قازاق-كارىس ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناسىنا 22 جىل
28 قاڭتاردا قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن كورەيا رەسپۋبليكاسىنىڭ ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس ورناتقانىنا 22 جىل تولادى. ناقتى ايتساق، 1992 جىلى 28 قاڭتاردا قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن كورەيا رەسپۋبليكاسىنىڭ اراسىندا ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس ورنادى. سودان باستاپ ەلىمىزدىڭ ساياسي جانە ەكونوميكالىق ومىرىندە قىرۋار شارۋالار اتقارىلدى. 2012 جىلدىڭ كوكتەم ايلارىندا وتكەن سەۋلدەگى سامميتكە دەيىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن كورەيا رەسپۋبليكاسىنىڭ اراسىنداعى ساياسي جانە ەكونوميكالىق قارىم-قاتىناستار ءار سالادا قارقىندى دامىدى. وسى 22 جىلدىق تاريحى بار قازاق پەن كارىس قارىم-قاتىناسىنىڭ التىن ىرگەتاسى قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ تىكەلەي ارالاسۋىمەن بەرىك قالاندى. ەكى ەلدىڭ اراسىندا ورناعان ديپلوماتتيالىق قاتىناس قوس ەلدىڭ بولاشاعى ءۇشىن قىزمەت ەتىپ كەلەدى. قازىرگى تاڭدا بۇل قارىم-قاتىناستىڭ بۇگىنى نىعايىپ، ەرتەڭى تەرەڭگە كەتەتىندىگىن وتكەن جىلعى «جيىرمالىق توبى» كەزىندەگى ن.ءا. نازارباەۆ پەن وڭتۇستىك كورەيانىڭ پرەزيدەنتى پاك كىن حەنىڭ كەزدەسۋى تاعى ءبىر ايقىندادى. سول كەزدەسۋ بارىسىندا مەملەكەت باسشىسى ن.ءا. نازارباەۆ وڭتۇستىك كورەيانىڭ پرەزيدەنتى پاك كىن حەنى مەملەكەتتىك ساپارمەن قازاقستان جەرىنە كەلۋگە شاقىرعانى كوپكە بەلگىلى.
28 قاڭتاردا قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن كورەيا رەسپۋبليكاسىنىڭ ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس ورناتقانىنا 22 جىل تولادى. ناقتى ايتساق، 1992 جىلى 28 قاڭتاردا قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن كورەيا رەسپۋبليكاسىنىڭ اراسىندا ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس ورنادى. سودان باستاپ ەلىمىزدىڭ ساياسي جانە ەكونوميكالىق ومىرىندە قىرۋار شارۋالار اتقارىلدى. 2012 جىلدىڭ كوكتەم ايلارىندا وتكەن سەۋلدەگى سامميتكە دەيىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن كورەيا رەسپۋبليكاسىنىڭ اراسىنداعى ساياسي جانە ەكونوميكالىق قارىم-قاتىناستار ءار سالادا قارقىندى دامىدى. وسى 22 جىلدىق تاريحى بار قازاق پەن كارىس قارىم-قاتىناسىنىڭ التىن ىرگەتاسى قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ تىكەلەي ارالاسۋىمەن بەرىك قالاندى. ەكى ەلدىڭ اراسىندا ورناعان ديپلوماتتيالىق قاتىناس قوس ەلدىڭ بولاشاعى ءۇشىن قىزمەت ەتىپ كەلەدى. قازىرگى تاڭدا بۇل قارىم-قاتىناستىڭ بۇگىنى نىعايىپ، ەرتەڭى تەرەڭگە كەتەتىندىگىن وتكەن جىلعى «جيىرمالىق توبى» كەزىندەگى ن.ءا. نازارباەۆ پەن وڭتۇستىك كورەيانىڭ پرەزيدەنتى پاك كىن حەنىڭ كەزدەسۋى تاعى ءبىر ايقىندادى. سول كەزدەسۋ بارىسىندا مەملەكەت باسشىسى ن.ءا. نازارباەۆ وڭتۇستىك كورەيانىڭ پرەزيدەنتى پاك كىن حەنى مەملەكەتتىك ساپارمەن قازاقستان جەرىنە كەلۋگە شاقىرعانى كوپكە بەلگىلى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىك العان جىلداردان باستاپ شىعىستاعى كورەيامەن قارىم-قاتىناسى ءوزارا ءتيىمدى ىنتىماقتاستىقتىڭ جەلىسىندە ءارى سەنىمنىڭ نەگىزىندە دامىپ وتىر. قازاقستان مەن كورەيا رەسپۋبليكاسىنىڭ ديپلوماتيالىق جانە ساياسي قارىم-قاتىناستارى سىندارلى ديالوگ نەگىزىندە قۇرىلىپ، ال بۇل كۇنى ەكونوميكا مەن بيزنەس كوكجيەگىندە قويان-قولتىق بىرلەسىپ جۇمىس اتقارىپ وتىرعانىن ەرەكشە اتاپ ايتۋعا بولادى. ەلىمىز قازاقستان، ەۋروپالىق قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمى توراعاسىنىڭ قىزمەتىندە ءساتتى جۇمىس جاساعان بىردەن ءبىر ازياداعى بەدەلدى ەل ەكەنىن كورەي تاراپى جاقسى بىلەدى. ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ ىشىندە سوزدەن ىسكە كوشىپ، الەمدىك ماڭىزى بار ءار باستاماسىن جۇزەگە اسىرا بىلەتىن قازاقستان بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك كەڭەسىنىڭ قۇرامىنا مۇشە بولىپ، ءوزىن ىسكەرلىك قىرىنان تانىتتى. «EXPO-2017» حالىقارالىق كورمەسىن وتكىزۋ مارتەبەسىنە يە بولدى. مىنە ەلىمىزدىڭ وسىنداي جەتىستىكتەرىمىزدىڭ ءبارىن وڭتۇستىك كورەيا قاتتى باعالارى انىق.
قازىرگى تاڭدا قازاق ەلى مەن كورەي ەلىنىڭ باسشىلارى كوپ سالانى ەكى ەلدىڭ ىسكەر توپتارىمەن بىرگە يگەرۋدى كوزدەپ وتىرعانى بەلگىلى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەكونوميكالىق الەۋەتى مەن بولاشاعى كورەي ەلىنىڭ بيزنەسمەندەرىنىڭ نازارىن اۋدارتىپ، كورەيلىك ينۆەستورلاردى قىزىقتىرىپ كەلەدى. كورەي ەلىنىڭ بيزنەسمەندەرى مۇناي، ەلەكتر، قۇرىلىس، جول، ساۋدا، يننوۆاتسيا سالاسى سەكىلدى سالالارداعى جوبالارعا قاتىسۋعا ءبىرازدان بەرى نيەت تانىتۋدا. ءجيى-ءجيى استانا مەن الماتىعا ات ءىزىن سالۋى وسىنىڭ ايعاعى.
استانانىڭ اۋماعىندا بوي كوتەرگەن ءىرى تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس نىسانىن بىلاي قويعاندا الماتىدا ءبىراز قۇرىلىس نىساندارى اشىلىپ، كورەيلەردىڭ قولىنان شىققان پاتەرلەردىڭ قۇرىلىسى قىزۋ جۇرۋدە. ەكى ەل اراسىنداعى ساۋدا اينالىمىنىڭ كورسەتكىشتەرى كوڭىل كونشىتەرلىكتەي. ساۋدا جونىندە وزگە ەلدەن اسىپ تۇسپەسە كەم جاسامايتىن كورەيلەر قازاقتارمەن ساۋداسىن جىلدان-جىلعا نىعايتىپ وتىر. قازاقستان مەن وڭتۇستىك كورەيانىڭ ساۋدا ەكونوميكالىق قارىم-قاتىناسىنىڭ اياق الىسى ءاۋ باستان جامان بولعان جوق. قازاقستاننىڭ ەلشىلىگى كورەي ەلىنىنىڭ جەرىندە رەسمي اشىلعان كۇننەن باستاپ قازاق جەرىنە ساپالى كورەي تاۋارىن تاسۋشى ءارى جونەلتۋشى ساۋداگەرلەردىڭ سانى ءبىر ازايعان ەمەس. ءتىپتى، ءىرى ساۋدا كومپانيالارى بۇل رەتتە پايدا كورمەسە زيان شەكپەدى. قازاق ەلىنىڭ توپىراعىندا وكىلدىكتەرىن اشىپ، وزدەرىنىڭ ەكى ەلدىڭ ەكونوميكالىق قارىم-قاتىناسىنا ۇلكەن ۇلەستەرىن قوستى. بۇگىنگى كۇنى كورەي ەلىنىڭ ينۆەستيتسياسىنىڭ جاعرافياسى كەڭەيىپ العان ەل ەكەنىن بۇكىل الەم جۇرتشىلىعى مويىندايدى. ولاردىڭ ينۆەستيتسياسى جەتپەگەن الەمدە ەل جوقتىڭ قاسى. قىتايدىڭ تاۋارى بارماعان الەمدىك بازار قالماسا، كورەيدىڭ ينۆەستيتسياسى بارماعان الەمدە مەملەكەت جوق. سوندىقتان وسى ەلدىڭ ينۆەستيتسياسى ءبىزدىڭ ەلگە سۋشا قۇيىلىپ، قوعامىمىزدا جاعىمدى سيپات پەن باعاعا يە بولىپ وتىر. كورەيلەردىڭ ءىرى بانك، كورپوراتسيا، كومپانيا، ساقتاندىرۋ كومپانياسى جانە قۇرىلىس كومپانيالارىنىڭ كەڭسەلەرى الماتى مەن استانا قالاسىندا اشىلىپ، زاماناۋي بيزنەس جوبالار يگەرىلۋدە. ەكى ەلدىڭ كومپانيالارى بىرلەسىپ ءبىر كومپانيا قۇرىپ، ەكى تاراپتان قۇرىلتايشىلاردىڭ شىعۋى كورەي مەن قازاق بيزنەسىنىڭ ءتۇسىنىسىپ قىزمەت اتقارا باستاۋى دەپ باعالاۋعا بولادى. كورەيلەردىڭ بيزنەس الەمىندە بەدەلدى كومپانيالارى بۇل كۇنى مەملەكەتتىك جانە كوممەريتسيالىق جوبالاردى ينۆەستيتسيالاۋعا جانە بىرلەسىپ ىسكە اسىرۋعا بەلسەنە اتسالىسىپ ءجۇر.
قازاقستان مەن كورەيا رەسپۋبليكاسىمەن تىعىز بايلانىسى، وڭتۇستىك كورەيانى بۇگىنگى تاڭدا ساۋدا-ساتتىق، ساياسي جانە ەكونوميكالىق، ءارى ينۆەستيتسيالىق جوبالارىنىڭ كولەمى جاعىنان باسقا ەلدەرگە قاراعاندا العا شىعاردى. كورەيلەر ينۆەستيتسيالىق بەستىكتىڭ ءاردايىم الدىندا جۇرەدى. قازاق جەرىنە سونى تەحنولوگيانى، وزىق تۇرمىستىق تەحنيكانى اكەلگەن دە وسى كارىستەر. وسىنداي جاقسى جاعدايدىڭ ورناۋى ەلباسىنىڭ جوعارعى دەڭگەيدەگى ينۆەستيتسيالىق ساياساتىنىڭ ارقاسىندا ەكەندىگىن اتاپ ايتۋ كەرەك.
بۇدان باسقا ەكى جاقتى قارىم-قاتىناستىڭ دامۋىن ۇكىمەت ارالىق ماڭىزدى كەلىسىمدەرگە قول قويىلعاننان بايقاۋعا بولادى. قازاق مەملەكەتى مەن كورەي مەملەكەتىنە ءتيىمدى جوبالاردىڭ بۇگىنگە دەيىن ءبىرازى ىسكە اسىپ، ءبىرسىپىراسى بولاشاقتىڭ ەنشىسىندە قالىپ وتىر.
1992 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن كورەيا رەسپۋبليكاسىنىڭ اراسىندا ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس ورناعان جىلدان بەرى ەكى ەلدىڭ اراسىندا سان-سالا بويىنشا ىنتىماقتاستىق تۇراقتى دامىپ وتىردى. ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى ءاردايىم ءوزارا مۇددەلىلىك بىلدىرەتىن كەڭ اۋقىمدى ماسەلەلەردى تالقىلاي وتىرىپ، بىرىگىپ اتقارۋعا كۇش سالىپ كەلەدى. بۇل قازاقستان مەن كورەيانىڭ جاقىندىعىن ءارى سترەگيالىق سەرىكتەستەر ەكەندىگىنىڭ ۇلكەن دالەلى. الداعى جىلدارى بۇل ىنتىماقتاستىقتىڭ پەرسپەكتيۆاسى جوعارى. ەكى ەل اسىرەسە ۇكىمەت ارالىق كەزدەسۋلەر وتكىزىپ، ەكونوميكا جانە تەحنولوگيا سالالارى بويىنشا ءجيى پىكىر الماسۋدا. ەكى ەلدىڭ ىنتىماقتاستىعى ساپالى جاڭا كەزەڭدەرگە كوتەرىلۋ ءۇشىن ەكى ەلدىڭ كاسىپكەرلەرى بەلسەندى قىزمەت اتقارۋ كەرەك.
مىنە، وسىنداي اتقارىلعان ءىرى ىستەردىڭ ءبارى 22 جىل بويى جۇرگەن جاقىن قارىم-قاتىناس پەن دوستىقتىڭ دالەلى. كورەي مەن قازاق قاتىناسى ءالى دە بولاشاقتا جاڭا بەلەڭ الىپ، جاڭاشا دامي تۇسەدى. كەلەشەكتە ەكى ەلدىڭ ىنتاماقتاستىعى نىعايادى. بۇنىڭ ءبارى جۇزەگە اسۋ ءۇشىن قازاقستان حالقىنا ساياسي تۇراقتىلىقتا ءارى بەيبىتشىلىكتە ءومىر ءسۇرۋ ماڭىزدى. ازيانىڭ جولبارىس ەلىنە ديپلوماتيالىق داڭعىل جول سالعان نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ەرەن ەڭبەگى 22 جىلدىڭ ىشىندە ۇلكەن جەتىستىك پەن جاڭاشىلدىقتى بايقاتتى. سوندىقتان قازاقستان مەن وڭتۇستىك كورەيانىڭ قارىم-قاتىناسى جىل سايىن قارقىندى دامۋدا.
داستان اقاش،
مەملەكەتتىك جانە جەرگىلىكتى باسقارۋ سالاسىنىڭ مامانى
Abai.kz