"...بiزدەر تاۋەلسiزدiگiمiزگە قاۋiپ توندiرەتiن كەز كەلگەن ۇيىمنان شىعۋىمىز كەرەك" دەگەن ن.نازارباەۆتىڭ ءسوزiن العا تارتقان جەلتوقسان كوتەرiلiسiنiڭ ارداگەرلەرi كەشە الماتىدا ءباسپاسوز جيىنىن وتكiزدi. ولار قازاقستاننىڭ كەدەندiك وداقتان شىعۋىن تالاپ ەتiپ، مالiمدەمە جاسادى. ءۇش مەملەكەتتiڭ بiرiگۋiنەن قۇرىلعان كەدەندiك وداقتىڭ قازاقستان ءۇشiن تيiمسiز تۇستارىن ءسوز ەتكەن جيىن سپيكەرi نۇرلىبەك قۋاڭباەۆ جەلتوقساندىقتاردىڭ پرەزيدەنتكە، ۇكiمەت پەن پارلامەنتكە بۇل وداقتان شىعۋ جونiندە تالاپ قوياتىندارىن دا ايتىپ ءوتتi.

وسىنداي پiكiرلەرiن ورتاعا سالعان جەلتوقسان كوتەرiلiسiنiڭ ارداگەرلەرi گ.ءجۇنiس، ن.بيسەن­عازى، ج.اشۋەۆ، ت.ءالجان قا­زاق­ستاننىڭ تاۋەلسiزدiگiن ساقتاپ قالۋ ءۇشiن قازاقستاندىقتاردى جۇمىلا كۇرەسۋگە شاقىردى.

"...بiزدەر تاۋەلسiزدiگiمiزگە قاۋiپ توندiرەتiن كەز كەلگەن ۇيىمنان شىعۋىمىز كەرەك" دەگەن ن.نازارباەۆتىڭ ءسوزiن العا تارتقان جەلتوقسان كوتەرiلiسiنiڭ ارداگەرلەرi كەشە الماتىدا ءباسپاسوز جيىنىن وتكiزدi. ولار قازاقستاننىڭ كەدەندiك وداقتان شىعۋىن تالاپ ەتiپ، مالiمدەمە جاسادى. ءۇش مەملەكەتتiڭ بiرiگۋiنەن قۇرىلعان كەدەندiك وداقتىڭ قازاقستان ءۇشiن تيiمسiز تۇستارىن ءسوز ەتكەن جيىن سپيكەرi نۇرلىبەك قۋاڭباەۆ جەلتوقساندىقتاردىڭ پرەزيدەنتكە، ۇكiمەت پەن پارلامەنتكە بۇل وداقتان شىعۋ جونiندە تالاپ قوياتىندارىن دا ايتىپ ءوتتi.

وسىنداي پiكiرلەرiن ورتاعا سالعان جەلتوقسان كوتەرiلiسiنiڭ ارداگەرلەرi گ.ءجۇنiس، ن.بيسەن­عازى، ج.اشۋەۆ، ت.ءالجان قا­زاق­ستاننىڭ تاۋەلسiزدiگiن ساقتاپ قالۋ ءۇشiن قازاقستاندىقتاردى جۇمىلا كۇرەسۋگە شاقىردى.

ءوز سوزiندە ن.قۋاڭباەۆ: "سونداي-اق، سوڭعى كەزدەرi رەفەرەندۋم وتكiزۋ جونiندە باستاما كوتەرiلدi. جالپى، زاڭ بويىنشا رەفەرەندۋم وتكiزۋگە دە، وعان اتسالىسۋعا دا تىيىم سالىنباعان. الايدا قازiرگi جاعدايدا رەفەرەندۋم وتكiزەمiز، ميلليونداعان قولدار جينايمىز دەسەك، كوپ ۋاقىت جiبەرiپ الامىز. مەنiڭشە، باسقاشا باتىل قا­دا­م­دارعا بارعانىمىز ءجون دەپ سانايمىن",- دەدi. "جاس الاشتىڭ": "رەفەرەندۋم وتكiزۋ­گە كوپ ۋاقىت كەتەدi ەكەن. ال سiزدەر كەدەندiك وداقتان شىعاتىن ناقتى قانداي ۇسىنىس جاساماقسىزدار؟ سول وداقتان قازاقستاندى شىعارا الاتىنداي بەلگiلi بiر جوسپارلارىڭىز بار ما؟" - دەگەن سۇراعىنا: "بيلiككە، مينيس­ترلiككە، ۇكiمەتكە تiكەلەي شىعىپ، تالابىمىزدى بiلدiرە­مiز. مiن­دەتتi تۇردە قانتوگiس جاساۋدىڭ قاجەتi جوق. بiزدەر، جەلتوقساندىقتار قان توگۋ مەن سوتتالۋدىڭ قالاي بولاتىنىن كور­دiك. سوندىقتان ول كۇندەردiڭ قاي­تالانعانىن قالامايمىز. قا­زاقستاننىڭ كەدەندiك وداقتان شىعۋى بەيبiت تۇردە جۇزەگە اسادى دەپ سەنەمiز. سونداي-اق،   ەلi­مiزدiڭ بارلىق ايماقتارىندا دوڭگەلەك ۇستەلدەر وتكiزەمiز",- دەپ جاۋاپ بەردi ن.قۋاڭباەۆ. سونىمەن قاتار ول رەفەرەندۋمنىڭ كۇن­تارتiبiندەگi كەدەندiك وداقتان شىعۋ جونiندەگi سۇراقتى قولدايتىنىن، ەگەر سول وداقتان ەلiمiز شىعارىلسا، باسقا پروبلەمالاردىڭ وڭاي شەشiلەتiنi­نە سەنiم بiلدiردi.

"وسىعان دەيiن دە قازاقستاننىڭ كەدەندiك وداقتان شىعۋىن تالاپ ەتەتiن دوڭگەلەك ۇستەلدەر مەن كونفەرەنتسيا، جيىندار از وتپەدi. بiراق ناتيجەسi كورiنەر ەمەس. ەل تاۋەلسiزدiگiن ساقتاپ قالۋدى شىنايى ماقسات ەتسە، بالكiم، بارلىق ساياسي ۇيىمدار مەن وپپوزيتسيا وكiلدەرi, ازامات­تىق قوعام، ۇيىمدار مەن قوز­عالىستار قازiر بيلiككە بiرi­گiپ تالاپ قويسا، ناتيجەسi دە بولار ەدi. وسى رەتتە جەلتوقساندىقتار رەفەرەندۋم وتكiزۋ جونiندە باس­تاما كوتەرگەن قاداۋ-قاداۋ ءتورت تالاپ قويىپ، قول جيناۋعا كiرiس­كەن وپپوزيتسيا وكiلدەرi­مەن، الداعى كۇندەرi حالىقتى ميتينگiگە شاقىرعان بەلسەن­دi­لەرمەن جۇ­مىلا جۇمىس iستەۋگە، بiرگە كۇرەسۋگە قالاي قارايدى؟" بۇل سۇراعىمىزعا "جەلتوقساندىقتار ۇلت­­تىق مۇددەدە بارلىق ساياسي ۇيىممەن بiرiگە كۇرەسۋگە دا­يىن" دەگەن جاۋاپ الدىق. جيىن سوڭىندا قوعام بەلسەن­دiسi, ءادiلحان حالەلحان 1 مامىر كۇنi الماتى قالاسىنداعى رايىمبەك باتىردىڭ ەسكەرتكiشiنiڭ جانىندا نارازىلىق شاراسى وتەتiنiن حابارلادى. بۇل ميتين­گiگە اكiمدiكتەن رۇقسات سۇرالماعانىن ايتقان ول: "بيلiكتەگiلەر حالىقتىڭ جەرiن، بايلىعىن سات­قاندا، سۋ، جارىق، جىلۋدىڭ باعاسىن كوتەرiپ، جۇرتتى قىمباتشىلىقپەن قىسقاندا رۇقسات سۇرادى ما؟ سوندىقتان بiز دە ەشكiمنەن رۇقسات سۇرامايمىز! جىلى جەردە جيىن وتكiزۋدi دوعارىپ، نارازىلىعىمىزدى اش­ىق بiلدiرەتiن ۋاقىت جەتتi. مۇنان ءارi توزۋگە بولمايدى", - دەپ ءسوزiن تۇيiندەدi.

س.ءمادي.

«جاس الاش» گازەتى