وبلىس ورتالىعىندا سەنبى سايىن ۇيىمداستىرىلىپ كەلە جاتقان اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ جارمەڭكەسى بۇل جولى قالا جۇرتشىلىعى ۇيرەنگەندەي، مەتاللۋرگتەر مادەنيەت سارايىنىڭ الدىندا ەمەس، ۆينوگرادوۆ كوشەسىندەگى «دوس-نار» بازارىنىڭ الاڭقايىندا ءوتتى. جارمەڭكەگە وبلىس اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ كەلىپ، ساۋدالانىپ جاتقان ءونىمنىڭ باعاسىمەن جانە ساپاسىمەن تانىستى.

ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ايتۋىنشا، جارمەڭكە بەلگىلى ءبىر اۋدانعا تيەسى-ءلى بولماعاندىقتان، وعان نيەت بىلدىرگەن كەز كەلگەن ءوڭىردىڭ شارۋا قوجالىقتا-رى قاتىسۋعا مۇمكىندىك الدى. بۇل جولى نەگىزىنەن زىريان، گلۋبوكوە جانە شەمونايحا اۋداندارىنىڭ شارۋالارى ات تەرلەتىپ كەلىپتى. كاسىپكەرلەر جەتكىزگەن ءونىمنىڭ باسىم بولىگى ەت پەن كوكونىس ەكەن. اسىرەسە، باعاسى قولجەتىمدى كارتوپ، ءسۇت، بال جانە كۇنباعىس مايى ساتىلاتىن دۇڭگىرشەكتەردىڭ ماڭىندا كىسى قاراسى كوپ بولدى.

جارمەڭكەگە ءوز ونىمدەرىن الىپ كەلگەن كاسىپكەرلەرگە ساۋدا ورىندارى تەگىن ۇسىنىلىپتى. ەندى ولار ونىمدەرىن ەشبىر دەلدالدىڭ كومەگىنە جۇگىنبەي-اق، تىكەلەي تۇتىنۋشىنىڭ وزىنە ساۋدالاي الماق.

وبلىس ورتالىعىندا سەنبى سايىن ۇيىمداستىرىلىپ كەلە جاتقان اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ جارمەڭكەسى بۇل جولى قالا جۇرتشىلىعى ۇيرەنگەندەي، مەتاللۋرگتەر مادەنيەت سارايىنىڭ الدىندا ەمەس، ۆينوگرادوۆ كوشەسىندەگى «دوس-نار» بازارىنىڭ الاڭقايىندا ءوتتى. جارمەڭكەگە وبلىس اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ كەلىپ، ساۋدالانىپ جاتقان ءونىمنىڭ باعاسىمەن جانە ساپاسىمەن تانىستى.

ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ايتۋىنشا، جارمەڭكە بەلگىلى ءبىر اۋدانعا تيەسى-ءلى بولماعاندىقتان، وعان نيەت بىلدىرگەن كەز كەلگەن ءوڭىردىڭ شارۋا قوجالىقتا-رى قاتىسۋعا مۇمكىندىك الدى. بۇل جولى نەگىزىنەن زىريان، گلۋبوكوە جانە شەمونايحا اۋداندارىنىڭ شارۋالارى ات تەرلەتىپ كەلىپتى. كاسىپكەرلەر جەتكىزگەن ءونىمنىڭ باسىم بولىگى ەت پەن كوكونىس ەكەن. اسىرەسە، باعاسى قولجەتىمدى كارتوپ، ءسۇت، بال جانە كۇنباعىس مايى ساتىلاتىن دۇڭگىرشەكتەردىڭ ماڭىندا كىسى قاراسى كوپ بولدى.

جارمەڭكەگە ءوز ونىمدەرىن الىپ كەلگەن كاسىپكەرلەرگە ساۋدا ورىندارى تەگىن ۇسىنىلىپتى. ەندى ولار ونىمدەرىن ەشبىر دەلدالدىڭ كومەگىنە جۇگىنبەي-اق، تىكەلەي تۇتىنۋشىنىڭ وزىنە ساۋدالاي الماق.

– ءبىز ءونىمىن ارزان باعامەن وتكىزۋگە اكەلگەن بارلىق نيەت بىلدىرۋشىلەرگە ساۋدا ورنىن تاۋىپ بەرۋگە تىرىسامىز. «دوس-ناردا» جارمەڭكە وسىمەن ەكىنشى مارتە ۇيىمداستىرىلىپ وتىر. ءبىرىنشى جولى كاسىپكەرلەرگە 50 ساۋدا نۇكتەسىن ۇسىنساق، بۇگىن ولاردىڭ سانىن 80-گە جەتكىزدىك، – دەيدى وسكەمەن قالالىق اۋىل شارۋاشىلىعى جانە ۆەتەريناريا ءبولىمىنىڭ باسشىسى زامانبەك سەرىكپاەۆ. – وزدەرىڭىز كورىپ تۇرعان-داي، مۇندا نەگىزىنەن وبلىس ورتالىعى-نا جاقىن ورنالاسقان گلۋبوكوە، زىريان جانە شەمونايحا اۋداندارىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرى ۇسىنىلعان. بولاشاقتا ودان وزگە اۋداندار دا شەت قالماي، بەلسەندى تۇردە قاتىسادى دەپ ۇمىتتەنەمىز. ەشكىمگە ەشقانداي توسقاۋىل قويمايمىز. تەك ونىمدەرىن ساۋدالاۋعا رۇقسات بەرەتىن قۇجات-قاعازدارى دۇرىس بولسا بولعانى.

ول سونىمەن قاتار، كەلەسى جىلى بۇل جەردى توبەسى جابىق بازارعا اينالدىرۋ جوسپارلانعانىن ايتتى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، بازاردا ساۋدالاۋشىلارعا دا، ساتىپ الۋشىلارعا دا بارلىق جاعداي جاسالماق.

ال جارمەڭكەدە تۇتىنۋشىلارعا ۇسىنىلعان ونىمدەردىڭ باعاسىنا كەلسەك، بۇل رەتتە دە ەرەكشە اتاپ وتەرلىك جايتتار بار. مىسالى، كارتوپتىڭ كەلى-ءسى 50-55 تەڭگەدەن، كوكونىستەر 50-60 تەڭگەدەن ساۋدالانىپ جاتتى. بالدىڭ ءليترى ءبىر مىڭ تەڭگەدەن ۇسىنىلسا، شوشقا ەتىنىڭ كەلىسى 900 تەڭگەدەن، كۇنباعىس مايى – 220, سارىماي – 1300, ال ىرىمشىك – 600 تەڭگەدەن ساتىلدى.

– مەن جىبەك ماتالار كومبيناتى ىقشاماۋدانىندا تۇرامىن. ءار سەنبى سايىن وتكىزىلەتىن جارمەڭكەلەردەن قالعان ەمەسپىن. بۇگىن دە «دوس-نار» بازارىنا ارزان باعامەن ەت-ءسۇت الۋعا كەلىپ تۇرمىن. قالاي دەسە دە، مۇندا ازىق-تۇلىك ءتۇرى مول ەكەن. قوي، جىلقى، سيىر، قۇس ەتى – ءبارى ءبىز سياقتى زەينەتكەر ادامدارعا قولجەتىمدى باعامەن ساۋدالانۋدا. وسىنداي ءجار-مەڭكەنى ۇزبەي ۇيىمداستىرىپ كەلە جاتقان وبلىس پەن قالا باسشىلارىنا ەرەكشە العىسىمدى ايتقىم كەلەدى، – دەيدى بالتاباي جولامانوۆ ەسىمدى اقساقال.

راسىمەن دە، اپتا سايىن وتكىزىلەتىن اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ جارمەڭكەلەرى كۇن سايىن ءوسىپ بارا جاتقان ازىق-تۇلىك باعاسىن اۋىزدىقتاۋعا ەرەكشە سەپتىگىن تيگىزەتىندەي. ويتكەنى، بۇل جارمەڭكەلەردە ساۋدالاناتىن ونىمدەردىڭ باعاسى نارىقتاعى-دان 10-25 پايىزعا دەيىن تومەن بولىپ كەلەدى.

Abai.kz