ءشامشى كوشەسىندە شري چينموي اۋەنى وينايدى
بارلىعى ءشامشىنىڭ كوشەسىندەگى (بۇرىنعى سكۋلكين كوشەسى - رەد.) ءدامحانالاردىڭ بىرىنەن باستالدى. مۇندا داياشى ايەلدەر ءۇندىنىڭ ۇلتتىق كيىمى - ساريگە ورانعان. ءدامحانانىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى تاعامعا ەت اتاۋلىنى پايدالانبايدى.
جولىمىز ءتۇسىپ، وسىندا باس سۇققانبىز. كوزى قىراعى جانعا مۇنداعى ەرەكشەلىك بىردەن بايقالادى. تۇپتەپ كەلگەندە ونىڭ سىرى تەرەڭدە جاتسا كەرەك. داياشى اپاي شاي ۇسىندى. ارينە، ۇندىنىكى. تىستەيتىن ءتاتتىسى جانە بار. «شايدىڭ سۋى ەرەكشە ادىسپەن تازارتىلعان» دەپ «جارناماسىن» جاساپ باقتى. «ءىشىپ جۇرگەنىمىز ءبىر سۋ عوي، ءبىر قۇبىردان اعاتىن» دەۋىمىز مۇڭ ەكەن، داياشى ايەل ءوزىنىڭ سوزىنە سەنۋ كەرەكتىگىن ەسكەرتتى. سەندىك دەلىك...
مۇندا قابىرعاداعى سۋرەتتەر (بۇل تۋرالى ءسال كەيىن - رەد.) دە ءبىر قاراعاندا كوز تارتادى، ويناپ تۇرعان مۋزىكا دا تەگىن ەمەس. ءتىپتى، ادەتتە، تاعامدار سامساپ تۇراتىن جابىق اينەك-سورەدە (ۆيترينا) ديسكىلەردىڭ تولىپ تۇرعانىن بايقادىق. زەردەلەپ قاراساق، قورابىندا شري چينمويدىڭ كەلبەتى سومدالىپتى. سۇراستىرىپ ەدىك، كافەدەگى ويناپ تۇرعان اۋەن دە شري چينموي دەگەن ۇندىلىكتىكى ەكەن...
تاياۋدا عانا قازاق ءۆالسىنىڭ كورولى ءشامشى قالداياقوۆتىڭ ەسىمى بەرىلگەن كوشەدەگى ءدامحانانىڭ ۇندىستاندىق شري چينموي مەن ونىڭ اۋەنىنە قانداي قاتىسى بار ەكەن؟!
«پسەۆدويندۋستىك» دەگەنى نە؟
بارلىعى ءشامشىنىڭ كوشەسىندەگى (بۇرىنعى سكۋلكين كوشەسى - رەد.) ءدامحانالاردىڭ بىرىنەن باستالدى. مۇندا داياشى ايەلدەر ءۇندىنىڭ ۇلتتىق كيىمى - ساريگە ورانعان. ءدامحانانىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى تاعامعا ەت اتاۋلىنى پايدالانبايدى.
جولىمىز ءتۇسىپ، وسىندا باس سۇققانبىز. كوزى قىراعى جانعا مۇنداعى ەرەكشەلىك بىردەن بايقالادى. تۇپتەپ كەلگەندە ونىڭ سىرى تەرەڭدە جاتسا كەرەك. داياشى اپاي شاي ۇسىندى. ارينە، ۇندىنىكى. تىستەيتىن ءتاتتىسى جانە بار. «شايدىڭ سۋى ەرەكشە ادىسپەن تازارتىلعان» دەپ «جارناماسىن» جاساپ باقتى. «ءىشىپ جۇرگەنىمىز ءبىر سۋ عوي، ءبىر قۇبىردان اعاتىن» دەۋىمىز مۇڭ ەكەن، داياشى ايەل ءوزىنىڭ سوزىنە سەنۋ كەرەكتىگىن ەسكەرتتى. سەندىك دەلىك...
مۇندا قابىرعاداعى سۋرەتتەر (بۇل تۋرالى ءسال كەيىن - رەد.) دە ءبىر قاراعاندا كوز تارتادى، ويناپ تۇرعان مۋزىكا دا تەگىن ەمەس. ءتىپتى، ادەتتە، تاعامدار سامساپ تۇراتىن جابىق اينەك-سورەدە (ۆيترينا) ديسكىلەردىڭ تولىپ تۇرعانىن بايقادىق. زەردەلەپ قاراساق، قورابىندا شري چينمويدىڭ كەلبەتى سومدالىپتى. سۇراستىرىپ ەدىك، كافەدەگى ويناپ تۇرعان اۋەن دە شري چينموي دەگەن ۇندىلىكتىكى ەكەن...
تاياۋدا عانا قازاق ءۆالسىنىڭ كورولى ءشامشى قالداياقوۆتىڭ ەسىمى بەرىلگەن كوشەدەگى ءدامحانانىڭ ۇندىستاندىق شري چينموي مەن ونىڭ اۋەنىنە قانداي قاتىسى بار ەكەن؟!
«پسەۆدويندۋستىك» دەگەنى نە؟
سونىمەن... اقپارات كوزى رەتىندە بۇكىلالەمدىك عالامتوردى ءسۇزىپ شىققان ەدىك. شري چينموي جونىندەگى اقپاراتتان كەندە ەمەس ەكەن. مىسالى، اۋليە يرينەي ليونسكيدىڭ اقپاراتتىق-كەڭەس بەرۋ ورتالىعىندا شري چينموي تانترا-سانگحا، كريشنايتتەر، تم، اناندا مارگا، ساي بابا سەكىلدى پسەۆدويندۋيستىك سەكتالار مەن كۋلتتەردىڭ قاتارىنان ورىن الىپتى. ال، رەسەيلىك سايتتاردىڭ بىرىندە ومسكىدەگى ورتالىقتا (مۇشەسى 1000-عا جۋىق دەلىنگەن) جاڭادان كەلىپ جۇرگەندەرگە اپتاسىنا ءبىر رەت، وزگەلەرگە ەكى رەتتەن جينالىس وتكىزىلەتىنى ايتىلىپتى. جينالعاندار ءان ايتىپ، شري چينمويدىڭ شىعارمالارىن تىڭدايدى ەكەن. رۋحاني تاقىرىپتارعا اڭگىمە قوزعايدى. سونداي-اق ورتالىققا تولىق مۇشە بولۋ ءۇشىن ءابسوليۋتتى ۆەگەتاريان بولۋى كەرەك دەلىنىپتى.
كۇدىكتى كورمە...
ۇمىتپاساق، شري چينموي كارتينالارىنىڭ كورمەسى ءبىزدىڭ اقتوبە قالاسىندا دا ۇيىمداستىرىلىپ كەلدى. ول كورمەگە سونداي-اق ءار ەلدىڭ وقۋشىلارى سالعان سۋرەتتەر دە قويىلدى. اتالعان شارا شەڭبەرىندە، ۇيىمداستىرۋشىلار تاراپىنان ناۋقاس بالالارعا كومەك دەگەن جەلەۋمەن ۇندەۋ دە جاريالانعان.
«ىزەتتىلىك اكتسياسىنا» باستاما بولىپ وتىرعانداردىڭ قاتارىندا «تسەنتر ميرا شري چينموي» ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمى دا بار ەكەن. شري چينمويدىڭ وزىنە كەلەر بولساق، ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ مالىمەتىنشە، ول كىسى كەرەمەت سۋرەتشى. 200 مىڭنان استام كارتينا جازعان، 14 ميلليوننان استام قۇستىڭ سۋرەتىن سالىپتى. سۋرەتشىنىڭ تۋىندىلارىنىڭ ەمدىك قاسيەتى (؟) بار كورىنەدى، مۇنى دا ۇيىمداستىرۋشىلاردان ەستىدىك.
20 شاقتى كۇنگە سوزىلعان شارانىڭ باعدارلاماسىنا ۇڭىلگەنبىز: ۇيىمداستىرۋشىلار مەكتەپ «زاۆۋچتارىمەن» جۇزدەسىپتى، كونتسەرتتەر وتكىزىپتى. كورمە شەڭبەرىندە ويىنشىقتار جيناپ، تامدى بالالار ۇيىنە تاپسىرماق بولعان ەدى.
سول ۋاقىتتارى وبلىستىق دراما تەاترى زالىندا وسى اتالعان شارانىڭ ۇيىمداستىرىلاتىنى جونىندە وبلىستىق ىشكى ساياسات دەپارتامەنتىنە دە حابار تۇسەدى. ءوز كەزەگىندە ونداعى قىزمەتكەرلەردىڭ ءبىرى كورمەگە قاتىستى تەكسەرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە پوليتسەيلەردىڭ جۇمىلدىرىلعانىن راستاپ بەردى.
«كورمەگە ءبىز دە باردىق، - دەگەن ەدى ءوز كەزەگىندە سول ۋاقىتتا قالالىق ىشكى ساياسات ءبولىمى باستىعىنىڭ ورىنباسارى ماديار قابىل، - وندا تەك شىعارماشىلىق كارتينالار ىلىنگەن ەكەن». ول جەردە كورمە ديرەكتورىنىڭ بولماعانىن تىلگە تيەك ەتكەن ماديار قابىل كورمەنىڭ وبلىستىق مادەنيەت باسقارماسىنىڭ باستاماسىمەن ۇيىمداستىرىلىپ وتىرعانىن دا جەتكىزدى. وكىنىشكە قاراي، جاس شەنەۋنىكتىڭ قولىندا الگى ءوتىپ جاتقان شارانىڭ ستسەناريى بولماي شىقتى. «تۇستەن كەيىن الدىرتامىز» دەپ قايىرعان-دى شەنەۋنىك. قالالىق ىشكى ساياسات ءبولىمىنىڭ قىزمەتكەرى كورمەگە وبلىستىق ىشكى ساياسات دەپارتامەنتى تاراپىنان «تەاتردا شەرۋ بولىپ جاتىر» دەگەن حابار العان سوڭ بارعانىن ايتادى.
«سەكتا» دەپ ايتقان ءبىز ەمەس
ءوز كەزەگىندە، كورمەنى ۇيىمداستىرۋعا تۇرتكى بولعان ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمنىڭ باسشىسى كورمە بولىپ جاتقان جەردە بولمادى، ءوزىن كومەكشىمىن دەپ تانىستىرعان ايزادا بوقاەۆا وسىعان دەيىن دە ولاردىڭ جۇمىسىنا كۇدىك تۋىنداعانىن جەتكىزدى. «اقپارات دۇرىس جەتپەگەن شىعار، كەيبىرەۋلەر كادىمگى ءومىر فيلوسوفياسى دەپ تۇسىنەدى، وزگەلەرى قابىلداي الماعان سوڭ، قارسى شىعادى» دەدى بىزگە ايزادا بوقاەۆا. سونداي-اق وسى كورمەنى ۇيىمداستىرۋشىلارعا قاتىستى كەزىندە «سەكتامەن بايلانىسى بار، بالالاردى ۇرلايدى» دەگەن جالا دا جابىلعانىن ايتادى. «اۋمسليكەر» دەگەن سەكتاعا (؟!) (سەكتا دەگەن ءسوزدى اۋزىمىزعا الماعان ەدىك - رەد.) ەشقانداي قاتىسىمىز جوق» دەدى كورمەنىڭ باسى-قاسىندا جۇرگەن ايزادا بوقاەۆا. ءتارتىپ ساقشىلارى تاراپىنان جۇرگىزىلگەن تەكسەرۋگە قاتىستى پىكىرى كەلەسىدەي: «ءۇش پوليتسەي كەلدى، ەشقانداي كارتيناعا دا قارامادى، ەشتەڭە سۇرامادى، تۇرىپ-تۇرىپ كەتتى» دەدى ول. ءسوز سوڭىندا «ءبىز ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمبىز، دالادان كەلگەن جوقپىز، رەسمي تىركەلدىك» دەپ قايىردى ءسوزىن بوقاەۆا.
ايتپاقشى، قوشتاسار ساتتە، قالانىڭ وزگە اۋدانىندا كافە بار ەكەنىن ايتقان ۇيىمداستىرۋشى وندا ەتسىز تاعامدار ۇسىنىلاتىنىن جەتكىزدى. ۆەگەتارياندىق كافە جونىندە ول وسى جولداردىڭ اۆتورىنا ايتقان ەدى. پايىمداۋىمىزشا، بۇل ءسوز تەك ءبىر ادامعا عانا ايتىلماعان سەكىلدى. ءارى ونىسى ادامعا ۋاعىز سياقتى ەستىلەدى ەكەن...
اسقار اقتىلەۋ، اقتوبە
«جاس قازاق» گازەتى، 31.08.2009