«قازاقستان» رترك» اق وبلىستىق فيليالى ۇسىنىسىمەن اتىراۋ وبىلىس اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن ۇلت تاريحىنىڭ وبلىس اۋماعىنداعى قۇندىلىقتارىن جۇرتشىلىققا تەرەڭىرەك جەتكىزۋ ماقساتىندا «حازاردان – قازاققا دەيىن» اتتى جاڭا جوبانى ءتۇسىرۋ جۇمىستارى باستالدى.

ۇلت تاريحى – ۇلت مۇددەسى. ۇلتتىق تاريحتى زەردەلەۋ جونىندەگى ۆەدومستۆوارالىق جۇمىس توبىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا قر مەملەكەتتىك حاتشىسى مارات ءتاجين: «ءبىز ۋاقىتتىڭ تاريح عىلىمىنىڭ الدىنا مۇلدەم جاڭا تالاپتار قويىپ وتىرعانىن ايقىن كورىپ، ۇعىنۋعا ءتيىستىمىز. سوندىقتان قازاق ەتنوسىنىڭ ارحەولوگياسىن، انتروپولوگياسىن، ەتنوگرافياسىن، فولكلورىن، مادەنيەتى مەن داستۇرلەرىن زەرتتەۋگە كۇش سالا وتىرىپ، قازاقتاردىڭ نومادتىق وركەنيەتىن زەرتتەۋ سالاسىندا عىلىمي جانە عىلىمي-قولدانبالى زەرتتەۋلەر باعدارلاماسىن دايىنداۋعا ءتيىسپىز» دەپ، ەل تاريحىن جانداندىرۋ ماقساتىندا بىرنەشە ۇسىنىستار جاسادى. ەلباسى ن.نازارباەۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا، «حالىق – تاريح تولقىنىندا»  ايدارىمەن تاريحي زەرتتەۋلەر  ۇيىمداستىرۋ  كەرەك ەكەندىگىن دە اتاپ كورسەتتى.

«قازاقستان» رترك» اق وبلىستىق فيليالى ۇسىنىسىمەن اتىراۋ وبىلىس اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن ۇلت تاريحىنىڭ وبلىس اۋماعىنداعى قۇندىلىقتارىن جۇرتشىلىققا تەرەڭىرەك جەتكىزۋ ماقساتىندا «حازاردان – قازاققا دەيىن» اتتى جاڭا جوبانى ءتۇسىرۋ جۇمىستارى باستالدى.

ۇلت تاريحى – ۇلت مۇددەسى. ۇلتتىق تاريحتى زەردەلەۋ جونىندەگى ۆەدومستۆوارالىق جۇمىس توبىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا قر مەملەكەتتىك حاتشىسى مارات ءتاجين: «ءبىز ۋاقىتتىڭ تاريح عىلىمىنىڭ الدىنا مۇلدەم جاڭا تالاپتار قويىپ وتىرعانىن ايقىن كورىپ، ۇعىنۋعا ءتيىستىمىز. سوندىقتان قازاق ەتنوسىنىڭ ارحەولوگياسىن، انتروپولوگياسىن، ەتنوگرافياسىن، فولكلورىن، مادەنيەتى مەن داستۇرلەرىن زەرتتەۋگە كۇش سالا وتىرىپ، قازاقتاردىڭ نومادتىق وركەنيەتىن زەرتتەۋ سالاسىندا عىلىمي جانە عىلىمي-قولدانبالى زەرتتەۋلەر باعدارلاماسىن دايىنداۋعا ءتيىسپىز» دەپ، ەل تاريحىن جانداندىرۋ ماقساتىندا بىرنەشە ۇسىنىستار جاسادى. ەلباسى ن.نازارباەۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا، «حالىق – تاريح تولقىنىندا»  ايدارىمەن تاريحي زەرتتەۋلەر  ۇيىمداستىرۋ  كەرەك ەكەندىگىن دە اتاپ كورسەتتى.

اتىراۋ ءوڭىرى  دە تاريحقا باي، ۇلتتىق قۇندىلىقتارعا تولى ايماق.  ەندەشە، «حازاردان قازاققا دەيىن...» اتتى تاريحي-مادەني ەكسپەديتسياسى اتىراۋ وبلىسى اۋماعىندا ءومىر سۇرگەن كوشپەندى قازاق حالقىنىڭ تاريحي-مادەني مۇرالارىن جاڭعىرتۋعا  باعىتتالماق. نەگىزىنەن،  باتىس قازاقستان ايماعىن باسىپ وتكەن ساۋدا جولى تۋرالى العاشقى دەرەكتەر VI-VIII عاسىرلاردا بەلگىلى بولا باستادى. ۇلى جىبەك جولىنىڭ ءبىر تارماعى – شاش-ۇرگەنىش-ءۇستىرت-سارايشىق-باتىس تارماعى ءحىىى-ءحىV عاسىردا جاندانا ءتۇستى.  ساۋدا جولىنداعى سارايشىق قالاسىنىڭ ماڭىزى زور بولدى.

سارايشىق پەن ۇرگەنىش اراسىندا ەكى ساۋدا تارماعى قالىپتاستى. ءبىرىنشىسى – سارايشىق-تاسقۇدىق-تاسكەشۋ كەرۋەن سارايى (تاسكەشۋ كوپىرى)-قاينار بۇلاعى-باقاشى اۋليە-ۇشقان قالاسى-ماڭسۋالماس (قوسقۇدىق) تارماعى ارقىلى جۇرگەن. ەكىنشى تارماق – قوسقۇدىقتان وڭتۇستىك-باتىسقا قاراي بۇرىلىپ، كوپتام-سام-چۋرۋك-بىلەۋلى ارقىلى جۇرگەن. بۇل كەلتىرىلگەن دەرەكتەر، اتىراۋ وبلىسى وڭىرىندە ءجۇرىپ وتكەن ۇلى جىبەك  جولىنىڭ دا وزىندىك تاريحى بولعاندىعىن ايعاقتايدى.

جوبانىڭ ماقساتى – قانشا عاسىر وتسە دە، ماڭىزدىلىعىن جويمايتىن تاريحتىڭ كۋاسى - ۇلى جىبەك جولىن نەگىزگە الا وتىرىپ، اتىراۋ وبلىسى وڭىرىندەگى تاريحي - مادەني مۇرالارعا  ساياحات جاساۋ.  اتىراۋ وبلىستىق تاريحي - مادەني مۇرانى قورعاۋ، قالپىنا كەلتىرۋ جانە پايدالانۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك ينسپەكتسيانىڭ مالىمەتتەرىنە سۇيەنسەك، 2010 جىلى وبلىس بويىنشا 313  تاريحي-مادەني ەسكەرتكىش، 525 وبەكت تىركەلگەن.

ەكسپەديتسيالىق توپ قۇرامىندا ارحەولوگ، تاريحشى، ولكەتانۋشىلار بار.

وبلىس تاريحىندا بۇرىن-سوڭدى بولماعان جوبا – 10 بولىمنەن تۇراتىن دەرەكتى فيلمدە تاريحي-دەرەكتى جانە كوركەمدىك قۇندىلىعى جاعىنان تولىققاندى دۇنيە توپتاستىرىلاتىن بولادى.

جوبا جەتەكشىسى – مۇقان شىڭعىس جۇمابەكۇلى، اتىراۋ وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى. ءفيلمنىڭ ديرەكتورى – اسقار ءاشىموۆ، «قازاقستان» رترك» اق اتىراۋ فيليالىنىڭ ديرەكتورى، قويۋشى رەجيسسەر. يدەيا اۆتورى – نازاربەك قوسشيەۆ، «قازاقستان» رترك» اق اتىراۋ فيليالى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى-باس رەداكتور. ستسەناريدىڭ اۆتورى ءارى رەداكتورى – ەلنۇر ەسمۇراتوۆا، «قازاقستان» رترك» اق اتىراۋ فيليالىنىڭ رەداكتورى.

تۋعان ولكەمىزدىڭ باي تاريحىن باعا جەتپەس بەينەقاتارلار،   ولكەتانۋشى، ارحەولوگ، تاريحشىلاردىڭ دەرەكتەرى  ارقىلى  جۇرتشىلىققا جەتكىزۋ – ءفيلمنىڭ باستى ماقساتى.