2010 جىلى قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىندا  التىنشى رەت حالىق ساناعى جۇرگىزىلدى. ءتارتىبى قاتاڭ، باقىلاۋى كۇشتى كورشىمىزدىڭ بۇل ساناعىنىڭ دالدىگىنە، ارينە، سەنۋگە بولادى. سونىمەن، شىعىس تۇركىستاندا قانشا قازاق بار؟

اتالعان ساناق ناتيجەسىنە ساي، شىڭجاڭداعى حالىق سانى 21815815 (21 ميليون 815 مىڭ 815) ادامعا تۇراقتاپتى. بۇل  جالپى مەملەكەت جان سانىنىڭ 1,6% -ىن قۇرايدى  ەكەن.

ۇلتتارعا شاقساق، ۇيعۇر 10001302 (10 ميليون 1302) بولىپ، 45,84 %-دى; قىتاي 8829994 (8 ميليون 829 مىڭ 994)  بولىپ، 40,47 %-ى; قازاق 1418278  (1 ميليون 418 مىڭ 278) بولىپ، 6,5%- ى ۇستاپتى.

دۇڭگەن 983015 (983 مىڭ 15) بولىپ، 4,5 پايىزدى قۇراسا; قىرعىز 180472 (180 مىڭ 472) ادام بولىپ، 0,8 پايىزدى قاناعات تۇتىپتى. موڭعۇل 156280 (156 مىڭ 280) بولىپ،    0,72 پايىزدى يەمدەنگەن. قالعان (شىڭجاڭدا 13-ۇلت بار) از ۇلتتاردىڭ بارلىعى قوسىلىپ 13,57%-عا جەتكەن.      

وسىدان ون جىل بۇرىن جۇرگىزىلگەن «دىڭ بەسىنشى» رەتكى حالىق ساناعى كەزىندە مۇنداعى قازاقتاردىڭ جالپى جان سانى 1250458 ادام بولاتىن. ون جىل وتكەندە،  1418278  ادامعا جەتىپ، (قازاقستانعا كوشىپ كەتكەندەردى قوسپاعاندا )  167820 ادامعا ءوسىپتى. دەمەك، ون جىلدا 13,42%-عا ارتقان.

شىنجاڭداعى قازاقتاردىڭ سانىن قونىستانعان وڭىرلەرىنە قاراي تارقاتىپ كورسەك، مىناداي بولادى:

2010 جىلى قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىندا  التىنشى رەت حالىق ساناعى جۇرگىزىلدى. ءتارتىبى قاتاڭ، باقىلاۋى كۇشتى كورشىمىزدىڭ بۇل ساناعىنىڭ دالدىگىنە، ارينە، سەنۋگە بولادى. سونىمەن، شىعىس تۇركىستاندا قانشا قازاق بار؟

اتالعان ساناق ناتيجەسىنە ساي، شىڭجاڭداعى حالىق سانى 21815815 (21 ميليون 815 مىڭ 815) ادامعا تۇراقتاپتى. بۇل  جالپى مەملەكەت جان سانىنىڭ 1,6% -ىن قۇرايدى  ەكەن.

ۇلتتارعا شاقساق، ۇيعۇر 10001302 (10 ميليون 1302) بولىپ، 45,84 %-دى; قىتاي 8829994 (8 ميليون 829 مىڭ 994)  بولىپ، 40,47 %-ى; قازاق 1418278  (1 ميليون 418 مىڭ 278) بولىپ، 6,5%- ى ۇستاپتى.

دۇڭگەن 983015 (983 مىڭ 15) بولىپ، 4,5 پايىزدى قۇراسا; قىرعىز 180472 (180 مىڭ 472) ادام بولىپ، 0,8 پايىزدى قاناعات تۇتىپتى. موڭعۇل 156280 (156 مىڭ 280) بولىپ،    0,72 پايىزدى يەمدەنگەن. قالعان (شىڭجاڭدا 13-ۇلت بار) از ۇلتتاردىڭ بارلىعى قوسىلىپ 13,57%-عا جەتكەن.      

وسىدان ون جىل بۇرىن جۇرگىزىلگەن «دىڭ بەسىنشى» رەتكى حالىق ساناعى كەزىندە مۇنداعى قازاقتاردىڭ جالپى جان سانى 1250458 ادام بولاتىن. ون جىل وتكەندە،  1418278  ادامعا جەتىپ، (قازاقستانعا كوشىپ كەتكەندەردى قوسپاعاندا )  167820 ادامعا ءوسىپتى. دەمەك، ون جىلدا 13,42%-عا ارتقان.

شىنجاڭداعى قازاقتاردىڭ سانىن قونىستانعان وڭىرلەرىنە قاراي تارقاتىپ كورسەك، مىناداي بولادى:

ءۇرىمجى قالاسىندا 68076, قارامايلى قالاسىندا 11620,  تۇرپان ايماعىندا 399, قۇمىل ايماعىندا 51201 (قۇمىل قالاسىندا 12919), باركول قازاق اۆتونوميالى اۋدانىندا 33705, سانجى حۇيزۋ اۆتونوميالى وبىلىسىندا 133286, (سانجى قالاسىندا 19769), فۋكاڭ قالاسىندا 14761, قۇتىبي اۋدانىندا 24234, ماناس اۋدانىندا 17859, چيتاي اۋدانىندا 24700, جەمسارى اۋدانىندا 10909, موري قازاق اۆتونوميالى اۋدانىندا 21054, بورتالا موڭعۇل اۆتونوميالى وبلىسىندا 44417, بايىنعولىن موڭعۇل اۆتونوميالى اۋدانىندا  1091, اقسۋ ايماعىندا 555, قىزىلسۋ قىرعىز اۆتونوميالى وبلىسىندا 88, قاشقار ايماعىندا 306, حوتان ايماعىندا 85 قازاق بار.

ىلە قازاق اۆتونوميالى وبىلىسىنا 534398 قازاق قونىستانعان. مۇنىڭ قۇلجا قالاسىنا 23157-ءى، كۇيتۇن قالاسىنا 5545-ءى، قۇلجا اۋدانىنا 44202-ءى، شاپشال اۋدانىنا 36105-ءى، قورعاس اۋدانىنا 30421-ءى، توعىزتاراۋ اۋدانىنا 49475-ءى، كۇنەس اۋدانىندا 130648-ءى، مۇڭعۇلكۇرە اۋدانىنا 76724-ءى، تەكەس اۋدانىنا 64925-ءى، نىلقى اۋدانىنا 73196-سى قونىس تەپكەن.

ال، تارباعاتاي ايماعىندا 240890 قازاق تۇرادى.  ايماق ورتالىعى شاۋەشەك قالاسىندا 26243-ءى، شيحۋ قالاسىندا 20014-ءى، ءدوربىلجىن اۋدانىندا 66519-ى، ساۋان اۋدانىندا 33056-ى، تولى اۋدانىندا 64027-ءى، شاعانتوعاي اۋدانىندا 17063-ءى، قوبىق اۋدانىندا 13968-ءى تۇرادى.

التاي ايماعىندا جالپى 328153 قانداسىمىز بار ەكەن. ونىڭ التاي قالاسىنا 74154-ءى، بۋىرشىن اۋدانىنا 39770-ءى، كوكتوعاي اۋدانىنا 65353-ءى، بۋرىلتوعاي اۋدانىنا 26900-ءى، قابا اۋدانىندا 51628-ءى، شىڭگىل اۋدانىنا 46247-ءى، جەمەنەي اۋدانىنا 24101-ءى قونىس تەپكەن.

بۇدان سىرت، شىحىزى قالاسىندا 3042, الار قالاسىندا 439, ۋجياچۇ قالاسىندا 232 قازاق بار ەكەنىن ەسكە سالا كەتكەن ءجون.

ءبىر قۋانىشتىسى، ارعى بەتتەگى سول  1418278   قازاقتىڭ 725515-ءى ەرلەر بولىپ،    51,15 پايىزدى ۇستاپتى. ال، ايەلدەر سانى 692763 بولىپ، 48,85 پايىزعا تۇراقتاپتى. دەمەك، ەرلەر مەن ايەلدەردىڭ تەپە-تەڭدىگى ساقتالدى دەگەن ءسوز. ءار ءبىر ۇيلەنۋ جاسىنداعى قازاق جىگىتى وزگەگە كوز سۇزبەي، ءوز قارا كوزىنەن قالىندىق تابۋعا مۇمكىندىگى زور. قىزدارىمىزدىڭ دا باسقانىڭ ەتەگىنەن ۇستاۋعا ءماجبۇر بولاتىن جاعدايى جوق ازىرگە!

دەرەكتەردى «بوزبالا» سايىتىنان الىپ دايىنداعان ا.مۇقاباي

Abai.kz