بىردە مەنى استاناعا مينيستر ارنايى شاقىردى. مەن ءبىر كەرەمەت جوبا ۇسىنار دەپ ويلاپ ەدىم، ول ماعان: ء«ازىمباي، ولجاسقا تيىسپەڭىزشى» دەدى. «ولجاستى قازاق جەك كورسە، مەن قالاي اراشا بولادى ەكەنمىن؟» دەدىم دە قۇر قول قايتتىم.

قازىر بىزدە ءدال وسىنداي شالاعاي ساياساتتانۋشىلار مەن ساياساتكەرلەر كوپ. ولاردىڭ دەنى نە قازاقشا، نە اعىلشىنشا بىلمەيدى، اۋديتورياداعى تىڭداۋشىنى وزىنە قاراتا المايدى. پرەزيدەنت اكىمشىلىگىندە قىزمەت ەتەتىن سونداي شالاعاي جىگىتتەر كوپتەگەن شالا ء«ونىم» دايىنداپ، پرەزيدەنتىمىزدىڭ ابىرويىن بىرنەشە مارتە توكتى.

ولار الدىمەن ۇلتتىق دوكترينانى ويلاپ شىعاردى. اتى ءتاۋىر بولسا دا ول دوكترينا  – شالا دايىندالعان ءىلىم بولىپ شىقتى. مۇنان كەيىنگى يدەيالارى «قازاقستاندىق ۇلت» بولاتىن. ونىسى قازاق ۇلتىن جويا جازدادى. قازاق دەگەن ۇلت بولماسا، قازاق ءتىلى قايدان بولادى؟.. ىلە لاتىنشاعا ءوتىپ، وزبەكستان، تۇركمەنستان  جاساي الماعان رەفورمالاردى جاساماق بولدى. ەڭ سوڭعى ىزدەنىستەر ناتيجەسىندە ء«ۇش تۇعىرلى ءتىلدى» جۇزەگە اسىرماق ەكەن.

بۇلار ناعىز رەفورما جاساماۋ ءۇشىن پاللياتيۆتىك رەفورمالاردى ۇسىنادى. وسىلايشا جالعان رەفورما جاساپ، ەلدى الدايدى.  ولاردىڭ وسىنداي كاسىبي شالاعايلىعىنا نۇرەكەڭنىڭ قالاي توزەتىنىنە تاڭىم بار.

ەلباسىمىز سونشاما جۇمىس ۋاقىتىن سارپ ەتىپ، ەلدىڭ قارجىسىن شاشقاندارعا قانداي شارا قولدانباق؟ ولار اناليتيكالىق تالداۋدى ءفورمالدى تۇردە عانا جۇرگىزدى. وسى سانسىز ساياساتتانۋشىلار، الەۋمەتتانۋشىلار  مەن تاريحشىلار عىلىمي الەمدە مۇلدە بەلگىسىز ادامدار. ولارعا ديسسەرتاتسيا قورعاتقان – ءبىزدىڭ ارىپتەستەرىمىز. سول ارىپتەستەرىمىزگە باستىق بولعان جاڭا كانديداتتار مەن دوكتورلار بورىشتى.  سول ءۇشىن دە عالىمسىماق شالدار ولارعا "جۇمساق قازاقي شانتاج" جاساپ وتىر. دەمەك، شانتاج جولىمەن عالىم اتانعاندار ولارعا بولىسقاندارعا ماڭگى باقي سول ۋنيۆەرسيتەتتەردە ىستەۋىنە كەپىلدىك بەرەدى دەگەن ءسوز.  كەپىل بولا الماسا، «جۇمساق قازاقي شانتاج» جاسايتىنى بەلگىلى. بۇل ورايدا سوتسيولوگتاردى اۋزىما العىم كەلمەيدى. ولاردىڭ كىناسىنەن ءسىز وبەكتيۆتى اقپارات الا الماي كەلەسىز. وڭكەي ورىسشىل بىردەمەلەر وتىرىپ العان. بۇل ءىستى ءبىر ارشىساڭىز بارىنە كوزىڭىز جەتەدى.

ءبىر قازاقتىڭ لاۋازىمدى عالىمسىماعى شەتەلگە بايانداما جاساۋعا كەتىپ بارا جاتىپ، كەدەندە «ەركەكسىڭ بە ،ايەلسىڭ بە؟» دەگەن انكەتانىڭ سۇراعىنا جاۋاپ بەرە الماي، كەدەنشىلەردى قاتتى كۇلدىرگەن. مۇنداي عالىمدار وزگە ەلدە تۋالەت تابا الماي ماسقارا بولادى. مەنىڭ ولارمەن بىرگە جۇمىس ىستەۋىمە تۋرا كەلىپ، شالا عالىمدارمەن قىزمەتتەس بولدىم. سولاردىڭ ءبىرازىنىڭ قىزمەتتەرى جوعارىلاپ كەتتى. وكىنىشتىسى جاقىندا بولعان الەۋمەتتىك دۇردارازدىقتى ءبىزدىڭ سانسىز ساياساتتانۋشىلارىمىز  بولجاپ تا ، ءتۇسىندىرىپ تە بەر ە العان جوق. ءبىز وتكەن داعدارىستان پرەزيدەنتتىڭ ينتۋيتسياسى مەن يكەمدىلىگى ارقىلى شىقتىق.  قوعامدىق عىلىمدار  زەرتتەۋشىگە عىلىمي جۇيەمەن، سحەمالارمەن  ۆەريفيكاتسيا جاساۋعا ۇيرەتەدى. عىلىمي زەرتتەۋ  جالپى تانىمنىڭ ناقتى جولى بولۋى ءتيىس. ەندى باسقا ءبىر جولى – ينتۋيتيۆتىك تانىم. ول جالپى پاراسات، سەزىمتالدىق  پەن عىلىمي دەرەكتەرگە سۇيەنەدى. سوندىقتان ساياسي جاعدايدى قوعامدىق ءپان بىلگىرلەر ەمەس، سۋرەتشىلەر، زيالىلار مەن جازۋشىلاردىڭ  تۇيسىكتەرى ادەكۆاتتى باعالادى.

Red Team – تاۋەلسىز عالىمدار توبى بەلگىلى قوعامدى قىزىقتىراتىن ماسەلەلەردى قاراستىرۋ كەرەك. ءداستۇرلى عىلىمي توپتاردان ۋاقىتشا تاعايىنداعان ارانايى توپ پارمەندى بولار. ولاردىڭ ءوز ويلارىن شەكتەۋسىز جاريالاۋعا قۇقىعى بار. بىزگە كەرەگى سول – «قىزىل جاساق».

قازاققا نە كەرەك؟

1). فەرمەلەر جەردى جەكە مەنشىككە الۋى كەرەك. 100 تەڭگە تولەۋ ارقىلى ولار  جەردى  كەپىلگە قويىپ، كرەديت الادى;

2). جەرسىزدەرگە ءۇي سالاتىن جەر كەرەك. ول جەر لاتيفۋنديستەردەن تارتىپ الىنادى. تاعى دا 100 تەڭگە تولەۋ ارقىلى ءۇي سالۋشى بانكىدەن كرەديت الىپ ءۇي سالادى;

3). قازاقشا سويلەمەيتىن 4-5 مينيستر مەن ءماسىموۆ ورنىنان كەتۋى كەرەك. مەملەكەتىك ءتىلدى قاعاجۋ قىلعان ءۇشىن...

تەك ۇيسىزدەرگە جەر جانە نەسيە بەرۋ كەرەك دەپ وتىر بيلىك. بيلىكتىڭ وعان كونگەنى جاقسى بەلگى. الەۋمەتتىك ىمىرا دەگەن وسى. ءبارى دە بەيبىت جولمەن شەشىلسىن.

بىزدە ازاماتتىق قوعامنىڭ نىشانى كورىندى، قادىرىن بىلەيىك.

ەندى «بيلىكتەن نە سۇراۋ كەرەك؟» دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەيىك.

فەرمەرلەرگە جەكە مەنشىككە جەر ساتىلسىن – ءجۇز تەنگەگە.

قالا تۇبىنە قونىستانام دەۋشىلەرگە لاتيفۋنديستەردەن كونفيسكاتسيالانعان جەردى ءجۇز تەنگەگە ساتسىن.

ەكسپو بولسىن – ول پروگرەسس. اعىلشىن ءتىلىن ورىس ءتىلى ەسەبىنەن ۇيرەنەيىك – ول پروگرەسس.

مەن پرەزيدەنتتىڭ كادر ساياساتىنا ارالاسپايىن، ونسىز دا ول كىسىگە «انانى ال، مىنانى قوي» دەۋشىلەر كوپ شىعار. بىراق كادرلاردىڭ ساپاسى تۋرالى ايتۋ پارىزىم دەپ بىلەمىن.

پرەزيدەنتىمىز پرەزيدەنت اكىمشىلىگىندەگى توپاستاردان قۇتىلۋى كەرەك. بۇگىنگى كۇنگى نەگىزگى ساياساتتانۋشىلىق جانە الەۋمەتتانۋشىلىق وبەكت جانە ساياسي سۋبەكت ول – قازاقتار. سوندىقتان قازاققا بەت بۇرۋ كەرەك.

قۇرمەتپەن ءازىمباي عالي

Abai.kz