وسى اپتادعى ايتۋلى وقيعا قازاقستان حالقىنىڭ سانى 20 ميلليونعا جەتكەنى بولدى.

بۇل تۋراسىندا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ ح جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا: «حالقىمىزدىڭ سانى 20 ميلليونعا جەتتى! بارشاڭىزدى اقجولتاي جاڭالىقپەن قۇتتىقتايمىن! باقىتتى وتباسى – باقۋاتتى ەلدىڭ نەگىزى. مەملەكەت وتباسى قۇندىلىقتارىن نىعايتۋعا، انا مەن بالانى قورعاۋعا باسا ءمان بەرەدى»، – دەپ جازىپ وتانداستارىمىزدى اقجولتاي جاڭالىقپەن قۇتتىقتادى.

بارلىقتارىڭىزدىڭ ەستەرىڭىزدە بولار، بۇعان دەيىن ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسى 2023 جىلعى 1 قازانداعى دەرەك بويىنشا، قازاقستان حالقىنىڭ سانى 19 967 964 ادامعا جەتكەنىن حابارلاعان بولاتىن.

پاتشالىق جانە قىزىل يمپەريا كەزىندە دە ساناقتار جۇرگىزىلدى. سول كەزدە احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ «ءالحامدۋللا، 6 ميلليون قازاق بارمىز» دەگەنى جۇرت ەسىندە. بۇل ءسوز 1897 جىلعى 9 اقپاندا (جاڭا ستيلمەن 28 قاڭتاردا) جۇرگىزىلگەن رەسەي يمپەرياسىنىڭ تۇڭعىش (جانە جالعىز) جالپى حالىق ساناعىن جۇرگىزگەن كەزدە ايتىلعانىن جاقسى بىلەمىز. اتالعان ساناق بۇكىل ەلدە حالىقتىڭ 1897 جىلعى 9 اقپانداعى جاي-كۇيى بويىنشا بىرىڭعاي ءبىر باعدارلامامەن جانە جالپى نۇسقاۋلىق بويىنشا جۇرگىزىلدى. قازاقتار (ول كەزدە كيرگيز اتاۋىمەن) 3392,8 ادام سانىمەن رەسەي يمپەرياسىندا تۇرىپ جاتىر دەپ رەسمي ناقتىلانا كورسەتىلدى. قازاق زيالىلارى ساناق بىرجاقتى جۇرگىزىلدى جالپى سانىمىز 6 ميلليون دەپ ءوز ەسەپتەۋلەرىن «قازاق» گازەتىندە جاريا ەتتى.

رەسەيدەگى توڭكەرىس پەن ءى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسقا بايلانىستى بۇدان كەيىن 1907, 1917 جىلعى بولۋعا ءتيىس ساناقتار جۇرگىزىلگەن جوق.

پاتشالىق داۋلەتتى الماستىرعان كەڭەستەر وداعى بيلىك قۇرعان 70 جىلدىڭ ىشىندە بۇكىلوداقتىق حالىق ساناعى 1926, 1937, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989 جىلدارى جۇرگىزىلگەن بولاتىن. 1979 جىلعى ساناقتا ورىستاردىڭ سانى 45 پايىز بولعانى بەلگىلى بولعاندىقتان قىزىل يمپەرياشىلار ورىستاردىڭ سانىن وداقتاس رەسپۋبليكالار بويىنشا قوسىپ جازىپ، ورىستاردىڭ كسرو-داعى ۇلەسىن 50 پايىزدان اسىردى. قازاقستانعا 2 ميلليون ءولى جان جازىلىپ كەتتى دەيدى ستاتيستيكا سالاسىن زەرتتەۋشى عالىمدارىمىز.

وسىدان 30 جىل بۇرىن، ياعني، 1989 جىلدىڭ قاڭتارىندا كسرو-نىڭ بۇكىلوداقتىق حالىق ساناعى باستالدى. بۇل سونىمەن بىرگە كسرو-داعى سوڭعى حالىق ساناعى بولعانىن ايتا كەتۋ كەرەك.

تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىنگى العاشقى حالىق ساناعى 1989 جىلعى كسرو-نىڭ بۇكىلوداقتىق حالىق ساناعىنان تۋرا 10 جىل وتكەن سوڭ، 1999 جىلدىڭ 25 اقپانى مەن 4 ناۋرىزى ارالىعىندا ءوتتى. مىنە، وسى كەزدە 1979 جىلى قوسىلعان 2 ميلليون ءولى جاننىڭ كولەڭكەلى تۇسى كورىنىس تاپتى. ورىستاردىڭ قازاقتاردان ارتتىرۋدى كوزدەگەن ءبىر كەزدەگى قىزىل ساياسات كوپشىلىكتى اڭ-تاڭ ەتتى.  ەلىمىزدەگى حالىق سانى 14, 953,1 مىڭ ادامدى قۇراپ، رەسپۋبليكادا رەسمي تۇردە 16,4 ملن ادام تۇرعان 1989 جىلعى بۇكىلوداقتىق حالىق ساناعى دەرەكتەرىمەن (16.199,2) سالىستىرعاندا 1, 246,1 مىڭ ادامعا (7,7% - عا) ازعايعانى بەلگىلى بولدى.

ءار ون جىل وتكەن سايىن بولعان ساناقتاردا ءتيتۋلدى ۇلتتىڭ سانىنىڭ وسە تۇسكەنى بەلگىلى بولا باستادى. 2022 جىلعى 1 قىركۇيەكتە جاريالانعان، 2021 جىلعى ساناقتىڭ قىسقاشا قورىتىندىسىنا سايكەس قازاقتار — 13 497 891 ادام، ياعني، حالىقتىڭ 70,4% قۇرادى.

بولاشاق امسە قازاق سانىن 90 پايىزعا جەتكىزسىن دە تىلەيىك، اعايىن!

Abai.kz