كەدەن وداعىنا مۇشە-مەملەكەتتەردىڭ ءوزارا ساۋدا-ساتتىق جاساۋىنا كەدەرگىلەر ايتارلىقتاي قىسقاردى. كەدەن وداعى قازاقستان، رەسەي جانە بەلارۋستى قارجىلىق داعدارىستان قۇتقاردى،- دەپ مالىمدەدى رف-سىنىڭ پرەمەر-ءمينيسترى دميتري مەدۆەدەۆ ماسكەۋدەگى قازاقستان، بەلارۋس ۇكىمەت باسشىلارىمەن كەزدەسۋى كەزىندە. «قازىرگى تاڭدا «كەدەندىك ۇشتىك» ءوزىنىڭ تيىمدىلىگىن دالەلدەدى. ءوزارا ساۋدا-ساتتىقتاعى كەدەرگىلەردىڭ جويىلۋى قارجىلىق داعدارىستىڭ كەيبىر جاعىمسىز ىقپالىن جەڭىلدەتتى. وتكەن جىلدىڭ قورىتىندىلارى بويىنشا، كەدەن وداعىنىڭ تاۋار اينالىمى جالپى العاندا 64 ملرد. دوللاردان اسىپ ءتۇستى. بۇل وتە قۋانارلىق جاعداي»،- دەپ اتاپ ءوتتى د. مەدۆەدەۆ.

ايتا كەتەلىك، ماسكەۋگە ساپارى بارىسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-ءمينيسترى كارىم ءماسىموۆ رف-سىنىڭ ۇكىمەتىنىڭ باسشىسى د. مەدۆەدەۆپەن كەزدەسىپ، قازاقستان-رەسەي ىنتىماقتاستىق قارىم-قاتىناستارىن دامىتۋ ماسەلەلەرىن تالقىلادى. تاراپتار كەدەن وداعى مەن ورتاق ەكونوميكالىق كەڭىستىك اياسىنداعى الداعى بىرلەسكەن ءىس-ارەكەتتەر جونىندە تولىق پىكىر الماستى. ەكى ەلدىڭ ۇكىمەت جەتەكشىلەرى دە ەكىجاقتى ءوزارا ءىس-ارەكەتتەردى جوعارى باعالاپ، مەملەكەتارالىق قارىم-قاتىناستاردىڭ بارلىق سپەكترىندە بايلانىستاردى ودان ءارى تەرەڭدەتۋگە مۇددەلى ەكەندەرىن راستادى.

سونىمەن قاتار، كارىم ءماسىموۆ ۋكراينا مەن قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتى قايتا جالعاستىرۋعا كەلىسكەندەرىن دە مالىمدەدى. «مەن تاڭەرتەڭ ۋكراينا پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى ياتسەنيۋكپەن تەلەفون ارقىلى سويلەستىم. ءبىز ۋكراينا مەن قازاقستان اراسىنداعى ەكونوميكالىق قارىم-قاتىناستاردىڭ قايتا جالعاساتىندىعى تۋرالى كەلىستىك. بارلىق تاراپتاردىڭ مۇددەلەرى ەسكەرىلە وتىرىپ، ۇكىمەتارالىق كوميسسيانىڭ جۇمىسى قايتا باستالۋى مۇمكىن»،- دەپ كەلتىرەدى ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ءسوزىن «ريا نوۆوستي» اقپارات اگەنتتىگى.

ۋكراينامەن سالىستىراتىن بولساق، ءبىز ينتەگراتسيالىق ۇدەرىستەردىڭ ناتيجەسىندە العا شىقتىق. ساياساتتانۋشى، قر جوعارى وقۋ ورىندارى قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى راحمان الشانوۆتىڭ ايتۋىنشا، ۋكراينادا ەكونوميكالىق كەڭىستىك ءۇشىن ەۋرووداق پەن بولاشاق ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ اراسىندا قاقتىعىس ءجۇرىپ جاتقان بولۋى مۇمكىن. ويتكەنى، ەكونوميكالىق كەڭىستىك ءۇشىن كۇرەس كۇشەيە تۇسۋدە. سەبەبى، الەم كۇردەلەنىپ كەتتى. وسىنداي الماعايىپ كەزەڭدە بىزگە سەنىمدى ارىپتەس، ىرگەسى بەرىك ەكونوميكالىق وداق قاجەت. مىسالى، رەسەيدىڭ ۋكراينامەن اراداعى تاۋار اينالىمى – 38 ملرد. دوللاردى، قازاقستاننىڭ ۋكراينامەن تاۋار اينالىمى – 4-5 ملرد. دوللاردى قۇرايدى. بۇل كورسەتكىشتەر ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ ورتالىق ازيامەن ساۋدا قارىم-قاتىناستارىنىڭ بارىنەن اسىپ تۇسەتىن كورىنەدى. ساياساتتانۋشىنىڭ پىكىرىنشە، ەكونوميكالىق كەڭىستىك ءۇشىن جانتالاسا كۇرەس ءجۇرىپ جاتقان كەزەڭدە ينتەگراتسيالىق ۇدەرىستەر قازاقستانعا سەنىمدى سەرىكتەستىكتى قامتاماسىز ەتەدى. – كەدەن وداعى جانە الدا قۇرىلاتىن ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق وتاندىق بيزنەسكە ءبىزدىڭ كورشىلەرىمىزدىڭ نارىقتارىنىڭ كەلەشەگىن باعالاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، - دەپ مالىمدەدى راحمان الشانوۆ ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندەگى بريفينگتە.

ەكونوميست-ساراپشىنىڭ ايتۋىنشا، جاڭا ينتەگراتسيالىق بىرلەستىكتەر وتاندىق كاسىپكەرلەرگە ۇلكەن مۇمكىندىكتەر تۋعىزىپ وتىر. اتاپ ايتارلىعى، قازاقستان قازىرگى كەزدە سىرتقى نارىقتارعا 300-دەن استام تاۋارلار شىعارىپ، ساتۋدا. «سوڭعى ەكى جىلدا قازاقستاندىق تاۋارلاردىڭ رەسەيدىڭ نارىعىنا كوپتەپ شىعارىلىپ جاتقانىن بايقاپ وتىرمىز. ولاردىڭ قاتارىندا: ءسۇت، ۇن، كۇرىش، قۇرعاق جەمىستەر، ماكارون ونىمدەرى، كامپيتتەر جانە ت.ب. بار. مىسالى، الماتى جەلدەتكىشتەر زاۋىتى، كەنتاۋ ترانسفورماتور زاۋىتى ءوز ونىمدەرىن رەسەيگە جونەلتۋدە. اتاپ ايتارلىعى، ىشكى سۇرانىستىڭ جوقتىعىنان قازاقستاندا ىسكە قوسىلعان جاڭا يننوۆاتسيالىق كاسىپورىندار تولىق قۋاتىمەن جۇمىس ىستەمەي تۇر. ال، رەسەيلىك نارىقتىڭ اشىلۋى وسىنداي كاسىپورىنداردىڭ تۇتىنۋ نارىعىن ۇلعايتۋ ماسەلەسىن شەشەدى»،- دەدى ر. الشانوۆ. ونىڭ پىكىرىنشە، رەسەيدە قازاقستاندىق 200-گە جۋىق تاۋارلارعا سۇرانىس بار. «وسى تۇرعىدان كەلگەندە، ءبىز رەسەيلىك نارىقتى جەتە زەرتتەۋىمىز كەرەك. سونىڭ ناتيجەسىندە قانداي تاۋارلارىمىزعا سۇرانىس كوپ بولاتىنىن بىلە الامىز. ەڭ الدىمەن، جاڭارىپ-تۇلەپ جاتقان رەسەيگە ءبىزدىڭ يندۋستريالدى-يننوۆاتسيالىق دامۋ باعدارلاماسى بويىنشا كاسىپورىندارىمىز شىعارىپ جاتقان ونىمدەر قاجەت ەكەنى انىق»،- دەدى ساياساتتانۋشى.  

ءامىرلان ءالىمجان 

Abai.kz