ەلدەر بىرلىگى – حالىقتار ىرىسى
پرەزيدەنتتىڭ ماسكەۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە سويلەگەن ءسوزىن تەلەارنالاردان كورىپ،
تىڭداعان قازاقستاندىق-تاردىڭ ورتاق ويى وسىنداي
بىرلەسكەن ۇمتىلىس
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن.ءا.نازارباەۆتىڭ ماسكەۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە سويلەگەن تەرەڭ ماعىنالى ءسوزىن ۋنيۆەرسيتەتىمىزدىڭ وقىتۋشىلارى مەن ستۋدەنتتەرى ارناۋلى اۋديتوريادا زور ىقىلاسپەن تىڭدادى. اتاقتى ءبىلىم ورداسى ۇجىمى الدىندا ەلباسىنىڭ ءسوز ارقاۋىن ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق قۇرىلۋىنا ارناپ، بۇل كۇندەگى وسىناۋ وزەكتى ماسەلەگە بايلانىستى بولۋى ەرەكشە ىنتا تۋعىزدى.شىندىعىن ايتقاندا، بارشا قازاقستاندىقتاردى تولعانتقان ويلار بۇكپەسىزدىگىمەن دە، ساليقالى سالماقتىعىمەن دە كوڭىلدەن شىقتى. سوزدە نازار اۋدارتىلعانداي، ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق ەركىندىك پەن تەڭدىك ۇستانىمدارى نەگىزىندە قۇرالۋى تيىستىگى وتە ورىندى ۇسىنىس دەپ ەسەپتەيمىز. وداققا مۇشە ءۇش ەلدىڭ وزىندىك ەكونوميكالىق ەرەكشەلىكتەرى ەسكەرىلىپ، شارۋاشىلىق بايلانىستارعا بىردەي جاعداي جاسالۋ قاجەتتىگى دۇرىس تالاپ.
بۇگىنگى دامۋعا، ينتەرگراتسيالىق قارىم-قاتىناستى تەرەڭدەتۋگە ەۋرازيالىق كەڭىستىكتەگى جاڭا باعىتتىڭ كەلەشەگى كەڭ بولماقتىعى انىق. ول ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىن ودان سايىن العا باستىراتىن جول. وسى ورايدا بىرلەسكەن ۇمتىلىس تاعى ءبىر ەكشەلىپ، ساراپقا سالىنۋى ءوز ۇستانىمىمىزدىڭ بەرىكتىگىن كورسەتتى.
ارىستان عازاليەۆ،
قاراعاندى مەملەكەتتىك
تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى، ۇعا اكادەميگى.
ادامگەرشىل سيپاتتا اتاپ كورسەتىلدى
پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ م.ۆ.لومونوسوۆ اتىنداعى ماسكەۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە سويلەگەن تاماشا دا تارتىمدى ءسوزى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ بۇعان دەيىن كوپشىلىك ءۇشىن بەيمالىمدەۋ بولىپ كەلگەن گۋمانيستىك قىرلارىن اشىپ بەرۋىمەن ەرەكشەلەندى. ايتالىق، ماسكەۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ استانادا اشىلعان فيليالى قازاقستان مەن رەسەيدىڭ عىلىم مەن ءبىلىم سالاسىنداعى ءوزارا بايلانىستارعا سەپتىگىن تيگىزگەنى، وسى ارقىلى فيليالدىڭ قىزمەتى جاڭا مازمۇنعا يە بولعانى اتاپ ايتۋعا تۇرارلىق جايت.
ال الداعى ايلاردا قول قويىلادى دەپ كۇتىلگەن ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ وزگە ەلدەرگە ۇلگى بولا ءبىلۋى كەرەكتىگى جونىندەگى ەلباسى تالابى دا وتە اسقاق. بۇل، ءسوز جوق، ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك. مۇنداي ىستە ۇساق-تۇيەك اتىمەن بولماۋعا ءتيىس. ويتكەنى، كەز كەلگەن بولماشى قاتەلىك نەمەسە تۇيمەدەي كەمشىلىك ورتاق ىسكە وراسان زور نۇقسانىن كەلتىرۋى مۇمكىن. ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ قاتارىنا كىرۋ سول مەملەكەت ءۇشىن ءتيىمدى بولاتىنىن دالەلدەۋ دە وڭاي ءىس ەمەس.الايدا، سوعان قاراماستان، ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق قاعيدالارى ءوزىنىڭ تولىققاندى ءبىتىم-بولمىسىن تانىتۋى ءۇشىن ءبىز وسىلاي ىستەۋىمىز كەرەك، دەدى ەلباسى.
ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ ارعى استارىندا تازا ەكونوميكالىق ينتەگراتسيا زاڭدىلىقتارى تۇرعانىمەن بۇعان قاتىسۋشى مەملەكەتتەر ءبىر-ءبىرىنىڭ تاريحىنان، ادەبيەتى جانە مادەنيەتىنەن تۇسىنىك-حابارى از بولسا ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق تالاپتارى تولىققاندى كۇيىندە بولا الماس ەدى. ياعني، ينتەگراتسيا ۇردىسىنە قاتىسۋشىلار ءوزارا ءبىر-ءبىرىنىڭ مەملەكەتتىك تىلدەرىن قولدانۋى كەرەكتىگىن دە ەسكە سالدى ەلباسى. سونداي-اق، نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنىڭ سوزىندە ايتىلعان بۇل قاعيدالار دا ماسكەۋلىكتەر تاراپىنان تۇسىنىستىكپەن قابىلدانعانى قانداي عانيبەت.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ قازاق جانە ورىس، اعىلشىن تىلدەرىن ءبىرىنشى سىنىپتان باستاپ وقىتۋ، ەۋرازيالىق حابار تاراتۋ قۇرىلىمدارىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قولدانۋ قاجەتتىگى جونىندە ايتقاندارى دا جاڭا ەكونوميكالىق وداقتىڭ ادامگەرشىل سيپاتىن ودان ءارى ايعاقتاي تۇسەدى.
اقسەرىك ءايتىموۆ،
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قۇرمەتتى ينجەنەرى.
ورال.
ۋنيۆەرسيتەتتەر بايلانىسى نىعايادى
قازاقستان مەن رەسەي ەجەلدەن كورشىلىك حاقىمەن الىس-بەرىس، بارىس-كەلىستى تەرەڭدەتكەن ەلدەر. ەكى ەلدىڭ اراسىندا اۋەلدەن ارىپتەستىك، ىسكەرلىك بايلانىس ورنىققان بولسا، ەندى مىنە، سول اراقاتىناسىمىز ەۋرازيالىق ىقپالداستىق تۇرىندە بۇرىنعىدان دا تەرەڭدەي تۇسكەلى وتىر. ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ بۇل يدەيانى بۇدان 20 جىل بۇرىن كوتەرىپ ەدى. كوپتەگەن ساراپشىلار مەن ساياساتكەرلەر سول كەزدىڭ وزىندە ەۋرازيالىق ىقپالداستىقتىڭ ومىرشەڭدىگىن ءار قىرىنان سارالادى.
ەۋرازيالىق ىقپالداستىقتىڭ جەمىسى ەكونوميكانىڭ ءار سالاسىندا عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە، عىلىم مەن ءبىلىمدى بىرلەسە دامىتۋدا دا كورىنە باستاۋى ءتيىس. نۇرسۇلتان نازارباەۆ بۇل ماسەلەگە م.ۆ.لومونوسوۆ اتىنداعى ماسكەۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە سويلەگەن سوزىندە جانە ءبىر رەت نازار اۋداردى. ەلىمىزدىڭ جاڭا ەلورداسىندا 2001 جىلدان بەرى ممۋ-دىڭ قازاقستاندىق فيليالى جۇمىس جاسايتىنىنا توقتالعان پرەزيدەنت: «سونىڭ ارقاسىندا بۇرىننان تاريحي بايلانىسى بار قازاقستان مەن رەسەيدىڭ عىلىمي ءبىلىم بايلانىستارى بۇگىندە جاڭا مازمۇنعا يە بولدى»، دەپ اتاپ ءوتتى.
ەكى ەلدىڭ جوعارى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى بايلانىستار شەكارالاس وڭىرلەردە دە قارقىن الىپ كەلەدى. سونىڭ ءبىر دالەلى رەتىندە رەسەي فەدەراتسياسىنداعى استراحان مەملەكەتتىك تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىمەن سۋ رەسۋرستارىن جانە ەكولوگيالىق ماسەلەلەردى تەرەڭدەتە زەرتتەۋ جۇرگىزۋ جونىندە كەلىسىمشارت جاسادىق. استراحان مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىمەن دە تىعىز بايلانىس ورناتقانىمىزدى ايتا الامىز. كەيبىر ماماندىقتار بويىنشا ماگيسترلەردى ەكى جوعارى وقۋ ورنىندا دا وقىتۋ جونىندە ورتاق مامىلەگە توقتادىق. سونان سوڭ ماگيسترانتتارعا قوس ديپلوم بەرىلەدى. جانە بىلتىردان بەرى ءبىزدىڭ ۋنيۆەرسيتەتىمىزدە رەسەيدىڭ عىلىمى مەن مادەنيەتى ورتالىعى جۇمىس جاسايدى. ال الدىڭعى جىلى قازاقستاننىڭ مادەنيەتى مەن عىلىمىن رەسەيلىكتەرگە كەڭىنەن تانىتاتىن ورتالىق رەسەيدىڭ قالماق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە اشىلعان بولاتىن. ەكى ەلدىڭ وقۋ ورىندارىنداعى ورتالىقتار ءوزارا عىلىمي، مادەني بايلانىستاردى نىعايتۋعا باسىمدىق بەرۋمەن بىرگە، ۋنيۆەرسيتەتتەر اراسىنداعى وقۋ ۇدەرىسىنىڭ ۇتقىرلىق، بىرلەسكەن عىلىمي جوبالار جاساۋ باعىتىنداعى زامان تالاپتارىنا ساي جۇمىستاردى جانداندىرۋعا ىقپال ەتەدى.
شەكارالاس وبلىستارداعى جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ارىپتەستىك بايلانىسى اياسىندا ستۋدەنتتەر الماسۋ جولعا قويىلدى. عىلىمي جوبالاردى ىسكە اسىرۋداعى تاجىريبەلەرىمىزبەن دە ءبولىسىپ تۇرامىز. بۇل باسەكەگە قابىلەتتى ماماندار دايىنداۋدا ءوز جەمىسىن بەرەتىندىگى داۋسىز.
بەيبىت مامىراەۆ،
ح.دوسمۇحامەدوۆ اتىنداعى اتىراۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى، پروفەسسور.
اتىراۋ.
بايىپتى باعدار
بۇگىندە ەلىمىز ءۇشىن حالىقارالىق قارىم-قاتىناستاردى دامىتۋ وتە وزەكتى بولىپ وتىر. ونىڭ ىشىندە كەشەگى تاريحي كەزەڭدەر قالىپتاستىرعان، بۇرىننان ءبىر-ءبىرىمىزدى بىلەتىن مەملەكەتتەر اراسىنداعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق ارىپتەستىكتىڭ ورنى ەرەكشە.
ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ماسكەۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندەگى ستۋدەنت-جاستار الدىندا سويلەگەن سوزىندە قوعامدا كوپتەن بەرى ءتۇرلى پىكىر تۋعىزعان ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق اياسىنداعى ينتەگراتسيا جان-جاقتى ايتىلدى. مەملەكەت باسشىسى رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ استاناسىندا اتالعان وداقتىڭ نارىقتىق-ەكونوميكالىق تۇرعىدان تيىمدىلىگىن جان-جاقتى تالداپ بەردى. سونداي-اق، بۇرىنعى كەڭەس وداعىنىڭ «جاڭعىرۋى» تۋرالى الىپقاشپا سوزدەردىڭ نەگىزسىز ەكەنىن جەتكىزدى.
مۇنىڭ ءبارى ءبىزدىڭ ەكى ەل اراسىندا قالىپتاسقان دوستىق بايلانىستاردى ودان ءارى نىعايتا تۇسۋگە سەپتىگىن تيگىزەدى. ويتكەنى، رەسەي مەن قازاقستان جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ اراسىندا تىعىز بايلانىس بار. شىعىس وڭىرىندەگى وقۋ ورىندارى دا رەسەيدىڭ وبلىسىمىزبەن شەكتەسەتىن سۋبەكتىلەرىندە ورنالاسقان وقۋ ورىندارىمەن ءوزارا تاجىريبە الماسىپ، ەكى ەل جاستارى تاڭداعان ماماندىقتارىندا ءبىلىم الىپ جاتىر. ياعني، شىعىسقازاقستاندىق جاستار التاي ايماعىندا، رەسەيلىك جاستار شىعىس وڭىرىندە ءبىلىم الۋىنا بارلىق مۇمكىندىكتەر جاسالعان. بۇل – ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ باستاماسىمەن قۇرىلىپ جاتقان ەۋرازيالىق ينتەگراتسيانىڭ ءىس جۇزىندەگى تيىمدىلىگىن كورسەتەدى.
سونداي-اق، پرەزيدەنت سوزىندە عىلىمي-تەحنيكالىق ارىپتەستىكتى جەتىلدىرۋ، نانوتەحنولوگيا، گەندىك ينجەنەريا سياقتى ماڭىزى زور جەتەكشى عىلىمداردىڭ ەلىمىزدىڭ يندۋستريالاندىرۋىنىڭ جاڭا كەزەڭىن جۇزەگە اسىرۋعا مول پايداسى بار ەكەنىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى.
2007 جانە 2009 جىلدارى ۋنيۆەرسيتەتىمىزدە ءبىر توپ عالىمداردىڭ قاتىسۋىمەن «تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتىنىڭ كەلبەتى» اتتى قوس تىلدە جارىق كورگەن جيناق اۆتورلارىنىڭ ءبىرى رەتىندە ەلباسىمىزدىڭ ەلىمىزدى بايىپتى باعدارمەن بولاشاققا باستاپ كەلە جاتقانىن بايقاۋعا بولادى.
فارزانا احمەتجانوۆا،
س.امانجولوۆ اتىنداعى شىعىس قازاقستان مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى.
جاڭا كەزەڭدەر باستاۋى
مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ رەسەيلىك عىلىمي قوعامداستىقتىڭ بيىك مىنبەرىنەن «مەملەكەتتەردىڭ ەۋرازيالىق وداعىن قۇرۋ تۋرالى» جوبانى ۇسىنعانىن قازاقستاندىقتار ۇمىتا قويعان جوق. سول كەزدەگى تاريحي وقيعالارعا كۋاگەرلەردىڭ ءبىرى رەتىندە مەن پرەزيدەنتتىڭ ممۋ-دەگى ءسوزىن زور ىجداھاتپەن تىڭداپ، ەلدەر اراسىنداعى تۇرپاتى وزگەشە ساۋدا-ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ مۇلدە جاڭا ستراتەگياسىنىڭ وزگەلەرگە ۇلگى رەتىندە ۇسىنىلعانىن ەرەكشە شابىتپەن ەستىپ-ءبىلدىم.
سوڭعى 20 جىل ەلباسىمىز بەلگىلەپ بەرگەندەي، ەۋرازيالىق ينتەگراتسيالىق دامۋدىڭ جاڭا كوكجيەكتەرىن ايقىنداپ بەرگەن بەلەستى كەزەڭدەرگە تولى بولدى. وسى ۋاقىت ىشىندە پرەزيدەنتىمىزدىڭ الىستى بولجاي بىلەتىن كورەگەندىك، سۇڭعىلالىق ساياساتكەرلىگى تاعى ءبىر قىرىنان تانىلعانىن قالىڭ جۇرتشىلىق قاپىسىز ۇقتى. ءبىز بۇگىنگى كۇنى نۇرسۇلتان ءابىشۇلىن ەۋرازيالىق جوبانىڭ باس ارحيتەكتورى رەتىندە زور ماقتانىش تۇتامىز. ويتكەنى، ءبىر كەزدەرى ماڭگى ايىرىلماستاي، ىدىراماستاي كورىنگەن كەڭەس وداعىنىڭ ودان ءارى پوستكەڭەستىك كەڭىستىكتىڭ ساياسي جانە ەكونوميكالىق ورنىقتىرۋدىڭ ينتەگراتسيالىق يدەيالارىن ايقىن باتىلدىقپەن ۇسىنعان ەەو جوباسى ءبولىنۋدىڭ ەمەس، كەرىسىنشە، بىرىگۋدىڭ باسىم قاعيداتتارىن بەلگىلەپ بەرگەنىن قازىر الەمدىك قاۋىمداستىق مويىنداپ وتىر.
ەلباسىمىزدىڭ سول كەزدەگى باتىل باستاماسى بۇگىندە ءومىر شىندىعىنا اينالىپ، ينتەگراتسيالىق مودەلدىڭ جاڭا ۇلگىسىن ءتۇزىپ بەردى. ونىڭ ايقىن مىسالىن كەدەن وداعى جانە بىرىڭعاي ەكونوميكالىق كەڭىستىك جۇيەسىندە ءبىر-بىرىمەن تىعىز ارىپتەستىك قارىم-قاتىناستا، ءبىرتۇتاس نارىق كەڭىستىگىندە ساۋدا-وندىرىستىك ۇدەرىستەر باعىتىندا ءوزارا تۇسىنىستىك، جاۋاپكەرشىلىكتىڭ قولجەتىمدى ۇلگىسىن تانىتىپ كەلە جاتقان ءۇش مەملەكەتتىڭ جەتەكشى رولىنەن ايقىن اڭعارۋعا بولادى.
مەنىڭشە، بۇگىنگى كۇنى جوعارى دەڭگەيگە كوتەرىلگەن ەۋرازيالىق ينتەگراتسيا مودەلىنەن ساياسي استار ىزدەۋدىڭ ەش قاجەتى جوق. ەلىمىز ءوز ىرعاعىمەن دامىپ كەلەدى. ونىڭ جارقىن ۇلگىلەرىن بارلىق سالادان كەزىكتىرۋگە بولادى. ەلباسىمىز ماسكەۋدىڭ تورىندە سويلەگەن سوزىندە اتاپ وتكەندەي، ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق قۇرۋدىڭ باستى ماقساتى ەگەمەندىككە قول سۇعىلمايتىن، ەركىندىلىك قاعيداتتارىنا نەگىزدەلگەن وي-پىكىرلەردىڭ ۇندەسۋىمەن ەرەكشەلەنەدى.
كارىباي مۇسىرمان،
قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ مۇشەسى،
سولتۇستىك قازاقستان وبلىستىق ءماسليحاتىنىڭ دەپۋتاتى.
پەتروپاۆل.
تۇيتكىل تۇستاردىڭ ءتۇيىنىن شەشىپ ايتتى
ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ م.ۆ.لومونوسوۆ اتىنداعى ماسكەۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە سويلەگەن سوزىندە جۇرتشىلىق كوڭىلىندە جۇرگەن كۇردەلى ماسەلەلەردىڭ ءتۇيىنىن شەشكەندەي بولدى. وندا كەڭەس وداعىنا قايتا ورالۋدىڭ بولمايتىنى قاداپ ايتىلدى. ويتكەنى، كەدەن وداعى قۇرىلعان كەزدە بۇل كەڭەس وداعىن قايتا قۇرۋعا اپاراتىن جول دەگەندى ايتقاندار از بولماعان. ەلباسى ماسكەۋلىكتەردىڭ الدىندا بۇرىنعى قامىتتى قايتا كيۋدىڭ بولمايتىنىن اشىپ ايتتى. تاۋەلسىزدىك بارلىعىمىزعا دا قىمبات.
ەكىنشىدەن، نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنىڭ ەۋرازيالىق وداقتىڭ باسقارۋشى ورگاندارىن استاناعا ورنالاستىرۋ تۋرالى ايتقان ويى دا بۇرىن قۇرامىندا بولعان ەلدەردىڭ ەشقايسىسى دا كەڭەس وداعىنا قايتا ورالمايتىنىن دالەلدەيدى. ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق تۋرالى باستاما كوتەرگەن كەزدە-اق مۇنى ساياسي وداق دەپ تۇسىنگەندەر بولدى. بۇل ساياسي ەمەس، تازا ەكونوميكالىق وداق، تەڭ، تاۋەلسىز ەلدەردىڭ ينتەگراتسياسى. كورشىلەرمەن، جالپى الىس-جاقىن شەت ەلدىڭ قايسىسىمەن بولسا دا الىس-بەرىس جاساۋ كەرەك. حالقىمىز «ادامنىڭ كۇنى اداممەن» دەگەن ەمەس پە؟ مەملەكەتتەر دە ءبىرىنىڭ كەرەگىن بىرىنەن الىپ، قارىم-قاتىناس جاساسا، ەكى جاقتىڭ دا جوعى تۇگەندەلەدى. بۇل ولاردىڭ ەكونوميكالىق-الەۋمەتتىك دامۋىنا جول اشادى. ەلباسى ءاردايىم ايتىپ جۇرگەن «الدىمەن – ەكونوميكا» ۇعىمى بۇل جولى تاعى دا دالەلدەدى.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ ۋكرايناداعى جاعدايعا بايلانىستى ويلارى ونى تىڭداعان كىمنىڭ دە بولسا كوكەيىندەگىنى ءدوپ باستى دەپ ويلايمىن. ول ۋكراين حالقىنىڭ تاعدىرىن تەك ۋكرايندار عانا شەشە الاتىنىن، وعان سىرتتان ەشكىمنىڭ ارالاسپاۋى كەرەكتىگىن ايتتى. بۇل ناعىز ادىلەتتى تۇجىرىم ەمەس پە؟ ءداستۇرى، ءتىلى، ءدىلى، جەرى، سۋى بولەك ەلگە سىرتتان قالاي ءوز دەگەنىن تاڭۋعا بولادى؟ ەلباسىنىڭ سوزىنەن بىرەۋدىڭ ىسىنە ارالاسپا، تەك ۇلگىڭدى كورسەت دەگەن حالىقتىڭ دانالىق ەمەۋرىنىن تۇسىنگەندەي بولدىم. پرەزيدەنتتىڭ بۇل ويى قازاقستان ۇستانعان ساياسات دەپ تۇسىنگەنىمىز ابزال.
ەركىن ءابىل،
قوستاناي مەملەكەتتىك پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىنىڭ پرورەكتورى، تاريح عىلىمدارىنىڭ
دوكتورى.
قوستاناي.
"ەگەمەن قازاقستان" گازەتى