بەيسەنباي داۋلەتۇلى. جۇلدىزى جانعان جاقان
1-2 سۋرەتتەر. ونەرلى ورەندەر ورتاسىندا. ەلباسى جانىندا – جاقان جاقسىلىقوۆ. قوستاناي، 2007 جىل.
3-سۋرەت. قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتى كوللەدجىنىڭ 1-كۋرس ستۋدەنتى جاقان جاقسىلىقوۆ. استانا، 2013 جىل.
ءبىر كەزدە ەلباسىمەن ءتۇرلى شارالاردا كەزدەسىپ، باتاسىن العان بالالار بۇگىن قايدا ءجۇر؟ نەندەي جەتىستىككە جەتتى، قانداي بيىكتى باعىندىردى؟ جالپى، ولاردىڭ ءومىر جولى قالاي ءورىلدى؟
ءبىر ساتتىك جۇزدەسۋ، بىرەر مينۋتتىق تىلدەسۋ بالعىنداردىڭ تاعدىرىن وزدەرى دە كۇتپەگەن توسىن ارنالارعا باعىتتاپتى! قازىر ولار ەلىمىزدىڭ ءار تۇكپىرىندە، قوعامنىڭ سان سالاسىندا قىزمەت اتقارۋدا. كەيبىرى الەمنىڭ بەلدى ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە ءبىلىم الىپ ءجۇر.
ەلباسىنىڭ الدىندا تالانتىمەن تانىلىپ، رازىلىعىنا بولەنىپ، العىسىن الىپ، تىلەگىن تىڭداعان بالالاردىڭ ىشىندە ومىردە دە، ونەردە دە باعى جانعاندارى بارشىلىق. ءبىلىم مەن تاربيەگە اقىل مەن قايراتتى ۇشتاستىرىپ، بەلگىلى ءبىر بەلەستى يگەرگەن كەشەگى بالالاردىڭ، بۇگىنگى دارالاردىڭ جەتىستىگىن ەلگە تانىتۋ ءۇشىن پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى مەن «ايقىن» گازەتى «پرەزيدەنت پەن پەرزەنت» اتتى جوبانى جۇزەگە اسىرۋدا.
ايداردىڭ بۇگىنگى كەيىپكەرى – قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتى كوللەدجىنىڭ ستۋدەنتى، جاس ءانشى جاقان جاقسىلىقوۆ.
1-2 سۋرەتتەر. ونەرلى ورەندەر ورتاسىندا. ەلباسى جانىندا – جاقان جاقسىلىقوۆ. قوستاناي، 2007 جىل.
3-سۋرەت. قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتى كوللەدجىنىڭ 1-كۋرس ستۋدەنتى جاقان جاقسىلىقوۆ. استانا، 2013 جىل.
ءبىر كەزدە ەلباسىمەن ءتۇرلى شارالاردا كەزدەسىپ، باتاسىن العان بالالار بۇگىن قايدا ءجۇر؟ نەندەي جەتىستىككە جەتتى، قانداي بيىكتى باعىندىردى؟ جالپى، ولاردىڭ ءومىر جولى قالاي ءورىلدى؟
ءبىر ساتتىك جۇزدەسۋ، بىرەر مينۋتتىق تىلدەسۋ بالعىنداردىڭ تاعدىرىن وزدەرى دە كۇتپەگەن توسىن ارنالارعا باعىتتاپتى! قازىر ولار ەلىمىزدىڭ ءار تۇكپىرىندە، قوعامنىڭ سان سالاسىندا قىزمەت اتقارۋدا. كەيبىرى الەمنىڭ بەلدى ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە ءبىلىم الىپ ءجۇر.
ەلباسىنىڭ الدىندا تالانتىمەن تانىلىپ، رازىلىعىنا بولەنىپ، العىسىن الىپ، تىلەگىن تىڭداعان بالالاردىڭ ىشىندە ومىردە دە، ونەردە دە باعى جانعاندارى بارشىلىق. ءبىلىم مەن تاربيەگە اقىل مەن قايراتتى ۇشتاستىرىپ، بەلگىلى ءبىر بەلەستى يگەرگەن كەشەگى بالالاردىڭ، بۇگىنگى دارالاردىڭ جەتىستىگىن ەلگە تانىتۋ ءۇشىن پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى مەن «ايقىن» گازەتى «پرەزيدەنت پەن پەرزەنت» اتتى جوبانى جۇزەگە اسىرۋدا.
ايداردىڭ بۇگىنگى كەيىپكەرى – قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتى كوللەدجىنىڭ ستۋدەنتى، جاس ءانشى جاقان جاقسىلىقوۆ.
اۆدەەۆتىڭ «التىن ميكروفونى»
ءبىزدىڭ كەيىپكەرىمىز جاقان جاقسىلىقوۆ ەلباسىمەن 2007 جىلى 7 جاسىندا كەزدەستى. بۇل جۇزدەسۋ وتە قىزىقتىلىعىمەن، توسىندىعىمەن ەستە قالدى. قوستاناي قالاسىندا تۇراتىن ءسابيت پەن الماگۇلدىڭ تۇڭعىشى ول كەزدە ماريام حاكىمجانوۆا اتىنداعى №20 مەكتەپتىڭ 1-سىنىبىندا وقيتىن. بالاباقشادان باستاپ ءان ايتىپ، ءتۇرلى شارالاردىڭ شىرايىن كىرگىزىپ جۇرگەن جەتكىنشەك جەرگىلىكتى پروديۋسەر، ستۋديا جەتەكشىسى ۆياچەسلاۆ اۆدەەۆتىڭ نازارىنا ىلىكتى.
سول جىلدىڭ كۇز ايىندا قالاداعى حالىقتار دوستىعى ءۇيىنىڭ سالتاناتتى اشىلۋ راسىمىنە پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قاتىساتىندىعى جايىندا حابار جەتتى. جەرگىلىكتى اتقارۋشى بيلىك ەلدەگى بىرلىك پەن تاتۋلىقتىڭ بەلگىسىنە بالانعان عيماراتتىڭ تۇساۋكەسەرىن ءسان-سالتاناتپەن وتكىزۋدى ۇيعارىپ، ۇيىمداستىرۋشىلارعا قولقا سالادى. تىزگىندى قولعا العان اۆدەەۆ تەز ارادا قالا كولەمىندە تالانتىمەن تانىلىپ جۇرگەن ءارتۇرلى ۇلتتىڭ جەتكىنشەكتەرىن جينادى. بۇل بالالار اراسىنداعى حالىقارالىق «التىن ميكروفون» بايقاۋىنا ىرىكتەۋ جۇرگىزىلىپ جاتقان كەز ەدى.
– ەلباسى زالعا كىرىپ كەلگەندە ءبارىمىز دۋ قول شاپالاقپەن قارسى الدىق. ءتۇرلى ۇلتتىڭ كيىمىن كيگەن بالالاردىڭ رياسىز كۇلىپ، شاتتانا قول سوعىپ تۇرعانىن كورگەن پرەزيدەنت مەيىرلەنىپ كەتتى. ول كىسى الدىڭعى قاتارداعى قوس ءبۇلدىرشىننىڭ ورتاسىنا وتىردى، – دەپ ەسكە الادى ستۋديا جەتەكشىسى اۆدەەۆ. – نەمىس قىزى تاتيانا شيك قازاقتىڭ حالىق ءانىن ناقىشىنا كەلتىرە ورىندادى. ارتىنشا نۇرسۇلتان ءابىشۇلى، ءسىرا، دنەپرودزەرجينسكىدەگى جاستىق شاعى ەسىنە ءتۇستى مە، ايتەۋىر ۋكرايننىڭ جاقسى ءبىر ءانىن ورىنداۋدى سۇرادى.
ساحناعا لەزدە لىپ ەتىپ شىعا كەلگەن قازاق قىزى سىزىلتىپ تۇرىپ ۋكراين ءانىن شىرقادى. ادەمى ءاننىڭ ورتا تۇسىندا ەلباسى توڭىرەگىنە بۇرىلىپ، سول جاعىنداعى بالاقايدان الدەنەنى سۇراپ جاتقانىن بايقادىق. بىراق وقۋشىمىز جاۋاپ بەرمەيدى، ەكى كوزى ساحناعا قادالىپ، قوزعالماي قاتىپ قالعان. ءبىزدىڭ دەگبىرىمىز كەتە باستادى.
«اتىمدى ايتۋعا قورىقتىم»
ءدال وسى ساتتەگى اسەرىن جاقاننىڭ ءوز اۋزىنان تىڭدادىق:
– ءيا، پرەزيدەنت مەنەن قازاقشا «اتىڭ كىم؟»، – دەپ سۇرادى. الايدا ءبىر كۇن بۇرىن دايىندىق كەزىندە ۇلكەن اعالار (پروتوكول قىزمەتكەرلەرى، اۆت.) ەشكىمگە سويلەمەي تىپ-تىنىش وتىرۋىمىزدى، پرەزيدەنتتىڭ الدىنا شىعىپ كەتپەۋىمىزدى قاتاڭ ەسكەرتۋمەن بولدى. ولاردىڭ سۋىق ءجۇزى مەن قاتقىل قاباقتارىنان قورقىپ قالعانىم سونشالىق، ەلباسىنىڭ سۇراعىنا جاۋاپ بەرسەم، الگى اعالار ۇرسادى ەكەن دەپ ويلادىم. ءسويتىپ، ساحناعا قاراپ جاۋاپسىز تۇرا بەردىم. ەلباسى ازداپ كىدىردى دە، تاعى بۇرىلىپ: «اتىڭ كىم، اينالايىن؟»، – دەپ ەكىنشى رەت قايتالادى. شوشىنا جالت قارادىم دا، ساحناعا بەتىمدى بۇرىپ، ءۇنسىز قالدىم. بۇدان ارى شىداي الماسا كەرەك، پرەزيدەنتتىڭ ار جاعىندا وتىرعان انەل دەگەن قىز ەلباسىنىڭ الدىنان بەرى ءوتتى دە بار داۋسىمەن: «جاقان، سەنىڭ اتىڭدى سۇراپ جاتىر، ايتساي» دەپ ايقاي سالدى. تۋرا سول ساتتە مۋزىكا توقتاپ قالىپ ەدى، ونىڭ داۋىسى بۇكىل زالدى جاڭعىرتىپ، جينالعاندار دۋ كۇلدى. سودان كەيىن عانا ءوز-وزىمە كەلىپ اتىمدى ايتتىم. ەلباسى راحاتتانا ەزۋ تارتتى دا، انەلدىڭ ەپتىلىگىنە ريزا كەيىپپەن العىسىن ءبىلدىردى.
قوستانايلىق تالانتتى وقۋشىلاردىڭ بايقاۋعا دايىندىعىن 15 مينۋت قانا تاماشالاۋعا ءتيىستى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى 35 مينۋت ايالداپ، ولارمەن بىرگە سۋرەتكە ءتۇستى. قوشتاساردا جەتەكشى اۆدەەۆتىڭ قولىن قىسىپ، «بارلىق ۇلتتىڭ ورەندەرى وسىلاي ءبىر-بىرىنە ونەرى مەن مادەنيەتىن كورسەتىپ جاتسا، پرەزيدەنت ساياساتى جەمىسىن بەرەدى. ماڭىزدى ىسىڭىزگە ساتتىلىك تىلەيمىن»، – دەپ، جينالعاندارمەن جىلى قوشتاستى. ال جاقان مەن ەلباسىنىڭ العاشقى تانىستىعى جايىنداعى اسەرلى اڭگىمە قالاعا لەزدە تاراپ، ەستىگەندەر كوپكە دەيىن كۇلىسىپ ءجۇردى.
ەستەن كەتپەس ەكى وكىنىش
وسى كەزدەسۋدەن سوڭ جاقاننىڭ كوڭىلىندە ەكى وكىنىش قالدى. بىرىنشىدەن، اسىعا كۇتكەن ۇلكەن كىسىنىڭ ءوزى بىرنەشە رەت اتى-ءجونىن سۇراعاندا قىسىلىپ-قىمتىرىلىپ ايتا المادى، ەكىنشىدەن، ءان سالاتىن كەزەگى ورايلى ساتكە تۋرا كەلمەدى. بالالىق سەزىممەن ءوزىن-ءوزى ىشتەي كىنالاعان ول ەندى قالاي دا بەدەلدى ساحنالاردا ءان ايتۋدى مەڭگەرىپ، ءتۇپتىڭ-تۇبىندە پرەزيدەنتتىڭ الدىندا ونەرىمدى كورسەتەمىن دەگەن ويعا نىق بەكىندى.
ونىڭ قابىلەتىن بايقاعان اناسى الماگۇل مەن اكەسى ءسابيت كۇندەلىكتى ساباقتان بولەك مۋزىكالىق مەكتەپتە وقىتۋدى ۇيعاردى. كوپ ۋاقىت وتپەي-اق بالانىڭ ونەرى اشىلىپ سالا بەردى. 7 جىل مۋزىكالىق مەكتەپتە وقىعان جاقان بايان تارتۋدى كاسىبي دەڭگەيدە مەڭگەردى. كوپ ۇزاماي وبلىستىق، رەسپۋبليكالىق، حالىقارالىق بايقاۋلاردىڭ باس جۇلدەسىنە قول جەتكىزىپ ۇلگەردى. ەسترادالىق جانە كلاسسيكالىق اندەردى شىرقايتىن تالانت يەسىنىڭ ونەرى جوعارى باعالاندى. ونىڭ بۇل جەتىستىكتەردى يگەرۋىنە مۋزىكالىق جەتەكشىسى تانزيلا بيكچەنتاەۆانىڭ ەڭبەگى ەرەكشە ەدى.
العاشقى بايقاۋ مەن جۇلدەنىڭ ورنى قاشان دا بولەك. الماتى قالاسىندا وتكەن «بوزتورعاي» حالىقارالىق كونكۋرسىندا بارلىق سىننان مۇدىرمەي ءوتىپ، قازىلاردىڭ شەشىمىمەن 1-ورىن يەلەندى. قۇشاق-قۇشاق گۇلدەر، سالتاناتتى تۇردە تاپسىرىلعان سىيلىق پەن ديپلوم... ىزدەنىسىن توقتاۋسىز جالعاستىرىپ، 2008 جىلى «بالداۋرەن»» رەسپۋبليكالىق بايقاۋىندا «كىشكەنتاي جۇلدىز» جۇلدەسىن ەنشىلەدى. 2011 جىلى قاتارىنان قوس باسەكەدە توپ جاردى. استاناداعى «جارقىن بولاشاق» جانە قوستانايداعى «التىن ميكروفون» بايقاۋلارىندا 3-ورىن يەلەندى.
جەڭىسپەن كەلگەن جۇلدەلەر
8-سىنىپ وقۋشىسى جاقان جاقسىلىقوۆقا سانكت-پەتەربۋرگ قالاسىنان شاقىرتۋ كەلگەندە اكە-شەشە، اعايىن-تۋىس تۇگەل قوبالجىدى. ەلدەن جىراقتا ونەر كورسەتۋگە جول اشىلىپ وتىر. ونىڭ ۇستىنە «ۆولشەبنىي مير كۋليس» حالىقارالىق بايقاۋى قاتارداعى كوپ شارانىڭ ءبىرى ەمەس. وعان الەمنىڭ ەڭ ۇزدىك، اسا تالانتتى جاسوسپىرىمدەرى قاتىسادى. سىن ساعاتى جاقىنداعان سايىن اتا-انا دا، جەتەكشى دە بەيمازا كۇيگە ءتۇستى. بۇل جاستا بالانىڭ داۋسى وزگەرىسكە ۇشىرايتىنى بەلگىلى. سونشا جەردەن بارعاندا داۋسىڭداعى وزگەرىستەردىڭ كەسىرىنەن تاڭداعان ءانىڭدى لايىقتى ورىنداي الماساڭ ماسقارا عوي. وسىنداي ويلار يەكتەپ باسقالار جابىلا قوبالجىپ جۇرگەندە سىرباز جاقان ساسپادى. ءوز-وزىنە سەنىمدى تالانت 2012 جىلدىڭ اقپانىندا جەتەكشىسى تانزيلا مۇحامەدشارىپقىزىمەن بىرگە سانكت-پەتەربۋرگكە تارتىپ كەتتى.
جاقان جاقسىلىقوۆ ايگىلى قالانىڭ ساحناسىندا ءدۇيىم جۇرت الدىندا قازاق تىلىندە «مۇنى نەگە بىلمەيسىڭ» جانە يتاليانشا «پامياتي كارۋزو» ءانىن اۋەلەتە ايتقاندا زالدا قول سوقپاعان كىسى قالمادى. كورەرمەندەر قاتتى اسەرلەندى، قازاق بالاسىنىڭ ەرەكشە داۋسىنا تاڭعالدى. كادۋىلگى يتالياندىق سەكىلدى ورىندايتىنىنا ءسۇيسىندى. شىنايى ونەرگە زور قۇرمەتپەن قارايتىن ەۋروپالىق قازىلار «ۆولشەبنىي مير كۋليس» حالىقارالىق بايقاۋىنىڭ باس جۇلدەسىن سوزگە كەلمەستەن قازاقتىڭ دارىندى جەتكىنشەگىنىڭ قولىنا ۇستاتتى. وسىلايشا جاي باق سىناۋدىڭ وزىنە جۇرەكسىنىپ بارعان ۇمىتكەردىڭ بيىك شىڭعا شىعۋى بۇكىل قوستانايلىقتاردى قۋانىشقا كەنەلتتى. سودان كەيىن قۇتتىقتاۋلار، قوشەمەتتەر، ماراپاتتار اعىلدى دەيسىڭ. كوپ ۇزاماي الماتىدا وتكەن جاس مۋزىكانتتاردىڭ رەسپۋبليكالىق فەستيۆالىندە دە باس جۇلدە بۇيىردى.
– قولداۋ بىلدىرگەندەردىڭ بارىنە راحمەت، رۋحاني تۇرعىدان ۇلكەن كۇش الدىم، – دەيدى جاقان. – الايدا از عانا جەتىستىككە مالدانىپ، شالقىپ كەتۋگە بولمايدى عوي. تالانتىمدى بىلىممەن ۇشتاۋ ءۇشىن اتا-اناممەن اقىلداسىپ، ارنايى كاسىبي وقۋ ورنىندا وقۋ كەرەك دەگەن شەشىمگە توقتادىم. ءسويتىپ، بيىل جازدا قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ كوللەدجىنە قۇجات تاپسىرۋ ءۇشىن استاناعا كەلدىك. قىرسىققاندا سوڭعى كۇنىنە عانا ۇلگەرىپپىن. ونىڭ ۇستىنە ءوزىمنىڭ داۋسىما ساي كەلەتىن، ءارى جانىما جاقىن اكادەميالىق ۆوكالعا بولىنگەن ورىندار تولىق ىرىكتەلىپ قويىپتى. سوندىقتان، ەسترادالىق ۆوكالعا عانا تاپسىرۋعا مۇمكىندىك بار ەكەن. تاڭداپ جۇرەتىن ۋاقىت جوق، قۇجاتتارىمدى سوعان ۇسىندىم.
جۇزدەن جۇيرىك جەتكىنشەك
جالعىز ۇل ءۇشىن جارعاق قۇلاعى جاستىققا تيمەي، جانىندا ەرىپ جۇرگەن اناسى الماگۇل ودان كەيىنگى وقيعانى بىلايشا باياندايدى:
– قۇجات وتكىزگەن ماماندىعىمىز بويىنشا نەبارى 7-اق گرانت ءبولىنىپتى. كەشىگىپ كەلگەنىمىز بار، ءارى كونكۋرستا ءبىر ورىنعا ون ادامنان تالاساتىندىعىن ەسكەرتكەن وقىتۋشىلار «تۇسە المايسىزدار، اقىلى بولىمدە وقۋعا قارسى ەمەسسىزدەر مە؟»، – دەپ، ءۇمىتىمىزدى ءۇزدىرىپ قويدى. سۇراپ كورسەك، اقىلى وقۋدىڭ جىلدىق تولەماقىسى 370 مىڭ تەڭگە ەكەن. ءوزىم قوستانايدا مەكتەپتە باستاۋىش سىنىپقا ساباق بەرەمىن. مۇعالىمنىڭ ايلىعىن بىلەسىز عوي. اكەسىنىڭ دە تابىسى اسا جوعارى ەمەس. سوندا دا ۇلىمنىڭ ونەرى وشپەسىن، تولەسەك تولەيمىز دەگەن شەشىمگە كەلدىك. جاقان ەكى ەمتيحان تاپسىردى، اۋەلى ءان شىرقاپ، كەيىننەن قازاق تىلىنەن ديكتانت جازدى. ناتيجەسى شىعادى-اۋ دەگەن مەزگىلدە ۋنيۆەرسيتەتكە بارىپ، حابارلامانى وقىعاندا ۇلىم ەكەۋىمىز ءوز كوزىمىزگە سەنبەي، ابدىراپ قالىپپىز...
ءيا، يگى تىلەگى مەن نيەتى، ءبىلىمى مەن تالانتى جاس ونەرپازدى ورگە سۇيرەپ شىعىپتى. وقۋعا تۇسكەندەردىڭ تىزىمىندە ءبىرىنشى بولىپ «جاقان جاقسىلىقوۆ» دەپ جازۋلى تۇر ەكەن. ال، قوڭىراۋ سوق، ءسۇيىنشى سۇرا اعايىننان! كەشە عانا تابالدىرىعىنان ارەڭ اتتاتقان وقۋ ورنى تورگە وزدىرادى دەپ كىم ويلاعان؟! مىنە، 7 گرانتتىڭ بىرەۋىن ءبىزدىڭ كەيىپكەر وسىلايشا جەڭىپ الىپتى. ارينە، مۇنى ەشكىم دە كەزدەيسوقتىققا بالاي المايتىندىعى انىق.
جاڭا وقۋ جىلى باستالىسىمەن اناسى الماگۇل مەن اكەسى ءسابيت قوستانايداعى جۇمىستارىن تاستاپ، بالاسىنىڭ سوڭىنان ەلورداعا كوشىپ كەلدى. جاقاننىڭ ەندىگى ماقساتى – كوللەدجدى ۋنيۆەرسيتەتكە جالعاستىرىپ، ەلىمىزدىڭ عانا ەمەس، الەمنىڭ ساحناسىندا ءان سالۋ. الىسقا قۇلاش ۇرعان دارىن يەسىنىڭ ول كۇنگە دە جەتەرىنە كۇمان جوق. ايتپاقشى، كەشەگى بالا جاقان، بۇگىنگى دارا جاقان ەلباسىمەن تاعى دا كەزدەسۋدىڭ ءساتى تۇسە قالسا، ەسىمىن ەش قىسىلماي ايتىپ، تىپتەن رەتى كەلىپ جاتسا، ءان سالىپ بەرۋدى دە ارماندايدى. تىلەگىن ءتاڭىر وڭداعان ۇلعا ونداي ءساتتىڭ بۇيىرۋى دا مۇمكىن عوي.
Abai.kz
