سۇلەيمەنوۆ پەن دوسجان كىم؟ دياچەنكو كىم؟
قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ توراعاسى ۇ.ەسداۋلەتتەن تۇسكەن: مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس قر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى جولداعان «تاريحي تۇلعالار» تىزىمدەرىنىڭ جوباسى قارالىپ، پرەزيدەنت اكىمشىلىگى باسشىسى تاپسىرىسىمەن 2019 جىلدىڭ جەلتوقسانىندا بەكىتىلگەن بولاتىن. بۇل تىزىمدە ءبىزدىڭ تانىمال جازۋشىمىز دۇكەنباي دوسجاننىڭ (1942-2013) دا ەسىمى بار.
بەلگىلى جازۋشى ءوز شىعارمالارىندا كوبىنە تاريحي جانە وسى زاماننىڭ وزەكتى دە باستى تاقىرىپتارى اياسىندا كەلەلى وي قوزعايدى. سونىمەن قاتار شاعارمالارى وقىرمان قاۋىم تاراپىنان ەرەكشە ىقىلاس پەن سۇيىسپەنشىلىككە بولەنىپ، قولدان-قولعا تيمەيتىن، باعالى تۋىندىلارعا اينالدى. سول ءۇشىن دۇكەنباي دوسجان – قازاقستاننىڭ وقىرمانى ەڭ كوپ جازۋشىسى اتاندى.
قازاقستان مەن قازاق حالقىنىڭ داڭقىن ءوزىنىڭ جاۋھار تۋىندىلارى ارقىلى الەمگە ايگىلى ەتكەن تالانتتى دا وتانشىل ۇلى تۇلعا – جازۋشى دۇكەنباي دوسجاننىڭ ەسىمىن ماڭگى ەستە قالدىرۋ ازاماتتىق بورىشىمىز دەپ سانايمىز»، - دەگەن حاتىنا تومەندەگىدەي جاۋاپ الىپ قۋانىپ ەدىك.
«الماتى قالاسى ءماسليحاتىنىڭ كەزەكتەن تىس IV سەسسياسىنىڭ 2021 جىلعى 30- ساۋىردەگى №33 جانە الماتى قالاسى اكىمدىگىنىڭ 2021 جىلعى 4- مامىرداعى №2\259 بىرلەسكەن شەشىمى مەن قاۋلىسى نەگىزىندە الاتاۋ اۋدانى «مادەنيەت» شاعىناۋدانىنداعى 35- كوشەگە كورنەكتى جازۋشى دۇكەنباي دوسجاننىڭ ەسىمى بەرىلدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى اكىمشىلىك راسىمدىك-پروتسەستىك كودەكسىنىڭ 91- بابىنا سايكەس بەرىلگەن جاۋاپقا كەلاسپەگەن جاعدايدا شاعىم جاساۋعا قۇقىلىسىز»، - دەگەن حاتتى قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ توراعاسى ۇ.ەسداۋلەتتىڭ اتىنا الماتى قالاسى اكىمىنىڭ اپپاراتى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ق.سۋحامبەكوۆ دەگەن جولداپتى. حاتتى ورىنداعان گ.ءامىر. 2022ج. 29.04. №3ت-2022-01931078.
سودان ءوز كوزىممەن كوشەنى كورۋ ءۇشىن جانىما قىزىمدى الىپ الماتىنىڭ كۇن باتىسىنا قاراي شىقتىم. «مادەنيەت» شاعىناۋدانى دەگەن الماتىداعى بۋرىنداي، كوكوزەك دەگەن اۋىلدارمەن شەكارالاس، رايىمبەك باتىر كوشەسىنەن ەسەپتەگەندە 20 شاقىرىم جەردەگى اۋىل ەكەن.
ەڭ بولماسا سونشا جەردەگى اۋىلدان ءبىر ەسى دۇرىس كوشە بولسا عوي، باس-اياعى 400 مەترلىك تۇيىق كوشە. جانىندا اتاقتى اسقار سۇلەيمەنوۆكە دە ءدال سونداي كوشە بەرگەن، ءدال سونداي 400 مەتر. اۋىلدى كولىگىممەن شارلاپ شىقتىم. اتىن دا، زاتىن بىلمەيتىن بىرەۋلەردىڭ اتاسىنا، رۋلاستارىنا اۋىلدى قاق جارىپ ۇلكەن-ۇلكەن كوشەلەردى قيىپتى... ەڭ قيىنى ءۇش-اق ۇيگە «د.دوسجان كوشەسى»، -دەپ ءۇي نومىرىمەن جازىلعان تاقتا قىستىرىپتى. ونىڭ ءوزىن مازاقتاعانداي دارەتحانانىڭ ەسىگىنە قىستىرىپ قويعان عوي. قىزىمىز ەكەۋمىز مىنا سۇمدىقتى كورىپ جىلاي-جىلاي قايتتىق...
- بالام، اكەڭ ومىرىندە دە ەشكىممەن ارالاسپاي تۇيىق ءجۇرۋشى ەدى، بۇيىرعانى وسى شىعار دەدىم...
قالالىق اكىمشىلىككە شىعىپ، ونوماستيكا سالاسىن قاداعالايتىن قالىمبەتوۆ باقىت دەگەن ازاماتتى سۇيرەگەندەي ەتىپ سول اۋىلعا اپارىپ كورسەتتىم. ول كىسى ۇيالعاننان دارەتحانا يەسىن ىزدەپ تابا المادى...
«اۋىل بولسا دا، دۇرىس كوشە بەرمەدىڭىزدەر ما، تەگى قالانىڭ ىشىنەن سۇراماي-اق قويالىق» دەگەنىمە «ءماسليحات دەپۋتاتتارىنىڭ شەشكەنى عوي» دەپ مىڭگىرلەدى.
ال، وسى كەشە عانا الماتىنىڭ قاق ورتاسىنان «سەرگەي دياچەنكو» كوشەسى دەگەندى كورىپ، ءىشىم قان جىلادى...
«ءوزىنىڭ جاۋھار تۋىندىلارى ارقىلى الەمگە ايگىلى ەتكەن تالانتتى دا وتانشىل ۇلى تۇلعا»، ۇلت جوقشىسى، قازاق تاريحىنىڭ پيونەرى اتانعان، 11 رومان، ءجۇز اڭگىمە جازعان دۇكەنباي دوسجان كىم؟ اسسسامبلەيادا عانا قىزمەت ەتىپ، دەپۋتاتتىقتان باسقا قازاق حالقىنا ەڭبەك سىڭىرمەگەن دياچەنكو كىم؟ ال، قازاق ادەبيەتىنىڭ ماقتانىشى، اتىنا ساي اسقار سۇلەيمەنوۆ كىم 400 مەترلىك كوشەنى ارەڭ قيعان؟
دوسجان مەن سۇلەيمەنوۆتىڭ ايىبى – كىتاپ وقىمايتىن ءماسليحات دەپۋتاتتارىن تانىماعاندىعى. ەكەۋى دە ۇلتىنىڭ ەرتەڭىن ويلاعان، قالامىنان باسقامەن جۇمىسى جوق ەڭبەكتورىلار ەدى. تاعدىرلارىن دەپۋتاتتار وسىلاي شەشىپتى.
ساۋلە دوسجانوۆا
Abai.kz