بەرىك ابدىعاليۇلى: مەنى قۋدالاعان باعلان مايلىباەۆ!

قر ۇلتتىق مۋزەيى ديرەكتورى بەرىك ابدىعاليۇلى «Jibek Joly» تەلەارناسىنداعى جۋرناليست ەربولات مۇحامەدجان جۇرگىزەتىن «ۋادە» اۆتورلىق باعدارلاماسىنا سۇحبات بەردى. سۇحبات بارىسىندا ول ءوز ومىرىندەگى ماڭىزدى ساياسي جانە كاسىبي كەزەڭدەر، «الاش وردا اسكەرى» كىتابىنىڭ جازىلۋى جانە مەملەكەتتىك قىزمەتتەن كەتكەن كەزدە كىمدەر قولداۋ جاساعانىن ايتتى.
«مەن كەزىندە بيلىكتى، ەسكى قازاقستاندى سىناپ-سىناپ كەتىپ قالعانمىن. قاراعاندى وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى كەزىندە سوعان بولا قىزمەتتەن كەتىپ، ەشقاشان مەملەكەتتىك قىزمەتكە كەلمەيمىن دەپ كەتكەنمىن. مەنىڭ قاتتى سىناعان جەرلەرىم بولدى. بۇرىنعى پرەزيدەنتتى دە سىنادىم. اسىرەسە، التىنبەك سارسەنبايۇلىن اتىپ ولتىرگەن كەزدە مەن قاتتى سىنادىم. «مەملەكەتتىك قىزمەتكە مەن وسى كىسىلەر وتىرعاندا ەشقاشان كەلمەيمىن» دەپ كەتكەن اداممىن».
ءجۋرناليستىڭ التىنبەك سارسەنباەۆتىڭ ءولىمى سىزگە اۋىر ءتيدى مە؟ دەگەن سۇراعىنا:
«ءيا، ارينە، ول مەنىڭ ۇستازىم. مەملەكەتتە وتىرىپ اتىپ كەتۋ دەگەن ماسقارا عوي. ءبىز قانداي مەملەكەتتە ءومىر سۇرەمىز وندا؟ مەن وتە نارازى بولىپ، قاتتى سىن ايتىپ، كەلمەيمىن دەپ كەتكەن اداممىن. كەيىن بىراق جىگىتتەر جۇمىسقا شاقىرىپ، بىرگە جۇمىس ىستەيىك دەپ ءارتۇرلى جوبالاردى قايتادان ۇسىندى. سوسىن مەن ايتتىم: «جارايدى، جىگىتتەر، مەن جۇمىس ىستەيمىن، بىراق ساياساتپەن ارالاسپاي-اق قويايىنشى». ويتكەنى ساياساتپەن ارالاسسام، مەن قازىر تاعى دا سىنايمىن سەندەردى دەدىم. مەن ءوزىم مادەني، عىلىمي جوبالارمەن اينالىسايىن دەپ قايتىپ كەلىپ، قايتادان جۇمىس ىستەپ ءجۇردىم.
ايتايىن دەگەنىم، وبلىس اكىمدىگىنەن كەتكەننەن كەيىن مەن 3 جىلداي جۇمىسسىز ءجۇردىم. مەن ويلادىم، ءتىپتى تىركەلىپ قويايىن با «بەزرابوتنيك» دەپ. مەنى «الاش وردا اسكەرى» دەگەن تاقىرىپ بۇرىننان مازالاپ جۇرگەن. سونى جازۋعا كىرىستىم. 3 جىلدا «الاش وردا اسكەرى» دەگەن كىتابىمدى ءبىتىردىم. سول كەزدە زامان دا وزگەردى. مەنى قۋدالاعان جىگىتتەر كەتتى. ونىڭ ورنىنا باسقا جىگىتتەر كەلىپ، قايتادان قىزمەتكە شاقىردى».
ءجۋرناليستىڭ «كىم قۋدالادى ءسىزدى؟» دەگەن سۇراعىنا:
«پرەزيدەنت اكىمشىلىگىندە مايلىباەۆ باعلان دەگەن وتىردى. سولار باستادى. مەن ەستىگەن اقپارات بويىنشا، سول كىسىلەر. ولار ماعان عانا ەمەس، باسقا كىسىلەرگە دە ءتيىستى «ۇلتشىلدار» دەپ. مەنىڭ ەستىگەنىم ەرلان تىنىمبايۇلىنا، ايدوس سارىمعا، ءتىپتى، مارات تاجينگە دە. ونى ماعان مارات ءتاجيننىڭ ءوزى ايتتى. ماسكەۋدە مەن ارحيۆتە جۇرگەنىمدە سالەم بەرىپ كەلەيىن دەپ كىرىپ شىقتىم، وسىنداي ارحيۆپەن جۇمىس ىستەپ جاتىرمىن دەپ ەدىم. ول كىسى: «جاقسى، مەن ساعان قولداۋ كورسەتەيىن. وسى قوناقۇيدە تەگىن تۇرا بەر. ساعان كەرەگى – ءبىر اي ما، ەكى اي ما – تەگىن تۇر. مەنىڭ ساعان بەرگەن قولداۋىم – سول بولسىن»، – دەدى. ول ماعان ۇلكەن قولداۋ تۇعىن. سونىڭ ارقاسىندا كىتاپتى جازدىم.
اركىم ايتەۋىر قولدان كەلگەنشە – تيىن-تەبەن بەرسە دە، بيلەتىمدى الىپ بەرسە دە – سولاي كومەكتەسىپ ءجۇردى. ەرلان تىنىمبايۇلى، ماۋلەن ساعاتحانۇلى، ايدوس سارىم, بەرىك ءۋالي – قولداپ ءجۇردى. اركىم ءار جەردە جۇرسە دە. ولار كاسىپكەرلەردى تاۋىپ وتىردى ماعان. باۋىرجان وسپانوۆ دەگەن كاسىپكەر ازاماتپەن ايدوس سارىم تانىستىردى. ول كىسى ماعان «الاش وردا اسكەرىن» شىعارىپ بەرۋگە كومەكتەستى» - دەدى ۇلىتاۋ وبلىسىنىڭ بۇرىنعى اكىمى.
سۇحباتقا سىلتەمە:
Abai.kz