ءۇندى بي ونەرىنىڭ شەبەرى -اقمارال قاينازاروۆا (1-2 سۋرەتتە) قازىر قايدا ءجۇر؟  ەل ىشىندە بىرەۋلەر -اقمارال بۋدداعا تابىنىپ، ۇندىستانعا قونىس تەۋىپتى دەسە، ەندى بىرەۋلەر -اقمارالدىڭ شاكىرت تاربيەلەپ جاتقانىن ايتادى. وسى ورايدا الەمدەگى ەڭ كۇردەلى  بحاراتاناتيام بي ونەرىنىڭ ءتىلىن ءبىر كىسىدەي مەڭگەرگەن قازاق قىزىن ىزدەدىك. كوپتىڭ كوڭىلىن كۇپتى ەتكەن كوكەيدەگى سۇراقتارعا ءبيشى قىزدىڭ بەرگەن جاۋاپتارى تومەندەگىدەي ءوربىدى.

- بحاراتاناتيام ءبيىنىڭ قىر-سىرىن مەڭگەرىپ، كوپشىلىكتى ءۇندى بيىنە ەلىتكەن اقمارال قايدا ءجۇر؟- دەگەن سۇراۋدى ءجيى ەستيتىن بولدىق.  قازىر نە ىستەپ جۇرگەن جايىڭىز بار؟

-  2006  جىلى الماتىنىڭ تورىنەن ءۇندى كلاسسيكالىق ءبيىنىڭ ورتالىعىن اشتىم. قازىر ءۇندى ءبيىن ۇيرەنەمىن دەۋشىلەرگە  ساباق بەرەمىن. بيدەن وزگە، تەراپەۆتيكالىق يوگا، بولليۆۋد بي ءستيلى مەن  ارنايى اسپاپتا  ءۇندى كلاسسيكالىق ءان شىرقاۋ ونەرىن ۇيرەتەمىز.  ەلۋگە جۋىق شاكىرتىم بار. ولاردىڭ الدى التى جاستا بولسا، سوڭى الپىسقا جىعىلادى.

- بارەكەلدى، شاكىرت تاربيەلەگەنىڭىزگە جەتى جىلعا جۋىقتاپتى. الايدا اقمارالدىڭ ءىزىن باسقان ءبيشى شىقپاعانىنا قاراعاندا، بۇل مادەنيەت قازاق جۇرتىنا جات سياقتى ەمەس پە...

ءۇندى بي ونەرىنىڭ شەبەرى -اقمارال قاينازاروۆا (1-2 سۋرەتتە) قازىر قايدا ءجۇر؟  ەل ىشىندە بىرەۋلەر -اقمارال بۋدداعا تابىنىپ، ۇندىستانعا قونىس تەۋىپتى دەسە، ەندى بىرەۋلەر -اقمارالدىڭ شاكىرت تاربيەلەپ جاتقانىن ايتادى. وسى ورايدا الەمدەگى ەڭ كۇردەلى  بحاراتاناتيام بي ونەرىنىڭ ءتىلىن ءبىر كىسىدەي مەڭگەرگەن قازاق قىزىن ىزدەدىك. كوپتىڭ كوڭىلىن كۇپتى ەتكەن كوكەيدەگى سۇراقتارعا ءبيشى قىزدىڭ بەرگەن جاۋاپتارى تومەندەگىدەي ءوربىدى.

- بحاراتاناتيام ءبيىنىڭ قىر-سىرىن مەڭگەرىپ، كوپشىلىكتى ءۇندى بيىنە ەلىتكەن اقمارال قايدا ءجۇر؟- دەگەن سۇراۋدى ءجيى ەستيتىن بولدىق.  قازىر نە ىستەپ جۇرگەن جايىڭىز بار؟

-  2006  جىلى الماتىنىڭ تورىنەن ءۇندى كلاسسيكالىق ءبيىنىڭ ورتالىعىن اشتىم. قازىر ءۇندى ءبيىن ۇيرەنەمىن دەۋشىلەرگە  ساباق بەرەمىن. بيدەن وزگە، تەراپەۆتيكالىق يوگا، بولليۆۋد بي ءستيلى مەن  ارنايى اسپاپتا  ءۇندى كلاسسيكالىق ءان شىرقاۋ ونەرىن ۇيرەتەمىز.  ەلۋگە جۋىق شاكىرتىم بار. ولاردىڭ الدى التى جاستا بولسا، سوڭى الپىسقا جىعىلادى.

- بارەكەلدى، شاكىرت تاربيەلەگەنىڭىزگە جەتى جىلعا جۋىقتاپتى. الايدا اقمارالدىڭ ءىزىن باسقان ءبيشى شىقپاعانىنا قاراعاندا، بۇل مادەنيەت قازاق جۇرتىنا جات سياقتى ەمەس پە...

- وسى ۋاقىت ارالىعىندا ون بەس ادامدى بي ونەرىنە باۋلىپ، ۇندىستانعا وقۋعا جىبەردىك. ءتىپتى وقۋ قۇنى دا تولەنبەيدى، تەگىن ءبىلىم الۋلارىنا جاعداي جاسالىندى. بىراق سولاردىڭ ىشىندە ءبىلىمىن جەتىلدىرىپ جاتقان ادام بىرەۋ-اق. ال قالعاندارى وكىنىشكە قاراي وقۋدى  تاستاپ كەتتى.   بىرىنە –اۋا رايى جاقپاي اۋىرىپ قالسا، ەندى ءبىرى - وقۋدىڭ قيىندىعىنا توزە المادى. كەيبىرىنە ورتا جولدان  بي ونەرى قىزىقسىز بولىپ قالدى. وسى ۋاقىتقا دەيىن ەكى ورىس قىزى عانا سوڭىنا دەيىن وقىپ شىقتى. بىراق ولاردىڭ ءوزى ەلگە ورالماي، شەتەلدىك ازاماتتارعا تۇرمىسقا شىعىپ كەتتى. ەندىگى ءۇمىت قازىرگى وقىپ جاتقان جالعىز شاكىرتىمدە بولىپ وتىر.

-  ايتپاقشى ءسىزدىڭ شاكىرتتەرىڭىزدىڭ ءۇندىنىڭ ۇلتتىق ءبيىن قۇرمانعازىنىڭ «اقساق كيىك» كۇيىنىڭ سۇيەمەلدەۋىندە بيلەپ شىققانى بار. بۇل قازاق ساحناسىنا ءۇندى مادەنيەتىن  تىقپالاۋدىڭ جولى ەمەس پە؟

- بۇل قويىلىمدى ءبىز تاۋەلسىزدىكتىڭ جيىرما جىلدىعىنا وراي ساحنالاعان ەدىك. كورەرمەن وتە جاقسى قابىلدادى. ويتكەنى ءۇندى حالقى مەن قازاق حالقىنىڭ مادەنيەتى وتە جاقىن. كەڭەستىك ساياسات ەكى ەلدىڭ قاتىناسىن ۋاقىتشا اجىراتىپ تاستاعانى بولماسا، ءبىزدى ۇلى جىبەك جولى بايلانىستىرىپ كەلدى عوي. 

 - بىزدەگى وپەرا مەن بالەت دەيسىز بە، ءتىپتى مىقتى تسيرك شەبەرلەرى دە شەتەلگە كەتىپ قالدى. ال ءسىزدى تۋعان جەر توپىراعىنا تارقان نە قۇدىرەت؟

- ء ار ادام العان ءبىلىمىنىڭ يگىلىگىن ءوز ەلىنە سارقىسا، وتان الدىنداعى مىندەت- سول. ول جاقتا مەنسىز دە وزدەرىنىڭ بيشىلەرى جەتىپ ارتىلادى. بولليۆۋدى قويىپ، گولليۆۋدتى باعىندىرساڭ دا قۇرمەتتى الدىمەن تۋعان جەردەن باستاعان ءلازىم. مەنىڭ ماقساتىم -وسى ءبىر  ونەر جولى ارقىلى ەكى ەلدىڭ دوستاستىعىن نىعايتۋ.

- ءسىزدى مەيرامحانالار مەن جابىق ەسىكتى كەشتەردەن  نەگە كورە بەرمەيمىز؟

- سىرتتان ءتۇرلى شاقىرتۋلار كەلىپ تۇرادى.  دەگەنمەن اقشا ءۇشىن ايعاي شۋ مەن توي-تومالاققا بارىپ، رۋحاني ونەردىڭ قاسيەتىن كەتىرگىمىز كەلمەيدى. ويتكەنى بۇل ءبيدىڭ  ءتىلىن كوپشىلىك تۇسىنە بەرمەيدى. سەبەبى ءار قيمىل ءارتۇرلى ويدى بىلدىرەدى. ءار قويىلىمداردىڭ وزىندىك شىعۋ تاريحى بار. ءبىزدىڭ ەلدە ونسىز دا ونەر مەن كوڭىل كوتەرۋدى الماستىرىپ الدى عوي. سوندىقان   ارنايى ساحنالاردا عانا ونەر كورسەتەمىز. قازىر ونەردە جۇرگەندەر تويدان تۇسكەن تابىس ارقىلى كونتسەرتىن بەرىپ جاتادى. ءبىزدىڭ  قارجى كوزىن تابا الماي قينالاتىنىمىز راس. سوندىقتان دەمەۋشىلەر ىزدەپ، اراسىندا ءۇندىستاننىڭ ەلشىلىگىنە قولقا سالىپ دەگەندەي تىعىرىقتان شىعۋعا تىرىسامىز. جىل سايىن حالىقارالىق بي كۇنىنە وراي ءداستۇرلى تۇردە كونتسەرت بەرىپ تۇرامىز. بيىلعى جىلى بحاراتاناتيام ءۇندى كلاسسيكالىق ءبيىنىڭ شەبەرى، ءوزىمنىڭ ۇستازىم  - نارەندران مىرزاعا ەلگە كەلىپ كونتسەرت بەرۋگە قولقا سالدىق. كەلەم دەۋشىلەرگە ەسىگىمىز اشىق.

- ءبىزدىڭ ەلدە بي ونەرى ءولى تىنىشتىقتا تۇرعان سياقتى سەزىلەدى. ماسەلەن، سۋىرىلىپ شىعىپ جاتقان جاس بيشىلەر جوقتىڭ قاسى. ءسىز قالاي ويلايسىز؟

- قازىر ونەر سالاسى بويىنشا ءبىلىم الىپ، ءبىتىرىپ جاتقان جاستار كوپ. بىراق سولارعا مەملەكەت تاراپىنان  قولداۋ جوق. جانىپ تۇرعان جەتكىنشەكتەردى وزدىگىنەن دەمەپ جاتقان مەتسەناتتار دا شامالى. اسىرەسە قازىرگى قىمباتشىلىقتا ەلدىڭ ءبارى ەكونوميست  پەن زاڭگەر بولىپ جاتقاندا، بي ونەرىن تاڭداعان جاستاردى كوزسىز ەرلىككە بارىپ وتىر دەۋگە بولادى. ويتكەنى- بي ونەرىن مەڭگەرۋ وتە قيىن. ول ەسترادا سياقتى ءومىر باقي ساحنادا ونەر كورسەتىپ، نانىڭدى تويدان تاۋىپ جۇرە بەرەتىن وڭتايلى كاسىپ  ەمەس. قازاق حالقى سۋرىپ-سالما اقىندىق ونەرى مەن بىرگە ءبيدى دە ءبىر كىسىدەي مەڭگەرگەن. دەيتۇرعانمەن وسى  ۇلتتىق  بي ونەرىنە مەملەكەتتىك تۇرعىدان ستاتۋس بەرىلمەي-اق قويدى. بي ونەرىن ناسيحاتتايتىن ەڭبەكتەر دە از. ارنايى وقۋ ورىندارىندا شاكىرت تاربيەلەپ جۇرگەن  ماماندار بارشىلىق. بىراق ولار وپەرا مەن بالەتتىڭ، ەسترادانىڭ  ىعىندا قالىپ قويدى. ۇلتتىق ءبيدىڭ كوسەگەسىن كوگەرتۋ ماقساتىندا قازاق  بي ونەرىنىڭ تەارتىن اشاتىن ۋاقىت جەتكەن سياقتى.  شەتەلدە الدىمەن ۇلتتىق جوبالار قولعا الىنادى. وكىنىشكە قاراي ءبىزدىڭ ەلدە كەرىسىنشە بولىپ تۇر.

 سودان كەيىنگى ءبىر ماسەلە - تۇنگى كلۋبتار مەن كوڭىل كوتەرەتىن ورىنداردا ۇلتتىق ءبيدى بيلەتۋگە تىيىم سالىنۋ قاجەت. سونىڭ سالدارىنان قازاق قىزدارىنىڭ ادەمى كويلەگى مەن ۇكىلى ساۋكەلەسىن تىلتيتىپ ءسانىن كەتىرىپ تاستادى. كەزىندە قازاق ءبيىنىڭ نەگىزىن  قالاپ كەتكەن پروفەسسور-  داۋرەن ابيروۆ ۇلتتىق ءبيدى مەكتەپ قابىرعاسىنا ءپان رەتىندە ەنگىزىلۋى كەرەكتىگىن ايتقان ەدى. بۇل باستاما بۇگىنگى كۇنى جۇزەگە اسسا باتىستىق ونەردىڭ جەتەگىندە كەتىپ بارا جاتقان جاستار ۇلتتىق ونەرگە مۇرىنىن شۇيىرە قاراماس ەدى.

- ءسىزدى مۇسىلماندىقتى ۇمىتىپ، بۋدداعا تابىنىپ كەتىپتى دەيتىندەر بار. وسى راس پا؟

- مەن -تەوسوفيستپىن. مەن ءۇشىن بۇكىل دىندەر بىردەي.  تاڭدى ءتىلىمدى كاليماعا كەلىتەرۋدەن باستايمىن. ايتسە دە بارلىق دىندەر ءبىر اعاشتىڭ بۇتاقتارى سياقتى. ال سول بۇتاقتاردى تاراتقان ءبىر عانا جاراتۋشى بار. شىنتۋايتىندا، مەن ناسيحاتتاپ جۇرگەن بحاراتاناتيامنىڭ ءبيىن دىنمەن بايلاناستىراتىندار بار. بۇل قاتە تۇسىنىك. ءبىز ادام مەن تابيعاتتىڭ رۋحاني قۇندىلىقتارىن ونەر ارقىلى ناسيحاتتايمىز. بار بولعانى -وسى.

- ساي-سۇيەكتەرىڭىز سىرقىراعانعا دەيىن بيلەپ جۇرمەيتىن بولارسىز. قارتايىپ، قايعى ويلاعاندا العاش تاڭداعان ماماندىعىڭىز جۋرناليستيكاعا قايتىپ ورالۋىڭىز مۇمكىن بە؟

- ءبيدىڭ تەورياسىن ءوزىم جازاتىن بولعاندىقتان، جۋرناليستيكا مەنىڭ ومىرىممەن بىتە قايناسىپ كەتتى دەسەم بولادى. ونەر تاقىرىبىندا باسپاسوزدەرگە ماقالا جازىپ تۇرامىن. بۇيىرسا،  ءۇندى كلاسسيكالىق بي ونەرى جايلى قازاقشا-ورىسشا ەڭبەك جازسام دەيمىن. الايدا ءباسىبۇتىن جۋرناليستيكاعا كەتپەيمىن.

سۇحباتتاسقان - دينار كاميلوۆا

Abai.kz