2022 جىل الەمدە ميليتاريزم ساياساتىن قايتا كۇشەيتتى. الەم ەلدەرى جاپپاي قارۋلانۋ پروتسەسىنە باستادى.

رەسەيدىڭ ۋكرايناعا اشىق اگرەسسياسى الەم ەلدەرىن قورعانىس سالاسىنا كوبىرەك نازار اۋدارۋعا يتەرمەلەدى. جاھان جاپپاي قارۋلانۋدا. جاڭا قىرعي-قاباق سوعىس باستالدى دەسەك تە بولادى. ءبىرىنشى قىرعي-قاباق سوعىستا التى قۇرلىقتا ءتۇرلى قارۋلى قاقتىعىستار بولدى. جاڭا تەكەتىرەستىڭ تاريحى دا سوعان ۇقساس بولۋى مۇمكىن.

ۋكراينا دالاسىندا الەمنىڭ ەكىنشى اسكەرىنىڭ تانكتەرى ورتەنىپ، ساربازدارى ءۇيىندى استىندا جاتىر. ۇشاقتارى قۇلاپ، كەمەلەرى سۋعا باتۋدا. 2022 جىلدىڭ 24-اقپانىندا “رەسەي اسكەرى جەڭىلمەيدى” دەگەن اڭىزدىڭ اياعى اسپاننان كەلدى. جەڭىلۋدە. رەيتينگتە 22-ورىندا تۇرعان اسكەردەن جەڭىلۋدە.

2020 جىلى ارمەنيا مەن ازەربايجان اراسىندا سوعىس بولدى. 44 كۇنگە سوزىلعان قان مايداندا باكۋ باسقىنشىدان وتارلانعان جەرىنىڭ باسىم بولىگىن قايتارا ءبىلدى. ەرەۆان ەرىكسىز ءبىتىم سۇرادى، “كەلىسىم” دەپ جانۇشىرا پۋتينگە قارايلادى. پۋتين تاس-تالقان بولعان ارمەنيا اسكەرىن تولىق جويىلۋدان قۇتقارىپ قالدى. بىتىمگەرلىك كۇشتەرىن كىرگىزۋ تۋرالى ۇشجاقتى كەلىسىم جاسالدى، سوعىس اياقتالدى. ارمەنيا ازەربايجاننان وڭباي ۇتىلدى.

ساراپشىلار بۇل ەكى سوعىسقا سالىستىرمالى تالداۋ جاساپ، جەڭىلىس سەبەبىن ىزدەۋ ۇستىندە. ارمەنيا تولىق رەسەيلىك قارۋمەن قارۋلانعان، اسكەري تەحنيكاسىنىڭ باسىم بولىگى رەسەيلىك ءھام كسرو كەزەڭىنەن قالعان تەمىر-تەرسەك. رەسەي اسكەرى تولىقتاي دەرلىك ءوزىنىڭ كۇشىنە سەنۋگە تىرىسادى. قازىرگى رەسەي اسكەرىنىڭ اسكەري الەۋەتى سول كسرو-دان مۇرا بولىپ قالعان تەحنيكانى مودەرنيزاتسيالاۋ مەن وزىندىك وندىرىسىنە ارقا سۇيەيدى. دەي-تۇرا ماقتاۋلى رەسەي قارۋى قاراباقتا يزرايل، تۇركيا، پاكىستان قارۋىمەن جاراقتانعان ازەربايجان اسكەرىنە قارسى قاۋقار كورسەتە المادى. ال ۋكراينا سوعىسىندا كيەۆتى ءۇش كۇندە الامىز دەگەن كرەمل ءالى جوسپارىن ىسكە اسىرا الماۋدا.

باتىستىق ۇلگىدەگى اسكەري ستاندارتقا كوشۋدى باستاعان ۋكراينا اسكەرى ۇرىس دالاسىندا ءوزىن سۋداعى بالىقتاي سەزىنۋدە. بەتپە-بەت ۇرىستا ءباسى جوعارى، ارتيللەريالىق سوققى الماسۋدا باتىستىڭ 155-ممترلىك زەڭبىرەگىن الىپ، تارازى باسىن تەڭەستىرە ءبىلدى، ال زىمىران كەشەنىندە دالمە-ءدال سوققى جاسايتىن زىمىران كەشەندەرىمەن ناتيجە كورسەتۋدە.

"رەسەي اسكەرى رەفورمانى ءسوز جۇزىندە جاساعان، ال شىن مانىندە شابۋىل جاساۋ تاكتيكاسى كەڭەستىك داۋىردەن الشاق كەتپەدى" دەيدى ماماندار. رەسەي اسكەرىن سىنايتىن جاعدايىمىز جوق. سەبەبى قازاقستان اسكەرىنىڭ باسىم بولىگى رەسەيلىك جانە كەڭەستىك قارۋمەن جاراقتانعان. اسكەري تەحنيكا تۇرعىسىنان كرەملگە تاۋەلدىلىك بار دەگەن ءسوز.

Globalfirepower 2023 جىلدىڭ باسىنداعى اسكەري رەيتينگتى شىعاردى. رەيتينگتە قازاقستان 63-ورىندا تۇر. نە العا جىلجۋ، نە ارتقا كەتۋ جوق. ءبىر ورىندا قاتىپ تۇر. 145 ەلدىڭ ىشىندە بۇل جاقسى كورسەتكىش دەي المايمىز. وا ەلدەرىندە رەيتينگتىڭ كوش باسىن وزبەكستان باستاپ تۇر، الايدا وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا تاشكەنت رەيتينگتە 10 پوزيتسيا تومەن تۇسكەن.

Globalfirepower 60 ءتۇرلى ولشەم، ونىڭ ىشىندە حالىق سانى، اسكەري رەزەرۆ، اسكەري تەحنيكا، قارۋ ساتىپ الۋ مۇمكىندىگى جانە باسقا ولشەمدەرگە قاراپ رەيتينگ جاساعان. رەيتينگتى جاساۋ بارىسىندا يادرولىق قارۋدىڭ بار-جوقتىعى ەسەپكە الىنباعان. وا ەلدەرى ءالى كۇنگە كەڭەستىك-رەسەيلىك كوزقاراسپەن قورعانىس سالاسىن قۇرى، ارەكەت ەتۋدە. ال زاماناۋي قاقتىعىستار ونىڭ ەسكىرگەن جۇيە، ءادىس ەكەنىن كورسەتىپ بەردى.

اسحات قاسەنعالي

Abai.kz