ناۋرىزدىڭ 15-سi كۇنi www.rosbalt.ru سايتىندا "ورتالىق ازيانى بولشەكتەيتiن ۋاقىت جەتتi" دەپ اتالاتىن ماقالا جاريالاندى. بۇل ماقالانىڭ قازاقستان وپپوزيتسياسى كەدەندiك وداقتان شىعۋ، اەس سالۋدان باس تارتۋ جانە باسقا دا ماڭىزدى ماسەلەلەرگە قاتىستى رەفەرەندۋم وتكiزۋ جونiندە جينالىس جاساردان بiر كۇن بۇرىن عانا جاريا­لانعانىن كەزدەيسوقتىققا جاتقىزۋعا بولا ما؟

تاقىرىبى ايعايلاپ تۇرعان ماقالانىڭ اۆتورلارى - ۆيكتور يادۋحا مەن الەكساندر شاحنازاروۆ. يمپەريا­ليستەردiڭ تامىرىن تاپ باساتىن سايا­ساتتانۋشىلار بiلمەسە، جالپى حالىق بۇل ەكەۋiن تانىمايدى. ماسەلە بۇل ەكi اۆتوردا تۇرعان جوق، iز قۋالاي بەرسەڭ، "تاس قامالدى قىزىل ۇيگە" اپارارى ءسوزسiز.

ماقالا رەسەي مەن ورتالىق ازيا­نىڭ اراسىنداعى بارىس-كەلiس، ۆيزالىق رەجيم جايىندا بولعانىمەن، ءتۇپ-توركiنiنەن "وسىلار قاشانعى شولجاڭدايدى، بۇرىنعىشا دىمىن شىعارماي قولتىققا قىسىپ جۇرمەي­مiز بە" دەگەن استام پيعىل سەزiلەدi.

ناۋرىزدىڭ باسىندا Lehighvalleylive باسىلىمى اقش-تىڭ قازاقستانداعى بۇرىنعى ەلشiسi دجون وردۆەيدiڭ رەسەي مەن ورتالىق ازياعا قاتىستى پiكiرiن جاريالادى. ول ورتالىق ازياداعى بەس مەملەكەت - قازاقستان، وزبەكستان، قىرعىزستان، تۇركiمەنستان جانە تاجiكستاننىڭ ءتوڭi­رەگiندە تالاس-تارتىس بولا ما، جوق پا دەگەن ماسەلەنi قاۋزايدى.

- مەنiڭ پايىمداۋىمشا، رەسەي ورتالىق ازياعا كوبiنە-كوپ پسيحولوگيالىق تۇرعىدان قىسىم كورسەتۋدە. مۇنى "پوست يمپەريالىق ازىپ-توزۋ سيندرومى" دەپ باعالايمىن.

ناۋرىزدىڭ 15-سi كۇنi www.rosbalt.ru سايتىندا "ورتالىق ازيانى بولشەكتەيتiن ۋاقىت جەتتi" دەپ اتالاتىن ماقالا جاريالاندى. بۇل ماقالانىڭ قازاقستان وپپوزيتسياسى كەدەندiك وداقتان شىعۋ، اەس سالۋدان باس تارتۋ جانە باسقا دا ماڭىزدى ماسەلەلەرگە قاتىستى رەفەرەندۋم وتكiزۋ جونiندە جينالىس جاساردان بiر كۇن بۇرىن عانا جاريا­لانعانىن كەزدەيسوقتىققا جاتقىزۋعا بولا ما؟

تاقىرىبى ايعايلاپ تۇرعان ماقالانىڭ اۆتورلارى - ۆيكتور يادۋحا مەن الەكساندر شاحنازاروۆ. يمپەريا­ليستەردiڭ تامىرىن تاپ باساتىن سايا­ساتتانۋشىلار بiلمەسە، جالپى حالىق بۇل ەكەۋiن تانىمايدى. ماسەلە بۇل ەكi اۆتوردا تۇرعان جوق، iز قۋالاي بەرسەڭ، "تاس قامالدى قىزىل ۇيگە" اپارارى ءسوزسiز.

ماقالا رەسەي مەن ورتالىق ازيا­نىڭ اراسىنداعى بارىس-كەلiس، ۆيزالىق رەجيم جايىندا بولعانىمەن، ءتۇپ-توركiنiنەن "وسىلار قاشانعى شولجاڭدايدى، بۇرىنعىشا دىمىن شىعارماي قولتىققا قىسىپ جۇرمەي­مiز بە" دەگەن استام پيعىل سەزiلەدi.

ناۋرىزدىڭ باسىندا Lehighvalleylive باسىلىمى اقش-تىڭ قازاقستانداعى بۇرىنعى ەلشiسi دجون وردۆەيدiڭ رەسەي مەن ورتالىق ازياعا قاتىستى پiكiرiن جاريالادى. ول ورتالىق ازياداعى بەس مەملەكەت - قازاقستان، وزبەكستان، قىرعىزستان، تۇركiمەنستان جانە تاجiكستاننىڭ ءتوڭi­رەگiندە تالاس-تارتىس بولا ما، جوق پا دەگەن ماسەلەنi قاۋزايدى.

- مەنiڭ پايىمداۋىمشا، رەسەي ورتالىق ازياعا كوبiنە-كوپ پسيحولوگيالىق تۇرعىدان قىسىم كورسەتۋدە. مۇنى "پوست يمپەريالىق ازىپ-توزۋ سيندرومى" دەپ باعالايمىن.

قىتايدىڭ دا ءوز ءمۇد­دەسi بار. قىتايدىڭ كوز­دەگەنi - مۇناي مەن گاز جانە قىتايعا قارسى كەز كەلگەن قارسىلىقتىڭ الدىن الۋ. بۇعان قارسى تۇرارلىقتاي ورتالىق ازيا ەلدەرiندە قاۋقار جوق. ماسەلەن، وزبەكستان مەن قازاقستان ءوزارا تۇسiنiسە المايدى. بۇل ەكi ەل - قارسىلاستار. مiنە، 25 جىل بولدى باسشىلارى بiرiمەن-بiرi تiل تابىسا الماي كەلەدi, - دەيدi دجون وردۆەي.

وردۆەيدiڭ ايتىپ وتىرعانى جاڭالىق ەمەس. رەسەي مەن قىتايدىڭ، تiپتi ءوزi سويىلىن سوعىپ وتىرعان اقش-تىڭ ءوزi ورتالىق ازيا­نى تالاس-تارتىس پوليگونىنا اينالدىرىپ جiبەر­مەككە بار. الايدا بiرiنەن-بiرi يمەنەدi. بۇلاردىڭ "بار­عىزباسى بارعىزباعانى" بiزگە تيiمدi.

ماسەلەن، قازاقستان وپپوزيتسياسىنىڭ كەدەندiك وداقتان شىعۋ، اقتاۋعا اەس سالعىزباۋ جانە باسقا دا ماسەلەلەرگە قاتىستى رەفەرەندۋم وتكiزۋ تۋرالى باستاماسىن رەسەي تiكسiنiپ قابىلدادى. سولاي بولارى بەلگiلi ەدi. يتار-تاسس، رەگنۋم، مير-24, ريا نوۆوس­تي، باسقا دا اقپارات اگەنتتiكتەرi الماتىداعى جيىندى جاپپاي حابارلاپ جاتتى. "قازاقستان رەسەيگە قىر كورسەتتi", "قازاقستان وپپوزيتسياسىنا جان بiتتi", "قازاقستان بيلiگiنiڭ ءوزi كەدەندiك وداقتان شىعۋعا مۇددەلi", "بۇلاردىڭ قولتىعىنا سۋ بۇركiپ وتىرعان - اقش" دەگەن سىڭايداعى اقپاراتتار ورىس سايتتارىندا از ەمەس.

بiر قىزىعى، قازاقستاندىق "كتك" تەلەارناسى باسشىلارىنىڭ اۋزىنا رەسەي­دiڭ "باقسى-بالگەرلەرi" تۇكiرiپ قويعانداي. قازاقستاندىق تەلەارنا ەمەس، سىرت كوز سياقتى قۇددى. پورترەت نەدەلي" باعدارلاماسىنىڭ جۇرگiزۋشiسi سەرگەي پونومارەۆ "قازاقستاندىق وپپوزيتسيانىڭ ارتىندا اقش تۇر" دەگەندi بiرنەشە مارتە ايتتى. پونومارەۆتاردىڭ جايى بەلگiلi. قازاقستاننىڭ اۋاسىن جۇتىپ، نەسiبەسiن وسى جەردەن تەرiپ جەپ جۇرگەنiمەن، ولاردىڭ كوكسەگەنi باسقا. ءالi كۇنگە دەيiن "سوۆەتسكي" ءتۇس كورەدi.

كۇندەردiڭ-كۇنiندە قازاقتىڭ توبەسiنە شاي قايناتقىسى كەلەتiن اسiرە­ۇلتشىل ۆلاديمير جيرينوۆسكي الگi تەلەارنانىڭ ءتورiن ساسىتىپ وتىرسا، بۇعان تاڭدانۋدىڭ ەش رەتi جوق.

ە.ابدiكەرiم.

«جاس الاش» گازەتى