ماروككولىق زيالى قاۋىم ءتىل تاعدىرىنا الاڭدايدى
فرانتسۋز ءتىلى ماروككودا رەسمي ءتىل ءرولىن اتقارادى، ويتكەنى بۇل ء تىل 1956 جىلدان بەرى ءبىزدىڭ ەلدە رەسمي حات الماسۋ، جۇمىس ءتىلى بولىپ قىزمەت اتقارادى. سول سياقتى ت.ب. بيلىك ورگاندارى ، اكىمشىلىكتەر، كورپوراتسيالار، مەكتەپتەر وسى تىلدە سويلەيدى. حالىق كۇندەلىكتى ومىردە وسى ءتىلدى كەڭ قولدانادى.
اعىلشىن ءتىلى ماروككودا رەسمي ەمەس، بىراق، بۇل ءتىل قازىرگى ۋاقىتتا وتە ماڭىزدى ءتىل دەپ سانالادى، شىن مانىندە كوپتەگەن ترانسۇلتتىق كورپوراتسيالار ماروككوعا كوشىپ كەلدى، ولار اعىلشىن ءتىلىن پايدالانادى. سوندىقتان جوعارى جالاقى الۋعا ۇمتىلعاندار اعىلشىن ءتىلىن مەڭگەرۋگە تىرىسادى. باسقاشا ايتقاندا، اعىلشىن ءتىلىن بىلەتىندەر ءتاۋىر جۇمىس تابا الادى. اعىلشىن ءتىلىن ءبىلۋ ماڭىزدى مىندەت پەن مارتەبەگە اينالىپ كەلەدى. شەت تىلدەرىن بىلەتىندەرگە دە ارتىقشىلىقتار بار. ارتىقشىلىقتارى: فرانتسۋز جانە اعىلشىن تىلدەرىن يگەرگەندەر وڭاي جۇمىس تابۋعا مۇمكىندىك الادى جانە اكىمشىلىككە كادەلى قىزمەتكە تارتىلادى.
قولايسىزدىق جاقتارى: انا ءتىلىن ەسكەرمەيتىندەر كوبەيە بەرەدى، قالىڭ بۇقارانىڭ ءتىلى ، ياعني انا ءتىلىن قولداناتىنداردىڭ قاراسى جاپپاي ازايۋى مۇمكىن. فرانتسۋز جانە اعىلشىن تىلدەرى – الەمدەگى ەڭ ماڭىزدى تىلدەر، بىراق بۇل تىلدەر جەرگىلىكتى تىلدەردى ىسىرا بەرەدى. حالىقتىڭ ءبىر بولىگى ءتول ءتىلىن جوعالتا باستايدى ، سونى كۋالاندىرەتىن فاكتىلەر كوپ.
فرانتسۋز ءتىلى ماروككانىڭ مادەنيەتىنە تەرەڭ اسەر ەتتى. اعىلشىن ماروككانىڭ مادەنيەتىنە اسەر ەتىپ، ەلەۋلى ىقپال جاساعان جوق. قازىرگى ۋاقىتتا ماروككودا ادامدار جۇمىس جانە اكىمشىلىك ىستەرىندە ، وفيس قىزمەتىندە فرانتسۋز ءتىلىن پايدالانادى. جۇمىستان تىس ۋاقىتتا دا فرانتسۋز تىلىندە سويلەيدى. ماروككولىقتار اراب تىلىندە سويلەگەندە فرانتسۋز سوزدەرىن قويىرتپاقتاپ، قوسىپ سويلەيدى. قالا تۇرعىندارى ءۇشىن فرانتسۋزشا سويلەۋ مىندەت تە، ماقتان دا ەمەس، بىراق فرانتسۋز ءتىلى قوعامدىق ورتانىڭ تىلىنە اينالدى، تىلدىك ورتا فرانتسۋزشا سويلەۋگە ماجبۇرلەيدى.
كەيبىر ازاماتتىق بىرلەستىكتەر، ءتۇرلى ساياسي قوزعالىستار اراب ءتىلىن كەڭىرەك قولدانۋعا جاردەمدەسۋدى قولدايدى. ماروككو جۇرتشىلىعى ءتول مادەنيەتكە قاۋىپ بار ەكەنىن تۇسىنەدى.ولار شەت تىلدەرىن پايدالانۋعا بارىنشا تىرىسادى، سەبەبى زيالى قاۋىم ۇلتتىڭ اراب-مۇسىلمان نەگىزىن ساقتاپ قالۋ ماقساتىندا كۇرەسىپ كەلەدى.
اناس Mokبiل (Almaghribi) تانجەر،
ماروككو، قارجى باقىلاۋشىcى
اعىلشىن تىلىنەن اۋدارعان – ءازىمباي عالي
Abai.kz