قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن.نازارباەۆ «نۇر وتان» پارتياسى ساياسي كەڭەسىنىڭ وتىرىسىندا   «نۇرلى جول – بولاشاققا باستار جول» اتتى جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتتىڭ جۇرىگىزىلەتىنىن مالىمدەگەن ەدى.  وسىعان بايلانىستى پرەزيدەنت جولداۋىنا ءۇن قوسقان قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرلەرى نە دەپ ەدى. وقىرمان تالقىسىنا ۇسىنىپ كورەلىك

سۆەتلانا جۋمكينا: بولاشاق ءبىلىمدى ۇرپاقتىڭ قولىندا!

جولداۋعا وزەك بولعان «ماڭگىلىك ەل» يدەياسى كەمەل ەلدىڭ ءبىلىمدى ازاماتىن تاربيەلەۋگە قىزمەت ەتەدى. بۇل تۋرالى جەزقازعان بيزنەس جانە كولىك كوللەدجىنىڭ ديرەكتورى سۆەتلانا جۋمكينا بىلاي دەگەن بولاتىن:

«بيىلعى ەلباسى جولداۋىنىڭ ءبىلىم سالاسى قىزمەتكەرلەرى ءۇشىن دە ورنى ەرەكشە بولدى. پرەزيدەنت ءداستۇرلى جولداۋىندا «ماڭگىلىك ەل» قاعيداسىنا ايرىقشا كوڭىل ءبولۋى تەگىن ەمەس. «نۇرلى جول» دامۋ باعىتى اياسىندا جاستاردىڭ بولاشاققا دەگەن سەنىمىن ايقىنداپ، قاجىرلى ەڭبەك ەتە وتىرىپ، كەلەشەكتى كەمەل ەتۋ جولىندا جاستاردىڭ ۇلەسى زور ەكەندىگىن باسا ايتتى. بولاشاقتا تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ تۇعىرى بيىك، قارىشتاپ دامۋى ءۇشىن ساپالى ءبىلىمى، سانالى تاربيەسى بار وتانسۇيگىش جاستار عانا بار بەلەستى باعىندىرارى حاق. ءبىز ۇستازدار قاۋىمى ءاردايىم كوشباسشىمىزدىڭ ءار جولداۋىنان تىڭ سەرپىن، جاڭا باعىت-باعدار الامىز»،-دەيدى كوللەدج ديرەكتورى.

ەلباسى جولداۋىندا ءبىلىم سالاسىندا قوردالانعان ماسەلەلەردى كوتەردى

مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ حالىققا جولداۋىندا قازاقستان كەيبىر ۇستانىمدارىن قايتا قاراپ، الداعى كەزەڭدەگى جوسپارلارىنا وزگەرىستەر ەنگىزۋى كەرەكتىگىن ايتتى. بۇل تۋرالى اباي قۇنانباەۆ اتىنداعى №5 مەكتەپ-گيمنازيا ديرەكتورى ايجان اشاەۆا ءوز ويىمەن ءبولىستى.

«ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆ جىل سايىنعى جولداۋىندا قازاقستاننىڭ ءبىلىم سالاسىنا ەرەكشە نازار اۋدارىپ كەلەدى. بولاشاق ۇرپاق ءۇشىن زاماناۋي ادىستەر مەن تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ، بىلىمگە قولجەتىمدىلىكتى كەڭەيتۋ، ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ قازاقستاننىڭ ودان ءارى قارىشتاپ دامۋىنا ۇلكەن ۇلەس قوسادى. سونىمەن قاتار اپاتتى مەكتەپتەر ماسەلەسىن شەشۋ ءۇشىن ۇكىمەت قوسىمشا 70 ملرد تەڭگە بولەتىن بولدى. بۇدان بولەك، پرەزيدەنت بالاباقشالاردىڭ جەتىسپەۋشىلىگىنە دە توقتالىپ، وسى باعىتتا مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەردەگى ماسەلەلەردى الداعى ءۇش جىلدا شەشۋدى جۇكتەدى. بۇل ءۇشىن قوسىمشا 20 ملرد تەڭگە بولىنبەك»،-دەيدى ءبىلىم قىزمەتكەرى.

ء«بىلىمدى ۇرپاق – جارقىن بولاشاقتىڭ كەپىلى، بولاشاقتىڭ تىرەگى جاستاردىڭ ءبىلىم سالاسىندا تولىققاندى ءبىلىم الۋىنا جاعداي جاسالىپ وتىر. وسىنىڭ بارلىعى ەلباسىنىڭ قامقورلىعىنىڭ ارقاسىندا»، - دەپ قورىتتى ديرەكتور.

گۇلميرا يسينباەۆا: «نۇرلى جول» – ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ تۇرمىسىن جاقسارتىپ، ەكونوميكانىڭ وسۋىنە باعىتتالعان دەدى

جولداۋداعى تەك جولداردى سالۋ تاپسىرماسى ارقىلى 200 مىڭ وتباسىنىڭ ءال-اۋقاتى جاقسارادى. بۇل تۋرالى بۇگىن قر پرەزيدەنتى جانىنداعى وكق بريفينگى بارىسىندا قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى گۇلميرا يسينباەۆا ايتتى.

«وسى ۋاقىتقا دەيىن جول كارتاسى، مونوقالالاردى دامىتۋ باعدارلاماسى ىسكە اسىرىلىپ وتىر. وسى ەكى باعدارلاما بويىنشا بۇگىنگى كۇنگە دەيىن 300 مىڭعا جۋىق ازامات جۇمىسپەن قامتىلدى. ال، جولداۋ بويىنشا، تەك جول سالۋ ارقىلى عانا 200 مىڭ جۇمىس ورنى اشىلادى. 200 مىڭ ادام ەرتەڭ جۇمىسكەر بولسا، وسىنشا وتباسىنىڭ ءال-اۋقاتى جاقسارادى دەگەن ءسوز»، - دەيدى گ.يسينباەۆا.

سونىمەن قاتار، حالىق قالاۋلىسى ءوز سوزىندە ەلباسىنىڭ «نۇرلى جول – بولاشاققا باستار جول» جولداۋىندا ءبىلىم جانە عىلىم سالاسىنا ەرەكشە كوڭىل بولىنگەنىن اتاپ ءوتتى.

«بۇگىنگى كۇنى الەۋمەتتىك سالاداعى ەڭ وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى – مەكتەپتەدىڭ جاڭادان سالىنۋى. اپاتتىق جاعدايداعى، ءۇش اۋىسىمدى مەكتەپتەردىڭ ورنىنا جاڭاسىن سالۋ وتە ماڭىزدى جۇمىس. وسى ۋاقىتقا دەيىن 204 مەكتەپ اپاتتىق جاعدايدا ءۇش اۋىسىممەن جۇمىس ىستەپ كەلدى»، - دەيدى ول.

دەپۋتات ءۇش جىلدىق مەملەكەتتىك بيۋدجەتتىڭ وزىندە مەكتەپتەر قۇرىلىسىنا تەك 16 ملرد تەڭگە قاراستىرىلعانىن اتاپ ءوتتى.

«16 ملرد تەڭگە، ول دەگەنىمىز – 16 جاڭا مەكتەپ. قاجەتتى كورسەتكىش 200-ءدى قۇرايدى. ەلباسى تاپسىرماسى بويىنشا جاڭا جولداۋعا سايكەس، تەك ءبىلىم سالاسىنا 100 ملرد تەڭگە قوسىمشا بولىنەدى. بۇل دەگەن – بالالاردىڭ جاعدايىنىڭ جاقسارۋى، وقۋ ساپاسىنىڭ ارتۋى. اپاتتىق مەكتەپتەر بالا ومىرىنە كۇندە قاۋىپ توندىرەدى. ءبىز ودان ارىلامىز. جولداۋ ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ جاعدايىن، تۇرىمىسىن جاقسارتۋعا، ەكونوميكانىڭ وسۋىنە باعىتتالىپ وتىر»، - دەپ تولىقتىردى يسيمبەكوۆا ءوز ويىن.

قابيبوللا جاقىپوۆ: ەلباسى تاريحي جولداۋدا ەلىمىزدىڭ جاقىن كەلەشەكتەگى دامۋ باعىتىن ايقىندادى

ەلباسى «نۇرلى جول – بولاشاققا باستار جول» تاريحي جولداۋىندا ەلىمىزدىڭ جاقىن كەلەشەكتەگى دامۋ باعىتىن ايقىندادى. بۇگىن ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسىندا پالاتا توراعاسى قابيبوللا جاقىپوۆ وسىلاي مالىمدەدى.

«ەلباسى كەشە «نۇرلى جول» جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتىن جاريالادى. بۇل اۋقىمدى جولداۋ، ويتكەنى، وندا وتە ۇلكەن جوسپارلار بەلگىلەنىپ، حالىققا مەملەكەت تاراپىنان زور كومەكتەر جاسالماق. بيۋدجەتتەن، ۇلتتىق قوردان، شەتەلدىك ينۆەستيتسيالاردان ەكونوميكانى دامىتۋعا، جول سالۋعا، حالىقتىڭ ءالجۋاز توبىنا، شاعىن جانە ورتا بيزنەستى قولداۋعا قوماقتى قاراجات تارتىلماقشى. بارلىعى 24 ملرد دوللار جۇمسالادى. تاريحي جولداۋ، ويتكەنى، ەلباسى گەوساياسي جاعدايعا ناقتى باعا بەردى، ەلىمىزدىڭ جاقىن كەلەشەكتەگى دامۋ باعىتىن ايقىندادى. وسىلايشا، ەل باسشىلىعىنىڭ قازاقستان تاعدىرىنا قاتىستى ساياسي جاۋاپكەرشىلىكتى الۋعا دايىن ەكەنىن كورسەتتى»، - دەيدى ق.جاقىپوۆ.

پالاتا توراعاسىنىڭ ايتۋىنشا، الەمدىك ەكونوميكالىق داعدارىس، الىپ دەرجاۆالاردىڭ سانكتسيالىق قاقتىعىستارىنىڭ سالدارى، ەنەرگيا تاسىمالداۋلارعا باعانىڭ قۇلدىراۋى، بىرقاتار كورشىلەس ەلدەردەگى تۇراقسىزدىق ءبىزدىڭ ەلىمىزدەگى احۋالعا دا جاعىمسىز اسەر ەتەدى. ويتكەنى، پرەزيدەنت اتاپ وتكەندەي، قازاقستان گەوساياسي شيەلەنىستىڭ ەپيتسەنترىنە جاقىن ورنالاسقان.

«مەملەكەت باسشىسى جاقىن جىلداردىڭ جاھاندىق سىناق ۋاقىتىنا اينالاتىنىن، سونىمەن قاتار، بۇكىل الەم ارحيتەكتۋراسى وزگەرىسكە ۇشىرايتىنىن العا تارتتى. بۇل كەزەڭنەن كەز كەلگەن مەملەكەت وتە المايدى. مۇنداي تاريحي كەزەڭدە ەلباسى قازاقستاننىڭ تاعدىرىنا، قاۋىپسىزدىگىنە، حالقىمىزدىڭ كەلەشەگىنە الاڭداماي تۇرا المايدى. ەل پرەزيدەنتى حالىققا «نۇرلى جول» اتتى جاڭا جانە ءبىرتۇتاس باعدارلاما ۇسىندى»، - دەيدى ول.

جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتتىڭ وزەگى جەتى باعىت بويىنشا ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ جوسپارى بولىپ وتىر. كولىك، يندۋستريالىق، ەنەرگەتيكالىق، الەۋمەتتىك-تۇرعىن ءۇي ينفراقۇرىلىمدارىن دامىتۋ بويىنشا كەشەندى جۇمىس مەجەلەنگەن. سونداي-اق، شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە قولداۋ كورسەتۋ، تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىعى، جىلۋ مەن سۋمەن جابدىقتاۋ جۇيەسىن جاڭعىرتۋ دا نازاردان تىس قالمايدى.

«ەلباسى ايقىنداعان وسى جەتى باعىت بويىنشا بۇگىننەن باستاپ ۇكىمەتپەن قويان-قولتىق جۇمىس جاساپ، جوسپاردىڭ زاڭنامالىق قامتىلۋىنا بارلىق جاعدايدى جاساۋىمىز قاجەت. بۇل ءبىزدىڭ مىندەت جانە جاۋاپكەرشىلىك. قازاقستاندىقتار «نۇرلى جول» اتتى جاڭا ەكونوميكالىق باعدارلامانى جان-جاقتى قولدايدى دەپ سەنەمىن»، - دەپ قورىتتى ءماجىلىس توراعاسى ءوز ءسوزىن.

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن.نازارباەۆ «نۇر وتان» پارتياسى ساياسي كەڭەسىنىڭ وتىرىسىندا حالىققا جولداۋ ارنايتىندىعىن جاريا ەتتى. بيىل جولداۋ اياسىندا ەلباسى «نۇرلى جول – بولاشاققا باستار جول» اتتى جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتتىڭ جۇرىگىزىلەتىنىن مالىمدەدى. وسىعان وراي پرەزيدەنت جولداۋىنا ءۇن قوسىپ، ارنايى El.kz ءۇشىن وي ءبولىسىپ جاتقان ازاماتتاردىڭ پىكىرلەرىن LIVE رەجيمىندە تولىقتىرىپ وتىرامىز.

الماس تۇرتاەۆ، پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى:

پرەزيدەنت جولداۋىنىڭ كۇتپەگەن جەردەن بولۋى سونشالىقتى ماڭىزدىلىعىن دا كورسەتىپ وتىر

سوڭعى ۋاقىتتارداعى الەمدىك ەكونوميكالىق احۋال، گەوساياسي داعدارىستار، شيكىزات رەسۋرستارىنا الەمدىك نارىقتاعى باعانىڭ تومەندەۋى جاڭا سىناقتار مەن جاڭا ەكونوميكالىق تالاپتارمەن بەتتەستىرىپ وتىر.

كۇنى كەشەگى ەلباسىنىڭ قازاقستان حالقىنا جولداۋى الەمدىك ەكونوميكالىق احۋالدان تۋعان ازاماتتارىمىزدىڭ كوكەيلەرىندەگى سۇراقتارعا ناقتى جاۋاپ بولدى. پرەزيدەنت الداعى جىلداردى جان-جاقتى ەكونوميكالىق ساراپتاي وتىرىپ، نەگىزگى باعىتتاردى ايقىنداپ، جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتتى جاريالادى.

ەكونوميكالىق سىني كەزەڭدەردە بانك سەكتورىنا ۇنەمى مەملەكەتتىك قولداۋ كورسەتىلىپ كەلەدى. سوندىقتان دا بولار، مەملەكەت باسشىسى شاعىن جانە ورتا بيزنەستى ەكونوميكامىزدىڭ كۇرەتامىرىنا اينالدىرۋ ماقساتىنداعى جۇمىستارعا جاڭا قارقىن بەرە وتىرىپ، كاسىپكەرلىكتى جەڭىلدىكپەن نەسيەلەۋ قاجەتتىلىگى باسا ايتىلدى.

كولىكتىك-لوگيستيكالىق ينفراقۇرىلىمداردى دامىتۋدىڭ كەشەندى جوسپارى، يندۋستريالىق جانە ەنەرەگريكالىق ينفراقۇرىلىمداردى دامىتۋداعى ماقساتتارىمىز ەكونوميكامىزلىق قانا ەمەس سونىمەن قاتار الەۋمەتتىك تە جاڭا سەرپىن بەرەرى ءسوزسىز.

الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىم، تۇرعىن ءۇي ينفراقۇرىلىمىن نىعايتۋ، باسپانا ماسەلەسى جانە ونىڭ قاتارداعى ازاماتتارىمىزعا، اسىرەسە جاستارىمىزعا قول جەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋگە بايلانىستى ەلباسى تالاپتارىن ەرەكشە جاۋاپكەرشىلىكپەن جانە تولىق ورىندالۋى كەرەك. ءبىز ءوز كەزەگىمىزدە دايىنبىز.

پرەزيدەنتتىڭ 11 قاراشاداعى جولداۋى قانشالىقتى قارقىندى جانە كۇتپەگەن جەردەن بولسا، اتقارىلاتىن جۇمىستاردىڭ سونشالىقتى ماڭىزدىلىعىن جانە اسا جاۋاپكەرشىلىكپەن، جىلدام، ناتيجەلى ورىندالۋى كەرەكتىگىن كورسەتىپ وتىر.

جارقىن تۇسىپبەكۇلى، ساياساتتانۋشى:

لوگيستيكانىڭ جەمىسى – ەلسىز جاتقان جەرگە قان جۇگىردى

پرەزيدەنتتىڭ ءبىر جىلدا ەكى رەت وتكىزگەن جولداۋىنا تاڭ قالىپ جاتقاندار كوپ. 2012 جىلى دا وسىلاي ءبىر جىلدا ەكى رەت جولداۋ ارناعان بولاتىن. بيىل دا سولاي، ەسەسىنە 2013 جىلى جولداۋ بولعان جوق. مەملەكەت باسشىسى كەشە «نۇرلى جول – بولاشاققا باعىت» كەلەر جىلعا دەپ اتاپ ءوتتى. ادەتتەگىدەي مۇقيات تىڭدادىق. بۇل جولى جالپىلاما ەمەس، ناقتى باسىمدىق بەرەتىن دۇنيەگە ەرەكشە توقتالدى. ول – جولدار ماسەلەسى. لوگيستيكا – دامۋدىڭ كەپىلى. مىسالى قىتايتانۋشى ءبىر اعامىز دەن ءسياوپيننىڭ بيلىككە كەلگەن سوڭ ەڭ الدىمەن وسى جول ماسەلەسىنە ەرەكشە كوڭىل بولگەنىن ايتادى. ناتيجەسىندە قازىر قىتاي ۇلكەن ديناميكامەن دامىدى. لوگيستيكانىڭ ەكى باستى ەرەكشەلىگى بار. بىرىنشىدەن، ول – ەكونوميكالىق تابىستارعا جول اشادى. كەشە عانا اشىلعان جەزعازعان – بەينەۋ تەمىرجولىنىڭ بويىندا ەلدى مەكەندەر پايدا بولا باستاعانىن پرەزيدەنتتىڭ ءوزى ايتتى. دەمەك بۇرىن ەلسىز جاتقان جەرگە قان جۇگىردى. ساۋدا جاسالادى، الىس-بەرىس جۇرەدى. ەكىنشىدەن، ىشكى ءتۋريزمنىڭ دامۋىنا جول اشادى. الماتىدا مەن 10 جىل تۇرىپ، كەرەمەت تابيعاتى بار كولسايعا ءبىر-اق رەت بارىپ، قايتادان اياق اتتاپ باسپايتىنداي بوپ قايتتىم. سەبەبى جولى سىن كوتەرمەيدى. سۋرەتىن و.بوكەي سالىپ بەرىپ كەتكەن كاتون-قاراعاي دەگەن سۇلۋ جەر بار. بىراق جولى سۇمدىق. اسىرەسە الماتىدان وسكەمەنگە باراتىن جول. بۇل ەندى ءبىردى-ەكىلى مىسال عانا. ۇشىنشىدەن، ەلدىڭ ىشكى بىرلىگىن ارتتىرۋعا دا تىكەلەي بولماسا دا سەپتىگى تيەدى. مەنىڭ ۇققانىم وسى.

جاس وتباسىلاردىڭ باسپانالى بولۋىنا جاردەم ەتەتىن باعدارلاما قابىلداۋدى تاپسىرعانىن دا ايتۋىمىز كەرەك. بۇعان دەيىن دە جاس وتباسىلاردى باسپانامەن قامتۋعا قاتىستى بىرنەشە ۇكىمەتتىڭ باعدارلاماسى وسىنداي ەلباسىنىڭ جولداۋلارىندا ايتىلعان. ايتسە دە باسپانا ماسەلەسى تولىق شەشىمىن تاپقان جوق. كەزەكتى باعدارلاما جان-جاقتى زەرتتەلىپ بارىپ جاسالعانى دۇرىس. قازىر جاستاردىڭ جاپپاي قالاعا اعىلۋىنا وراي باسپانا ماسەلەسى دە قاتار جۇزەگە اسۋى ءتيىس. ال، ناتيجەسىن الداعى جىلدارى كورەتىن بولامىز.

ساياسات نۇربەك،  «نۇر وتان» قوعامدىق ساياسي ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى:

ەلباسىنىڭ بيىلعى جولداۋىندا باستى نازار ەلىمىزدىڭ ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ ماسەلەسىنە باعىتتالدى

بيىل ەلىمىز ءۇشىن باستى جاڭالىق جىل سايىنعى حالىقتىڭ اسىعا كۇتەتىن ەلباسى جولداۋىنىڭ جىلداعىدان ەرتەرەك بولعاندىعى ەدى. ونىڭ بىردەن-ءبىر سەبەبى، سوڭعى ۋاقىتتا ورىن العان الەمدەگى گەوساياسي قايشىلىقتاردىڭ سەبەبىنەن تۋىنداعان ەكونوميكالىق داعدارىستىڭ جاڭا قارقىنمەن ءۇردىس الۋى. ەلباسى ايتقانداي، ەكونوميكامىز قيىن كەزەڭدى باستان وتكەرگەلى وتىر. سوندىقتان، بيىلعى جولداۋ ءوزىنىڭ مەرزىمىنەن بۇرىن، ءبىرىنشى رەت «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ ساياسي كەڭەسىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى اياسىندا جولداندى. وسى ورايدا، قاي كەزدە بولماسىن، پرەزيدەنتىمىز ەل ءۇشىن اۋىر كەزەڭدەردە، قيىنشىلىقتان شىعۋ جولدارىن ۇسىنىپ، جاۋاپكەرشىلىكتى ءوز موينىنا الاتىندىعىن ايتا كەتكەن ءجون.

ەلباسىنىڭ بيىلعى جولداۋىندا باستى نازار ەلىمىزدىڭ ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ ماسەلەسىنە باعىتتالدى. تاريحقا ۇڭىلەتىن بولساق، ەكونوميكا ءۇشىن اۋىر كەزەڭدەردە ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ، ەكونوميكانى جانداندىرۋ ءۇشىن ەڭ ءتيىمدى قۇرال بولىپ سانالادى. مىسال رەتىندە، ايگىلى امەريكان پرەزيدەنتى رۋزۆەلت: «ۇلى دەپرەسسيا» كەزىندە ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋعا باعىتتالعان ءىس-شارالارىن اتاپ وتۋگە بولادى.

پرەزيدەنتتىڭ جولداۋىندا ەلىمىزدىڭ ينفراقۇرىلىمىنىڭ ءارتۇرلى سالالارى تولىعىمەن قامتىلعان. ياعني، بۇل تەك قانا ترانسپورت-لوگيستيكالىق ينفراقۇرىلىم عانا ەمەس، سونىمەن قاتار، يندۋستريالدى-ەنەرگەتيكالىق، تۇرعىن-ءۇي جانە ت.ب. ينفراقۇرىلىمدار جۇيەلەرى بولىپ وتىر. سونداي-اق، ورتا جانە شاعىن بيزنەستى قولداۋدىڭ ارنايى ءىس-شارالارى جايلى اتاپ ءوتىلدى.

ەلىمىزدىڭ دامۋى ءۇشىن اسا ماڭىزدى ماسەلە، قازاقستاننىڭ ەۋروپا مەن ازيانى جالعايتىن جەرۇستى حالىقارالىق دالىزدەرىنە بەلسەندى قاتىسۋى بولىپ تابىلادى. بۇل تەك قانا، ونىمدەرىمىزدى حالىقارالىق نارىقتارعا ءتيىمدى جەتكىزۋ ەمەس، سونىمەن قاتار ترانزيتتىك تاسىمالداۋدان تۇسەتىن تولەمدەردىڭ ەل پايداسىنا تۇسەتىندىگىندە.

ەلباسى جولداۋى ارقاشان ەلىمىز ءۇشىن ماڭىزدى ماسەلەلەردى قامتىپ كەلەدى. وسى جىلعى جولداۋدا ەكونوميكالىق ماسەلەلەر باستى ماڭىزعا يە بولعانىمەنەن، پرەزيدەنتىمىز ەلىمىزدىڭ رۋحاني-مادەني ماسەلەلەرىن دە اتاپ ايتىپ، «ماڭگىلىك ەل» يدەياسىنىڭ قازاقستاندىقتار ءۇشىن ماڭىزىن تولىعىمەن ءتۇسىندىرىپ ءوتتى. جانە دە 2015 جىلى قازاق حاندىعىنىڭ 550-جىلدىعى وتەتىندىگى بارشا قازاقستاندىقتار ءۇشىن اسا ماڭىزدى ءىس-شارا بولىپ تابىلاتىندىعىن، سونداي-اق، وسى 2015 جىلى قازاقستان حالىقتارى اسسامبلەياسىنىڭ 20 جىلدىعى، جەڭىستىڭ 70-جىلدىعى اتاپ وتەتىندىگىن ايتتى.

ەلنۇر بەيسەنباەۆ، قكحپ-نىڭ الماتى قالالىق كوميتەتىنىڭ حاتشىسى:

ەلباسىنىڭ بۇل جولداۋى «نۇر وتان» پارتياسىنا سىيلىق بولدى

جولداۋداعى ەڭ نەگىزگى دۇنيە – بۇل ارينە ۇلتتىق قور قاراجاتىنىڭ جۇمسالۋى. مەنىڭ ويىمشا، ۇلتتىق قورداعى اقشانى جۇمساۋ وتە دۇرىس شەشىم، سەبەبى ول ءدال وسى داعدارىس جاعدايىنا ارنالعان. قازىر بۇكىل الەم داعدارىس جاعدايىندا جانە وسى داعدارىس قازاقستانعا اسەر ەتپەي قويمايدى.

شىنداپ كەلگەندە، بۇل – داعدارىسپەن كۇرەس ەمەس، داعدارىستىڭ الدىن الۋ شاراسى.

مەنىڭ كوڭىلىمنەن شىققانى، ۇلتتىق قوردان بولىنەتىن قارجىنىڭ نەگىزىنەن الەۋمەتتىك ماقساتتارعا جۇمسالۋى: 200 مىڭ جۇمىس ورنىنىڭ اشىلۋى، تۇرعىن-ءۇي، بالاباقشا، جول سالۋ جانە ت.ب.

باستىسى، سول بولىنگەن قاراجاتتىڭ ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر مەن اكىم-مينيسترلەر تاراپىنان تالان-تاراجعا تۇسپەسى بولعانى.

اعىمداعى جولداۋدىڭ باستى ەرەكشەلىگى – بۇل ەلباسىنىڭ «نۇر وتان» پارتياسىنا سىيلىق جاسادى، سەبەبى جولداۋ – بۇل پارتيانىڭ دايىن سايلاۋالدى باعدارلاماسى.

رۋسلان جەلدىباي، جۋرناليست:

بۇل جولداۋدا ۇكىمەتكە ناقتى تاپسىرمالار بەرىلدى!

پرەزيدەنت جولداۋىنىڭ ۋاقىتىنان بۇرىن جاريالانۋى بۇگىنگى گەوساياسي وقيعالاردىڭ ەكونوميكاعا اسەر ەتۋىمەن بايلانىستى بولدى دەپ سانايمىن. رەسەي مەن اقش، ەۋروپالىق وداق اراسىنداعى ەكونوميكالىق ءوزارا سانكتسيالاردىڭ اسەرى قازىردىڭ وزىندە رەسەيدىڭ ۇلتتىق ۆاليۋتاسىنىڭ دوللارعا شاققانداعى باعاسى تاريحي رەكوردتى ورناتتى. بۇل پروتسەسستەر ءسوزسىز ءبىزدىڭ مەملەكەتكە دە ىقپال ەتەنىنى انىق. پرەزيدەنت وسى جايتتى ەرەكشە اتاپ ءوتىپ، الداعى اۋىر ەكونوميكالىق كەزەڭنىڭ باستالاتىنىن ايتتى. سوندىقتان، ۋاقىتىلى ارەكەت ەتىپ، ەكونوميكانىڭ دامۋىن ۇستاپ تۇرۋ ءۇشىن "نۇرلى جول" ەكونوميكالىق باعدارلاماسىن ۇسىندى. بۇل جولداۋ قىسقا ءارى ناقتى بولعانىن اتاپ ءوتۋ قاجەت. ياعني، ۇكىمەتكە انىق تاپسىرمالار بەرىلدى. ۇلتتىق قوردىڭ قاراجاتىن جۇمسايتىن ۋاقىت كەلدى دەپ پرەزيدەنت اتاپ ءوتتى. ءجون-اق. ەكونوميكانىڭ وسىنداي كەزەڭدەرىندە قاراجاتتى ينفراقۇرىلىمعا (تەمىر، اۆتو جول، ەلەكتر جەلىلەرى، جكح، گاز قۇبىرلارى ت.ب.) سالعانى مىندەتتى تۇردە اقتالادى. بۇل - ەكونوميكالىق زاڭدىلىق. 2008 جىلى قارجىلىق داعدارىس كەزەڭىندە قىتاي ءدال وسىنداي جولدى تاڭداعان بولاتىن. قاتەلەسكەن جوق.

ارينە، كوپشىلىكتىڭ تالقىلاۋىنا بىرىنشىدەن جاڭا تۇرعىن ءۇي باعدارلاماسى تۇسكەنى انىق. سەبەبى، بۇل - ەلىمىزدىڭ ازاماتتارى ءۇشىن وتە اۋىر سۇراقتىڭ ءبىرى. سوڭعى الەۋمەتتىك قاقتىعىستاردىڭ كوپشىلىگى ءۇي ماسەلەسى بويىنشا بولعانىن ۇمىتپاعان ءجون. جاس وتباسىلاردىڭ 80 پايىزىندا جەكە باسپاناسى جوق دەگەن مالىمەتتىڭ بارىن بىلەمىز. وسىعان دەيىن، جاڭا يپوتەكالىق باعدارلاما قاجەت، ونىڭ پايىزى تومەن بولۋى ءتيىس دەگەن ۇسىنىس كوپ ايتىلعان بولاتىن. مىنە، ەندى جۇزەگە اسپاق. بۇل ازاماتتاردىڭ باسپانالى بولۋىمەن قاتار، جاڭا جۇمىس ورىندارىنىڭ اشىلۋىنا الىپ كەلمەك.

ەڭ باستىسى بيۋدجەت، زەينەتاقى قورىنداعى قاراجاتتان بولەك، ۇلتتىق قورداعى اقشا تالان-تاراجعا تۇسپەۋى كەرەك. ۇكىمەتتىڭ بيۋدجەتتى ءتيىمدى جۇمساي الماي جاتقاندىعىن ەسكەرسەك، 25 ملرد. دوللاردىڭ ءبولىنۋى – ۇلكەن قاۋىپ.

مەنىڭشە، ءبىزدى قىرۋار جۇمىس كۇتىپ تۇر. ەگەر، وسى باعدارلامانىڭ دا قاعاز، ءسوز جۇزىندە ايتىلىپ، ىسكە كەلگەندە ادەتتەگىدەي كەيىن تارتىپ تۇرسا، وندا وزىمىزگە قيىن بولماق. سوندىقتان، تەك سوزدەن ىسكە كوشىپ، ناتيجەسىن كۇتۋ قاجەت.

ارمان حالبەكوۆ، «نۇر وتان» پارتياسى «جاس وتان» جق الماتى قالالىق فيليالىنىڭ اتقارۋشى حاتشىسى:

كەشەگى جولداۋداعى جاستارعا ارنالعان 3 باعىت

ەلباسى ن.ءا.نازارباەۆتىڭ «نۇرلى جول - بولاشاققا باعىت» اتتى جولداۋىنداعى جاستارعا ارنالعان نەگىزگى 3 باعىتقا توقتالعىم كەلەدى. ءبىرىنشى - ءبىلىم ماسەلەسى. بۇگىندە دامىعان ەلدەردىڭ بارلىعى وسى ءبىلىم سالاسىنا ۇدايى ينۆەستيتسيا قۇيىپ كەلەدى. سونىڭ ناتيجەسىندە، تابيعي بايلىقسىز-اق، ولار وزدەرىن الەمدىك ساحنادا ەكونوميكاسى جەتىلگەن، تابىستى مەملەكەتتەر رەتىندە تانىتتى. ەلباسىنىڭ ءبىلىم سالاسىنا قىرۋار قاراجاتتىڭ بولىنەتىنىن جانە ەلىمىزدىڭ بەدەلدى 10 جوو الەمدىك ستاندارتقا ساي ەتىپ جاساقتالاتىنىن ءمالىم ەتۋ ءبىزدىڭ دامىعان ەل بولۋعا باعىت العانىمىزدى كورسەتەدى.

ەكىنشى - ۇلت ارالىق دوستىق. ەلىمىزدىڭ بۇگىنگى الەمگە ۇلگى بولار تۇسى بۇل – ۇلتتار اراسىنداعى تاتۋلىق، وسى جاعدايلاردى جاستارعا ۇعىندىرۋ كەرەك ەكەنى ايتىلدى. مەنىڭ ويىمشا، دوستىق پەن كەلىسىم بولماعان جەردە ەشقاندايدا دامۋ بولماق ەمەس.

ءۇشىنشى، 2015 جىلدان باستاپ جاس وتباسىلارعا باستاپقى جارناسىز جانە تومەن پايىزدىق كورسەتكىشتە ۇيلەر سالۋعا 180 ميلليارد تەنگە قاراجات بولىنەتىنىن جەتكىزدى. وزىمىزگە بەلگىلى بۇگىنگى تاڭدا جاڭادان وتباسىن قۇرعان جاستاردىڭ ءبىر جىلدىڭ ىشىندە ۇشتەن ءبىرى اجىراسىپ جاتىر، ارينە بۇعان كوپتەگەن ماسەلەلەر ىقپال ەتەتىنى تۇسىنىكتى، دەگەنمەندە كەيبىر مالىمەتتەرگە سايكەس، ەلىمىزدەگى جالپى جاس وتباسىلاردىڭ 80% جۋىعىندا جەكە پاتەر جوقتىعىن ەسكەرسەك، ەلباسى، ن.ءا.نازارباەۆ جاستاردى قولجەتىمدى باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى ءدۇپ باسىپ ايتتى.

 ەرتە جاريالانعان جولداۋ

پرەزيدەنتتىڭ جىل باسىندا، الدىن الا حابارلانىپ جاسايتىن ءداستۇرلى جولداۋى   ەرتە جاريالاندى. نۇرسۇلتان نازارباەۆ مۇنىڭ سەبەبىن داعدارىسپەن بايلانىستىردى. ياعني، كارىم ءماسىموۆ باستاعان ۇكىمەت 50 كۇن ىشىندە ازىرلەنىپ، جاڭا جىلدان باستاپ ىسكە كىرىسۋى كەرەك. پرەزيدەنت بۇل جولداۋىندا ۇلتتىق قوردان جىل سايىن 3 ميلليارد دوللار اۋدارىپ، قىرۋار قارجى ەلدىڭ ءال-اۋقاتىن جاقسارتۋعا جۇمسالسىن دەدى. جانە حالىقتى ارزان باسپانامەن قامتۋعا ۋادە بەردى.

Abai.kz