رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار 4,7 مىڭ شاقىرىم جول سالىنادى
«كولىك-لوگيستيكا سەكتورىن دامىتۋ – ستراتەگيالىق ءمانى ايرىقشا باسىمدىق. ەلىمىز ەۋرازيا قۇرلىعىنىڭ ءدال ورتاسىندا ورنالاسقان. بۇل – بىزگە الەمدىك باسەكەدە زور مۇمكىندىك بەرەتىن ارتىقشىلىق. ءبىز كەيىنگى ۇرپاققا جوعارى ساپالى اۆتو جانە تەمىرجولداردى قالدىرۋىمىز كەرەك»، - دەگەن ەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
2024 جىلى قۇرىلىس، قايتا جاڭارتۋ جانە جوندەۋ جۇمىستارىنىڭ جالپى كولەمى 12 مىڭ شاقىرىم جولدى قۇرادى. بۇل - رەكوردتىق كورسەتكىش. جول قۇرىلىسى ماۋسىمىندا رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار اۆتوموبيل جولدارىن قايتا جاڭعىرتۋ جانە جوندەۋ جوبالارىنا 25 مىڭنان استام ادام مەن 10 مىڭنان استام ارنايى تەحنيكا جۇمىلدىرىلدى.
7 مىڭ شاقىرىم جولدىڭ قۇرىلىسىاياقتالدى. اتاپ ايتقاندا، قاراعاندى – الماتى، تالدىقورعان – وسكەمەن، اقتوبە – قاندىاعاش جانە اتىراۋ – استراحان كۇرە جولدارىنداقۇرىلىس جۇمىسى ءبىتتى. جوبالاردى ىسكە اسىرۋ كولىكتەردىڭ قاۋىپسىز ءوتۋىن قامتاماسىز ەتۋگە، جول ءجۇرۋ ۋاقىتىن ەداۋىر قىسقارتۋعا، جولدىڭ وتكىزۋ قابىلەتىن ارتتىرۋعا، ەل ايماقتارى اراسىنداعى كولىك بايلانىسىن ايتارلىقتاي جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەردى.
اكىمدىكتەر جەرگىلىكتى ماڭىزى بار 3,6 مىڭ شاقىرىمنان استام جولدى پايدالانۋعا بەردى. جوندەۋ جۇمىستارىنىڭ ەڭ كوپ كولەمى قوستاناي، سولتۇستىك قازاقستان، شىعىس قازاقستان، اقتوبە جانە پاۆلودار وبلىستارىندا ورىندالدى. قوستاناي وبلىسىندا 655 شاقىرىم جول، سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا 611 شاقىرىم، شىعىس قازاقستان وبلىسىندا 305 شاقىرىم، اقتوبە وبلىسىندا 301 شاقىرىم، پاۆلودار وبلىسىندا 272 شاقىرىم جۇمىستارى اياقتالدى.
جول-قۇرىلىس ماۋسىمىنا 200-دەن استام وتاندىق كومپانيا قاتىستى. جول-قۇرىلىسىنا پايدالانىلعان ماتەريالداردىڭ ىشىندە وتاندىق ءونىمنىڭ ۇلەسى شامامەن 96%-دى قۇرادى. جۇرگىزىلگەن جۇمىستاردىڭ ارقاسىندا جەرگىلىكتى جولداردىڭ نورماتيۆتىك جاعدايى ۇلعايىپ، رەسپۋبليكا بويىنشا ورتا ەسەپپەن 89%-عا جەتتى. سالىستىرامالى تۇردە 2019 جىلى بۇل كورسەتكىش 68% قۇراعان.
ءۇش ءىرى ينفراقۇرىلىمدىق جوبا جۇزەگە اسىرىلدى. ولاردىڭ قاتارىندا ورتالىق ازياداعى ەڭ ۇزىن دەپ تانىلعان شىعىس قازاقستان وبلىسىنداعى بۇقتىرما سۋ قويماسى ارقىلى وتەتىن كوپىر، تۇركىستان وبلىسىنداعى شاقپاق بابا اسۋىنداعى قوس جولدى توننەل جانەالماتى وبلىسىنداعى شامالعان ستانتسياسىنداعى تەمىرجول وتكەلى بار.
ءار نىساننىڭ ءوز ارتىقشىلىعى بار. شىعىس قازاقستان وبلىسىنداعى جالپى ۇزىندىعى 1316 مەتردى قۇرايتىن بۇقتىرما سۋ قويماسى ارقىلى وتەتىن كوپىر جەتى اۋداندى بايلانىستىرادى. كوپىردى كولىكپەن ءوتۋ ۋاقىتى 4 مينۋتتى قۇرايدى.تۇركىستان وبلىسىنداعى جالپى ۇزىندىعى 840 مەتر قۇرايتىن شاقپاق بابا اسۋى ارقىلى توننەل قولايسىز اۋا رايىنا قاراماستان ۇزدىكسىز ءارى قاۋىپسىز كولىك قوزعالىسىن قامتاماسىز ەتەدى. جوبا «باتىس ەۋروپا – باتىس قىتاي» حالىقارالىق كولىك ءدالىزىنىڭ ءبىر بولىگى. الماتى وبلىسىنداعى شامالعان ستانتسياسىنداعى وتكەلدىڭ ۇزىندىعى 6 شاقىرىمدى قۇرايدى، تەمىرجول وتكەلى كولىكتەردىڭقاۋىپسىز وتۋىنە مۇمكىندىك بەرەدى.
2024 جىلعى قۇرىلىس ماۋسىمىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا بالقاش، الاكول، بوكەي-وردا، التاي، باياناۋىل ۇلتتىق پاركى جانە ت.ب. تۋريستىك ورىندارعا دەيىن كولىك قوزعالىسىاشىلدى.
قازاقستاندا جالپى ۇزىندىعى 1100 شاقىرىمقۇرايتىن ءۇش ءىرى تەمىر جول قۇرىلىسى جۇزەگە اسىرىلۋدا: «دوستىق – مويىنتى»، «الماتى اينالما تەمىر جولى» جانە «داربازا – ماقتاارال» بار. جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ قازاقستاندىق ءونىمنىڭ ۇزدىكسىز ەكسپورتتىكەڭەيتۋگە مۇمكىندىك بەرىپ، ەلدىڭ ترانزيتتىك الەۋەتىن ارتتىرادى. بيىل دوستىقتان مويىنتىعا دەيىن تەمىرجولدىڭ قۇرىلىسى اياقتالادى. ۋچاسكەنىڭ وتكىزۋ قابىلەتى 5 ەسە ارتادى. سونىمەن قاتار، بيىل الماتىنى اينالىپ وتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن تەمىر جولدىڭ قۇرىلىسى اياقتالادى. بۇل ايماقتاعى تەمىرجول جەلىلەرىنە تۇسەتىن جۇكتەمەنى ازايتۋعا ىقپال ەتەدى. «داربازا-ماقتاارال» جوباسى وڭتۇستىك قازاقستان ءوڭىرىن حالىقارالىق ترانزيتتىك دالىزدەرگە جالعايتىن بولادى.
2024 جىلى 1400 شاقىرىم تەمىرجول جوندەلىپ، 143 ۆاگون ساتىپ الىندى.
بۇگىنگى تاڭدا وسى تەمىر جول جوبالارىن سالۋ شەڭبەرىندە شامامەن 2,7 مىڭ جۇمىس ورنى اشىلىپ، 1,4 مىڭنان استام تەحنيكاجۇمىلدىرىلدى. تەمىرجول جەلىسىن سالۋ جانە قايتا قۇرۋ ەل ەكونوميكاسىنىڭ دامۋىنا سەرپىن بەرەدى.
جالپى ۇزىندىعى 4,7 مىڭ شاقىرىمدى قۇرايتىن جاڭا جول جوبالار كەزەڭ-كەزەڭىمەن ىسكە اسىرىلادى. ونىڭ 3,7 مىڭ شاقىرىمى I ساناتتى، ال قالعان 1 مىڭ شاقىرىم II ساناتتى جولدار بولادى. 2025 جىلى قۇرىلىسى باستالاتىن جوبالار:
• «اقتوبە – ۇلعايسىن» (234 شاقىرىم),
• «قاراعاندى – جەزقازعان» (572 شاقىرىم),
• «سارىاعاش قالاسىنىڭ اينالما جولى» (102 شاقىرىم),
• «قىزىلوردا قالاسىنىڭ اينالما جولى» (20 شاقىرىم),
• «اتىراۋ – دوسسور» (86 شاقىرىم),
• «رۋدنىي قالاسىنىڭ اينالما جولى» (16,9 شاقىرىم),
• «جاڭاوزەن – كەندىرلى» (156 شاقىرىم),
• «پەتروپاۆل قالاسىنىڭ اينالما جولى» (8 شاقىرىم).
بۇل باستامالاردى جۇزەگە اسىرۋ ارقىلى جەرگىلىكتى بيزنەس پەن كاسىپورىندار داميدى. 2025 جىلى جاڭا جول جوبالارىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا 31 مىڭ جۇمىس ورنى اشىلىپ, قوسىمشا ينۆەستيتسيا تارتىلادى. كوپجولاقتى جولدار جول-كولىك وقيعالارىنىڭ الدىن الىپ، ولاردى ازايتۋعا ىقپال ەتەدى.
تەمىرجول جانە اۆتوموبيل جولدارىن سالۋ مەنقايتا جاڭارتۋ ىسكەرلىك بەلسەندىلىكتى ەداۋىر جاقسارتادى، مەديتسينالىق جانە ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنە، ازىق-تۇلىك دۇكەندەرىنە، مادەني ورتالىقتارعا جانە ت.ب. قولجەتىمدىلىكتى قامتاماسىز ەتە وتىرىپ، ازاماتتاردىڭ جاعدايىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان.
Abai.kz