ءماسىموۆ ۇكىمەتى 2007-2012 جانە 2014-2016 جىلداردا دۇرىس رەفورما جۇرگىزە الماعاندىقتان تومەندەگىدەي قاتەلىكتەرگە ۇرىندى. ولار قانداي؟ شولىپ كورەيىك:  

1) وڭشىل، ليبەرالدىق رەفورمالار جۇرگىزە المادى;

2) ەكونوميكانى ديۆەرسيفيكاتسيالاۋ جاسالمادى، جاڭا تەحنولوگيالار ويداعىداي دامىمادى;

3) ەكونوميكانى ديۆەرسيفيكاتسيالاۋ تەك شيكىزاتتىق (مۇناي، ۋران، اق بيداي) تاراپتا عانا بولدى;

4) كاپيتال رەسپۋبليكادان قاشىپ، بيزنەستىڭ جاعدايى ويداعىداي بولمادى;

5) ازاماتتىق كودەكس جاسالسا دا، دەموكراتيالىق ينستيتۋتتىق رەفورمالار (بيلىك تاراپتارى: اتقارۋشى بيلىك، زاڭ شىعارۋشى بيلىك، سوت بيلىگى جانە جەرگىلىكتى جەرلەردە ءوزىن ءوزى باسقارۋ جۇيەسىن قۋتتاندىرۋ) جاسالمادى.

2007-2012 جىلدارداعى قارجى پارمەندى ديۆەرسيفيكاتسياعا جۇمسالدى. قابىلدانعان جوبالار ناتيجە بەرمەيتىن جوبالار بولدى، ول باستامالار بيۋدجەتكە بۇگىنگى كۇنگە دەيىن ماسىل بولىپ كەلەدى.

وسى جىلدارى ءىرى جەر ءلاتيفۋنديزمى پايدا بولدى. جەر نەگىزىنەن ءىرى اگروكورپوراتسيالاردىڭ قولىنا بەرىلدى. سول اگروكورپوراتسيادىڭ دەنى شەتەلدىك الپاۋىتتارعا تيەسىلى بولىپ شىقتى (قىتايدان قورقىپ ءجۇرىپ، رەسەيدى قازاقستاننىڭ اگروبيزنەسىنە كىرگىزىپ الدىق).

لاتيفۋنديزم اۋىل شارۋاشىلىعىنا جانە ەكونوميكاعا تۇساۋ بولادى. جەردى اگروكورپوراتسيالارعا بەرۋ دۇرىس ەمەس. ەلىمىزدەگى جەر يگەرۋشىلەردىڭ  80 پايىزى قازاق ەكەنىن بىلە وتىرىپ، قازاققا قازاقتىڭ جەرىن جەكە مەنشىككە بەرۋگە قيمادىق: «جەردى ساتقان – اناسىن ساتقانمەن بىردەي» دەپ ءجۇرىپ، سول جەر-انامىزدى اگروكورپوراتسيالارعا بەرىپ، موراتوري جاريالادىق. پرەزيدەنت جەردى لاتيفۋنديستەردەن تاركىلەيمەيتىنىن ءبىلدىرىپ، دەسە دە قالا ماڭىنداعى جەردى جەرسىزدەرگە الىپ بەرەتىنىن بايقاتتى. بۇل – دۇرىس شارا.

ءازىمباي عالي

Abai.kz