از قازاقتى بولگىم كەلمەيدى. ءيا، بولىنگەندى ءبورى جەيدى. بىراق «بورىدەن» قورقىپ، تۇتاستىعىن ساقتاۋعا پەيىل تانىتىپ وتىرعان قازاقتى كورمەدىم.

          ءبولىنۋدىڭ ءتۇرى كوپ. جەرشىلدىك، رۋشىلدىق... قازىر بۇعان دىنشىلدىك كەلىپ قوسىلدى. ەڭ قاۋىپتىسى سول.

          كۇنى كەشە عانا ءدىنسىز قوعامدا ءومىر سۇردىك. ءبولىنۋ بولعان جوق. ءدىندى بىلاي قويعاندا الگى ەكى بولىنۋگە دە ءمان بەرگەن ەمەسپىز. مەنىڭ زامانداستارىم بىرگە وسكەن جورا-جولداستىرىنىڭ قاي رۋدان ەكەندىگىن ءالى كۇنگە دەيىن بىلمەيدى. ءبىزدىڭ سانامىزعا سىڭگەن سول تۇتاستىقتى قالىپتاستىرعان كەڭەستىك مەكتەپ ەدى. ول كەزدىڭ  ادامدارى سوۆەتتىك تۇتاستىقتى ۇلتتىق مۇددەدەن بيىك قويدى. ارينە، قوشتايتىن تىرلىك ەمەس. بىراق سوۆەت حالقى سوعان سانالى تۇردە باردى.

          تاۋەلسىزدىك الدىق. الگى تۇتاستىقتان جۇرناق تا قالمادى. سوۆەت حالقى دەگەن ۇعىمنىڭ كۇلى كوككە ۇشتى. ونى ايتاسىز، ءبىر ۇلتتىڭ ءوزى جىك-جىككە ءبولىنىپ كەتتى. ءوزارا قىرقىسقان ۇلتتار دا بار. ونداي بالەكەتتەن ءبىز امانبىز. ازىرگە امانبىز.

          راس، مەملەكەتتىڭ ساياساتى مىعىم.  ءبارىن باقىلاپ وتىر. ساقالى بار، ساقالى جوق ءدىندارلاردى تۇستەپ تانىماسا دا، جالپى تىزىمگە الىپ قويعاندىعى كۇمانسىز. كىمنىڭ قاي ءدىني اعىمعا بۇيرەگى بۇراتىنىن دا بيلىك جاقسى بىلەدى. سوتتالعاندار، قارا تىزىمگە ىلىنگەندەر ءوز الدىنا. بىراق ءدىني تۇتاستىقتى ءبارىبىر ساقتاي العان جوق. وعان ءدىني باسقارمانىڭ دا قاۋقارى جەتپەيدى. ءبىر ءۇمىت ءدىني اگەنتتىكتە ەدى، ونىڭ ءوزى كوميتەتكە اينالىپ، قوجىراپ كەتتى. سوندىقتان، ءدىني بولشەكتەنۋ ءالى كۇنگە دەيىن اشىق كۇيىندە تۇر.

          ءدىندى كۇشتىك قۇرىلىم رەتكە كەلتىرە المايدى. وسىندايدا كەڭەستىك يدەولوگياعا ەرىكسىز ءتانتى بولاسىڭ. قانشاما ۇلت پەن ۇلىستى ءدىنسىز قوعامنىڭ وزىنە ۇيىتىپ قويىپ ەدى-اۋ. ال قازىر...

          ءبىز بولشەكتەنۋ (قاي بولشەكتەنۋدى الساق تا) سىرتقى جاۋ اسەرىنەن تۋىنداپ جاتقاندىعىنا ەشقاشان ءمان بەرگەن ەمەسپىز. بايىبىنا بارساق، جەرشىلدىك بولشەكتەنۋ – شىمكەنتتىكتەردى وقشاۋلاۋعا الىپ كەلسە، رۋلىق بولشەكتەنۋ – باتىرلاردى ءبىر-بىرىنەن اسىرا دارىپتەۋگە ۇلاستى.

          بۇل ءبولىنۋ قازاقتىڭ جەرىن بولشەكتەۋگە، باتىرلارىنا ءتىل تيگىزۋگە جالعاستى. جەڭگەن دە، جەڭىلگەن دە قازاقتار. ءبىر اتىم ناسىبايدان قالاتىن كوڭىل بۇدان كەيىن جاراسىم تاۋىپ كەتە قوياتىنىنا سەنىم از. ازىرگە تۇتاستىقتى ساقتاپ تۇرعان قۇدا-جەكجاتتىق ءۇردىس. بىراق ءبىز مۇنى سىرتقى جاۋ اسەرى دەپ ەشقاشان ويلاعان ەمەسپىز. شىنتۋايتىنا كەلگەندە بۇلايشا بولشەكتەۋ وتارلاۋشى ەلدەر ساياساتىنىڭ بارىنە ءتان. ال ءبىزدى وزىنە تاۋەلدى ەتكىسى كەلىپ وتىرعان مەملەكەتتەر از ەمەس.

          نەگىزگى ايتپاعىمىزعا ويىسايىق. ءيا، سوعان. ءدىني بولشەكتەنۋگە. ءدىن – سەنىم. ونىڭ ۇستىنە اتا-بابامىز ۇستانعان جول. سەن. ۇستان. كونستيتۋتسيالىق قۇقىڭدى پايدالان. وعان كىم قارسى بولماق؟ راس، ءدىن ءبىر بولعانىمەن، تۇسىنىك ارقيلى. وسى ارقيلى تۇسىنىكتى ءبىر ورتاعا باعىندىراتىن – مەملەكەتتىڭ ساياساتى. دەمەك، مەملەكەت ۇستانىمىنا قايشى كەلمەيتىن ءدىني تانىم قاي قازاققا دا جات ەمەس. ال ءبىز ولاي ويلامايمىز. نامازعا جىعىلعاننىڭ بارىنە تىكسىنە قارايمىز. ءبىر-ءبىرىن جاۋ كورەتىندەر دە بار.

ال كەپ تىرەس. ايتىس. جاماندا. بىراق ءبىز ءوز-ءوزىمىزدى جامانداپ، ءوز دىنىمىزگە ءتىل تيگىزىپ جاتقانىمىزدى تاعى دا قاپەرگە الا بەرمەيمىز.

ءوز باسىم ءدىني ورتاعا دا، ساياسي ورتاعا دا جاقىنداۋ جۇرەمىن. ەكەۋى دە داۋ-دامايلى جەر. ۇدايى ايتىسىپ، تارتىسامىز. ءبىر-بىرىمىزگە ءتىل تيگىزەمىز. ول داۋ-داماي اقپارات قۇرالدارى بەتىندە دە ورىستەيدى. جاماندايتىنىمىز... ءيا، سول. قازاق. سونىڭ جەرى. رۋى. ءدىنى. بيلىگى. جانە بۇل وزدەرىن زيالىلار ساناتىنا قوساتىنداردىڭ كەيپى ەكەندىگىن ويلاعاندا بار عوي... ءيا. جىلاعىڭ كەلەدى.

ء«بىرىڭدى قازاق، ءبىرىڭ دوس، كورمەسەڭ – ءىستىڭ ءبارى بوس». حاكىم ابايدىڭ ءسوزى. ءبىز وعان ءوز تاراپىمىزدان ءبىر اۋىز ءسوز قوسا المادىق.

Abai.kz