قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ توراعاسى سي تسزينپين ماۋسىم ايىندا استانادا وتەتىن ەكىنشى «ورتالىق ازيا – قىتاي» سامميتىنە قاتىسپاق.

قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ بۇل ساپار اياسىندا ەكىجاقتى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىكتىڭ جاڭا كوكجيەگى اشىلاتىنىنا سەنىم ءبىلدىرىپ وتىر. وسىعان وراي ءبىز ساياساتتانۋشى ريززات تاسىممەن قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى قاتىناستاردىڭ قازىرگى دەڭگەيى، بولاشاعى جانە ىقتيمال سىن-قاتەرلەرى جايىندا پىكىر الماسقان ەدىك.

– الداعى ماۋسىم ايىندا قحر توراعاسى سي تسزينپين ەكىنشى «ورتالىق ازيا – قىتاي» سامميتىنە قاتىسادى. قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى قازىرگى سەرىكتەستىكتى قالاي باعالار ەدىڭىز؟

– قحر توراعاسى سي ءتسزينپيننىڭ ماۋسىم ايىندا وتەتىن ەكىنشى «ورتالىق ازيا - قىتاي» سامميتىنە قاتىسۋى، بەيجىڭنىڭ ايماقتىق ىنتىماقتاستىققا دەگەن ايرىقشا قاتىناسىن كورسەتەدى. اتالمىش قاتىناس تەك ەكىجاقتى ەمەس، سونىمەن قاتار ايماقتىق قاۋىپسىزدىك پەن ەكونوميكالىق ينتەگراتسيا تۇرعىسىنان دا ەرەكشە مانگە يە. قازاقستان ءۇشىن باستاما ەكونوميكالىق، كولىكتىك-لوگيستيكالىق جانە تەحنولوگيالىق ىقپالداستىقتى تەرەڭدەتۋگە زور مۇمكىندىك بەرەدى.

قازاقستان قىتايدىڭ ورتالىق ازياداعى باستى سەرىكتەستەرىنىڭ ءبىرى، ءارى «ءبىر بەلدەۋ – ءبىر جول» باستاماسىنىڭ العاشقى قاتىسۋشى ەلدەرىنىڭ ءبىرى رەتىندە ماڭىزدى ورىندا. ناتيجيەسىندە، ەكى ەل اراسىنداعى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك بۇگىندە جان-جاقتى جانە ينستيتۋتسيونالدى دەڭگەيدە دامىپ كەلەدى. 2023 جىلى ەكى ەل اراسىنداعى تاۋار اينالىمى رەكوردتىق كورسەتكىشكە $41 ملرد. جەتتى. سودان بەرى ساۋدا-ساتتىق كولەمى باسەڭدەگەن ەمەس.

ەنەرگەتيكا سالاسىندا قازاقستان قىتايعا جىل سايىن 10 ملن. تونناعا جۋىق مۇناي، 5 ملرد. تەكشە مەترگە جۋىق گاز ەكسپورتتايدى. سونىمەن قاتار، قىتاي كومپانيالارى ەلىمىزدەگى مۇناي-حيميا، مەتاللۋرگيا، كولىك ينفراقۇرىلىمىن جاڭعىرتۋ جوبالارىنا بەلسەندى اتسالىسۋدا.

لوگيستيكا سالاسىندا دا ەكى ەلدىڭ ءوزارا ىقپالداستىعى نىعايۋدا. 2024 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قازاقستان اۋماعى ارقىلى قىتاي-ەۋروپا باعىتىنداعى جۇك تاسىمالى 20%-عا ارتتى. حورگوس، دوستىق سياقتى ترانسشەكارالىق حابتار ەۋرازيا كەڭىستىگىندەگى ماڭىزدى لوگيستيكالىق ورتالىقتارعا اينالىپ كەلەدى.

الداعى پەرسپەكتيۆاعا كەلسەك، ەكىجاقتى قاتىناستار «جاساندى ينتەللەكت»، «جاسىل ەنەرگەتيكا»، «تسيفرلىق ەكونوميكا» جانە اگروونەركاسىپ سالالارىنداعى جاڭا جوبالارمەن كەڭەيە تۇسپەك. بۇل تۇرعىدا قىتاي تاراپىنان قازاقستانعا كەلەتىن تىكەلەي ينۆەستيتسيالار كولەمى دە ارتقان.

ساياسي جاعىنان العاندا، قازاقستان مەن قىتايدىڭ حالىقارالىق قاۋىپسىزدىك، كوپجاقتى ساۋدا، كليمات ماسەلەلەرى بويىنشا ۇستانىمداردى ۇقساس. ەكى مەملەكەت بۇۇ، شىۇ، اوسشك اياسىنداعى باستامالاردى ءوزارا قولداپ كەلەدى.

وسىلايشا، «ورتالىق ازيا - قىتاي» ءسامميتى قارساڭىندا ەكى ەل اراسىنداعى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك سەنىمدى، پراگماتيكالىق جانە ۇزاقمەرزىمدى سيپاتقا يە ەكەنىن اتاپ وتكەن ءجون. ارىپتەستىك تەك ەكونوميكالىق ەمەس، سونىمەن قاتار مادەني-گۋمانيتارلىق، ءبىلىم بەرۋ باعىتتاردا دا كەڭەيۋدە. سوندىقتان قازىرگى تاڭداعى ءوزارا ىنتىماقتاستىقتى جاھاندىق گەوساياسي تۇراقسىزدىق كەزەڭىندەگى ايماقتىق تۇراقتىلىق پەن ءوزارا ءتيىمدى دامۋ كەپىلى دەۋگە بولادى.

– قىتايدىڭ «ءبىر بەلدەۋ – ءبىر جول» باستاماسى قازاقستان ءۇشىن قانداي مۇمكىندىكتەر مەن سىن-تاۋەكەلدەردى تۋىنداتادى؟

– قىتايدىڭ 2013 جىلى ۇسىنعان «ءبىر بەلدەۋ – ءبىر جول» باستاماسى تەك ترانزيتتىك ينفراقۇرىلىم ەمەس، سونىمەن بىرگە جاڭا ەكونوميكالىق گەوگرافيا قۇرۋعا باعىتتالعان ۇزاقمەرزىمدى جوبا. قازاقستان باستامانىڭ العاشقى قولداۋشىلارىنىڭ ءبىرى رەتىندە ورتالىق ازياداعى نەگىزگى بۋىنعا اينالدى. دەگەنمەن، ول ءوز كەزەگىندە ەلىمىزگە بىرقاتار مۇمكىندىكتەر مەن تاۋەكەلدەر الىپ كەلۋدە.

وڭ تۇستارىنا توقتالساق، ەڭ بىرىنشىدەن ينفراقۇرىلىمدىق دامۋدى ايتۋىمىز كەرەك. «ءبىر بەلدەۋ - ءبىر جول» اياسىندا قازاقستاندا 2700 كم-دەن استام تەمىرجول جانە 2500 كم اۆتوجول جوندەلىپ، جاڭادان سالىندى. حورگوس-قۇرعاق پورت، كەزىندە ارنايى باعدارلاماسىمەن ۇشتاسقان كولىك دالىزدەرى ەلىمىزدىڭ ترانزيتتىك الەۋەتىن ايتارلىقتاي ارتتىردى. ەكىنشىدەن، وزگە نارىقتارعا شىعۋ. قىتاي ارقىلى قازاقستان ونىمدەرى شىعىس ازيا مەن تىنىق مۇحيتى نارىعىنا 3-5 ەسە جىلدامىراق جەتەدى. ۇشىنشىدەن، ينۆەستيتسيا تارتىلدى. مىسالى، 2015 جىلدان بەرى «ءبىر بەلدەۋ – ءبىر جول»  اياسىندا قىتاي قازاقستان ەكونوميكاسىنا $10 ملرد. استام ينۆەستيتسيا سالدى. قارجىنىڭ كوپ بولىگى ونەركاسىپ، ەنەرگەتيكا، كولىك جانە وڭدەۋشى ونەركاسىپ سالالارىنا باعىتتالدى. وعان قوسا جاڭا جۇمىس ورىندارى مەن تەحنولوگيالار قولجەتىمدى بولدى. قىتاي جوبالارى اياسىندا ەلىمىزدە 20 مىڭنان استام تۇراقتى جۇمىس ورنى قۇرىلىپ، بىرقاتار سالالاردا يندۋستريالىق تەحنولوگيالار ەندى.

سونىمەن قاتار تۋىنداپ جاتقان سىن-قاتەر، تاۋەكەلدەردى دە جوققا شىعارماۋ كەرەك. ەڭ الدىمەن ول قارىز جۇكتەمەسىنىڭ ءوسۋى. كەيبىر ينفراقۇرىلىمدىق جوبالار قىتاي نەسيەسى ارقىلى قارجىلاندىرىلادى. ول ۇزاقمەرزىمدى قارىز تاۋەلدىلىگىنە اكەلۋى مۇمكىن. سوندىقتان وسى باعىتتاعى ۇردىستەر اسا ساقتىقتى تالاپ ەتەدى. كەلەسى، ول تەك شيكىزاتقا نەگىزدەلگەن ساۋدا قاۋپى. قىتايمەن ساۋدا قۇرىلىمىندا 70%-دان استامىن شيكىزات ونىمدەرى (مۇناي، مىس، ۋران ت.ب.) قۇرايدى. بۇل ەكونوميكانىڭ قۇرىلىمدىق السىزدىگىن كۇشەيتۋى مۇمكىن. ەكولوگيالىق تاۋەكەلدەردى دە ەسكەرۋمىز كەرەك، ينفراقۇرىلىم مەن وندىرىستىك جوبالاردا ەكولوگيالىق ستاندارتتاردىڭ ساقتالماۋى، اسىرەسە شىعىس قازاقستان مەن ماڭعىستاۋ وڭىرلەرىندە تابيعي رەسۋرستارعا تۇسەتىن سالماقتى ارتتىرۋى ىقتيمال. سونداي-اق، قىتاي كاپيتالىنىڭ كەلۋى وتاندىق شاعىن جانە ورتا بيزنەستى باسەكەگە توتەپ بەرۋ قابىلەتىنەن ايىرۋى مۇمكىن. جوبالارعا جەرگىلىكتى كومپانيالاردىڭ از تارتىلۋى ماسەلەنى كۇردەلەندىرە تۇسۋدە.

«ءبىر بەلدەۋ - ءبىر جول» قازاقستان ءۇشىن ەكونوميكالىق مۇمكىندىكتەردىڭ كوزى، الايدا باستامانىڭ يگىلىكتەرىن تولىق پايدالانۋ ءۇشىن قازاقستان ساياسي، ينستيتۋتسيونالدىق جانە تەحنولوگيالىق تۇرعىدان تاۋەلسىزدىگىن ساقتاۋ جولىندا بەلسەندى بولۋعا ءتيىس.

– قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى «ءبىرتۇتاس تاعدىر» كونتسەپتسياسى بولاشاقتا ەكى ەلدىڭ حالىقارالىق ارەناداعى رولىنە قالاي ىقپال ەتەدى؟

– قىتاي تاراپى ۇسىنىپ وتىرعان «ءبىرتۇتاس تاعدىر قاۋىمداستىعى» نەمەسە «ورتاق تاعدىر جولىنداعى قوعامداستىق» تۇجىرىمداماسى تەك كورشىلەس ەلدەردىڭ ىنتىماقتاستىعى ەمەس، «جاھاندىق باسقارۋدىڭ جاڭا ارحيتەكتۋراسىنا» باعىتتالعان ستراتەگيالىق باستاما. ۇعىم قىتايدىڭ سىرتقى ساياسي ديسكۋرسىندا 2013 جىلدان بەرى بەلسەندى قولدانىلىپ كەلەدى جانە مەملەكەتتەر اراسىنداعى ءوزارا تاۋەلدىلىك، بەيبىت قاتار ءومىر ءسۇرۋ جانە ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك قاعيداتتارىنا نەگىزدەلەدى. قىتاي يدەيانى باتىستىڭ «باسەكەلەستىك پەن قاقتىعىسقا» نەگىزدەلگەن تارتىبىنە بالاما رەتىندە ۇسىندى.

قازاقستان تاراپى باستاماعا ساقتىقپەن، بىراق پراگماتيكالىق قىزىعۋشىلىقپەن قاراۋى كەرەك. ويتكەنى ەلىمىز «كوپۆەكتورلى پراگماتيكالىق ساياساتتى» ۇستانىپ كەلەدى جانە «ءبىرتۇتاس تاعدىر» وسى ساياساتپەن تولىق ۇيلەسىمدى بولۋى ءتيىس.

ارينە، بۇگىندە قازاقستان «ءبىر بەلدەۋ - ءبىر جول» جانە «ءبىرتۇتاس تاعدىر» تۇجىرىمدارىن پراگماتيكالىق تۇردە ۇشتاستىرۋ ارقىلى ورتالىق ازياداعى لوگيستيكالىق، ترانزيتتىك جانە تەحنولوگيالىق حابقا اينالۋعا ۇمتىلىپ وتىر. سونداي-اق، «ءبىرتۇتاس تاعدىر» يدەياسىنا قولداۋ ءبىلدىرۋ ارقىلى قازاقستان مەن قىتاي شىۇ، اوسشك اياسىندا «ديالوگ پەن ديپلوماتيانى» كۇشەيتەتىن باستامالارعا جول اشۋدا.

سونىمەن قاتار ىقتيمال تاۋەكەلدەردى دە ارقاشان ويدا ۇستاۋىمىز ءجون. «ءبىرتۇتاس تاعدىر» ۇعىمى كەي جاعدايدا قىتايدىڭ يدەولوگيالىق جانە ساياسي ۇلگىسىن ەكسپورتتاۋ قۇرالىنا اينالۋى مۇمكىن. ونداي جاعدايدا ول قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك دەربەستىگىنە نۇقسان كەلتىرمەۋى ءتيىس. سوسىن «ءبىرتۇتاس تاعدىر» دەڭگەيىندەگى سەرىكتەستىكتىڭ كوپۆەكتورلى ساياساتتىڭ بالانسىن وزگەرتۋىنە جول بەرمەۋ كەرەك. جالپى، «ءبىرتۇتاس تاعدىر» تۇجىرىمداماسى قىتاي مەن قازاقستان اراسىنداعى سەنىمگە نەگىزدەلگەن ۇزاقمەرزىمدى ارىپتەستىكتىڭ جاڭا پاراديگماسى. اتالعان يدەيا قازاقستاننىڭ ايماقتىق كوشباسشىلىققا ۇمتىلۋى مەن جاھاندىق ىقپالىن ارتتىرۋ جولىندا قوسىمشا ديپلوماتيالىق رەسۋرس بولا الادى.

– قازاقستان ءۇشىن قىتايمەن ەكونوميكالىق ارىپتەستىكتىڭ باستى ارتىقشىلىقتارى قانداي؟

– ەڭ الدىمەن قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى ەكونوميكالىق ارىپتەستىكتىڭ گەوگرافيا، رەسۋرستىق بازا جانە ءوزارا تولىقتىراتىن مۇددەلەرگە نەگىزدەلگەن پراگماتيكالىق سەرىكتەستىك ەكەنىن ەسكەرۋىمىز كەرەك. قىتاي بۇگىندە قازاقستاننىڭ باستى سىرتقى ەكونوميكالىق سەرىكتەستەرىنىڭ ءبىرى. سوندىقتان، ونىڭ بىرقاتار ارتىقشىلىقتارى بار:

باستىسى، قازاقستان مەن قىتايدىڭ شەكاراسى 1782 شاقىرىم. بۇل قىتايدىڭ الەمدەگى تەك ءۇش ەلمەن بولىسەتىن سالىستىرمالى تۇردە تۇراقتى جانە بەيبىت شەكارالارىنىڭ ءبىرى. وسى شەكارا ارقىلى جۇزەگە اساتىن قۇرلىقتىق ترانزيت قازاقستانعا ەۋروپا مەن ازيا اراسىنداعى كوپىرگە اينالۋعا مۇمكىندىك بەردى.

سونىمەن قاتار، قىتاي — قازاقستاننىڭ ەكىنشى ءىرى ساۋدا سەرىكتەسى. بۇل قازاقستانعا ءوز ونىمدەرىن اۋقىمدى ءارى ۇنەمى سۇرانىسقا يە نارىققا ەكسپورتتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. مۇنداي ارتىقشىلىق وتاندىق وندىرۋشىلەر ءۇشىن ەلەۋلى تيىمدىلىك تۋدىرادى.

قىتاي – جوعارى تەحنولوگيالار مەن وڭدەۋ ونەركاسىبى سالاسىندا جىلدام دامىپ كەلە جاتقان مەملەكەت. قازاقستان بۇل الەۋەتتى ءتيىمدى پايدالانا وتىرىپ، يندۋستريالىق ايماقتاردا بىرلەسكەن ءوندىرىس ورىندارىن اشۋدا. ماسەلەن، شىمكەنتتە مۇناي-حيميا زاۋىتى ىسكە قوسىلىپ، ەلەكتروموبيلدەر، كۇن پانەلدەرى مەن اككۋمۋلياتورلار ءوندىرۋ جوبالارى قولعا الىنعان.

سونداي-اق، تسيفرلىق ترانسفورماتسيا سالاسىندا دا ىنتىماقتاستىق جاقسى جولعا قويىلعان. Huawei, ZTE سىندى قىتايلىق ءىرى كومپانيالارمەن بىرلەسكەن جوبالار جۇزەگە اسۋدا. «استانا» حالىقارالىق قارجى ورتالىعى قىتاي كاپيتالى ءۇشىن وڭىرلىك قارجىلىق پلاتفورماعا اينالۋدا. سونىمەن بىرگە، كاسپي باعىتى ارقىلى جۇزەگە اساتىن ينفراقۇرىلىمدىق جوبالار قىتايدىڭ ەۋروپاعا بالاما ترانزيتتىك جولىن قازاقستان ارقىلى بەكەمدەۋگە مۇمكىندىك بەرۋدە. اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىندا دا ۇلكەن سەرپىلىس بايقالادى. قىتاي نارىعى قازاقستاننىڭ ەكولوگيالىق تازا ونىمدەرىنە — ەت، بيداي، بال، مايلى داقىلدار سەكىلدى تاۋارلارعا زور قىزىعۋشىلىق تانىتىپ وتىر.  جالپى العاندا، قىتايمەن ەكونوميكالىق سەرىكتەستىك قازاقستاندى تەك شيكىزات ەكسپورتتاۋشى ەل رەتىندە عانا ەمەس، سونىمەن قاتار لوگيستيكا، اگروونەركاسىپ، يندۋستريا جانە تسيفرلىق تەحنولوگيالار باعىتىندا دامۋشى ارتاراپتاندىرىلعان ەكونوميكاعا اينالدىرۋعا جول اشادى. بۇل مۇمكىندىكتەردى ءتيىمدى پايدالانۋ ءۇشىن وتاندىق وندىرۋشىلەر تەك ىشكى نارىقپەن شەكتەلمەي، قىتاي باعىتىنا دا بەلسەندى تۇردە بەت بۇرۋى قاجەت.

– قىتايمەن ستراتەگيالىق سەرىكتەستىكتىڭ ورتالىق ازياداعى قاۋىپسىزدىك پەن دامۋ ۇدەرىسىنە ىقپالى قانداي؟

– سوڭعى ونجىلدىقتا ورتالىق ازيا مەن قىتاي اراسىنداعى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك تەك ەكونوميكالىق ەمەس، سونىمەن قاتار ايماقتىق قاۋىپسىزدىك تۇرعىسىنان دا ماڭىزدى  فاكتورعا اينالدى. قىتايدىڭ وڭىردەگى ءرولىنىڭ ارتۋى – قاۋىپسىزدىك ارحيتەكتۋراسىنا اسەر ەتىپ، ىنتىماقتاستىقتىڭ جاڭا دەڭگەيىن قالىپتاستىرۋدا. ىنتىماقتاستىقتىڭ نەگىزگى باعىتتارىنىڭ ءبىرى – ترانسۇلتتىق قاۋىپ-قاتەرلەرگە قارسى كۇرەس. قىتايدىڭ ايماققا قاتىستى ۇستانىمى اسكەري ىقپالدان باس تارتىپ، ەكونوميكالىق جانە ساياسي قۇرالداردى پايدالانۋعا نەگىزدەلگەن. بۇل ءتاسىل رەسەي مەن باتىس اراسىنداعى گەوساياسي باسەكەلەستىككە بالاما رەتىندە قابىلدانۋى مۇمكىن.

اۋعانستانداعى جاعداي ءۇشىن ورتالىق ازيا ەلدەرى الاڭداۋلى. وسىعان بايلانىستى قىتاي شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى اياسىندا قاۋىپسىزدىك مونيتورينگىن جۇزەگە اسىرىپ، تاليبانمەن بايلانىستىڭ تاۋەكەلدەرىن ازايتۋ ءۇشىن وڭىرلىك كونسۋلتاتسيالار وتكىزىپ كەلەدى. قازاقستان دا ءوز تاراپىنان اۋعانستانعا گۋمانيتارلىق كومەك جەتكىزۋ جانە قاۋىپسىز كولىك دالىزدەرىن ساقتاۋ ارقىلى ايماقتىق تۇراقتىلىقتى قولداۋعا بەلسەندى اتسالىسۋدا.

جالپى العاندا، قىتايمەن ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك ورتالىق ازيانىڭ تۇراقتىلىعى مەن قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتەتىن ماڭىزدى ەلەمەنتكە اينالىپ وتىر. قازاقستان بۇل ۇدەرىستە وڭىرلىك تۇراقتىلىقتىڭ قوزعاۋشى كۇشى رەتىندەگى ءرولىن اتقارىپ ءجۇر. ال قىتايمەن اراداعى پراگماتيكالىق قاتىناستار وسى باعىتتاعى ءتيىمدى قۇرالداردىڭ ءبىرى بولا الادى.

ايتا كەتەرلىك جايت، ورتالىق ازيا ەلدەرى قازىرگى تاڭدا ءىرى كولەمدەگى ينۆەستيتسيالارعا مۇقتاج. ەكونوميكالىق ءوسىم مەن تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن سىرتقى كاپيتالدىڭ ماڭىزى زور. وسى تۇرعىدا قىتايدىڭ «ءبىر بەلدەۋ – ءبىر جول» باستاماسى اياسىندا وڭىرگە تارتىلىپ جاتقان ينۆەستيتسيالار ايتارلىقتاي ۇلعايدى.

قىتايدىڭ ينفراقۇرىلىم، ەنەرگەتيكا جانە تەحنولوگيا سالالارىنا سالعان قارجىسى ورتالىق ازيانىڭ ەكونوميكالىق ينتەگراتسياسىن جەدەلدەتۋگە ىقپال ەتۋدە. قازاقستان، قىرعىزستان، تاجىكستان، تۇرىكمەنستان جانە وزبەكستان بۇل مۇمكىندىكتەردى ءتيىمدى پايدالانا وتىرىپ، وزدەرىنىڭ ەكونوميكالىق الەۋەتىن ارتتىرۋعا جانە جاڭا نارىقتارعا شىعۋعا ۇمتىلىپ وتىر.

قىتايمەن كوپجاقتى جانە ۇزاقمەرزىمدى كووپەراتسيا تەك ەكونوميكامەن شەكتەلمەي، ساۋدا، مادەنيەت جانە تەحنولوگيا سالالارىنداعى سەرىكتەستىكتى دە نىعايتۋدا. بىرلەسكەن جوبالار مەن كاسىپورىندار قۇرۋ، ءوندىرىستى دامىتۋ، سونداي-اق قىتايدىڭ جوعارى تەحنولوگيالىق ونىمدەرى مەن قارجىلىق رەسۋرستارىن پايدالانۋ ارقىلى ايماق ەلدەرى باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرا الادى. وسىلايشا، قىتايمەن ىنتىماقتاستىق ورتالىق ازيانىڭ جاھاندىق نارىقتاعى ورنىن نىعايتۋدىڭ ماڭىزدى تەتىگى بولا الادى.

سۇحباتىڭىزعا كوپ راقمەت!

اڭگىمەلەسكەن مەرۋەرت رايىم

Abai.kz