ەگەر كوتەرىلگەندە ەكونوميكانىڭ ءار قاتىسۋشىسىنا قالاي اسەر ەتەر ەدى؟

ەلىمىزدە سالىق جۇيەسىنە قاتىستى قىزۋ پىكىرتالاس بولىپ جاتىر. تاراتىلعان ۇكىمەت قوسىمشا قۇن سالىعىن 2025 جىلعا قاراي قازىرگى 12%-دان 16%-عا كوتەرىپ، وزگە دە سالىقتىق رەجيمدەردى قايتا قاراماقشى بولعان. قوسىلعان قۇن سالىعىنا قاتىستى ساراپشىلار پىكىرى ەكىگە جارىلدى. «ءولىم مەن سالىقتان قۇتىلۋ مۇمكىن ەمەس» دەپ ازىلدەپ، جاڭا باستامانى قولداعاندار دا تابىلدى. ءبىر توپ ەكونوميستەر ينفلياتسيا ءوسىپ، بيزنەس كولەڭكەگە كەتەدى دەگەن پىكىر ايتتى. بۇل جەردە بىرەۋ ۇتىلادى، بىرەۋ ۇتادى دەپ كەسىپ ايتۋ قيىن.

سونىمەن، قوسىلعان قۇن سالىعى دەگەنىمىز نە؟ تاۋار نە قىزمەتتىڭ ۇستىنە قوسىلاتىن تابىسقا سالىناتىن سالىق. ورىسشا «ندس» دەگەن اتاۋمەن قولدانىسقا ەنىپ كەتكەن قوسىمشا قۇن سالىعىنىڭ ەكونوميكاداعى ءرولى وتە ماڭىزدى، مەملەكەتتىڭ باستى تابىس كوزىنىڭ ءبىرى. ول ارقىلى الەۋمەتتىك باعدارلامالار، ينفراقۇرىلىمدىق جوبالار جانە باسقا دا مەملەكەتتىك قاجەتتىلىكتەر قارجىلاندىرىلادى. ءوندىرىستىڭ ءار كەزەڭىندە الىناتىندىقتان، ەكونوميكاداعى قارجىلىق اعىندارعا ۇلكەن ىقپال ەتە الادى. ءسوزىمىز دايەكتى بولۋ ءۇشىن ساندارعا جۇگىنەيىك:

2022 جىلى بۇل سالىقتىڭ تۇرىنەن تۇسكەن تۇسىمدەر 50 پايىزعا ءوسىپ، 4,2 ترلن تەڭگەگە جەتكەن. بۇل بيۋدجەت ءتۇسىمىنىڭ تورتتەن ءبىرى. بىراق بيلىك وسى ءتۇسىمدى تاعى ۇلعايتقىسى كەلەدى. سول سەبەپتى ققس-نى 12-دەن 16 پايىزعا كوتەرۋدى كوزدەپ وتىر. تەك ققس-تىڭ وسۋىنەن ەكونوميكا مينيسترلىگى بيۋدجەت ءتۇسىمىن ارتتىرىپ، دەفيتسيتتى ۇلتتىق قور ەسەبىنەن جابۋدى دوعارامىز دەگەن ۋادە بەردى.

2-2,5 ترلن تەڭگە دەگەنىمىز قازىرگى بيۋدجەتتىڭ دەفيتسيتى. ەكراننان 2022 جىلعى بيۋدجەتتىڭ جاعدايىن كورىپ وتىرسىزدار.

تۇسىمدەر 16 ترلن تەڭگە بولسا،
شىعىن 18,5 ترلن تەڭگە
دەفيتسيت 2,4 ترلن تەڭگە

دەرەككوز: قر قارجى مينيسترلىگى.

مىنە، بيۋدجەتتىڭ دەفيتسيتى مەن قوسىلعان قۇن سالىعىنان الىناتىن ءتۇسىمنىڭ كولەمى پارا-پار. 2,5 ترلن تەڭگە. بيلىك تاپشىلىقتى قوسىمشا قۇن سالىعىمەن تولتىرۋدى كوزدەپ وتىر. ەكونوميست ايدار قۇسايىنوۆتىڭ ايتۋىنشا، بيۋدجەتتىڭ ىشكى تۇسىمدەردەن قۇرالۋى قازاقستان ەكونوميكاسىن تاۋەلسىز ءارى تۇراقتى ەتەدى. سول سەبەپتى بۇل كەرەك شارا دەگەن پىكىردە.

تولىعىراق تاۋەلسىز جۋرناليست جانيا ابدىبەكتىڭ بەينەماتەريالىنان كورە الاسىزدار!

Abai.kz