عالىمدار دابىل قاعۋدا: بۇل كوروناۆيرۋستان دا قاۋىپتى!
Cاراپشىلار قۇس تۇماۋىنىڭ جاڭا شتاممى كوروناۆيرۋستان الدەقايدا قاۋىپتى جانە ۆيرۋستى جۇقتىرعان ءار ەكىنشى ادامنىڭ كوز جۇمۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتتى. الەم عالىمدارى 2019 جىلى باستالىپ، ميلليونداعان ادامنىڭ ءومىرىن جالماعان كوروناۆيرۋستان كەيىن بىرقاتار وزگە ۆيرۋس تۇرلەرى دە مۋتاتسياعا ۇشىراعانىن ايتۋدا. سولاردىڭ ءبىرى قۇس تۇماۋىنىڭ H5N1 شتاممى بولىپ سانالادى. بۇل تۋرالى Mezgil.kz پورتالى جازدى.
ددسۇ سوڭعى ايلاردا الەم ەلدەرىندە قۇس تۇماۋىنىڭ تارالۋى ارتقانىن مالىمدەدى. قۇس تۇماۋى ءۇي جانۋارلارىنان، سونىڭ ىشىندە سيىر، مىسىقتاردان انىقتالۋدا.
«H5N1 شتاممىنىڭ مۋتاتسيالىق ءتۇرى ۆيرۋستى جۇقتىرۋشىلاردىڭ تەڭ جارتىسىن اجالعا اكەلۋى ىقتيمال» دەگەن اقپارات كوپتەگەن الەم ەلدەرىن الاڭداتۋدا. دۇرلىگۋ كامبودجا دارىگەرلەرىنىڭ اتالمىش شتاممدى جۇقتىرىپ العان 11 جاستاعى قىزدى قۇتقارا الماۋىنان كەيىن ءورشي ءتۇستى. ادەتتە بۇل شتاممدى ەمدەۋ وڭايعا تۇسەتىن دەيدى عالىمدار. اقش-تىڭ تەحاس شتاتىنداعى قوجالىقتىڭ بىرىندە H5N1 شتاممىن جۇقتىرعان شارۋا كوز جۇمدى. زەرتحانا ناتيجەلەرى شارۋانىڭ مۋتاتسيالىق شتاممنان كوز جۇمعانىن انىقتادى. عالىمدار بۇل شتاممنىڭ ادامنان ادامعا جۇعۋى ەكىتالاي دەگەن ويدا.
عالىمدار سوڭعى ۋاقىتتا قۇس تۇماۋىنىڭ جاڭا شتاممدارى كوبەيگەنىن ايتۋدا. زەرتتەۋشى، ينفەكتسيونيست سۋرەش كۋچيپۋديدىڭ پىكىرىنشە H5N1 شتاممى ۇزاق جىلدار بويى ۇزدىكسىز وزگەرىپ، قاۋىپتى بولا تۇسۋدە. ۆيرۋس وزگە ماۋسىمدىق اۋرۋلارعا ۇقساس بەلگىلەرگە ءتان جولمەن تارالىپ كەتۋى ىقتيمال. سۋرەش كۋچيپۋدي بىرنەشە مارتە كوروناۆيرۋستان كەيىن قۇس تۇماۋىنىڭ پاندەمياسى تارالۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتىپ، ددسۇ-عا بىرنەشە ۇندەۋ جاساعان-دى.
فرانتسيا بيلىگى دە قۇس تۇماۋىنىڭ قاۋىپتىلىگىن ەسكەرىپ، رەسمي ۇندەۋ جاسادى. ەندى فرانتسيا شارۋالارى مەن تۇرعىندارى ءۇي قۇستارىن قاماۋدا ۇستاۋعا مىندەتتى.
قۇس تۇماۋىنىڭ نەگىزگى بەلگىلەرى جوعارى تەمپەراتۋرا، جوتەل، باس اۋرۋى، تاماق اۋرۋى، جۇرەكتىڭ اينۋى جانە قۇسۋ، ءىش ءوتۋ، وكپە قابىنۋى، تىنىس الۋدىڭ قيىنداۋى بولىپ تابىلادى.
2021 جىلى ددسۇ پاندەميانىڭ قىزىپ تۇرعان شاعىندا الەمدىك قاۋىمداستىققا پاندەميادان ساقتانۋ پاكتىسىن بەكىتۋدى ۇسىندى. ددسۇ COVID-19 ۆيرۋسى تۋىنداتقان الەمدەگى الەۋمەتتىك، مەديتسينالىق جانە ەكونوميكالىق داعدارىستى ەسكەرە وتىرىپ، جاڭا پاندەميادان مەملەكەتتەردىڭ بىرلەسۋى عانا قۇتقاراتىنىن ايتتى. پاندەمياعا قارسى پاكت 2024 جىلدىڭ مامىرىنا دەيىن بەكىتىلۋى قاجەت جانە اتالمىش قۇجاتتى قازىرگى ۋاقىتتا 194 مەملەكەت تالقىلاۋ ۇستىندە.
Abai.kz