ماڭدايعا باسقان جالعىز ۇلتتىق ارنامىزدا ۇيات جاعداي ورىن الدى. بۇل جايىندا ءسال كەيىنىرەك.

«قازاقستان» ارناسىنداعى «ەكى جۇلدىز» جوباسى ەل كوڭىلىن اۋدار­عان باعدارلاما بولىپ تۇرعانى راس.ۇيىمداستىرىلۋ جاعىنان دا، باي ساحنالىق دەكوراتسيا، بۇگىنگى كۇن تالابىنا ساي بەزەندىرۋ، جاقسى جارناما مەن تانىمال جۇرگىزۋشىلەر شەتەلدەن كوشىرىلىپ اكەلگەن جوبا­نىڭ كوركەمدىگىن ارتتىرعانىن ايتۋىمىز كەرەك.

ماڭدايعا باسقان جالعىز ۇلتتىق ارنامىزدا ۇيات جاعداي ورىن الدى. بۇل جايىندا ءسال كەيىنىرەك.

«قازاقستان» ارناسىنداعى «ەكى جۇلدىز» جوباسى ەل كوڭىلىن اۋدار­عان باعدارلاما بولىپ تۇرعانى راس.ۇيىمداستىرىلۋ جاعىنان دا، باي ساحنالىق دەكوراتسيا، بۇگىنگى كۇن تالابىنا ساي بەزەندىرۋ، جاقسى جارناما مەن تانىمال جۇرگىزۋشىلەر شەتەلدەن كوشىرىلىپ اكەلگەن جوبا­نىڭ كوركەمدىگىن ارتتىرعانىن ايتۋىمىز كەرەك.

بىراق وندا ءجون-جوسىقسىز ورىس تىلىنە باسىمدىق بەرۋ، جۇرگىزۋشى باياننىڭ باتىستىق ستيلگە ەلىكتەۋشىلىگى كوزگە شىق­قان سۇيەلدەي كورىنىپ قالاتىن. جۇلدىزداردى ىرىكتەگەندە كىم كورىنگەندەردىڭ كىرىپ كەتكەندەرىنە دە كۋا بولدىق. جۇلدىز دەپ ەلگە بەلگىلى ەسىم يەلەرىن ايتاتىن ەدى، بۇلاردىڭ ىشىندە ەل اتى-ءجونىن ءبىرىنشى رەت ەستىپ تۇرعاندار دا بولدى. پارلامەنتتە نە ىستەرىن بىلمەي وتىرعان ەكى دەپۋتات - ەكەۋى دە انا تىلىندە ماقۇرىم، كۇندىز-ءتۇنى زەينەتكەر شال ءنيدىڭ دەنساۋلىعىن ويلاپ جۇرەتىن سەناتور عاني قاسىموۆ پەن ساياسي ساۋاتى 23 اقپان كەڭەس اسكەرلەرى كۇنىن اتاۋمەن شەكتەلەتىن تاڭىربەرگەن بەردىوڭعاروۆ «ەكى جۇلدىزدا» ءجۇر. ءانشى كەرەك بولسا، بەكبولات پەن نۇرلان سەكىلدى ايگىلى انشىلەردى ايتپاعاندا، سپيكەر ورال مۇحامەدجانوۆتان باستاپ، ءاندى ادەمى ايتاتىن تالاي دەپۋتات بار. بىراق، ولاردىڭ ءبارى ارزانقول شوۋعا كەلىسپەي، ەرىگىپ وتىرعان ەكەۋى عانا ەنتىگىپ جەتىپ كەلگەن سەكىلدى. ساقالى ساپسيعان الپىستاعى سەناتوردىڭ ءبىر بارقىراپ قويىپ، سەلتەڭ-سەلتەڭ ەتىپ بيلەگەنىن كورگەندە قاراداي ۇيالاسىڭ... ال قازىلار ال­قاسىندا دا ءاندى باعالاۋعا قاتىسى جوق كولدەنەڭ كوك اتتىلار كوبەيىپ كەتكەن. ءتورت قازىنىڭ ەكەۋى نەمەسە ۇشەۋى ورىس ءتىلدى بولىپ كەلەدى. ولاردىڭ كوبىسى تاعى دا ءوز پىكىرىن ساعىزداي شايناپ وتىرىپ الاتىنى تاعى بار.

12 جەلتوقسان كۇنى وتكەن «ەكى جۇلدىزدىڭ» كەزەكتى قويىلىمىندا قازىلار ىشىندە شاشى ساپ-سارى بولىپ، قوبىراپ وتىرعان بەلگىلى ءانشى ناعيما ەسقاليەۆانى كورگەندە شوۋدىڭ شۋى كەم بولمايتىنىن سەزىنگەندەي ەدىك...

كۇدىگىمىز الداماپتى، ليندا نيگماتۋلينا مەن قايرات تۇنتەكوۆتىڭ دۋەتى بىتكەن كەزدە باعا بەرۋدىڭ ورنىنا، قارق-قارق كۇلىپ العان ناعيما - «قايرات، تى ناستوياششي دەۆستۆەننيك. كونتسەرتتەن كەيىن قاشىپ كەتپە، مەنى كۇت»، - دەپ ايقايلاپ، وعان ءوزى ءماز بولىپ قارقىلداپ كۇلگەنىن كورۋ قانشالىقتى ماسقارا ەدى...

ەسقاليەۆانىڭ ەسسىزدىگىنە ەسكەرتۋ جاساۋدىڭ ورنىنا «تاۋىپ ايتىلعان سوزگە» قوسىلا ءماز بولعان ءانشى-ءبيشى قىزدار، جۇرگىزۋشىلەر توبى، ۋلاپ-شۋلاعان كورەرمەندەر توبىرىنا قاراپ، ءبىزدىڭ قوعامنىڭ قايدا بارا جاتقانىن باعامداعانداي بولاسىڭ.

وتكەندە عانا ماجىلىستە دەپۋتات نۇرلان ونەرباەۆتىڭ كتك-نىڭ پروديۋسسەرلىگىمەن تۇسىرىلگەن «قايرات-چەمپيون»، دەۆستۆەننيك №1» ءفيلمىن سويىپ سالعانى بەلگىلى. سوندا جۋرناليستەرگە سۇحبات بەرىپ تۇرعان بەكبولات تىلەۋحانوۆتىڭ وسى كينوداعى وسپادارسىزدىقتار تۋرالى ايتا كەلىپ، «بەلگىلى ءانشى ناعيما ەسقاليەۆانىڭ ىشكيىمىن باسىنان اسىرىپ ويناپ وتىرعانى قانداي جيىركەنىشتى» دەگەنىن بۇكىل ەل ەستىگەن بولاتىن. كەشە پارلامەنتتە ەسەپ بەرگەن مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى، ونەر باعاسىن تامىرشىداي تاپ باساتىن مۇحتار قۇل-مۇحامەد تە اتالمىش ءفيلمنىڭ سورا­قىلىعىن مىرقىمبايشىلدىققا تەڭەدى.

ەستى سىندى ەستىر قۇلاق ەسقاليەۆادا جوق بولعانىمەن، ۇلتتىق ارنا «قا­زاقستانىمىز» قايدا قاراپ وتىر؟ «ەكى جۇلدىز» جوباسىنىڭ جەتەكشىسى گۇلناز ماماساريپوۆاعا ءبارىبىر شىعار، ۇلتتىق ارنا رەداكتورلارى حابار مونتاجدالعان كەزدە كەسىپ الىپ تاستاماي ما؟ «كوكپارداعى» ۇلتتىق مۇددەنى قورعاعان سوزدەر مەن دەموكراتيالىق وي-پىكىرلەردى قالت جىبەرمەي قاعىپ تۇسىرەتىن قىراعى باسشىلار مۇنداي ۇلتتىق ۇستانىمىمىزعا قارا باتباق جاعاتىن بەيپىل ءسوزدى بۇكىل ەلىمىزگە جايۋعا نەگە جول بەرگەن؟ الدە «دەموكراتيا» دەگەنىمىز وسى ما؟

ايپاقشى، وسى جەردە ەسكە ءتۇسىپ وتىر، ەسقاليەۆانى مەملەكەتتىك ەفير تۇگىل، جەكە تويلارعا دا شاقىرۋ ۇياتقا قالدىرادى. ەليتالىق تويلاردىڭ كوبىندە تويىپ الىپ ەسقاليەۆا جۇرەدى. ول ءوزىنىڭ العان اقشاسىنا ەكى-ءۇش ءانىن ايتىپ، جاس جۇبايلارعا اق تىلەگىن ايتىپ، جونىنە كەتسە ءبىر ءسارى عوي، 3-4 رەت بايقادىق، بىرەۋدىڭ قىزىعىن «شوۋعا» اينالدىرادى. تاياۋدا عانا الماتىداعى ەڭ قىمبات مەيرامحانادا وتكەن، ءبىراز شەنەۋنىكتەر، اكىمقارالار مەن دەپۋتاتتار، قالامگەرلەر، ەلدەن كەلگەن قاريالار قاتىسقان تويدا ۇيلەنۋ تويلارى ءوتىپ جاتقان، ومىرگە جاڭا قادام جاساعان ۋىزداي ەكى جاسقا، اسىرەسە كۇيەۋ بالاعا ادەتتەگىدەي ءبىراز شابۋىل جاسادى. «تى چتو، بويشسيا براچنوي نوچي؟ پەرۆىي راز زامۋجەم چتو لي؟ نە بويسيا، يا پوموگۋ. ا سرازۋ ۆيدنو، چتو نەۆەستا پەرۆىي راز زامۋجەم؟» دەپ قارق-قارق كۇلگەندە، تويعا قاتىسىپ وتىرعانداردىڭ ۇياتى بارلارى جەرگە كىرىپ كەتە جازدادى. يماندىلىق پەن ۇلتتىق ءداستۇردى ۇمىتقان كوپشىلىك جاستار جاعى، ارينە، ەسقاليەۆادان بەتەر ەسىرىپ، ايقايلاپ ءماز بولدى. مەن سوندا جاڭا ومىرگە قادام باسىپ وتىرعان ەكى جاسقا - اق شىمىلدىعىن جاڭا اشىپ، اپپاق ساۋكەلە كيگەن ارۋ قالىڭدىققا، سىمباتتى كۇيەۋ جىگىتكە جانىم اشىدى. ولاردىڭ ەلگە قادىرلى اتا-انالارىنا، توي يەسىنە جانىم اشىدى. بىراق، توي يەسى ەسقاليەۆانى وسىمەن ەكىنشى رەت تويعا شاقىرىپ وتىر. تۇڭعىش ۇلى ۇيلەنگەندە «انكارا» مەيرامحاناسىندا دا ەسقاليەۆا كەلىپ، ءدال وسى شوۋ قايتالانعان. ارالاساتىن دوستارى بولۋى كەرەك، سوعان قاراعاندا...

جاڭا ۇيلەنىپ وتىرعان، بالاسىنداي جاس بوزبالاعا باتا بەرىپ، اق تىلەك ايتاتىن اپاسى - ەسقاليەۆانىڭ ايتىپ تۇرعانى اناۋ، «نەكە ءتۇنىڭدى وتكىزۋگە كومەكتەسەم» دەپ، ەكى جاستىڭ تاعدىرى باستالاتىن قاسيەتتى نەكە ءتۇنىن مازاققا اينالدىرعىسى كەلىپ، بەتى بۇلك ەتپەي سوعىپ تۇر... ءيا، قوياننىڭ كوجەگىندەي ءانشىمىز قايرات تۇنتەكوۆ تە ناعيمانىڭ كىشى بالاسىنداي ەمەس پە؟ سوندا ناعيماعا كوزى قارايىپ، ەسىنەن الجاساتىنداي نە بولعان ءوزى؟ بۇلاي اۋزىنا كەلگەنىن وتتاۋ قانداي «يميدج»، قانداي بىلعانىش «پيار»؟

وسى جەردە ەسىمە ءتۇسىپ وتىر، ەسقاليەۆاعا انىق دەۆستۆەننيك كەرەك بولسا، مەن ءبىر اقىسىز كەڭەس بەرە كەتەيىن. ءبىزدىڭ اۋىلدا، سىر بويىنداعى قالىڭ توعايدا ءبىر اڭشى تانىسىم بار. قازىر جاسى 47-گە قارادى، ءوزى ءداۋ قارا، ءالى ۇيلەنبەگەن، ءسۇپ-ءسۇر بويداق. اڭ قۋادى، بالىق اۋلايدى، قۇس اتادى. بۇگىنگى كۇننىڭ ماۋگليى. كەزىندە ەشقانداي قىزدى ۇناتپاي ءجۇرىپ الدى، كەيىن قىزدار مۇنى كارىسىندى مە، ايتەۋىر ەلۋگە جاقىنداسا دا ءالى سالت باستى، ساباۋ قامشىلى. ناعيماعا كەرەك ناعىز «دەۆستۆەننيك». ونىڭ وسى ۋاقىتقا دەيىن ۇيلەنبەي قالاي شىداپ جۇرگەنىن قايدان بىلەيىن، ايتەۋىر، قابان شوشقاعا قۇمار... قالاي قولعا تۇسىرەتىنىن قايدام، اۋلايدى دا جۇرەدى... ەستۋىمشە قابانىن اتىپ الادى، مەگەجىنىن (ۇرعاشىسى - كەيبىر تىلشىلەر جازىپ جۇرگەندەي «انالىعى» ەمەس) قاقپانعا تۇسىرەدى. امالدارى كوپ ايتەۋىر... ۆوت، ناعىز دەۆستۆەننيك! اتى ءجونىن، مەكەنىن تەك قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى ناعيما ەسقاليەۆاعا عانا sms-پەن جىبەرەمىن. دوڭىز كورسە دومالاتىپ جايراتىپ تاستايتىن ءداۋ قارادان سوڭ... ناعيما «دەۆستۆەننيك» اۋلاۋدى ءبىرجولاتا قوياتىن شىعار...

قازىبەك يسا

«جاس قازاق ءۇنى» گازەتى،

№51-52    28.12.2009-03.01.2010.

تۇپنۇسقاداعى تاقىرىپ - "ەكى جۇلدىز" ەلدى ۇياتقا قالدىردى

«دەۆستۆەننيك» قۇمار ەسقاليەۆانى ەفير تۇگىل، تويعا دا شاقىرۋعا بولمايدى...