆ 7 جىل قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى بولىپتى. جەتى جىلدا نە بولمادى!
2006 جىلى شىلدەنىڭ 14-ءى كۇنى «شاڭىراق» وقيعاسى بولدى. ءوز شاڭىراقتارىن قورعاماق بولعان ازاماتتار سوتتالىپ كەتە باردى.
ودان بەرى دە تالاي جاعدايلار بولىپ جاتتى. مەنىڭ ەسىمدە سەيدۋمانوۆ ءارتۇرلى قوعامدىق-ساياسي ماسەلەلەر مەن جاعدايلارعا كونستيتۋتسيالىق قۇقىن پايدالانا وتىرىپ، الاڭعا شىققان ءتۇرلى توپتاردى «زالالسىزداندىرۋ» ماقساتىندا سوڭىنان پوليتسەيلەردى شۇبىرتىپ الىپ جۇرەتىن كەيپىندە قالىپتى.
قالا اتاۋىن «الما-اتا» دەپ وزگەرتەيىك دەپ الاشاپقىن بولاتىن دا وسى كىسى. مىنە، اقىرى، دەپۋتات بولىپ تىندى. سەكەڭدە دە ارمان جوق شىعار...
جالپى، سەرىك سەيدۋمانوۆ دەيتىن ادامنىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتتە جۇرگەنىنە بيىل - 21 جىل تولىپتى.
بۇل - وسىدان ەكى كۇن بۇرىن بولعان جاي - سەيدۋمانوۆ ماجىلىسكە كەتتى دەگەن كۇنى تۇندە الماتىدا قىلاۋلاپ قار جاۋدى. ەرتەسىندە كۇن شايداي اشىلدى. الماتىنىڭ اسپانى كەڭىپ سالا بەردى. سەرىك كەتىسىمەن جادىراپ سالا بەرگەنىن كورىپ، ەسىموۆ كەتسە، بۇل قالادا مۇلدەم قىس بولمايتىن شىعار دەپ ويلادىق.
قاردى قويشى، ەرىپ تاۋسىلار، سەكەڭدى ايتساڭىزشى، باعى جانىپ دەپۋتات اتاندى. ءمينيستردىڭ ءوزى مۇراجايدىڭ ديرەكتورى بولىپ «قۇلاپ» جاتقاندا ورىنباسارلىقتان ءماجىلىستىڭ تورىنەن ءبىر-اق شىعۋ - ءار شەنەۋنىكتىڭ ارمانى. ماجىلىستە -مەملەكەتتىڭ ۇيىندە تۇرىپ، ايىنا 600 مىڭ تەڭگە جالاقى الىپ، پارلامەنتتىڭ پارتاسىندا جاتىپ دەمالعانعا نە جەتسىن!
سەيدۋمانوۆ 7 جىل قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى بولىپتى. جەتى جىلدا نە بولمادى!
2006 جىلى شىلدەنىڭ 14-ءى كۇنى «شاڭىراق» وقيعاسى بولدى. ءوز شاڭىراقتارىن قورعاماق بولعان ازاماتتار سوتتالىپ كەتە باردى.
ودان بەرى دە تالاي جاعدايلار بولىپ جاتتى. مەنىڭ ەسىمدە سەيدۋمانوۆ ءارتۇرلى قوعامدىق-ساياسي ماسەلەلەر مەن جاعدايلارعا كونستيتۋتسيالىق قۇقىن پايدالانا وتىرىپ، الاڭعا شىققان ءتۇرلى توپتاردى «زالالسىزداندىرۋ» ماقساتىندا سوڭىنان پوليتسەيلەردى شۇبىرتىپ الىپ جۇرەتىن كەيپىندە قالىپتى.
قالا اتاۋىن «الما-اتا» دەپ وزگەرتەيىك دەپ الاشاپقىن بولاتىن دا وسى كىسى. مىنە، اقىرى، دەپۋتات بولىپ تىندى. سەكەڭدە دە ارمان جوق شىعار...
جالپى، سەرىك سەيدۋمانوۆ دەيتىن ادامنىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتتە جۇرگەنىنە بيىل - 21 جىل تولىپتى.
21 جىل دەمەكشى، سەرىك الماتىعا قوش ايتىپ، استانامەن قاۋىشىپ جاتقان كەزدە انگليانىڭ بۇرىنعى پرەمەر-ءمينيسترى توني بلەردىڭ تۇسىندا ۇكىمەتتىڭ كانتسەليارسىن باسقارعان جوناتان پاۋەلل استانادا ءبىر توپ شەنەۋنىككە ءدارىس وقىپ جاتتى.
اعىلشىن ۇكىمەتىندە ىستەگەن جىلدارداعى تاجىربيەسىمەن بولىسكەن پاۋەلل مەملەكەتتىك قىزمەتتە ۇزاق «وتىرىپ قالعان» شەنەۋىكتەر تۋرالى مىنانداي ءبىر مىسال ايتىپتى: «ءبىز 1997 جىلى ۇكىمەتكە كەلگەن كەزدە اۋىلشارۋاشىلىعى سالاسىن باسقاراتىن لاۋازىمدى شەنەۋنىكتى ەلدە ەتەك العان سيىر اۋرۋىنا بايلانىستى ورنىنان كەتۋىن سۇرادىق. الايدا ول كەتپەدى. سول كەزدە بىزگە: «ونى ورنىنان كەتىرۋ ءۇشىن قىزمەتىن وسىرىڭدەر» دەگەن كەڭەس بەرىلدى. ءبىز ونىڭ قىزمەتىن ءوسىرىپ، اۋىلشارۋاشىلىق سالاسىنان كەتىردىك. ال، كەيىن مۇلدەم مەملەكەتتىك قىزمەتتەن كەتىرۋ ءۇشىن 1 ميلليون فۋنت بەردىك».
ال، سەيدۋمانوۆ قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى بولىپ تۇرعان كەزدەگى كەيبىر وقيعالاردى جوعارى دا ايتتىق. بىراق، ول كەزدە سەرىكتىڭ قىزمەتى وسپەپ ەدى. وعان ءتىپتى 1 ميلليون تەڭگەنى دە ۇسىنعانىن ەستىمەدىك.
پاۋەلل ايتپاقشى، سەيدۋمانوۆتىڭ دا «مەملەكەتتىك قىزمەتتە ۇزا-ا-ا-ا-ا-ق» «وتىرىپ قالعانى» انىق ەندى - 21 جىل!
«وتىرىپ قالعان» تەك سەرىك تۇرارۇلى عانا ەمەس. قاراڭىز، ۇكىمەتتىڭ تۇتاس قۇرامى، استانا مەن الماتى قالالارىنىڭ قازىرگى اكىمدەرى - ءبارى دە تەك ات اۋىستىرعاندارى بولماسا، بيلىكتە جۇرگەندەرىنە:
كارىم ءماسىموۆ - 13 جىل
سەرىك احمەتوۆ - 15 جىل
قايرات ءمامي - 20 جىل
نۇرتاي ابىقاەۆ - 22 جىل
نۇرلان نىعماتۋلين - 18 جىل
مۇحتار قۇل-مۇحاممەد - 14 جىل
قالمۇحانبەت قاسىموۆ - 16 جىل
باقىتجان جۇماعۇلوۆ - 12 جىل
ساليدات قايىربەكوۆا - 12 جىل
ەربولات دوسەۆا - 15 جىل
نۇرلان قاپپاروۆ - 14 جىل
ادىلبەك جاقسىبەكوۆ - 18 جىل
ەرلان ىدىرىسوۆ - 21 جىل
اسىلجان مامىتبەكوۆ - 15 جىل
بەرىك يماشەۆ - 21 جىل
ساۋات مىڭباەۆ - 18 جىل
ۆلاديمير بوجكو - 22 جىل
اسەت يسەكەشەۆ - 11 جىل
اسقار جۇماعاليەۆ - 12 جىل
سەرىك ابدەنوۆ - 15 جىل
بولات جامىشەۆ - 16 جىل
جانار ايتجانوۆا - 10 جىل
باقىتجان ساعىنتاەۆ - 15 جىل
يمانعالي تاسماعامبەتوۆ - 22 جىل
ەسىموۆ - 22 جىل
سەيدۋمانوۆ -21 جىل
قۋاندىق تۇرعانقۇلوۆ - 23 جىل
ءبىر قىزىعى، تىزىمدەگى شەنەۋنىكتەردىڭ ءبىرلى-جارىمى بولماسا بارلىعى دەرلىك كومسومول-كوممۋنيستەر. ياعني، كومسومول پارتيا قىزمەتىندە ءجۇرىپ «شىڭدالعان»، كومپارتياعا ادالدىعىن دالەلدەگەن جاندار. جانە بۇلاردىڭ كوبى رەسەي استاناسى ماسكەۋدە وقىعاندار. ءتىپتى، ۆلاديمير بوجكو كگب-ءنىڭ كانىگى قىزمەتكەرى بولىپ جۇرگەن تۇستا تاۋەلسىزدىك كەلىپ، ول بىردەن ۇقك-ءنىڭ قىزمەتكەرى بولىپ شىعا كەلگەن. مۇنداي «اۋىتقۋلار» تىزىمدەگىلەردىڭ بارىنە ءتان.
ءسويتىپ، سەيدۋمانوۆ تۇرعانقۇلوۆتىڭ (بيلىكتىڭ بەيمالىم) شەشىمىمەن (ويتكەنى، سايلاۋ كوميسسياسى سايلاۋشىلارمەن ساناسۋى ءتيىس قوي) دەپۋتات اتاندى. قۇداي جارىلقاسىن!
سەرىك جانە باسقادا تىزىمدەگىلەردىڭ بارلىعىن گالۋستۋكسىز كوزگە ەلەستەتۋ قيىن. ال، مۇنداي ادامدار تۋرالى جۇرتتىڭ تۇسىنىگىن بەردىبەك سوقپاقباەۆ «جول ۇستىندە» دەگەن اڭگىمەسىندە باياعىدا-ا-ا-ا-ق ايتىپ تاستاپتى: «مۇنداعى جۇرتتىڭ ۇعىمىندا گالستۋك تاعۋ ول وكىمەتشى بولۋدىڭ، كومسومول بولۋدىڭ جانە ءبىر نىشان-بەلگىسى ءتارىزدى. ەسكىلىك سالت-سانادان الشاقتاۋ، ورىستانۋ».
ر.S.
شەنەۋنىكتەردى ۇيىتىپ ءدارىس وقىپ جۇرگەن پاۋەللدىڭ بۇرىنعى باستىعى توني بلەر 2011 جىلى پرەزيدەنتتىڭ كەڭەسشىسى بولىپ تاعايىندالعان. ايلىعى - 1 ميلليون، جىلىنا - 12 ميلليون دوللار. جاقسى قىزمەت تاپقان تونيدىڭ نە كەڭەس بەرىپ جۇرگەنى ءبىر قۇدايعا ايان. پاۋەللدەن كەيىن بلەردىڭ ءوزى كەلىپ: «ۇزاق «وتىرىپ قالعان» مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردەن ارىلۋ كەرەك. اۋەلى وزىڭىزدەن باستاپ كورسەڭىز قايتەدى ا؟»، دەپ جۇرسە نە بەتىمىزدى ايتتىق. «قۇداي ساقتاسىن!»...
Abai.kz
