تاقىرىپقا تۇزدىق:

بۇگىن پارلامەنتتەگى دومينانت پارتيا – «امانات» پرەزيدەنتكە ۇسىنىس جاسادى. ولار ۇكىمەت باسشىسى قىزمەتىنە ولجاس بەكتەنوۆتى ۇسىندى.

بەكتەنوۆ بيىل 44-كە تولادى. بىلتىر ساۋىردەن باستاپ قر پرەزيدەنتى اكىمشىلىگىن باسقارىپ كەلگەن. 2018 جىلدان 2023-كە دەيىن قر سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس اگەنتتىگىندە بىرنەشە لاۋازىمدى قىزمەتتەر اتقاردى. اگەنتتىكتىڭ تىزگىنىن ۇستادى.

سۋرەت: qaz365.kz سايتىنان الىندى

كەشەلى-بەرى قازاق قوعامى كەلەسى پرەمەر-مينيستر كىم بولادى دەگەن سۇراقتىڭ توڭىرەگىندە قىزۋ تالقى جاساپ جاتتى. ءتۇرلى دولبارلار جاسالدى. پوتەنتسيالدى ۇمىتكەرلەردىڭ اراسىندا الماتى اكىمى ەربولات دوساەۆ پەن ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ اكىمى نۇرلان نوعاەۆ, ءماجىلىس سپيكەرى ەرلان قوشانوۆتاردىڭ ەسىمدەرى اتالدى.

ال بۇگىن بيلىكتى پارتيا بەكتەنوۆتىڭ كانديداتۋراسىن پرەزيدەنتكە ۇسىنعانى بەلگىلى بولدى.

ەندىگى سۇراقتار: كەلەر پرەمەر قانداي بولۋى كەرەك؟ ونىڭ الدىندا تۇرعان مىندەتتەر قانداي؟ سمايىلوۆتىڭ قولىنان كەلمەگەنى نە؟

ءبىز ساراپشى، ساياساتكەر ءامىرجان قوسان مىرزاعا ارنايى حابارلاسىپ، كەلەسى پرەمەردىڭ مىندەتتەرى تۋرالى شولۋ جاساتقان ەدىك. بۇل شولۋ ۇمىتكەردىڭ ەسىمى بەلگىلى بولعانعا دەيىن جازىلعانىن ەسكەرتەمىز!

سۋرەتتى سپيكەردىڭ ءوزى ۇسىندى

ءامىرجان قوسان، ساياساتكەر:

- مويىندايىقشى، قازاقستاننىڭ ساياسي جانە مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسىندە ۇكىمەت سەكىلدى اتقارۋشى بيلىكتىڭ باستى قۇرىلىمىنىڭ جانە ونىڭ باسشىسىنىڭ ورنى... ءبىرتۇرلى.

ءبىر جاعىنان، ارينە، ۇكىمەتتىڭ اتى - ۇكىمەت، ال ونىڭ باسشىسىنا كەلسەك، مۇنداي مانساپقا قول جەتكىزۋ ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ ماڭدايىنا جازىلماعان باق دەسە دە بولادى. ءسوزسىز، تاريحتا قالاسىڭ. ساياسات – ەكونوميكانىڭ شوعىرلانعان كورىنىسى ەكەنىن ەسكەرسەك، پرەمەردىڭ مەملەكەتتىك مانساپ يەرارحياسىنداعى ويىپ الار ورنى مەن ساياسي پەرسپەكتيۆالارى دا الابوتەن ەكەنى تۇسىنىكتى.

الايدا، ەكىنشى جاعىنان، پرەزيدەنتتىك مەملەكەتتە ءومىر ءسۇرىپ جاتقان ءبىز ۇكىمەتتىڭ ناقتى وكىلەتتىكتەرى جاعىنان پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق بولىمىنەن اسىپ كەتە المايتىنى دا امبەگە ايان.

مەنىڭشە، وسى جولعى ۇكىمەت وتستاۆكاسىنىڭ، كەم دەگەندە، ءۇش سەبەبى بار.

بىرىنشىدەن، بۇل ۇكىمەتتىڭ تۇسىندا ەلدەگى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق احۋال تىم ۋشىعىپ كەتتى. ارينە، وبەكتيۆتى تۇردەگى سىرتقى جانە ىشكى سەبەپتەر دە جوق ەمەس: الەمدىك داعدارىس، مۇناي مەن گاز باعالارىنىڭ قۇبىلمالىلىعى، رەسەي سەكىلدى ىرگەلى كورشىنىڭ باتىس سانكتسيالارىنىڭ استىندا قالۋى، نازارباەۆتان قالعان وليگارحتىق ەكونوميكالىق مودەل مەن ءىرىپ-شىرىگەن، ابدەن توزىعى جەتكەن ينفراقۇرىلىم دەگەندەي. مۇنىڭ بارىنە ۇكىمەتتىڭ بىلىكسىزدىگى مەن مىنەزسىزدىگى قوسىلىپ، تەرىس ناتيجە تىم كوبەيىپ كەتتى.

ەل ىشىندە كۇشەيىپ كەلە جاتقان نارازىلىقتىڭ قوعام قازانىنا سىيماي جاتقان بۋىن ءبىر شىعارىپ الۋ دا ساياسي تەحنولوگيا تۇرعىسىنان ءتۇسىندىرىپ بەرۋگە بولار. بىراق قوسىلعىشتاردىڭ ورنىن اۋىستىرعانمەن قوسىندى وزگەرمەيتىنى جانە جاعداي ءبىر كۇندە كۇرت جاقسارا قويمايتىنى دا ايتپاسا دا تۇسىنىكتى...

ەكىنشىدەن، پرەزيدەنتتىك كادەنتسياسى بەس جىلعا تاقاپ قالعان توقاەۆ ءالى دە شاشىراڭقى بيلىكتىڭ باس تىزگىنىن ءوز قولىنا شوعىرلاندىرىپ، كەزىندە نازارباەۆ ەرىكسىز تاڭعان كادرلاردان ءبىرجولاتا قۇتىلعىسى كەلەتىن سياقتى. ۇكىمەت قۇرامىن ءبىر سىلكىپ الۋ سول ءۇشىن قاجەت بولعان شىعار.

ارينە، ءبىر نارسە تۇسىنىكسىزدەۋ: نەلىكتەن ۇكىمەتتىڭ وسى قۇرامى ەكى كۇننەن كەيىن بولاتىن ۇكىمەت وتىرىسىنان بۇرىن وتستاۆكاعا كەتتى؟ نەلىكتەن ولار، سونىڭ ىشىندە، ۇكىمەتتى ەكى جىل باسقارعان پرەمەر حالىق، پرەزيدەنت، پارلامەنت الدىندا ءتيىستى ەسەپ بەرىپ كەتپەدى؟!

ۇشىنشىدەن، جاڭا قازاقستاننىڭ كادر ساياساتىندا ءبىر كىلتيپان پايدا بولدى. ونىڭ ءمانىسى مىنادا: ءوزى ديپلومات شينەلىنەن شىققان پرەزيدەنت ديپلوماتتاردى ەكونوميكا مەن باسقا دا سالالىق مينيسترلىكتەردى، ايماقتاردى باسقارۋعا بەلسەندى تۇردە الىپ كەلدى. الايدا، جاقسى ەلشى جاقسى مينيستر نە اكىم بولمايتىنىن سوڭعى كادرلىق داعدارىس اپ-انىق كورسەتىپ وتىر.

ەندى «جاڭا پرەمەر كىم بولۋى ىقتيمال جانە ونىڭ الدىندا قانداي مىندەتتەر تۇر؟» دەگەن زاڭدى سۇراق تۋىپ وتىر.

ءيا، كونستيتۋتسياعا ساي پرەمەردىڭ كانديداتۋراسىن سايلاۋدا جەڭگەن پارتيا ۇسىنادى دا، سوسىن ونى پرەزيدەنت بەكىتۋى ءتيىس.

بىراق، ءوز-ءوزىمىزدى الداماي-اق قويالىق: بىزدە تولىققاندى ءارى وكىلەتتى پارتيالىق جۇيە قالىپتاسپاعان، ءبارى پرەزيدەنتتىڭ قولىندا.

سول سەبەپتى كەلەسى پرەمەر توقاەۆ جاقسى تانيتىن جانە پرەزيدەنت تولىق سەنەتىن تۇلعالار قاتارىنان بولاتىنى ءسوزسىز.

جاڭا پرەمەردىڭ الدىندا وتە-موتە قيىن مىندەتتەر تۇر. اتاپ ايتساق، ءالى دە وليگارحتاردىڭ سويىلىن سوعىپ كەلە جاتقان ەكونوميكالىق مودەلدى تۇبەگەيلى وزگەرتۋ، مۇناي مەن گازدىڭ باعاسىنا تاۋەلدىلىكتەن قۇتىلا الماي جاتقان ەكونوميكانى ديۆەرسيفيكاتسيالاۋ، قوجىراپ كەتكەن قارجى سالاسىنا قاتاڭ ءتارتىپ ورناتۋ. سونىمەن بىرگە، ەكونوميكانىڭ ەتەك-جەڭىن جيناپ، تىعىرىقتان شىعارۋ ءۇشىن جالپاقشەشەيلىك پەن پوپۋليزم ەمەس، كوپ جاعدايدا قالىڭ كوپشىلىككە جاعا بەرمەيتىن شەشىمدەر قابىلداۋعا تۋرا كەلەدى. ونسىز دا قينالىپ وتىرعان جۇرتتىڭ نارازىلىعىن ودان سايىن ارتتىرۋى ابدەن مۇمكىن. وسى تۇرعىدان العاندا بولاشاق پرەمەردى «ساياسي كاميكادزە» دەپ تە اتاۋعا بولادى.

ەگەر دە ول ءوزىنىڭ ءيميدجىن، ساياسي بولاشاعىن ويلاپ، ونداي باتىل شەشىمدەرگە بارا الماسا، ەكونوميكا ودان سايىن قۇلدىراي تۇسەتىنى انىق.

مۇنداي شەشۋشى قادامدار، ءسوز جوق، ءار ءتۇرلى مۇددەلەر مەن توپارالىق قاقتىعىستارعا، اقپاراتتىق سوعىستارعا اكەپ سوعاتىنى حاق. وسىندايدا تۋىندايتىن سىرتقى قىسىمدارعا، ساياسي قاۋىپ-قاتەرلەرگە ەكىنىڭ ءبىر توتەپ بەرە المايدى. ول ءۇشىن ەركەكتىك مىنەز بەن باتىلدىق كەرەك. ۇكىمەت تە ءالى دە الۋان-ءتۇرلى كلانداردىڭ وكىلدەرىنەن قۇرالعان قۇراما كوماندا ەكەنىن ەسكەرسەك، ونداي پرەمەر ناقتى كلاننىڭ وكىلى ەمەس، تىكەلەي پرەزيدەنتتىڭ قولىنان كارت-بلانش العان، جاۋاپكەرشىلىكتى ءوز موينىنا الا الاتىن تاۋەلسىز تۇلعا بولعانى دۇرىس بولار ەدى.

ارينە، وركەنيەتتتى ەلدەردەگىدەي اشىق تا باسەكەلى سايلاۋدا جەڭگەن پارتيا ءوزىنىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسىن ناقتى كەزەڭدە ورىنداۋدى مىندەتتەنىپ، تەك قانا پرەزيدەنت ەمەس، حالىق پەن پارلامەنت الدىندا تۇراقتى تۇردە ەسەپ بەرىپ تۇراتىن ۇكىمەتىمىز بولعاندا، ياعني، ونىڭ تاعدىرىن جەكە باسشى ەمەس، ادىلەتتى سايلاۋ ناتيجەلەرى شەشكەندە، جاعداي باسقاشا بولار ەدى.

ۇكىمەت سەكىلدى اسا ماڭىزدى قۇرىلىمدى قۇرۋدا وسىنداي وركەنيەتتى مەحانيزم قالىپتاسقاندا، بالكىم، ءدال بۇگىنگىدەي تۇك بەرمەيتىن تالقىلاۋلار مەن بايانسىز بولجاۋلار بولماس پا ەدى...

Abai.kz