كەز كەلگەن مەملەكەت ءۇشىن الەمنىڭ ەكىنشى ەكونوميكاسى سانالاتىن قىتايمەن ساۋدا جاساسۋ وتە ءتيىمدى، تارتىمدىلىعى كۇشتى ەكەنى انىق. الەمنىڭ 130 دان استام ەلى كىرگەن قىتايدىڭ اۋقىمدى «ءبىر جول، ءبىر بەلدەۋ» جوباسى سونىڭ ايعاعى.

قىتايدىڭ باتىس قاقپاسى سانالاتىن شىنجاڭمەن شەكارالاس قازاقستان دا كەڭەس زامانىنان قالعان قىتاي فوبيادان بىرتىندەپ ارىلىپ، ساۋدا ارىپتەستىكتى كۇشەيتىپ كەلەدى. بيىلدان باستاپ ەكى ەل ازاماتتارىنىڭ ءوزارا ۆيزاسىز بارىس-كەلىس مەرزىمى بىلتىرعى 14 كۇننەن 90 كۇنگە ۇزاردى. ازاماتتاردىڭ تسيفرلىق مالىمەتتەرىن ەركىن الماساتىن بولدى.

دەسە دە قىتايمەن تىم ىشتەسىپ كەتۋدەن تۋعان ەل اراسىنداعى ءارتۇرلى كوزقاراستار دا كۇشەيىپ كەلەدى. ونىڭ باستىسى جاۋىنگەر اتا-بابالاردان مۇراعا قالعان جەرگە قاتىستى بولىپ تۇر. بۇدان ىلگەرىرەكتە قازاقتىڭ شۇرايلى جەرلەرىنىڭ قىتايدىڭ ايگىلى جەر ساۋدالايتىن سايتىندا تۇرعانى قوعام تالقىسىنا ءتۇسىپ ەدى. كۇنى كەشە «قىتايلار باتىس قازاقستاننان 100 مىڭ گەكتار جەر سۇراپتى» دەگەن اقپارات ەل نازارىن اۋدارعان.

سونداي ءبىر داۋلى اقپاراتتى گەرمانيادا تۇراتىن قانداس اعامىز ءومىرحان التىن ءوز پاراقشاسىندا ءبولىسىپتى. ءومىرحان اعامىزدىڭ قىتايداعى قانداستارىمىزدىڭ جاپپاي تۇرمەگە توعىتىلىپ جاتقانىن، ەۋروپا تورىندە دە، ەلوردا مىنبەرىندە دە ءبىرىنشى بولىپ باتىل ايتقانى بەلگىلى.

شۋلى بەينە جازبادان ءمالىم بولعانداي: قازاقستانعا كەلىپ، ورىس بايعا ءتيىپ، ازاماتتىق الىپ العان تازا قىتاي قاتىن يالليان بازارى مەن جەتىسۋ بازارىنداعى ساۋدا نۇكتەلەرىن مىسە تۇتپاي، گەكتارلاپ جەر الىپ، سونى كەلگەن قانداستارىنا ساتۋعا كوشكەن ەكەن. اتالمىش ۆيدەودا وزەن اعىپ جاتقان شۇرايلى جەردى 100 مىڭ دوللارعا باعالاپ، جاڭا كەلگەن قىتايلاردى ەلىكتىرىپ تۇرعانى اڭعارىلادى. جۇمىسسىز قازاقتارعا (لاۋ حاسا) 5000 قوي باقتىرىپ، 8 قاتىن الىپ، قۇيعان قارجىڭدى ءبىر جىلدا قايتارىپ الاسىڭ دەپ اۋزى-اۋزىنا تيمەي كوسىلەدى.

ۇلت قامىن ءبىرىنشى ورىنعا قوياتىن ءومىرحان اعامىز: «قىتاي قاتىن ازاماتتىق الىپ، قازاق جەرىن ساتىپ، تايراڭداپ ءجۇر. قانداستار ازاماتتىق الماق تۇگىلى «قانداس» دەگەن ءبىر جاپىراق قاعاز الا الماي قاڭعىرىپ ءجۇر»، - دەپ كۇيىنەدى.

قىتاي قاتىنداردىڭ بازاردى تاستاپ، جەر ساۋدالاۋعا كوشۋى، ونىڭ ۆيزاسىز بايلانىسپەن تۇسپا-تۇس كەلۋى، قالاي دەسەك تە، جاقسىلىقتىڭ نىشانى ەمەس.

Abai.kz