قازاقستانداعى بارلىق عىلىم اۋەسقويلارى مەن جانكۇيەرلەرى اسىعا كۇتكەن Nobel Fest اياقتالدى. الەمدىك عىلىمنىڭ جەتەكشىلەرى – نوبەل سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتتارى، «سەرپىن» (عىلىمي وسكار) سىيلىعىنىڭ يەگەرلەرى، زەرتتەۋشىلەر، ازىرلەۋشىلەر، فۋتۋرولوگتار جانە باسقا دا پروگرەسس جاساۋشىلار قازاقستان حالقىمەن جۇزدەسۋ ءۇشىن الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن جينالدى.

فۋتۋرولوگ، يننوۆاتسياداعى توپ-3 ىقپالدى عالىمداردىڭ ءبىرى (Wired), «تەحنولوگيا ادامعا قارسى» بەستسەللەرىنىڭ اۆتورى گەرد لەونگارد جاساندى ينتەللەكت تۋرالى ءوز پىكىرىمەن ءبولىستى.

«ەموتسيالار، شىعارماشىلىق، ەمپاتيا، جاناشىرلىقتىڭ كورىنىسى - مۇنىڭ ءبارىن جاساندى ينتەللەكت تۇسىنەدى، بىراق ول فورمالدى تۇردە عانا تۇسىنەدى، الايدا سەزبەيدى. مەن كۇندەلىكتى جۇمىس ىستەي الاتىن روبوتتاردىڭ بولعانىن قالايمىن، كومپيۋتەرلەردىڭ جاناشىر بولعانىن، سەزىنگەنىن، ولاردىڭ مەن بولعانىن كورگىم كەلەدى. ءبىز نەنى ادام جاسايتىنىن جانە روبوتقا نەنى سەنىپ تاپسىرۋعا بولاتىنىن انىقتاۋىمىز كەرەك»، - دەدى ول.

اريزونا ۋنيۆەرسيتەتىندەگى جەردى جانە عارىشتى زەرتتەۋ كافەدراسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى پروفەسسورى جانە «Origins» جوباسىنىڭ قۇرمەتتى ديرەكتورى لوۋرەنس كراۋسc بىلاي دەدى:

«عالام ءبىز ءۇشىن جانە ءبىزدىڭ وسىندا بولۋىمىز ءۇشىن جاراتىلعان جوق. عالام - فيزيكالىق قۇبىلىستاردىڭ بەلگىلى ءبىر تىزبەگىنىڭ ناتيجەسى. ءبىز وسى عالامدا ءومىر سۇرەمىز، ويتكەنى ءبىز وسى جاعدايلاردا ءومىر سۇرۋگە بەيىمدەلگەنبىز. ءبىز جۇلدىزدار، گالاكتيكالار، عالامدار جانە ادامدار اراسىنداعى ءوزارا ارەكەتتەستىكتىڭ ارقاسىندا ءومىر سۇرەمىز. ءبىز بۇل جەرگە كەزدەيسوق كەلدىك».

سيليكون القابىنىڭ بىلگىرى، Foreign Policy جۋرنالىنىڭ 100 جاھاندىق ويشىلدارىنىڭ ءبىرى ۆيۆەك ۆادحۆا Nobel Fest سەسسياسىندا بولاشاق تۋرالى ايتىپ بەردى.

«ءبىزدىڭ دەنەمىزدە جاعدايىمىزدى ۇنەمى باقىلايتىن سەنسورلار بولادى. ول دەنەنىڭ ىشىندە ىشكى اعزالارىمىزدىڭ كۇيىن ولشەيدى. بۇل وزگەرىستەر الداعى 10 جىلدا جەتىلە تۇسەدى»، - دەدى عالىم.

ول سونداي-اق قازاقستانعا مىناداي ۇسىنىستار ايتتى:

«قازىر ناعىز رەۆوليۋتسيانىڭ ۋاقىتى – بارلىعى دەرلىك تەگىن جانە تازا ەنەرگيامەن جۇمىس ىستەيدى. بۇل ۇدەرىستەر قازاقستانعا دا ىقپال ەتەدى، سوندىقتان سىزدەر يننوۆاتسيانى وتە جىلدام ەنگىزۋلەرىڭىز كەرەك. عارىشتىق زەرتتەۋلەر، ايعا تۋريستىك ساپارلار - بۇل جۇمىستاردىڭ بارلىعى ۇنەمى جانە جۇيەلى تۇردە ورىندالۋى ءتيىس. سوڭعى 100 جىلدا بىزدە كەرەمەت ونەرتابىستار بولدى. ءبىز ەڭ ۇلى ۋاقىتتا ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز», - دەدى ول.

فەستيۆال بارىسىندا تاريحي ماسەلەلەر دە كوتەرىلدى.

بۇل باعىتتا «اسپانداۋ» عىلىمي-ءبىلىم بەرۋ قورى باسقارماسىنىڭ مۇشەسى، «اق-وردا. قازاق حاندىعىنىڭ تاريحى»، «سوڭعى باتىرلار ءداۋىرى»، «قازاقستان مەن رەسەي» جانە «بابالار جولى» سياقتى تاريحي كىتاپتاردىڭ اۆتورى راديك تەمىرعاليەۆ بايانداما جاسادى.

«قازاقتىڭ رۋلارى مەن تايپالارى – قازاقستاننىڭ دامۋى مەن جاڭارۋىنا جاقسى جاعىنان ىقپال ەتە مە، الدە تەرىس جاعىنان با؟ جالپى، ادامداردىڭ رۋلىق ىنتىماقتاستىعى نەگىزىندە شەشىم قابىلداۋىندا جاقسىلىق جوق. بىراق ەكىنشى جاعىنان الىپ قاراساق، كەز كەلگەن الەۋمەتتىك قۇبىلىستىڭ جاعىمسىز قاسيەتتەرى دە، جاعىمدى قاسيەتتەرى دە بار. ءوزىنىڭ شىققان تەگىنە دەگەن قىزىعۋشىلىقتان ميكروپاتريوتيزمنەن ۇلكەن پاتريوتيزم تۋادى. ال، جالپى قازاق قوعامىنىڭ ءبىزدى قازاق ەتەتىن قىرى دا وسى»، - دەدى ول.

مينەرۆا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قۇرمەتتى رەكتورى بەن نەلسون كاسىپكەرلەردى قالاي دۇرىس وقىتۋ كەرەكتىگىن اڭگىمەلەدى.

«جاقسى كاسىپكەر – قورشاعان ورتانى باقىلايتىن، باسقالار كورمەگەن نارسەنى كورە الاتىن ادام. كاسىپكەر نەنىڭ جاعىمسىز اسەر ەتەتىنىن ءتۇسىنۋى جانە مۇنداي جاعدايدى بولجاي الاتىن تۇيسىگى بولۋى كەرەك. بىزگە ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن رەفورمالاۋ قاجەت. ول تەك سىناقتان ءوتۋدى ۇيرەتىپ قانا قويماي، ەكونوميكانىڭ قوزعاۋشى كۇشى، درايۆەرلەرى كاسىپكەرلەرگە قاجەتتى داعدىلاردى بەرۋى ءتيىس»، - دەدى ول.

مارينا ارەفيەۆا, «LERNA» جوباسىنىڭ HRD – قازاقستانداعى Skillbox, Geekbrains, SkillFactory وكىلى، ەڭبەك نارىعىنداعى تالاپتاردىڭ قالاي وزگەرەتىنى تۋرالى ايتىپ بەردى.

«بولجامدار بويىنشا 2025 جىلعا قاراي قىزمەتكەرلەردىڭ 50% قايتا دايارلاۋدان ءوتۋى ءتيىس. ەڭ سوراقىسى، مەنىڭ ويىمشا, 6% ءوز كاسىبىن تولىعىمەن وزگەرتۋگە، ياعني قىزمەت سالاسىن اۋىستىرۋعا ءماجبۇر بولادى. بىلىكتىلىك تالاپتارىنىڭ 40% وزگەرەدى. ال ەگەر ءبىز ماماندىق تاڭداپ، ونى وتە وزەكتى جانە سۇرانىسقا ساي يگەرە الساق، وندا جاڭا قۇبىلىس، جاڭا پاراديگما پايدا بولادى. بۇل شەبەرلىكتىڭ ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعى. ءسىزدىڭ ماماندىعىڭىز جوعارى تەحنيكالىق بولسا دا، ءسىز قولداناتىن داعدىلار تەز بۇزىلادى. تاگرەتولوگ نەمەسە كونتەكستولوگ سياقتى ماماندىقتاردى ايتپاعاننىڭ وزىندە 2,5 جىلدان كەيىن ولاردىڭ بارلىق ءبىلىمىنىڭ جارتىسى قاجەتسىز بولىپ قالادى»، - دەيدى ساراپشى.

ەسكە سالا كەتەيىك، فەستيۆال قوناقتارى عىلىممەن قاتار ونەردى دە تاماشالادى. Nobel Fest كەزىندە تانىمال قازاقستاندىق پيانيست ءراتوۆيچتىڭ كونتسەرتى ءوتتى.

انىقتاما ءۇشىن:

Nobel Fest – حالىقارالىق EdTech پلاتفورماسى. فەستيۆالدىڭ باستى ماقساتى – قازاقستاندىقتاردى بىلىمگە، عىلىمعا جəنە يننوۆاتسياعا باۋلۋ. Nobel Fest جىل سايىن 100 ەلدەن 500 000 قاتىسۋشى مەن 500 ۋنيۆەرسيتەتتىڭ باسىن قوسادى، جان-جاقتى ءبىلىمنىڭ ۇزاق مەرزىمدى دامۋداعى جəنە جارقىن بولاشاقتى قالىپتاستىرۋداعى ءرولى تۋرالى تالقى الاڭىنا اينالادى.

ءبىلىم، عىلىم جəنە يننوۆاتسيالاردى دامىتۋ بويىنشا نوبەل فەستيۆالىنىڭ ميسسياسىن وتاندىق جəنە حالىقارالىق ۇيىمدار، ونىڭ ىشىندە فەستيۆالدىڭ باس سەرىكتەسى، قازاقستاننىڭ ەڭ ءىرى قوعامدىق قورلارىنىڭ ءبىرى "Altyn Qyran Foundation", باس ءبىلىم بەرۋ سەرىكتەسى - ورتالىق ازياداعى نەگىزگى وقۋ ورىندارىنىڭ ءبىرى - م.Əۋەزوۆ اتىنداعى وڭتۇستىك قازاقستان ۋنيۆەرسيتەتى كەڭىنەن قولدايدى، ستراتەگيالىق سەرىكتەستەر - YPO Kazakhstan قازاقستاننىڭ ەڭ ىقپالدى بيزنەس كلۋبى، سونداي-اق Qamalladin University جاڭا فورماتتاعى ۋنيۆەرسيتەت، رەسمي سەرىكتەس - Platonus ءبىلىم بەرۋ كومپانياسى، Kinopark كينوتەاترلار جەلىسى، BI Group كومپانياسى، BI Education, سەسسيا سەرىكتەسى - س.وتەباەۆا اتىنداعى اتىراۋ مۇناي جəنە گاز ۋنيۆەرسيتەتى.

باس مەديا سەرىكتەستەر قاتارىندا Halyk Uni Media, قازاقستاننىڭ جەتەكشى مەديا- اگەنتتىگى - Qamalladin media, ورتالىق ازياداعى ادامدار مەن جوبالار تۋرالى پروگرەسسيۆتى باسىلىم - WeProject, ، Skillbox ونلاين-پلاتفورماسى، رەسمي جارناما سەرىكتەسى – MYD بار.

(سۋرەتتەردى Nobel Fest ۇيىمداستىرۋشىلارى ۇسىندى)

Abai.kz