ومىرگە ءجۇز جىلدا ءبىر-اق رەت كەلەتىن وتە سيرەك انشىلەر بولادى. ولار ءان ءۇشىن، ءان ايتۋ ءۇشىن عانا تۋىلادى. تۋعان توپىراعى قادىرىن بىلمەسە ماسكەۋ مەن ەۋروپانىڭ جالاڭداعان مەنەدجەرلەرى قازىر-اق قاعىپ الىپ كەتۋى عاجاپ ەمەس. كەشەگى كەلمەسكە كەتكەن كەڭەستەر وداعىنىڭ تۇسىندا ونداي ەرەكشە جاندارعا ۇكىمەت قولداۋ كورسەتىپ، اكەلىك قامقورلىعىنا الۋشى ەدى. مىنا بالاپان باسىنا، تۇرىمتاي تۇسىنا كەتىپ، جاقسى مەن جاسىقتى اجىراتا الماي تۇرعان ابىرجى، ءدۇدامال كەزەڭدە مۇنداي بىرتۋارلارعا كىمنىڭ ەمەشەسى ەزىلە قويار دەيسىڭ. ءسويتىپ ءجۇرىپ كۇندەردىڭ ءبىر كۇنىندە سەنى دە قۋ قۇلقىننىڭ قۇلىنا اينالدىرىپ الماساق بولعانى عوي...

مەن بىردەڭە بىلسەم، مىنا ءانشى بالا قازاق دەگەن ات توبەلىندەي حالىقتىڭ باعىنا تۋعان. ءدال وسىنداي دەڭگەيدەگى بۇلبۇل كومەيدى كورمەگەنىمە كوپ جىلدىڭ ءجۇزى بولعان ەكەن. ونىڭ داۋىسىندا داۋىرلەردىڭ قاسيەت تۇنعان ساعىم-ءدىرىلى، باعزىدا قالىپ كەتكەن اسىل رۋحىمىزدىڭ كۇبىرى، وزەگىمىزدى جايلاعان ءورت پەن وكىنىش تۇر. مەن ونى تىڭداعان سايىن سونى سەزەمىن. سودان سوڭ جان دۇنيەم الاي-تۇلەي ارپالىستى كۇي كەشىپ، كۇيزەلگەن سانام سان ساققا كەتەدى. ول ءان ايتىپ تۇرعاندا قازاقتىڭ ەر كەزى، باياعى سالتاناتى مەن باعى باسىندا تۇرعان بەرەندىگى، بولمىسى بيىك شاعى ەلەستەيدى كوز الدىما. ءار ەلدىڭ تىلىندە ايتقان ورەلى انىنە الەم تىڭداۋشىلارى ءدۇر سىلكىنىپ، دۇرىلدەتە قول سوعىپ، ءتىلىن تۇسىنبەسە دە تابيعاتىن تانىعان بيىك تالعامدى جاندار ريازىز ريزا بولۋدا. ال ءبىزدىڭ باۋىرلارىمىزدىڭ نە ويلاعانى بار ەكەنىن قايدام، ازىرگە ءبىرى ەمەس، ءبارى دە ءۇنسىز، قۇددى ءبىر اۋىزدارىنا مۇزداي سۋ ۇرتتاپ العانداي...

وعان قيعان اتاعىڭ مەن داڭقىڭ بولسا ەرتەڭ ەمەس، بۇگىن بەر دەر ەدىم مەن! ول وسى جاسىندا-اق ونىڭ اكەسىندەي ونەرپازداردىڭ ايتا الماعانىن ءبىر عانا «دايديداۋ» انىمەن جەتكىزىپ بەردى. مەن مۇنى وسىنشاما سۇلۋ، بيىك، شەرلى ءان دەپ ويلاماپپىن (سوعان قاراعاندا ناعىز ورىنداۋشىسىنان تىڭداي الماعانمىن عوي). ال سەن بولساڭ بۇل قاراپايىم ءاننىڭ ءيىن قاندىرىپ مىڭ بۇرادىڭ، ديماشجان! مەن سەنىڭ ورىنداۋىڭدا وسى ءاندى تىڭداپ وتىرىپ بۇگىنگى ساحنالاستارىڭ مەن كەلەشەكتەگى انشىلەرگە كادىمگىدەي جانىم اشىدى. سەنەن كەيىن ولار بۇل ءاندى قايتىپ ايتادى ەندى ء(اي، بىراق ءبىزدىڭ باۋىرلار ايتا بەرەدى عوي)? وزىڭنەن كەيىنگىلەرگە ورىن قالدىرماي، بار كەڭىستىك اتاۋلىنى نازىكتىك پەن سۇلۋلىققا تولتىرىپ، جەرىنە جەتكىزىپ شەگەلەپ جىبەردىڭ عوي، اينالايىن. شىن ونەرپازدىعىڭ وسى بولمىسىڭنان-اق بايقالادى.

يا، بىزدە ءانشى كوپ، بىراق سەن سياقتى جاراتقان جالعىزدىڭ ءوزى جەر بەتىنە ءان ايتۋ ءۇشىن جىبەرگەن قۇبىلىس تالانتتار مۇلدەم جوقتىڭ قاسى. سەن جانە سەن سياقتىلار تۋسا تەك داۋىرلەر ارالاتىپ، جىلداردى تىنىستاتىپ قانا كەلۋى مۇمكىن مىنا جارىق جالعاننىڭ جۇزىنە. ەشكىمگە ۇقسامايتىن عاجاپ داۋىسىڭداعى جىلت ەتكەن ساۋلەگە، سول ارقىلى سۇلۋ تابيعاتىڭا، وزەگىڭدەگى بيىك تالعامىڭا ءتانتى بولدىم. سەن ءبىزدىڭ باعىمىزعا تۋعان بالاسىڭ. تەك تالانتتىلاردىڭ تاعدىرىنان ساقتاسىن. الدە دە كورەتىن كوز تابىلاتىن شىعار، كوپكە توپىراق شاشا الماسپىز. الەم كورىپ، دۇنيە ءجۇزى تانىعاندى ءبىز تاني المايتىنداي قازاققا نە كورىنىپتى؟! سەنى قولدايتىن، قادىرىڭدى بىلەتىن قازاقتىڭ قالجا جەپ تۋعان تالاي ۇل-قىزدارى جۇرگەن شىعار ارامىزدا. قولىمدا بولسا مەن ساعان ءبارىن دە قازىر، بۇگىن-ەرتەڭ ەنشىلەر ەدىم. اتتەڭ... ال سەن بولساڭ ءدال وسى قالپىڭنىڭ وزىندە تىم بيىكسىڭ.

نەگە ەكەنىن قايدام، ايتەۋىر سەن "دايديداۋدى" شىرقاعاندا مىنا جالعانشىڭنىڭ كومەسكى جارىعى ءبىرتۇرلى ساۋلەلەنە تۇسەتىن سياقتى...

بەرىك ءجۇسىپوۆ،
فولكلورتانۋشى

Abai.kz