وا-داعى سۋ تاپشىلىعى. جاڭا مينيسترلىك نە ىستەيدى؟
پرەزيدەنت سۋ ماسەلەسىنە ەرەكشە نازار اۋدارىپ، سۋ رەسۋرستارى جانە يرريگاتسيا مينيسترلىگىنىڭ قۇرىلاتىنىن ايتتى.
«سۋ رەسۋرسى ەلىمىزدەگى وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى. اسىرەسە، سۋدىڭ ساپاسى جانە ونىڭ حالىققا قولجەتىمدى بولۋى اسا ماڭىزدى بولىپ تۇر. جىل وتكەن سايىن حالقىمىزدىڭ سانى دا، ەكونوميكامىز دا وسەدى. بۇل – قالىپتى قۇبىلىس. سول سەبەپتى 2040 جىلدارعا قاراي قازاقستانداعى سۋ تاپشىلىعى 12-15 ميلليارد تەكشە مەترگە جەتۋى مۇمكىن. جالپى، ءبىز – ترانسشەكارالىق سۋ كوزدەرىنە تاۋەلدى ەلمىز. ەۋرازيا قۇرلىعىنداعى وزەندەر مەن كانالدار – بارشامىزعا ورتاق تابيعات بايلىعى. وسى سۋ كوزدەرى ءبىزدىڭ حالىقتارىمىزدى، ەكونوميكامىزدى جاقىنداستىرادى. سوندىقتان كورشىلەس ءارى دوستاس ەلدەرمەن بۇل ماسەلە بويىنشا ءاردايىم ءوزارا تۇسىنىستىككە جانە كەلىسىمگە كەلۋ كەرەك. جان-جاقتى ويلاستىرىلعان سۋ ساياساتىن جۇرگىزۋ، ترانسشەكارالىق سۋلاردى پايدالانۋ ماسەلەلەرىن شەشۋ – ۇكىمەتتىڭ الدىندا تۇرعان اسا ماڭىزدى مىندەتتەر.
شارۋالار مەن ونەركاسىپ وكىلدەرىنە سۋعا قاتىستى ساپالى ساراپتامالار مەن بولجامدار كەرەك. بۇل تالداۋلار ءار جىلى جانە ورتا مەرزىمدى كەزەڭدە سۋدىڭ مولشەرى قانداي بولاتىنىن دا قامتۋى قاجەت. سوندىقتان ءبارىن الدىن الا جوسپارلاعان ءجون. سونداي-اق ىشكى سۋ رەسۋرستارىن ۇنەمدەپ پايدالانۋ وتە ماڭىزدى. سۋدى ۇنەمدەيتىن تەحنولوگيا وتە باياۋ ەنگىزىلۋدە. سۋدى شاقتاپ پايدالانۋ مادەنيەتى دە جوق. ەلىمىزدىڭ كەيبىر وڭىرلەرىندە سۋدى ەڭ كوپ جۇمسايتىن اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىندا ونىڭ 40 پايىزى بوسقا ىسىراپ بولىپ جاتىر. سۋ شارۋاشىلىعى نىساندارىنىڭ 60 پايىزى توزىپ تۇر. ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋ ءۇشىن وتە باتىل جانە شۇعىل شارالار قاجەت. ەڭ الدىمەن، سۋدى ۇنەمدەيتىن وزىق تەحنولوگيانى ەنگىزۋ ءىسىن تەزدەتىپ، ونى قولدانۋ اۋماعىن جىل سايىن 150 مىڭ گەكتارعا دەيىن كەڭەيتۋ كەرەك. كوكتەمگى قارعىن سۋدى جيناۋ جانە ونى ەگىستىككە جەتكەنشە قۇمعا ءسىڭىرىپ جوعالتىپ الماۋ ماسەلەسى شەشىمىن تابۋعا ءتيىس. ويتكەنى ونىڭ ءبارى – ىشكى سۋ قورىمىز. ول ءۇشىن 20 جاڭا بوگەن سالۋ، كەمىندە 15 سۋ قويماسىنا كۇردەلى جوندەۋ جۇرگىزۋ جانە 3500 شاقىرىمدىق كانالدى جاڭعىرتىپ، تسيفرلىق تاسىلمەن باقىلاۋعا الۋ كەرەك. نەگىزگى مىندەت – 2027 جىلعا قاراي قوسىمشا ەكى تەكشە شاقىرىم سۋعا قول جەتكىزۋ.
سۋ ۇنەمدەيتىن تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ – اسا ماڭىزدى جانە شۇعىل مىندەت. سوندىقتان ءتيىمدى تاسىلدەر ۇسىنۋ قاجەت. دەگەنمەن ءبىز ءدال قازىرگى جاعدايدا جاڭا تاريف ساياساتىنان دا اتتاپ وتە المايمىز. ابدەن ەسكىرگەن ينفراقۇرىلىم ارەڭ جۇمىس ىستەپ تۇر. سوندىقتان جاڭا ينفراقۇرىلىم سالۋ – وتە ماڭىزدى مىندەت، قازىرگى نارىقتىڭ تالابى. سۋدى نورماتيۆتەن ارتىق جۇمساعاندار ونىڭ اقىسىن جوعارى تاريفپەن تولەۋى كەرەك. ءبىر سوزبەن ايتساق، سۋدى بارىنشا ۇنەمدەۋىمىز قاجەت. وعان قوسا سۋدىڭ «كولەڭكەلى» نارىعى تۇبىرىمەن جويىلۋعا ءتيىس. حالقىمىز «سۋدىڭ دا سۇراۋى بار» دەپ بەكەر ايتپاعان. سۋ دەگەنىمىز – ۇنەمدەپ پايدالانباسا، تەز تاۋسىلاتىن شەكتەۋلى رەسۋرس. ونسىز شارۋالاردىڭ كۇنى قاراڭ. سول سەبەپتى بۇل سالادا زاڭسىزدىققا جول بەرىلمەيدى. تالاپقا باعىنبايتىندار قاتاڭ جازاعا تارتىلادى. ەلىمىز ءۇشىن سۋدىڭ ماڭىزى مۇناي، گاز نەمەسە مەتالدان كەم ەمەس. سۋ شارۋاشىلىعى جۇيەسىن ءتيىمدى دامىتۋ ماسەلەسىمەن دەربەس مەكەمە اينالىسۋى قاجەت دەپ سانايمىن. سوندىقتان سۋ رەسۋرستارى جانە يرريگاتسيا مينيسترلىگى قۇرىلادى»، - دەدى توقاەۆ.
مينيسترلىكتىڭ اياسىندا ۇلتتىق گيدروگەولوگيا قىزمەتى قايتا جۇمىس ىستەيتىن بولادى. سونداي-اق ەلىمىزدىڭ سۋ شارۋاشىلىعىن باسقارۋ جۇيەسىنە تۇگەل رەفورما جاسالادى.
«قازسۋشار»، «نۇرا توپتىق سۋ قۇبىرى» جانە باسقا دا نەگىزگى كومپانيالاردا وزگەرىس بولادى.
«سۋ تاپشىلىعىنىڭ ارتۋى – ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرىنە ورتاق ماسەلە. سۋدى ۇنەمدەپ پايدالانۋ ەنەرگەتيكا نەمەسە كولىك سالاسى سياقتى ايماقتاعى ىنتىماقتاستىقتىڭ تاعى ءبىر جاڭا باعىتىنا اينالماق. ۇكىمەتكە كورشى ەلدەرمەن بىرلەسىپ، بۇل ماسەلەنى جان-جاقتى پىسىقتاۋدى تاپسىرامىن»، - دەدى پرەزيدەنت.
Abai.kz