ۆيتسە-پرەمەر – ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى سەرىك جۇمانعارين دۇنيەجۇزىلىك بانك پەن حالىقارالىق ۆاليۋتا قورى جانىنداعى شۆەيتساريالىق كىشى توپتىڭ وتىرىسىندا ءسوز سويلەدى. بۇل تۋرالى ۇكىمەتتىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى. 

ول ءوز سوزىندە قازاقستاننىڭ 30 جىلدان اسا ۋاقىتقا سوزىلعان دۇنيەجۇزىلىك بانك توبىمەن ستراتەگيالىق ارىپتەستىگى ەكونوميكانىڭ وسۋىندە، كەدەيلىكتى تومەندەتۋدە جانە ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋعا ارنالعان ەكونوميكالىق رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرۋدا شەشۋشى ءرول اتقارعانىن اتاپ ءوتتى.

– قازاقستاننىڭ ۇلتتىق ەكونوميكانى دامىتۋ ناتيجەسى تۇراقتى وڭ ديناميكانى كورسەتىپ وتىر. بيىل ەلىمىزدىڭ ءجىو $310 ملرد-تان استى. بۇل ورتالىق ازيا ەكونوميكاسىنىڭ 60%-ى، - دەپ اتاپ ءوتتى سەرىك جۇمانعارين.

سونىمەن قاتار ول قازاقستان ەكونوميكاسى ءۇشىنشى جىل قاتارىنان 5%-دان جوعارى ءوسىپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى: 2023 جىلى – 5,1%، 2024 جىلى – 5%. 2025 جىلعى قاڭتار–قىركۇيەكتىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ءوسۋ – 6,3%. بۇل – الەمدەگى ەڭ جوعارى كورسەتكىشتىڭ ءبىرى.

ونىڭ ايتۋىنشا، ەكونوميكالىق ءوسۋدىڭ جوعارى قارقىنى بولاشاقتا دا ساقتالماق. ورتا مەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا قازاقستان ءوز الدىنا 2029 جىلعا قاراي ءجىو-ءنى 450 ملرد-قا دەيىن ۇلعايتۋ ماقساتىن قويىپ وتىر. بۇل جىل سايىنعى ءوسۋ قارقىنىن 5-6% دەڭگەيىندە ۇستاۋدى تالاپ ەتەدى.

– ءبىزدىڭ ەلىمىزدە وسىنداي ءوسۋدى قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن ناقتى جانە ماڭىزى زور مۇمكىندىكتەر بار. بۇل تۇرعىدا دۇنيەجۇزىلىك بانكپەن ىنتىماقتاستىق ۋاقتىلى، سەنىمدى جانە تۇراقتى دامۋدى قامتاماسىز ەتۋدىڭ ماڭىزدى نەگىزىنىڭ ءبىرى، - دەپ اتاپ ءوتتى سەرىك جۇمانعارين.

ول سونداي-اق دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ قازاقستانمەن ءوزارا ءىس-قيمىلىنىڭ باسىم باعىتىن ايقىندايتىن جاڭا سەرىكتەستىك شەڭبەر تۋرالى كەلىسىمنىڭ (Partnership Framework Agreement, PFA) ەرەكشە ماڭىزىن اتاپ ءوتتى. كەلىسىمدى راتيفيكاتسيالاۋ كۆازيمەملەكەتتىك سەكتور ۇيىمدارى ءۇشىن دۇنيەجۇزىلىك بانك ستاندارتىنا تولىقتاي سايكەس كەلەتىن قارجى تارتۋ تەتىكتەرىنە جول اشادى.

سونداي-اق سەرىك جۇمانعارين دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ ەۋروپا جانە ورتالىق ازيا ءوڭىرى بويىنشا ۆيتسە-پرەزيدەنتى انتونەللا باسسانيمەن كەزدەستى. تاراپتار ءوزارا ىنتىماقتاستىقتىڭ كەلەشەگىن تالقىلادى. اتاپ ايتقاندا، قازاقستاندىق تاراپ حيميا ونەركاسىبى، اوك-تەگى تەرەڭ جانە ورتاشا وڭدەۋ، كولىك، سۋمەن جابدىقتاۋ، يرريگاتسيا جۇيەسىن جاڭعىرتۋ جانە باسقا دا سالاداعى ىقتيمال ارىپتەستىكتى تالقىلاۋدى ۇسىندى. امەريكالىق تاراپ ەكسپورتتى ۇلعايتۋعا، لوگيستيكانى دامىتۋعا، ەكونوميكانىڭ جىل سايىنعى كەمىندە 5% وسىمىنە قول جەتكىزۋ مۇمكىندىگىنە جانە قازاقستان ەكونوميكاسىن دامىتۋدىڭ باسقا دا سالالارىنا قىزىعۋشىلىق تانىتتى.

قازاقستاندىق دەلەگاتسيا دۇنيەجۇزىلىك بانك توبىنا كىرەتىن حالىقارالىق قارجى كورپوراتسياسى (IFC) ۇيىمداستىرعان ءمجا تاقىرىبىنداعى ۆوركشوپقا قاتىستى. امەريكا تاراپىنىڭ وكىلدەرى ەكونوميكاسىندا مەملەكەتتىك كومپانيالاردىڭ ۇلەسى كوپ ساۋد ارابياسى، ءۇندىستان مەن يندونەزيا سياقتى الەمنىڭ باسقا ەلدەرىندە مەملەكەتتىك-جەكەمەنشىك ارىپتەستىك فورماتىندا جۇزەگە اسىرعان جوبالارى تۋرالى تاجىريبەسىمەن ءبولىستى. سونداي-اق مەملەكەتتىك-جەكەمەنشىك ارىپتەستىك فورماتىندا جوبالار جاساقتاۋدىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ۇسىنىلدى.

بۇعان دەيىن ۆاشينگتونعا ساپارى اياسىندا قازاقستاننىڭ ۆيتسە-پرەمەرى – ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى سەرىك جۇمانعاريننىڭ اقش كونگرەسى مۇشەلەرىمەن بىرقاتار كەزدەسۋ وتكىزگەنىن جازعان ەدىك.

Abai.kz