قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى مادەنيەت جانە ءبىلىم سالاسىنداعى ارىپتەستىكتى دامىتۋ
ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ءرولى
قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى مادەنيەت جانە ءبىلىم سالاسىنداعى قارىم-قاتىناس سوڭعى ونجىلدىقتاردا ايتارلىقتاي دامىدى. بۇل بايلانىس تەك ەكونوميكالىق ارىپتەستىككە عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ەكى ەل حالىقتارى اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك پەن مادەنيەت الماسۋعا دا ىقپال ەتۋدە. قازاقستانداعى جەتەكشى جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ءبىرى – ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى (قازۇۋ) وسى پروتسەستە ماڭىزدى ءرول اتقارۋدا.
مادەنيەت پەن ءبىلىم سالاسىنداعى ارىپتەستىك – مەملەكەتتەر اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ نەگىزىن قۇرايتىن ماڭىزدى قۇرال. بۇل پروتسەستىڭ ماقساتى – حالىقتاردىڭ ءبىر-ءبىرىنىڭ قۇندىلىقتارى مەن داستۇرلەرىن ءتۇسىنىپ، بەيبىت ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋ. قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى ءوزارا ىقپالداستىقتىڭ باستى باعىتتارى رەتىندە مىنالاردى اتاپ وتۋگە بولادى:
1. ءتىل ۇيرەنۋ باعدارلامالارى: قازاقستاندا قىتاي تىلىنە قىزىعۋشىلىق ارتىپ كەلەدى، ال قىتايدا قازاق ءتىلىن ۇيرەنۋگە نيەتتى جاستار سانى دا كوبەيىپ جاتىر.
2. ستۋدەنتتەر مەن وقىتۋشىلار الماسۋى: ەكى ەل ۋنيۆەرسيتەتتەرى اراسىنداعى اكادەميالىق الماسۋ باعدارلامالارى ءبىلىم مەن تاجىريبە ءبولىسۋدى ارتتىرىپ وتىر.
3. مادەني ءىس-شارالار: بىرلەسكەن فەستيۆالدەر، كورمەلەر، جانە كونفەرەنتسيالار حالىقتاردىڭ مادەنيەتىن تانۋعا ىقپال ەتەدى.
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ – قازاقستاننىڭ جەتەكشى جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ءبىرى، حالىقارالىق دەڭگەيدەگى بەدەلدى ۋنيۆەرسيتەت. قازۇۋ قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى مادەنيەت جانە ءبىلىم سالاسىنداعى بايلانىستاردى دامىتۋدا بەلسەندى ءرول اتقارۋدا. قازۇۋ جانىندا قىتايتانۋ ورتالىعى مەن كونفۋتسي ينستيتۋتى جۇمىس ىستەيدى. بۇل ورتالىقتار:
- قىتاي ءتىلى مەن مادەنيەتىن ۇيرەتۋگە باعىتتالعان كۋرستاردى ۇيىمداستىرادى;
- قىتايدان كەلگەن پروفەسسورلار مەن وقىتۋشىلاردى تارتۋ ارقىلى ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن ارتتىرادى;
- قازاق ستۋدەنتتەرىنە قىتايداعى ۋنيۆەرسيتەتتەرمەن بايلانىس ورناتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ەكى ەلدىڭ جوعارى وقۋ ورىندارى اراسىنداعى اكادەميالىق ۇتقىرلىقتى دامىتۋعا دا ەرەكشە ءمان بەرىلۋدە. قازۇۋ جىل سايىن قىتايلىق جوعارى وقۋ ورىندارىمەن اكادەميالىق ۇتقىرلىق باعدارلامالارىن ىسكە اسىرادى. بۇل باعدارلامالار ستۋدەنتتەرگە قىتاي ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە ءبىلىم الۋعا، عىلىمي-زەرتتەۋ جوبالارىنا قاتىسۋعا جانە حالىقارالىق تاجىريبە جيناقتاۋعا مۇمكىندىگىن بەرەدى.
قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى عىلىمي ىنتىماقتاستىق اياسىندا قازۇۋ بازاسىندا ماڭىزدى بىرلەسكەن عىلىمي جوبالار جۇزەگە اسىرىلۋدا. بىرلەسكەن زەرتتەۋلەر نەگىزىنەن ەكونوميكا، ەكولوگيا، IT تەحنولوگيالار جانە گۋمانيتارلىق عىلىمدار سالالارىن قامتيدى.
قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى مادەنيەت جانە ءبىلىم سالاسىنداعى قارىم-قاتىناستى ودان ءارى دامىتۋ ءۇشىن كەلەسى باعىتتارعا باسىمدىق بەرۋ ماڭىزدى:
- بىرلەسكەن ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن كوبەيتۋ.
- ورتاق عىلىمي جوبالاردى قارجىلاندىرۋدى ارتتىرۋ.
- قوس ديپلومدى باعدارلامالار ەنگىزۋ.
- مادەنيەتارالىق ءىس-شارالاردى جۇيەلى تۇردە وتكىزۋ.
قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى مادەنيەت جانە ءبىلىم الماسۋ ەكى ەلدىڭ قارىم-قاتىناسىن نىعايتۋدا شەشۋشى ءرول اتقارادى. ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ وسى ۇدەرىستىڭ الدىڭعى قاتارىندا تۇر. ۋنيۆەرسيتەت تەك ءبىلىم بەرۋ مەن عىلىمدى دامىتۋعا عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە حالىقتار اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك پەن دوستىقتى نىعايتۋعا دا ىقپال ەتەدى. قازۇۋ-دىڭ تاجىريبەسى قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى قارىم-قاتىناستى جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋگە ۇلگى بولا الادى.
مىنباتىروۆا ن.ق.
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ مەملەكەت جانە قۇقىق تەورياسى مەن تاريحى، كونستيتۋتسيالىق جانە اكىمشىلىك قۇقىق كافەدراسىنىڭ دوتسەنتى، ز.ع.ك.
مايلىباي ە.
2 كۋرس ماگيسترانتى
Abai.kz
