ەكونوميكالىق تۇرعىدان العاندا، كەدەيلىك – بۇل نەگىزگى قاجەتتىلىكتەردى قاناعاتتاندىرۋ، قوعامدا قولايلى دەپ سانالاتىن ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن ۇستاپ تۇرۋ مۇمكىندىگىنىڭ بولماۋى.

سونىمەن قاتار، ماتەريالدىق قيىندىقتار الەۋمەتتىك ورتاعا، ءوزىن-ءوزى قابىلداۋعا جانە ادامنىڭ كوزقاراسىنا اسەر ەتەدى. بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ (بۇۇ) باس حاتشىسى انتونيۋ گۋتەرريش كوروناۆيرۋس پاندەمياسى 100 ميلليوننان استام ادامدى كەدەيلىككە ۇشىراتتى جانە ءتورت ميللياردتان استام ادامدى الەۋمەتتىك قولداۋسىز قالدىردى، – دەپ مالىمدەدى. سول سەبەپتى دە، بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ تۇراقتى دامۋ ماقساتتارىنىڭ 1-ماقساتى «كەدەيلىكتى جويۋ». تۇراقتى دامۋ ماقساتتارى (تدم) — بۇل بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنا مۇشە مەملەكەتتەر 2030 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن قول جەتكىزۋگە باعىتتالعان ماقساتتاردى قامتيتىن امبەباپ ارەكەتكە شاقىرۋ،بەلەڭ العان وزەكتى ماسەلەلەردى شەشۋ جولدارىن تابۋ.

ساراپشىلار «كەدەيلىك دەڭگەيىن انىقتاعاندا تەك كىرىستى عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە ادامداردىڭ ءبىلىم الۋعا، دەنساۋلىق ساقتاۋعا جانە بوس ۋاقىتتى وتكىزۋگە جۇمساعان قاراجاتىن دا ەسكەرۋ قاجەت» دەگەن پىكىردى وسىعان دەيىن دە ايتىپ كەلگەن. جۇمىسى، رەسمي ايلىعى بولسا دا ايلىق تابىسى مەديتسينالىق قىزمەتتىڭ كومەگىنە جۇگىنۋ، دەمالۋ نەمەسە بوس ۋاقىت سياقتى نەگىزگى قاجەت­تى­لىك­تەرىن قاناعاتتاندىرۋ مۇمكىن­دىگى جوق ازاماتتار جەتەدى. كەدەيلىك پەن جوقشى­لىقتىڭ اراسى الىس ەمەس. الەمدە الەۋمەتتىك جاردەماقى ار­قىلى كەدەيلىكتى ءتۇپ-تامىرىمەن جوي­عان مەملەكەت جوق. مەملەكەتتىڭ جەتىس­تىگى بايلاردىڭ سانىمەن ەمەس، كەدەيلەر­دىڭ سانىمەن، الەۋمەتتىك تەڭسىزدىك دەڭ­گەيىمەن انىقتالاتىنىن ايتىپ وتكەن ماماندار جاعداي باقىلاۋدان شىعىپ كەتسە، ەلدىڭ دامۋىنا كەدەرگى كەلتىرىپ، پوپۋ­ليستەردىڭ تىرشىلىك ەتۋ ورتاسى ءجا­نە الەۋ­مەتتىك بازاسىنا اينالاتىنىن ايت­تى. سەبەبى كەدەيلىك ادامنىڭ تابى­سى ەڭ تومەنگى قاجەتتىلىكتەرىن قاناعات­تان­دىرۋعا جەتكىلىكسىز بولعان جاعدايدا باقى­لاۋدان شىعىپ كەتەتىن كورىنەدى. ەكونوميكا زاڭدىلىعى بويىنشا، ىشكى جالپى ءوسىم، ەكونوميكا ءوسىمى حالىقتىڭ تابىسىنا اسەر ەتۋى ءتيىس. ەلىمىزدى كەدەيشىلىكتەن قۇتقارۋ ماقساتىندا مەملەكەت باسشىسى ۇكىمەتكە حالىقتىڭ تابىسىن ارتتىرۋ باعدارلاماسىن ازىرلەۋدى تاپسىرعان بولاتىن. ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگى، يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگى،  ەنەرگەتيكا، ساۋدا جانە ينتەگراتسيا، ەكولوگيا مينيسترلىگى بىرلەسىپ «قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان تۇراقتى ەكونوميكالىق ءوسۋ» ۇلتتىق جوباسىن ازىرلەدى. ەكونوميكالىق ءوسۋ قوعامدى دامىتۋ مەن الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى شەشۋدەگى ماڭىزدىلىعىمەن بىرنەشە ءجۇز جىلدار بويى زەرتتەلۋدە. كەز-كەلگەن مەملەكەت حالقىنىڭ تۇرمىس-جاعدايىن، ءال-اۋقاتىن جاقسارتۋدا جانە ۇلتتىق قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە مىندەتتى. ال بۇل مىندەتتى اتقارۋ ءۇشىن ۇلتتىق ەكونوميكانىڭ، حالىق شارۋاشىلىعىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىنا قول جەتكىزۋ قاجەت. ادامداردىڭ ءال اۋقاتى ۇلتتىق تابىستىڭ دەڭگەيىنە تاۋەلدى. كەدەيشىلىكپەن كۇرەس-امبەباپ جولى كوپ بولعانمەن شەشىمىن تابۋ قيىن وزەكتى ماسەلە. ەل بولىپ كەدەيشىلىكتەن قۇتىلۋدىڭ،تىعىرىقتان شىعۋدىڭ جولىن تاپقانىمىز دۇرىس دەپ ەسەپتەيمىز.

يبراەۆا ا.س.

ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ زاڭ فاكۋلتەتى مەملەكەت جانە قۇقىق تەورياسى مەن تاريحى،كونستيتۋتسيالىق جانە اكىمشىلىك قۇقىق كافەدراسىنىڭ  پروفەسسورى،ز.ع.د

اكىمجان گ.ق.

ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى  زاڭ فاكۋلتەتىنىڭ ماگيسترانتى

Abai.kz