جاقىندا ەكونوميكالىق وداعىمىزعا مۇشە تاعى ءبىر مەملەكەت - بەلورۋسيادا كەزەكتى رەت  پرەزيدەنت سايلاۋى ءوتىپ، ناتيجەسىندە ەلدىڭ قازىرگى پرەزيدەنتى الەكساندر (باتكا) لۋكاشەنكو مىرزا ايقىن باسىمدىقپەن جەڭىسكە جەتكەنى تۋرالى بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى جارىسا جازعان بولاتىن.

ايتا كەتەيىك، ول پرەزيدەنتتىك كرەسلوعا 1994 جىلى العاش وتىرعان ەدى. سودان بەرى اتتان تۇسپەي كەلە جاتقان باتكا ۇستىمىزدەگى جىلى ماسكەۋدە وتكەن ەاەو باسشىلارى كەزدەسۋىندە ول ءوزىنىڭ امبيتسياسىن اشىق بايقاتقان بولاتىن. سول كەزدە:

«مىسالى، كەيبىر رەسەيلىك ساياساتكەرلەر مەن جۋرناليستەر «لۋكاشەنكو ءۇشىن بيىلعى جىل ەرەكشە بولماق، بيىل ول سايلاۋعا تۇسەدى. ياعني، لۋكاشەنكونى تاقتان تايدىرۋعا وڭتايلى كەزەڭ» دەپ جازادى. سابىر ساقتاڭىزدار، دوستار. لۋكاشەنكو وپ-وڭاي ىعىستىرا سالاتىن ادام ەمەس. ول وسى ۋاقىتقا دەيىن پرەزيدەنتتىك نانعا تويعان. ءتىپتى، بۇكىل الەم لۋكاشەنكوعا قارسى شىقسا دا، ەگەر ول ءوزى قالاسا، پرەزيدەنت بولادى!» دەگەن ەدى الەكساندر گريگوريۇلى (https://www.youtube.com/watch?v=XBJd7SqhhV0).

ال كوپتەگەن ساياساتكەرلەردىڭ پىكىرىنشە، الەكساندر لۋكاشەنكو مونارحيا قۇرۋدى جوسپارلاعان. ءتىپتى، ول ءوزىنىڭ مۇراگەرىن دە جانىنان تاستامايدى. راس، وعان الەمدىك باق كۋا بولىپ ءجۇر.

مىسالى، 2008 جىلدان بەرى نيكولاي الەكساندرۇلى «باتكانىڭ» قاسىنان ءبىر ەلى الىستاعان ەمەس.

ءتىپتى، ونىڭ بۇۇ-نىڭ  باس اسسامبلەياسىنا دا قاتىسقانى، اتاقتى اكتەر جەرار دەپاردەمەن بىرگە ءشوپ ورىپ جۇرگەنى، ستيۋاردەسسسانى تىستەپ الۋى سەكىلدى جايتتارمەن باق-تىڭ نازارىنا بىردەن ىلىنگەن-ءدى. وسىدان كەيىن نيكولايدى «باتكانىڭ» مۇراگەرى ەكەنىنە ساياساتكەرلەر ەش ءشۇبا كەلتىرمەيتىن بولدى.

مىسالى، ول اقش پرەزيدەنتى باراك وبامانىڭ ۇيىنە قوناقتا بولعان.

الەكساندر لۋكاشەنكونىڭ ءوزى ۇلكەن ۇلدارىنان گورى نيكولايعا كوبىرەك سەنىم ارتاتىنى بىرنەشە مارتە ايتقان بولاتىن. ايتپاقشى، ول نيكولايدى رەسمي تۇردە 2007 جىلى عانا «بالام» دەپ مويىنداعانىن ايتا كەتۋ كەرەك. ال كىشكەنتاي مۇراگەر 2004 جىلى بەلگىسىز بىرەۋدەن تۋىلعان. سونداي-اق، نيكولاي الەكساندرۇلىنىڭ اناسى تۋرالى ەشبىر دەرەك جوق جانە «باتكادان» بالانىڭ اناسىن سۇراۋعا ەشكىمنىڭ باتىلى جەتپەگەن.

ال اۋىر مىنەزدى الەكساندردىڭ ۇلىنا رف پرەزيدەنتى بولعان كەزىندە دميتري مەدۆەدەۆ التىننان قۇيىلعان تاپانشا سىيعا تارتقان.

الەكساندر لۋكاشەنكونىڭ كىشى ۇلى، دالىرەك ايتساق، تاق مۇراگەرى نيكولاي قيقار مىنەزدى بالا ەكەندىگى تۋرالى بۇگىندە باق جازىپ ءجۇر. بىردە، ول سيۋاردەسسانىڭ قولىن تىستەپ الىپ، «مەن مينيستر بولعاندا سەنى اتىپ تاستايمىن» دەپ داۋىس كوتەرگەن.

ال 2012 جىلى ۆەنەسۋەللاعا بارعان ساپارىندا، بەلورۋسيا پرەزدەنتى «مەنىڭ كوليام ەر جەتكەندە پرەزدەنت بولادى» دەگەن. ونداعىلاردىڭ كوبىسى مۇنى ءازىل دەپ ۇققانىمەن، پرەزيدەنت مىرزا ءسوزىن قايتالاپ، «پرەزيدەنت بولۋ ءۇشىن، پرەزيدەنت بولىپ تۋىلۋ كەرەك» دەگەن.

ايتپاقشى، بەلورۋسيا بىرلەسكەن ازاماتتىق پارتياسى جەتەكشىسى اناتولي لەبەدكونىڭ پىكىرىنشە، ەل ىشىندە كىشى پرەزيدەنتكە دەگەن ايانىش باسىم. كوپتەگەن ساياساتكەرلەر، الەكساندر لۋكاشەنكونىڭ بۇل ارەكەتىن ەرسى دەپ باعالاپ، گەنەرالداردىڭ كىشى پرەزيدەنتكە قۇرمەت كورسەتۋىن كۇلكىلى دەپ ەسەپتەيدى.

ال 11 جاسار نيكولاي لۋكاشەنكو اكەسىنىڭ ارقاسىندا ۆلاديمير پۋتين، ۆيكتور يۋششەنكو، دميتري مەدۆەدەۆ، ميشەل جانە باراك وباما جانە ريم پاپاسى بەنەديكت XVI, سي تسزينپين، سەكىلدى الەمدىك دەڭگەيدەگى تۇلعالاردىڭ جانىندا بولعان.

ءتۇيىن: اتتان تۇسكىسى كەلمەيتىن اتاقتىلار ءۇشىن اۆتوريتارلىق بيلىك قاجەت-اق. دەسەك تە، "باتكانىڭ" مىنەزدى مۇراگەرى اكەسىنىڭ ۇدەسىنەن شىعا الا ما؟  ماسەلە وسىندا بولسا كەرەك...

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz