سوڭعى كەزدە كەشەگى فاشيستەرمەن جان الىسىپ، جان بەرىسكەن سوعىستى ەكىنشى دۇنيە جۇزىلىك سوعىس دەيمىز بە، الدە ۇلى وتان سوعىسى دەيمىز بە؟ - دەگەن سۇراق كوپتى مازالاپ كەتتى. سەبەبى دە تۇسىنىكتى. ول سوعىستى ۇلى وتان سوعىسى دەيىن دەسە، رەسەي بۇگىندە قاي قازاقستاندىقتىڭ وتانى بولماق؟ ال ولاي دەمەيىن دەسە، قانشا ارىستارىمىز سول ءۇشىن جانىن پيدا ەتىپ، قانشا انالارىمىز بەينەت كەشىپ، بالالارى جوقشىلىقتى كوردى. ارينە، مۇنىڭ بارلىعى سول كەزدەگى ۇلى وتان ءۇشىن، كەمەل بولاشاق ءۇشىن بولاتىن.

ال، ەندى، بۇگىن قازاعىمنىڭ ەنشىسى بولەك بولعان سوڭ، ۇلى وتان سوعىسى دەپ ايتۋعا اۋزى بارماي وتىر. بۇل دا زاڭدىلىق.

سوڭعى كەزدە كەشەگى فاشيستەرمەن جان الىسىپ، جان بەرىسكەن سوعىستى ەكىنشى دۇنيە جۇزىلىك سوعىس دەيمىز بە، الدە ۇلى وتان سوعىسى دەيمىز بە؟ - دەگەن سۇراق كوپتى مازالاپ كەتتى. سەبەبى دە تۇسىنىكتى. ول سوعىستى ۇلى وتان سوعىسى دەيىن دەسە، رەسەي بۇگىندە قاي قازاقستاندىقتىڭ وتانى بولماق؟ ال ولاي دەمەيىن دەسە، قانشا ارىستارىمىز سول ءۇشىن جانىن پيدا ەتىپ، قانشا انالارىمىز بەينەت كەشىپ، بالالارى جوقشىلىقتى كوردى. ارينە، مۇنىڭ بارلىعى سول كەزدەگى ۇلى وتان ءۇشىن، كەمەل بولاشاق ءۇشىن بولاتىن.

ال، ەندى، بۇگىن قازاعىمنىڭ ەنشىسى بولەك بولعان سوڭ، ۇلى وتان سوعىسى دەپ ايتۋعا اۋزى بارماي وتىر. بۇل دا زاڭدىلىق.

وتان - ءسوزى، وتباسى، وتاعاسى، وتاۋ دەگەن سەكىلدى وت جاعىپ، ءتۇتىن تۇتەتىپ، ءوزىڭ قونىستانىپ، جىلىناتىن، استاناتىن وت  سوزىنەن شىعاتىنى ايتىلادى. دەمەك ول سەنىڭ وتباسىڭنان باستالادى. ەندەشە، سونىڭ شەكاراسىن بەلگىلەيىك. ءسىزدىڭ وتباسىڭىزعا تيەسى ەسىك الدىندا جەر بار. بالا-شاعاڭمەن بىرگە پايدالاناتىن، ءوزىڭ بيلىك جۇرگىزەتىن شەگى بار ايماق. سول جەرگە كورشىڭىز كىرىپ كەتسە اۋەلى وتاعاسى، ودان سوڭ قالعاندارى ارالاسىپ، جەردى بەرمەۋگە جانتالاساسىڭ. بۇدان ۇلكەيسە ءبىر اۋلەتتىك ەگىستىك القاپقا باراسىز. ءبىر شالدىڭ اعايىندى بەس بالاسى ۇلكەن جەردى الىپ ەگىن سالادى. ونىڭ دا بەلگىلى ءبىر شەگاراسى بار. ال وعان بىرەۋ رۇقساتسىز كىرىپ كەتسە، تايلى تۇياعىڭا دەيىن بەرمەۋگە اتسالىساسىڭ. ودان ءارى اۋىل جەرى دە سولاي. ماسەلەن ءبىر اۋىلدىڭ جەرىنە ەكىنشى اۋىلدىڭ ادامدارى رەتسىز دۇرەن سالا المايدى عوي.  بۇل ايماق ءبىزدىڭ اۋىلدىڭ ايماعى بولادى. وعان وزگە اۋىل ادامدارى ەگىن ەگە المايدى. ال سول كەزدە وسى اۋىلدى ەكىگە ءبولىپ جىبەرسە، ءبولىنىپ شىققان اۋىل ادامدارى بۇرىنعى اۋىلدى مەنىڭ اۋىلىم دەمەيدى ەمەس پە؟ ءتىپتى بۇرىنعى اۋىل ايماعىنا ەگىن ەگىپ، مال جايا المايدى. مىنە، ءدال وسى سەكىلدى. ءبىز دە كەزىندە كەڭەس وداعىنىڭ  شەكاراسىنا ەندىك، وعان رۇقساتسىز كىرگەندەردى جاۋ سانادىق، ەشكىمدى سول الا جىپتەن اتتاتپاۋعا تىرىستىق. سەبەبى ءبىزدىڭ شەكارامىز - كەڭەسكە قارايتىن ايماقتار بولدى. ياعني، سول كەزدەگى ۇلى وتانىمىز ەدى. سول ۇلى وتان ءۇشىن وتقا قارسى ۇمتىلدىق.

ەندى بۇگىندە وتاۋىمىزدى بولەك تىككەن سوڭ، كەڭەس ايماعى وتان بولماي قالدى. ەندەشە، سول سوعىسقا «ۇلى وتان سوعىسى» دەپ اتاي بەرەمىز دەرسىز، داۋرىعىپ. بۇل تالقىلايتىن ءىس ەمەس، ءتىپتى كۇلكىلى دەۋگە بولادى. سەبەبى قاي سوعىس وتانىڭ ءۇشىن بولمايدى. كىم ايتتى، ءبىرىنشى دۇنيە جۇزىلىك سوعىس وتاندى ەمەس، باسقا نارسە ءۇشىن بولدى دەپ. ال سول وتان بولعان رەسەي كەزىندە ءبىزدىڭ قاس جاۋىمىز بولدى. ماحامبەت باستاعان ەل رەسەيدەن قازاق جەرىن، وتانىن قورعادى. الايدا بيلىك رەسەيگە كوشىپ ەدى، وتان رەسەي بولىپ شىعا كەلدى. ياعني، سەنىڭ وتانىڭ - سەن باعىناتىن بيلىكتىڭ ايماعى. ياعني، سەن باعىناتىن بيلىك كىممەن سوعىسسا، سەن سودان وتانىڭدى قورعايسىڭ.

ەندەشە، قالاڭىز، قالاماڭىز ول سوعىس - ەكىنشى دۇنيە جۇزىلىك سوعىس دەپ اتالادى. ال وعان قوسىمشا «ۇلى وتان سوعىسى» دەگەن مارتەبە بەرەمىز بە، بەرمەيمىز بە دەگەنگە كەلەتىن بولساق، «ءيا»، دەپ جاۋاپ بەرۋگە بولار ەدى. سەبەبى سول كەزدەگى وتانىمىز ءۇشىن وتقا تۇستىك. دەمەك بۇل ارداگەرلەر ءۇشىن وتان سوعىسى. ءبىز ءۇشىن  ەكىنشى دۇنيە جۇزىلىك سوعىس. سوندىقتان مۇنى داۋ ەتۋ، تالقىلاۋدىڭ كەرەگى شامالى.

ۋاقىت وتە كەلە بۇل سوعىس - ۇلى وتان سوعىسى دەگەن اتاۋدان ايىرىلىپ، ەكىنشى دۇنيە جۇزىلىك سوعىس دەگەن اتپەن قالادى.

Abai.kz