اكتەر ءارى رەجيسسەر دوسحان جولجاقسىنوۆتىڭ «قۇنانباي» ءفيلمى مەملەكەتتىك سىيلىققا ۇسىنىلىپ جاتىر. ال، سىيلىققا ۇسىنىلعان ۇجىمنىڭ ىشىندە ءفيلمنىڭ ستسەناريىن جازعان جازۋشى، كۇيشى، مادەنيەتتانۋشى تالاسبەك اسەمقۇلوۆتىڭ بولماۋى ونەر مەن مادەنيەت سالاسىنداعى جۇرتتىڭ كەيىستىگىن تۋعىزۋدا. بۇل تۋراسىندا مادەنيەتتانۋشى ءاليا بوپەجانوۆا «الماتى اقشامى» گازەتىنە ماقالا جازدى. ىلە «ايقىن» گازەتى دە وسى ماسەلەنى كوتەردى (ەسكەرتۋ: اتالعان ەكى ماقالا دا «اباي.كز» اقپاراتتىق پورتالىندا جارىق كوردى). بۇدان الەۋمەتتىك جەلى قولدانۋشىلارى دا سىرت قالماي، تالاسبەك اسەمقۇلوۆتىڭ «قۇنانباي» فيلمىنە قاتىسقان ۇجىمىنىڭ قاتارىنا ەنىپ، مەملەكەتتىك سىيلىققا ۇسىنىلۋىن تالاپ ەتتى.

ءسويتىپ، ءبىز ءمان-جايدى ءبىلۋ ءۇشىن دوسحان جولجاقسىنوۆ مىرزاعا  تەلەفون شالعانبىز. ء فيلمنىڭ رەجيسسەرى، ايگىلى اكتەر بىزبەن اراداعى اڭگىمەسىندە تالاسبەك مەملەكەتتىك سىيلىققا جەكە دارا ۇسىنىلۋعا ءتيىس ارداگەر دەپ اعىنان جارىلدى.

Abai.kz

دوسحان جولجاقسىنوۆ، اكتەر، ء«بىرجان سال»، «قۇنانباي» فيلمدەرىنىڭ رەجيسسەرى:

- «قۇنانباي» ءفيلمى مەملەكەتتىك سىيلىققا ۇسىنىلىپ، تىزىمدە تالاسبەك اسەمقۇلوۆ بولماي شىقتى. وسىنىڭ ءمان-جايىن ءوز اۋزىڭىزدان ەستيىكشى دەپ حابارلاسىپ تۇرمىز.

- مارقۇم تالاسبەك قاي كەزدە دە كوشىمىزدىڭ الدى عوي. ءاپ دەپ ۇسىنعاندا-اق، تىزىمگە ءبىرىنشى تالاسبەكتى جازدىق. سويتسەك، قايتقان ادام بولمايدى دەيدى. يمەكەڭ (قازىرگى قورعانىس ءمينيسترى يمانعالي تاسماعامبەتوۆتى ايتىر وتىر. - رەد) پرەمەر-مينيستر بولىپ تۇرعاندا اسقار سۇلەيمەنوۆكە جانە تاعى بىرەۋلەرگە الىپ بەرىپ ەدى. سودان كەيىن قانشاما ۋدا-شۋ شىقتى. سوندىقتان مىنا قالپتى ەشكىم بۇزا المايدى. ەگەر ۇسىنىلعان كەزدە قايتىس بولىپ كەتسە، اڭگىمە باسقا دەيدى. «ونى ءبارىن بىلەمىز، دەسە دە مىناۋ قازاقتىڭ ءبىرتۋار ازاماتى» دەپ باستاپ، ايتىپ كورىپ ەدىم. بولماي جاتىر. ەرتەڭ تاعى شۋ شىعاتىن ءتۇرى بار. اناعان نەگە بەرمەدى، مىناعان نەگە بەرمەدى دەگەن داۋ تۋماق. وزدەرىڭنىڭ ەستەرىڭدە عوي، ۇسىنىلعان ءبىراز ادامدارعا بەرىلمەدى عوي.

تالاسبەكتى تىزىمگە كىرگىزۋ ءۇشىن مەن بارلىعىنىڭ الدىنان ءوتتىم. ءتىپتى سول كەزدەگى پرەزيدەنت اپپاراتىنىڭ باسشىسى نۇرلان نىعماتۋللينگە دەيىن بارىپ ايتتىم. ءمينيستردىڭ دە الدىنان وتتىك. كوميسسياداعىلاردىڭ اۋزىنا سالىپ تا كوردىم. ولاردان دا ەشتەڭە شىقپادى عوي. مىنە، ءبىرىنشى تۋرى ءوتىپ كەتتى. وسىنداي زاڭ، ەرەجەلەردەن حابارى جوق ادام ويلايتىن شىعار: «ويباي-اۋ، مىناۋ ماسقارا عوي، تالاسبەك قالاي ۇسىنىلمايدى؟» دەپ. زاڭ نيزامىن بىلمەگەن سوڭ قيىن، ارينە. «وسىنىڭ ءبارىن دوسحان ىستەپ وتىر» دەپ ايتاتىنداردى دا بىلەم. شامشىگە بەرىلمەدى، جۇمەكەنگە بەرىلمەدى. قازىر ەندى تالاسبەك دەپ ۇكىمەتكە دەيىن شىعاتىن بولساق، ءبارى ات-تونىن الا قاشادى.

مىنە، وسىنداي جاعداي، ءىنىم! انا جولى «الماتى اقشامىنا» ءاليا بوپەجانوۆا اپامىزدىڭ ماقالاسى شىققان. سودان كەيىن و كىسىگە تەلەفون اشىپ، ايتتىم ءبارىن، بىلمەيمىز ەندى نە ىستەرىمىزدى دەپ...

- ءفيلمىڭىز ءبىرىنشى تۋردان ءوتىپ پە ەندى؟

- ءوتىپتى-مىس.

-  «مىس» دەگەنىڭىزگە قاراعاندا ءالى ناقتى ەمەس پە؟

- ء يا، ءوتىپتى-مىس. جالعىز ءبىز ەمەس، ۇسىنىلعانداردىڭ ءبارى ءوتتى-اۋ دەيمىن...

شىنى كەرەك، ءفيلمنىڭ ۇسىنىلعانىن دا كەشىرەك بىلدىك. اباي اۋدانى مەن كينوماتوگرافيستەر وداعى بىرلەسىپ، وزدەرى بولىپ ۇسىنعان ەكەن. ءسويتىپ، «وستيىك دەپ وتىرمىز، قالاي قارايسىز؟» دەدى. ەندى، قالاي قارايتىنى بار؟! كينو ەگەر سوعان لايىق بولىپ جاتسا. وعان دەيىن «ەۋرازيالىق» كينوفەستيۆالدىڭ گران-ءپريىن العانبىز. حالىقتىڭ كوزقاراسى دا جامان ەمەس سياقتى. بىلايىنشا مەن ءوزى وسىنداي دۇنيەلەرگە شورقاق اداممىن. ونىڭ قاعازدارىن تولتىرۋدى دا بىلمەيدى ەكەنبىز. مينيسترلىككە حابارلاسىپ، بىلدىك. ءسويتىپ، تالاسبەكتى جازىپ جاتساق، «جوق، ول كىسى بولمايدى. قايتىس بولىپ كەتتى عوي» دەدى. سودان اڭگىمە شىقتى. بولمايتىن بولعان سوڭ، بەس ادام ۇسىنىلدى. سونىڭ ىشىندە ءوزىم دە بارمىن عوي. سودان مەن دە بارمىن عوي دەپ تاعى دا تالاسبەكتى ۇسىنىپ ەدىم «رەجيسسەر ءارى باستى ءرولدى سومداعان اكتەر رەتىندە ءسىز قالايشا ۇسىنىلمايسىز؟» دەدى. ۇسىنىلۋعا تۋرا كەلدى. وپەراتور، قويۋشى سۋرەتشى، سودان كەيىن ايدوس بەكتەمىروۆ، باراقتى وينايتىن، زەرەنى وينايتىن اپامىز، مەن بار – بەس ادام بولىپ ۇسىنىلدىق.

- دوسحان اعا، ءبىز وسى اڭگىمەنى ءوز اۋزىڭىزدان ەستيىكشى دەپ حابارلاسقان ەدىك، ماسەلەنىڭ ءمان-جايىن تاراتىپ ايتىپ بەردىڭىز، راحمەت.

- تالاسبەك كينونى قويىپ، مەملەكەتتىك سىيلىققا جەكە ۇسىنىلۋعا تاتيتىن ارداگەر عوي، شىنىن ايتۋ كەرەك. ءتىپتى ءبىر ماقالاسىمەن، ءبىر كوزقاراسىمەن-اق جەكە ۇسىنىلاتىن ازامات قوي ول. وكىنىشكە قاراي، وسىنداي بولدى، قايتەمىز ەندى...

سۇحباتتاسقان – ءومىرجان ابدىحالىقۇلى

سۋرەتتە: د. جولجاقسىنوۆ قۇنانباي رولىندە

Abai.kz