ورتالىق ازيا ەلدەرىندە سۋ تاپشىلىعى ارتۋدا. بۇل تۋرالى بۇۇ-نىڭ ارنايى باياندامالارى دا، ساراپتامالارى دا كورسەتۋدە. بۇل تۋرالى Mezgil.kz اقپاراتتىق پورتالى جازدى. 

ايماق ساراپشىلارى جاعدايدىڭ جىل سايىن كۇردەلەنە تۇسەتىنىن ايتىپ، دەرەۋ ارادا ماڭىزدى شەشىمدەردى قابىلداۋعا شاقىرۋدا. سۋ تاپشىلىعىنىڭ ارتۋى ايماق حالقىنىڭ جىلدام وسۋىمەن، ەكونوميكانىڭ كوتەرىلۋىمەن، مۇزدىقتاردىڭ ەرۋىمەن جانە اۋىل شارۋاشىلىق سالاسىنا قاجەتتى سۋارۋ جۇيەسىنىڭ ەسكىرۋىمەن تىعىز بايلانىستى. ماماندار ماسەلەنى وڭ رەتتەۋ ءۇشىن اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى سۋارۋ جۇيەسىنە تۇبەگەيلى رەفورما جاساۋ كەرەكتىگىن ايتتى. الايدا ول ءۇشىن قىرۋار قاراجات قاجەت.  

ورتالىق ازياداعى سۋ ماسەلەسىن سوڭعى جىلدارى قىرعىزستان بيلىگى قىزۋ تالقىلاۋدا. 2024 جىلدىڭ جەلتوقسانىندا قىرعىزستاننىڭ جوعارعى كەڭەسى سۋ كودەكسىنە ەنگىزىلەتىن تۇزەتۋلەر مەن تولىقتىرۋلاردى تالقىلادى. تالقى بارىسىندا دەپۋتات شىڭعىس ايداربەكوۆ سۋ ساياساتىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن جەكە ۆەدومستۆو قۇرۋعا شاقىردى.

«قازاقستاندا سۋ رەسۋرستارىن رەتتەۋگە ارنالعان جەكە ۆەدومستۆو بار. ورتالىق ازيادا تازا سۋدىڭ قاينار كوزى قىرعىزستان مەن تاجىكستاندا ورنالاسقان. بۇرىن ەنەرگەتيكا نەگىزگى باسىمدىقتىڭ ءبىرى ەدى جانە ول ساتتە بىزدە ەنەرگەتيكا جانە سۋ رەسۋرستارى مينيسترلىگى بولدى. ال قازىر سۋ رۋسۋرستارى اۋىل شارۋاشىلىعىمەن بىرلەسە قاراستىرىلىپ وتىر. مەنىڭ ويىمشا ءبىز سۋ رەسۋرستارىنا جەكە مينيسترلىك قۇرۋىمىز قاجەت. سۋ بۇل وتە قۇندى رەسۋرس. ەگەر بىزدە جەكە ۆەدومستۆو بولماسا، وندا سۋ رەسۋرستارىن تالقىلاۋ ەكىنشى پلاندا قالا بەرمەك», - دەدى دەپۋتات شىڭعىس ايداربەكوۆ.

قازاقستان بيلىگى سۋ ساياساتىن ىسكە اسىرۋ ءۇشىن جاڭا مينيسترلىك قۇرعان بولاتىن. ول قازاقستان رەسپۋبليكاسى سۋ رەسۋرستارى جانە يرريگاتسيا مينيسترلىگى دەپ اتالادى. مينيسترلىك اياسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى سۋ رەسۋرستارى جانە يرريگاتسيا مينيسترلىگىنىڭ سۋ شارۋاشىلىعى كوميتەتى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى سۋ رەسۋرستارى جانە يرريگاتسيا مينيسترلىگىنىڭ سۋ رەسۋرستارىن رەتتەۋ، قورعاۋ جانە پايدالانۋ كوميتەتى سىندى ماڭىزدى ۆەدومستۆولار جۇمىس ىستەيدى.

جەلتوقسان ايىندا وتكەن جوعارعى كەڭەستىڭ جيىنىندا دەپۋتات الىشەر ەرباەۆ، سۇلتانباي ايجىگىتوۆ پەن شىڭعىس ايداربەكوۆ سۋدى بولىسۋدە بىرقاتار ماسەلە ەسكەرىلمەگەنىن ايتتى.

«ءبىز سۋدى ءبولىسۋ ساتىندە ءوزىمىزدىڭ قاجەتتىلىگىمىزدى ەسكەرىپ، كورشىلەرىمىزگە سودان ارتىلعانىن بەرۋگە ءتيىسپىز. كەڭەستىك كەزەڭدە سۋدى ءبولۋ ساياساتى ورتالىقتانعان جۇيەمەن ىسكە استى. مىسالى سۋ وزبەكستانعا ماقتا ءوسىرۋ ءۇشىن جىبەرىلدى دە، قارىمتاسىنا ءبىز گاز بەن ەلەكتر ەنەرگياسىن الدىق. قازىر ونداي جۇيە جوق. سول ءۇشىن دە سۋ كودەكسىنە جاڭا نورمالار ەنگىزىپ، ءوزىمىزدىڭ سۋ رەسۋرسىمىزدى ءبىز دەربەس قولدانىپ، قالعانىن حالىقارالىق كەلىسىم اياسىندا ءبولىپ بەرەتىنىمىز كورسەتىلۋى قاجەت»، - دەيدى دەپۋتات ايجىگىتوۆ.

دەپۋتات شىڭعىس ايداربەكوۆ سۋدى قولدانۋ ساتىندە حالىق سانىنىڭ ارتىپ كەلە جاتقانىن تىلگە تيەك ەتىپ، ەڭ الدىمەن سۋدى حالىققا جەتكىزىپ، ارتىلعانىن كەلىسىم اياسىندا كورشىلەس ەلدەرگە بەرۋ كەرەكتىگىن ايتتى.

قىرعىزستان دەپۋتاتتارى اراعا بىرنەشە اي سالىپ، سۋ ماسەلەسىن قايتا كوتەرۋدە. قىرعىزستاندىق دەپۋتات الىشەر ەرباەۆ اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنە ۇندەۋ جاساپ، سۋ رەسۋرستارىنا قاتىستى ساياساتتى قايتا قاراۋعا شاقىردى. ول 2025 جىلدان باستاپ ءامۋداريا جانە سىرداريا وزەندەرىندە سۋدى ءبولىسۋ بويىنشا ۇلكەن ماسەلە تۋىندايتىنىن ايتۋدا. بۇل تۋرالى ول Tazabek.kg سايتىنا بەرگەن پىكىرىندە ايتقان.

«اۋعانستان ءوز اۋماعىندا 100 شاقىرىمعا سوزىلاتىن كانال سالدى. ال سۋدىڭ 30-40 پايىزى سول كانالدىڭ قۇمىنا ءسىڭىپ كەتەدى. ءبىزدىڭ جانىمىزداعى قازاقستان، وزبەكستان، تۇركىمەنستان ىسپەتتەس كورشىلەرىمىز رەنىشىن بىلدىرە باستايدى، ويتكەنى ولارعا سۋدىڭ 40 پايىزى جەتپەي قالادى. ۇلكەن ماسەلە باستالادى»، - دەيدى ەرباەۆ.

اۋعانستانداعى بيلىكتى «تاليبان» ۇيىمى باسىپ العاننان كەيىن، كابۋل ءوز اۋماعىندا كوش-تەپا كانالىن سالۋدى باستادى. كانالدىڭ ۇزىندىعى 285 شاقىرىمدى قۇرايدى جانە ءامۋداريا سۋىنىڭ 30 پايىزدان استامى كانالعا جينالماق. تالىبتەر كورشىلەس ەلدەرمەن كەلىسىم جۇرگىزبەي كانالدىڭ قۇرىلىسىن ىسكە اسىرۋدا. ساراپشىلار كانالدىڭ قۇرىلىسى اياقتالعان ساتتە ورتالىق ازيا ەلدەرىندەگى سۋ تاپشىلىعى ارتىپ، اۋعانستان مەن وا ەلدەرى اراسىندا قاقتىعىس بولۋى مۇمكىن دەپ بولجام جاساۋدا.

2024 جىلى قىرعىزستان بيلىگى ىستىق كولدى ساقتاپ قالۋ ءۇشىن، كورشىلەس ەلدەرگە سۋ بەرۋدى ازايتۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتقان بولاتىن.

ساراپشىلار ورتالىق ازيا ەلدەرى ءۇشىن سۋ باستى ماسەلەگە اينالىپ كەلە جاتقانىن جازۋدا. سۋ تاپشىلىعى بولاشاقتا قارۋلى قاقتىعىسقا سەبەپكەر بولۋى مۇمكىن دەيدى كەي ماماندار.

Abai.kz