2025 جىلعى 17 قازاندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى جانىنداعى ورتالىق وممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە «19 قازان – قۇتقارۋشى كۇنى!» تاقىرىبىندا ءباسپاسوز كونفەرەنتسياسى ءوتتى. سپيكەر بولىپ قازاقستان رەسپۋبليكاسى توتەنشە جاعدايلار ءمينيسترىنىڭ ۆيتسە-مينيستر گەنەرال-مايور كەگەن تۇرسىنباەۆ ءسوز سويلەدى.

https://www.gov.kz/

ءباسپاسوز كونفەرەنتسياسىنا تجم قۇتقارۋشىسى، ءورت ءسوندىرۋشىسى، سۇڭگۋىرى، كينولوگى، اپاتتار مەديتسيناسى ورتالىعىنىڭ مەديتسينا قىزمەتكەرى مەن «قازاۆياقۇتقارۋ» اق ۇشقىشى دا قاتىستى.

كەگەن تۇرسىنباەۆتىڭ حابارلاۋىنشا بيىل تجم قۇتقارۋ قىزمەتىنىڭ 30 جىلدىعىن اتاپ وتۋدە، بۇل قۇرىلىم ەرلىك، ءوز مىندەتىنە ادالدىق جانە جوعارى كاسىبيلىك سيمۆولىنا اينالدى.

وتىز جىلدا قىزمەت ايتارلىقتاي دامىپ، جەتىستىكتەرگە جەتتى. رەفورمالار مەن سىناقتارعا قاراماستان، قۇتقارۋشىلار ءاردايىم شەشۋشى ساتتەردە الدىڭعى قاتاردا بولدى.

بۇل كەزەڭدە شامامەن ميلليونعا جۋىق زارداپ شەككەن ادامعا كومەك كورسەتىلىپ، جارتى ميلليوننان استام توتەنشە جاعداي جويىلدى. ءىرى جانە اۋقىمدى توتەنشە جاعدايلار جويىلدى، اتاپ ايتقاندا قوستاناي مەن اباي وبلىسىنداعى ورمان ورتتەرى، كومىر شاحتالارىنداعى تەحنوگەندىك اپاتتار، اۋقىمدى سۋ تاسقىندارى، سونداي-اق ازەربايجاندىق ۇشاق اپاتى كەزىندە ازاماتتاردى قۇتقارۋ.

تجم بولىمشەلەرى حالىقارالىق جاتتىعۋلارعا، گۋمانيتارلىق جانە اۆاريالىق-قۇتقارۋ وپەراتسيالارىنا قاتىستى. مىسالى تۇركيا، اۋعانستان جانە قىرعىزستانداعى ورتتەردى، جەر سىلكىنىستەرىن جانە سەل اپاتتارىن جويۋعا قاتىستى. شەتەل مەملەكەتتەرىنە 49 رەت گۋمانيتارلىق كومەك كورسەتىلدى.

بۇگىنگى تاڭدا تجم زاماناۋي كوپسالالى قۇرىلىم، وعان ءورت ءسوندىرۋ جانە قۇتقارۋ بولىمشەلەرى، اسكەري قىزمەتشىلەر، مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى، اۆياتسيا مەن تەڭىز قىزمەتى، وقۋ ورتالىقتارى، عىلىمي ينستيتۋتتار، سونداي-اق كادرلاردى دايارلاۋ ورتالىعى مالىك عابدۋللين اتىنداعى ازاماتتىق قورعاۋ اكادەمياسى كىرەدى

باسقارۋ ورگاندارى مەن جەدەل قىزمەتتەر ايتارلىقتاي مودەرنيزاتسيادان ءوتتى، بارلىق دەڭگەيدە ءوزارا ارەكەتتەسۋ الگوريتمدەرى جاڭارتىلدى. بۇل شارالار اپاتتار مەن تابيعي قاتەرلەردىڭ سالدارىن ازايتىپ، ارەكەت ەتۋ تيىمدىلىگىن ارتتىردى. مىسالى بيىل سۋ باسقان ەلدى مەكەندەر سانى 95%-عا ازايدى.

تسيفرلاندىرۋ مەن قاۋىپ-قاتەرلەردى بولجاۋعا ۇلكەن نازار اۋدارىلۋدا. گەواقپاراتتىق جانە سپۋتنيكتىك جۇيەلەر بەلسەندى تۇردە ەنگىزىلۋدە، تابيعي قاتەرلەردى تالداۋ ءۇشىن جاساندى ينتەللەكت قولدانىلۋدا، سونداي-اق قاۋىپتى ايماقتاردىڭ تسيفرلىق كارتالارى ازىرلەنۋدە.

احۋالدىق تالداۋ ورتالىقتارى مەن ازاماتتىق قورعاۋ كۇشتەرىن باسقارۋدىڭ اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيەلەرى قۇرىلدى. قۇلاقتاندىرۋ جۇيەسىندەگى تسيفرلىق ترانسفورماتسيا اياقتالىپ، ەسكىرگەن شەشىمدەردىڭ ورنىنا زاماناۋي پلاتفورمالار ەنگىزىلدى.

وڭىرلەردە ساتىلاي باسقارۋ جۇيەسى قالىپتاستىرىلىپ، بىتىراڭقى قۇرىلىمنان بىرىڭعاي باسقارۋ پرينتسيپىنە كوشۋ جۇزەگە اسىرىلدى. رەفورما شەڭبەرىندە اۋماقتىق بولىمشەلەرمەن ۆەدومستۆولىق باعىنىستى مەكەمەلەر بىرىكتىرىلدى، بۇل رەسۋرستاردى ورتالىقتاندىرىپ، جەرگىلىكتى جەرلەردەگى قىزمەتتى باسقارۋدى جەڭىلدەتتى. اتالعان قادامدار جۇمىلدىرۋ مەن جەدەل ارەكەت ەتۋدى ارتتىرۋعا جانە ازاماتتىق قورعاۋ سالاسىنداعى باسقارۋ ساتىسىن كۇشەيتۋگە باعىتتالعان بولاتىن.

كەزەڭ-كەزەڭىمەن ءورت سوندىرۋشىلەر، قۇتقارۋشىلار مەن مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىن بىرىكتىرەتىن امبەباپ قۇتقارۋ كەشەندەرى قۇرىلىپ جاتىر. بۇل بولىمشەلەر قازىر اقمولا، پاۆلودار، قاراعاندى، جامبىل وبلىستارىندا جۇمىس ىستەپ، كەشەندى كومەك كورسەتۋ تيىمدىلىگىن كورسەتىپ وتىر.

شىمكەنت جانە اقتوبە قالالارىندا توتەنشە جاعدايلارعا جەدەل ارەكەت ەتۋ ءۇشىن اۆياجاساقتار قۇرىلدى. بولاشاقتا مۇنداي بولىمشەلەر بارلىق وڭىرلەردە پايدا بولادى. بۇل كومەك تەك ۋاقىتىندا عانا ەمەس، بارلىق جەردە قولجەتىمدى بولۋىن قامتاماسىز ەتۋگە دە باعىتتالعان قادام.

اۋىلدىق وكرۋگتەردە «اۋىل قۇتقارۋشىلارى» ۆەدومستۆولىق باعدارلاماسى ىسكە اسىرىلۋدا. شاعىن اۋىلداردىڭ مىڭداعان تۇرعىنىن قورعايتىن 82 جاڭا ءورت ءسوندىرۋ پۋنكتى اشىلدى. ەرىكتىلەرگە تەحنيكالىق قولداۋ كورسەتىلىپ، بايلانىس قۇرالدارى بەرىلەدى.

توتەنشە جاعدايلاردى جويۋداعى نەگىزگى رەزەرۆ تجم ازاماتتىق قورعانىس اسكەري بولىمدەرى بولىپ تابىلادى. جۇمىلدىرۋ دايىندىعى مەن جەدەلدىكتى ارتتىرۋ ماقساتىندا الماتى، ورال، وسكەمەن جانە قوستانايدا قۇتقارۋ باتالوندارى قۇرىلدى.

تابيعي قاۋىپتەرگە، ونىڭ ىشىندە قار كوشكىنى مەن سەل پروتسەستەرىنە مونيتورينگ جۇرگىزۋ جۇيەسىن دامىتۋعا ەرەكشە نازار اۋدارىلۋدا. الاتاۋ تاۋلارىندا زاماناۋي گيدرو-سەيسميكالىق بەكەتتەر ورناتىلدى.

سونىمەن قاتار سەيسمولوگيالىق عىلىمي بازا جەتىلدىرىلۋدە، ونىڭ جابدىقتارى جاڭارتىلىپ، قازاقستان-قىتاي سەيسمولوگيا ورتالىعىن قۇرۋ تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويىلدى.

الماتىقالاسىندا جەر سىلكىنىسى بولعان كەزدە زارداپ شەككەندەردى قابىلداپ ورنالاستىرۋ جانە قۇتقارۋ وپەراتسيالارىن ۇيلەستىرۋ ءۇشىن «الاتاۋ» وڭتۇستىك بازاسى قۇرىلدى.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس ۇكىمەتتىڭ قولداۋىمەن سوڭعى ەكى جىلدا تجم ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسى ايتارلىقتاي نىعايتىلدى.

800-دەن استام بىرلىك تەحنيكا جانە 20 مىڭنان استام قۇرالدار مەن جابدىقتار، العاش رەت ۇشاقتار مەن باسقا دا اۋە كەمەلەرى ساتىپ الىنىپ، 25 ءورت ءسوندىرۋ دەپوسى مەن قۇتقارۋ ستانتسيالارى سالىندى.

بىلتىردان بەرى تەز، ۇنەمدى ءارى ساپالى قاعيداتىمەن وبەكتىلەر سالىنىپ جاتىر. وسىنداي كەشەندەردىڭ قۇرىلىسى 3,5 ايدىڭ ىشىندە استانا، اتىراۋ جانە سەمەي قالالارىندا بوي كوتەردى.

«تازا قازاقستان» كونتسەپتسياسىن ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە بارلىق قالالىق جانە اۋداندىق بولىمشەلەردىڭ اۋماقتارىن كوگالداندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر.

ەرگونوميكا مەن قورعاۋ ستاندارتتارىنا ساي ءورت سوندىرۋشىلەر مەن قۇتقارۋشىلاردىڭ زاماناۋي جاڭا نىساندى كيىم-كەشەكتەرى ەنگىزىلدى.

تجم حالىق قاۋىپسىزدىگى مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋعا ۇلكەن ءمان بەرەدى. ءاربىر ادام توتەنشە جاعداي كەزىندە ارەكەت ەتۋ داعدىلارىن ءبىلۋى ءتيىس. بۇل ادامنىڭ جەكە باسى مەن قوعامدىق قاۋىپسىزدىكتىڭ نەگىزى بولىپ تابىلادى.

سوندىقتان ەلىمىزدە جىل سايىن تۇرعىندار مەن ۇيىمداردى قاتىستىرا وتىرىپ 80 مىڭنان استام وقۋ-جاتتىعۋ وتكىزىلەدى.

وقۋ-جاتتىعۋلاردىڭ جاڭا فورماتتارى ەنگىزىلۋدە. تىكۇشاق تەحنيكاسىن تارتۋ ارقىلى ءورت-تاكتيكالىق جاتتىعۋلار ۇيىمداستىرىلدى.

بيىل تەڭىز جاساعى كاسپي تەڭىزىندەگى مۇناي توگىلۋ سالدارىن جويۋدىڭ رەسپۋبليكالىق وقۋ-جاتتىعۋىن العاش رەت ۇيىمداستىرىپ وتكىزدى. بۇل بولىمشە ەلىمىزدىڭ سۋ ايدىندارىنداعى قاۋىپسىزدىكتى جۇزەگە اسىرۋدا شەشۋشى ءرول اتقارادى.

ونەركاسىپتىك قاۋىپسىزدىكتى قاداعالاۋ ماسەلەسى دە ايرىقشا مانگە يە.

پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىنا وراي كومىر كاسىپورىندارىنا اۋقىمدى رەۆيزيا جۇرگىزىلىپ، ونەركاسىپتىك قاۋىپسىزدىك تالاپتارىنىڭ 2 مىڭنان استام بۇزۋشىلىعى انىقتالدى، 60-تان استام وبەكتىنىڭ جۇمىسى توقتاتىلدى

2026 جىلدان باستاپ ونەركاسىپتىك قاۋىپسىزدىكتى باقىلاۋدىڭ جاڭا جۇيەسى كۇشىنە ەنەدى (بارلىق قاۋىپتى وندىرىستىك وبەكتىلەر ءبىر جۇمىس كۇنى بۇرىن ەسكەرتۋ ارقىلى تەكسەرىلۋگە جاتادى).

قازىرگى زامانعى قاۋىپتەردى ەسكەرە وتىرىپ، مەملەكەتتىك ماتەريالدىق رەزەرۆتى ءتيىمدى ازىرلەۋدىڭ جاڭا مەحانيزمدەرى ەنگىزىلدى. ونى ەسەپكە الۋ مەن تولىقتىرىپ وتىرۋ وڭىرلەردىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە جانە كەز كەلگەن جاعدايدا حالىقتى جەدەل قولداۋعا باعىتتالعان.

بيىل «ازاماتتىق قورعاۋ تۋرالى» زاڭعا ەلەۋلى وزگەرىستەر ەنگىزىلدى. ونەركاسىپتىك، ءورت، سەيسميكالىق قاۋىپسىزدىك تالاپتارى مەن جەكەلەگەن قۇرىلىس نورمالارى كۇشەيتىلدى. ورتتەن ساقتاندىرۋ مەحانيزمى ەنگىزىلىپ جاتىر.

ءبىز قۇتقارۋشىلاردىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن جاقسارتۋعا قولداۋ كورسەتەمىز.

پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا زاڭ شەڭبەرىندە تۇرعىن ءۇي تولەمدەرى، قىزمەتكەرلەر مەن ولاردىڭ وتباسى مۇشەلەرىنە كوتەرمە جاردەماقىلار، توتەنشە جاعدايلار كەزىندەگى مىندەتتەردى ورىنداعانى ءۇشىن قوسىمشا اقىلار بەلگىلەنىپ، ساۋىقتىرۋ-كۋرورتتىق ەم الۋ تاعايىندالدى. سوڭعى ەكى جىلدا قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسى ايتارلىقتاي ءوستى.

«سالاۋاتتى ۇلت – مىقتى قازاقستان» باستاماسى اياسىندا قۇتقارۋشىلار مەن جاس ۇرپاقتى بىرىكتىرەتىن «BATYR TEAM» سپورت كلۋبى جۇمىس ىستەيدى. بۇل كلۋب جاستاردىڭ بويىندا توزىمدىلىك، ءتارتىپ پەن پاتريوتيزم سەزىمىن دامىتادى. جاقىندا قىزمەتىمىزدىڭ مەرەيتويىنا وراي جەكپە-جەكتەن الەم چەمپيوناتى ءوتتى. حالىقارالىق ارەنادا ءورت ءسوندىرۋ-قۇتقارۋ سپورتىنان ايتارلىقتاي جەتىستىكتەرىمىز بار.

كۇن سايىن ءورت سوندىرۋشىلەر، قۇتقارۋشىلار، دارىگەرلەر، كينولوگتار، سۇڭگۋىرلەر، اسكەري قىزمەتشىلەر، ۇشقىشتار، عالىمدار، ءورت ءسوندىرۋ جانە ونەركاسىپتىك قاۋىپسىزدىك ينسپەكتورلارى مەن سەيسمولوگتاردان تۇراتىن 30 مىڭ قىزمەتكەر ازاماتتاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن ساقتاۋدا ادال قىزمەت ەتەدى.

Abai.kz