ديماش قۇدايبەرگەننىڭ يسپاندىق La Voz de Galicia گازەتىنە بەرگەن سۇحباتى

يسپان ءجۋرناليسى ءارى ديماشتىڭ جانكۇيەرى يولاندا گارسيا گاليتسياداعى ەڭ كوپ تارالاتىن گازەتتە قازاقستاندىق انشىمەن ەكسكليۋزيۆتى سۇحبات ۇسىندى. ءبىز اتالعان سۇحباتتى قازاقشاعا اۋداردىق.

سۋرەت: سايت سكرينى.

ديماش قۇدايبەرگەن: اندەرىم ارقىلى تىڭدارمانداردى باسقا الەمگە اپارعىم كەلەدى

– يسپانياعا العاشقى رەسمي ساپارىڭىز جانە «D&Dears» شاراسىنىڭ اتموسفەراسى تۋرالى العان اسەرىڭىز قانداي بولدى؟

– ەڭ الدىمەن، مەنى شاقىرعاندارىڭىزعا العىس ءبىلدىرىپ، يسپانياداعى بارلىق جانكۇيەرىمە شىن جۇرەكتەن العىس ايتقىم كەلەدى. بارسەلونا — كەرەمەت قالا، وتە ادەمى ءارى كۇش-قۋاتقا تولى. كۇزدە كونتسەرتكە كەلگەندە، وسىنداعى جانكۇيەرلەرىممەن جاقىنىراق تانىسقىم كەلەدى. باستاپقىدا جەكە كونتسەرتىمنىڭ الدىندا ءباسپاسوز ءماسليحاتىن وتكىزۋدى جوسپارلاعان ەدىك. بىراق كەيىن: «نەگە جانكۇيەرلەردى دە شاقىرماسقا؟ مۇمكىن، ولار دا سۇراق قويعىسى كەلەتىن شىعار»، — دەپ ويلادىق. ءسويتىپ بۇل شارا جۋرناليستەر مەن جانكۇيەرلەردىڭ كەزدەسۋى تۇرىندە ءوتتى. كورەرمەندەرگە دە، وزىمە دە بۇل وتە جىلى ءارى شىنايى اتموسفەرا سىيلادى دەپ سەنەمىن.

– كەيبىر جانكۇيەرلەر ءسىزدىڭ داۋسىڭىزدى العاش ەستىگەننەن كەيىن ومىرلەرى وزگەرگەنىن ايتىپ بەردى. ءسىزدى ەرەكشە تولقىتقان وقيعا بولدى ما؟

–قىزىقتى سۇراق ەكەن. ءبىر وقيعانى ناقتى اتاپ ايتۋ قيىن. بىراق ءجيى ەستيتىنىم — تىڭدارماندارىم ماعان العاش ەستىگەن اندەرىن، كورگەن ۆيدەولارىن ايتىپ بەرەدى. ءوزىم دە العاش قىتايدا «Singer» شوۋىنا قاتىسقاننان كەيىن جولىققان العاشقى جانكۇيەردىڭ ءجۇزىن ۇمىتپايمىن. ونەرىڭ بىرەۋدىڭ جۇرەگىنە جول تاباتىنىن ءبىلۋ — وتە جاۋاپتى سەزىم. بۇل ونەر يەسىنە ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەيدى. كەيدە وسىنىڭ ءبارىن قۇدايدىڭ بۇيىرعانى دەپ ويلايمىن.

– اسىرەسە ءانشى اتا-اناڭىز بەن ءسىزدى كۇندە مۋزىكا مەكتەبىنە اپارعان اجەڭىز تۋرالى دا ەستىدىك. ءسىزدىڭ وتباسىڭىزدىڭ قولداۋى ونەر جولىڭىزدا قانشالىقتى ماڭىزدى بولدى؟

– مەنىڭ وتباسىم — ەرەكشە وتباسى. اجەم مەن اتامنان باستاپ، اتا-اناما دەيىن مەنىڭ ونەرگە دەگەن تالپىنىسىمدى ارقاشان قولدادى. ولار مەنى ەشقاشان باسقا جولعا بۇرۋعا تىرىسقان دا ەمەس، سول ءۇشىن ولارعا شەكسىز ريزامىن. قازىر دە، جاسىم ەسەيسە دە، ولاردىڭ كۇلكىسى مەن ماقتاۋ سوزدەرى مەن ءۇشىن ۇلكەن قۋانىش. كەڭەستەرىن دە قۇندى سانايمىن. ارينە، شەشىمدەردى ءوزىم قابىلدايمىن، بىراق ولاردىڭ پىكىرلەرى مەن ءۇشىن ارقاشان ماڭىزدى بولا بەرمەك.

– سىز ساحنادا جانە ساحنادان تىس — ەكى ءتۇرلى ادام سياقتىسىز. وسى ەكى الەمنىڭ اراسىنداعى تەپە-تەڭدىكتى قالاي ساقتايسىز؟

– شەكسپير بىردە : «بۇكىل الەم — تەاتر، ال ادامدار — اكتەر»，دەپتى. ءار ادام جاعداي مەن ورتاعا قاراي بەيىمدەلەدى: جۇمىستا ءبىر، وتباسىندا ەكىنشى كەيىپتە دەگەن سياقتى. بۇل ءومىردى قىزىقتى ەتەدى. ساحناعا شىققاندا، مەن باسقا بىرەۋدىڭ ومىرىنە ەنەمىن — بۇل كوبىنە مەنىڭ ءوز وقيعام ەمەس. بىراق ساحنادان تۇسكەندە باسقا ادامعا اينالمايمىن — مەن سول قالپىمدامىن. ءبىر وقيعا اياقتالىپ، كەلەسى وقيعا باستالادى. بار بولعانى — وسى.

– سىز — ناعىز پوليمات ءارتىسسىز. 10-نان استام تىلدە ءان ايتاسىز، رەپتەن كلاسسيكاعا دەيىنگى جانرلاردا ونەر كورسەتەسىز، بيلەيسىز، كومپوزيتورلىق، رەجيسسەرلىك جاسايسىز، اسپاپتاردا وينايسىز، عىلىمي ديسسەرتاتسيا قورعايسىز، اكتەرلىكپەن اينالىساسىز، قازاقستاننىڭ تۋريزم ەلشىسىسىز. ءسىزدىڭ قولىڭىز جەتپەيتىن نارسە بار ما؟

– سىز كاسىبي تۇرعىدا سۇراق قويىپ تۇرعان بولارسىز. نەگىزگى ۇستانىمىم — ءوزىڭدى ءبىر سالا اياسىندا شەكتەمەۋ. كومپوزيتور ماماندىعىن ءبىتىردىڭ ەكەن دەپ، تەك مۋزىكا جازۋمەن عانا اينالىسۋ مىندەت ەمەس. مەن ونەردىڭ ءتۇرلى سالالارىنا قىزىعامىن. مەلوديانى ويلاپ تاپقان ساتتە-اق، ونىڭ ءسوزى، ۆيدەوكليپى، ساحنالىق قويىلىمى تۋرالى يدەيالار قوسا كەلەدى. اسپاپتار قاي جەردە، قالاي كىرۋى كەرەكتىگىن دە ويلانامىن. ءوز يدەيالارىڭدى ءوز ستيلىڭمەن جۇزەگە اسىرعىڭ كەلسە، بارلىق پروتسەسكە قاتىسۋىڭ قاجەت.

– جاڭا ءاندى جۇرتقا ۇسىنۋ پروتسەسى ءسىز ءۇشىن قانشالىقتى قيىن؟

– قيىن دەگەننەن گورى، كوپسالالى دەپ ايتۋ دۇرىسىراق. كوپ ادام قاتىسادى، ال العاشقى يدەيا ۋاقىت وتە وزگەرىپ كەتەدى. جاعداي وزگەرەدى، ىشكى دۇنيەڭ دە الماسادى، ءسويتىپ باستاپقى ويىڭدى قايتا-قايتا وڭدەيسىڭ… كەيدە ون سەگىز رەتكە دەيىن.

– يگور كرۋتوي، رەنات گايسين، ۋولتەر افاناسەۆپەن جۇمىس ىستەۋ، پلاسيدو دومينگو، حوسە كاررەراس، لارا فابيان، حاۋزەر سىندى ونەر جۇلدىزدارىمەن بىرگە ءان ايتۋ سىزگە قالاي اسەر ەتتى؟ باسقا قاي ارتىستەرمەن جۇمىس ىستەۋدى ارماندايسىز؟

– مەن 26 جىلدان بەرى ساحنادامىن. ءتۇرلى كونتسەرتتەرگە، جوبالارعا، بايقاۋلارعا قاتىستىم. قازىر كوبىنە قاتىسۋشى ەمەس، قازىلار القاسىندا وتىرامىن. وسى جىلدار ىشىندە بالا كەزدەن ارمانداعان اڭىز ارتىستەرمەن جۇمىس ىستەۋ باقىتى بۇيىردى. كەيدە بۇكىل شىعارماشىلىق قاربالاستىڭ ورتاسىندا تۇرىپ: «بۇل شىنىمەن بولىپ جاتىر ما؟» — دەپ ويلانامىن. قازىر ءبارىن اشىپ ايتا المايمىن، بىراق ەگەر ءبارى جوسپارلاعانداي بولسا، مەن پروديۋسەر بولاتىن جاڭا قازاق-قىتاي جوباسى ازىرلەنىپ جاتىر. وندا جاھانعا تانىمال ارتىستەرمەن بىرلەسۋ مۇمكىندىگى تۋى مۇمكىن.

– كوپشىلىك ءسىزدىڭ ۆوكالدىق دياپازونىڭىز بەن تەحنيكاڭىزدى ءسوز ەتەدى. ال ءسىز ءۇشىن ءاندى جانمەن ايتۋ قانشالىقتى ماڭىزدى؟

– شىن ايتسام، جانسىز ءان ايتۋ دەگەننىڭ ءوزى مەن ءۇشىن تۇسىنىكسىز. ول تەك سولفەدجيو جاتتىعۋى سياقتى عانا ەستىلەدى. ال ءتىپتى جاتتىعۋدىڭ وزىندە دە ەموتسيا بولۋى مۇمكىن. ماعان ماڭىزدىسى — ءان ارقىلى تىڭداۋشىنىڭ جۇرەگىنە جەتۋ. ادامدار كونتسەرتتەن قايتقاندا «قانشا وكتاۆا ايتتى؟» دەپ ەمەس، قانداي سەزىمدە بولعانىن، قانداي اسەر العانىن ەسكە تۇسىرسە دەيمىن. سول ساتتە ولاردى باسقا الەمگە اپارعىم كەلەدى.
جاقىندا Virtuosos جوباسىندا قازىلار القاسىندا وتىرىپ، جاس ورىنداۋشىلارعا ساحنادا اكتەرلىك قابىلەتتەرىن دامىتۋدى ۇسىندىم. بۇل كەز كەلگەن ونەر ءتۇرى ءۇشىن ماڭىزدى. ارينە، تەحنيكا دا قاجەت. ول — شەبەرلىك پەن ەركىندىكتىڭ كەپىلى. قازاقتا «ەرمەك قۋعان بالەگە جولىعادى، ەڭبەك قۋعان قازىناعا جولىعادى» دەگەن جاقسى ءسوز بار.

– سىز ءۇشىن تابىس (success) دەگەن نە؟

– ونى ناقتى انىقتاۋ قيىن. مەن ءۇشىن تابىس — اقشا دا، بيلىك تە ەمەس. تابىس — ءوز ەلىڭە، ۇلتىڭا، ادامزاتقا پايداڭ ءتيىپ، ۇلكەن ىسكە ۇلەس قوسۋ. قولداعى مۇمكىندىكتەردى پايدالانىپ، مۇقتاجدارعا كومەكتەسۋ، مادەنيەتتى تانىتۋ، الەمگە بەيبىتشىلىك پەن ديالوگتىڭ مۇمكىن ەكەنىن ەسكە سالۋ. مىنە، ناعىز تابىس — وسى.

– سىزدىڭ ويىڭىزشا، مۋزىكا ادامداردىڭ ءومىرىن جانە الەمدى وزگەرتە الا ما؟

– ارينە، مەن وعان سەنەمىن. بۇعان دالەل — مەنىڭ سۇيىكتى جانكۇيەرلەرىم. ولار مۋزىكا ارقىلى بىرىگەدى، ءارتۇرلى ەلدەردەن كەلىپ، كونتسەرتتەردە قاتار وتىرادى، بىرگە ءان سالادى. بۇل — ناعىز - باقىت.

– 2055 جىلعى ءوزىڭىزدى قالاي ەلەستەتەسىز؟

–ونى سول جىلى كورەرمىز.

اعىلشىن تىلىنەن اۋدارعان دۇيسەنالى الىماقىن

Abai.kz