2022 جىلى رەسەيدىڭ ۋكرايناعا اشىق اگرەسسياسىنان كەيىن شۆەتسيا مەن فينليانديا ۇزاق جىلدىق بەيتاراپتىق پوزيتسياسىنان باس تارتىپ، ناتو-عا قوسىلۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى. ناتو-عا كىرۋ ءۇشىن ۇيىمعا مۇشە بارلىق ەلدەر ءوز رۇقساتىن بەرۋى ءتيىس. بۇگىندە شۆەتسيا مەن فينليانديانىڭ ناتو-عا كىرۋ تۋرالى قۇجاتىن ۇيىمعا مۇشە 30 ەلدىڭ 28 ماقۇلدادى. ۆەنگريا مەن تۇركيا ءالى ءوز كەلىسىمىن بەرمەدى. 

ۆەنگريا سوعىس باستالعالى بەرى رەسەيدىڭ ۋكرايناعا سوعىس اشقانىن ايىپتاسا دا، ناتو-نىڭ وزگە ەلدەرىنە قوسىلىپ كيەۆكە قارۋ بەرمەدى. ول ەو-نىڭ رەسەيگە سالعان قاتاڭ سانكتسيالارىنا دا قوسىلعان ەمەس. تۇركيانىڭ ءوز تالاپتارى بار. تۇركيا "شۆەتسيا مەن فينليانديا ناتو-عا مۇشە بولعىسى كەلسە، تۇركيادا قىلمىسكەر دەپ تانىلعان كۇرد جاساقتارىنىڭ وكىلدەرىن كەرى قايتارسىن" دەيدى. سكانديناۆيا ەلدەرىنە ساياسي باسپانا سۇراپ، باس ساۋعالاعان كۇردتەردى كەرى قايتارۋعا قوعام قارسى. ولار بۇنى "ادام قۇقىعىنىڭ بۇزىلۋى" دەپ سانايدى.

تۇركيا جالپى جيىنتىعى 110-نان استام قىلمىسكەردى تۇركياعا دەپورتاتسيالاۋىن تالاپ ەتۋدە. ونىڭ ىشىندە 80-گە جۋىعى شۆەتسيادان دەپورتاتسيالانۋى ءتيىس. بۇل تالاپتى شۆەتسيا ءالى ورىنداعان جوق، سايكەسىنشە تۇركيا دا ستوكگولمنىڭ ناتو-عا كىرۋ جولىنا كەدەرگى جاساۋدا.

20-قاڭتاردا "رامشتايندا" وتكەن باسقوسۋدا تۇركيا مەن شۆەتسيا قورعانىس مينيسترلەرى كەلىسسوز جۇرگىزدى. كەلىسسوز اياسىندا شۆەتسيا قورعانىس ءمينيسترى 27-قاڭتاردا تۇركياعا بارۋى ءتيىس ەدى. الايدا 21-قاڭتاردا شۆەتسياداعى تۇركيا ەلشىلىگىنىڭ الدىندا ساياساتكەر، "قاتاڭ كۋرس" پارتياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى راسمۋس پالۋدان قۇران كىتابىن ورتەپ جىبەردى. ول بۇل ارەكەتىن سكانديناۆياعا مۇسىلمانداردىڭ توپتاسۋىنا قارسىلىق جانە تۇركيانىڭ ادام قۇقىعى مەن ءسوز بوستاندىعىنا جاساعان قىسىمىنا جاۋاپ دەپ اتادى.

بۇل اكتسيا باتىس الەمىندە كەڭىنەن تالقىعا ءتۇستى، ال يسلام ەلدەرى قارسىلىقتارىن ءبىلدىرىپ جاتىر. تۇركيادا انتيشۆەدتىك اكتسيالار بۇرق ەتە قالدى. تۇركيا بيلىگى بۇل ارەكەتتى قاتاڭ ايىپتاپ، "ەندى شۆەتسيانىڭ ناتو-عا كىرۋى ەكىتالاي" دەگەندى ايتۋدا. شۆەتسيانىڭ تۇركياداعى ەلشىسى ستاففان حيوررسترەم ءسىم-نە شاقىرتىلىپ، وعان قارسىلىق نوتاسى بەرىلدى.

اقش بۇل ارەكەتتى ايىپتاپ، ارنايى وكىلى كارين جان-پەر ءسوز سويلەپ، "بۇل ارەكەتتى قۇپتاۋعا بولمايدى" دەدى. ەۋروكوميسسيا وكىلى يوحاننەس بارك بولسا شۆەتسياعا بۇل اكتسيانى ءجىتى زەرتتەپ، ارنايى شەشىم شىعارۋدى سۇراۋدا. "ەۋروپادا راسيزم، كسەنوفوبيا، ءدىني جانە ناسىلدىك ەمسىتۋگە جول جوق. شۆەتسيا بيلىگى وسىنى قاپەرىندە ۇستاپ، ءتيىستى شەشىم شىعارۋى قاجەت", - دەدى ول.

بۇل اكتسيانىڭ شۆەتسياعا كەرى اسەرى قازىردىڭ وزىندە كورىنۋدە. تۇركيا شۆەتسيانى ناتو-عا قابىلداۋدا قاتاڭدىق تانىتاتىنىن مالىمدەدى. ساراپشىلار انكارا ەندى وزگە دە تالاپتار قويىپ، ساياسي ساۋدادا ءباسىن ارتتىرا تۇسەدى دەيدى.

Abai.kz